Ortoodoksii ishee dhugaa

Boqonnaawwan Xurree Fannoo 14'n Boqonnaawwan xurree Fannoo 14n kan jedhaman Gooftaan Adabaabaayii Philaaxos duratti bakka itti dhiyaatee eegalee hanga tulluu Qaraaniyoorra gahee fannifamutti ka jiru ennaa tahu;isaanis boqonnaa 14 qabu. 1. Boqonnaa 1ffaa: Adaabaayii Philaaxoos; liixoosxiraa jedhama.Gooftaan yeroo jalqabaaf yemmuu Philaaxos durad dhaabate dha. 2. Boqonnaa 2ffaa Liixosxiraadha gara Geetesemaanii karaa fudhatuu fi bakka Gooftan yeroo jalqabaaf itti garafameedha.Bakka sana amma bataskaana laatinotaatu jira. 3. Boqonnaa 3ffaa; Bakka Gooftan yeroo jalqabaaf faannoo baatee itti kufe.Kunis bataskaana Armantu amma irratti argama.Gooftaan jabina reebichaa fi ulfaatina fannoo irraa kan ka`e foon uffateen dadhabaa fi dhukkubiin dhugaa akka itti dhagahamu ta’uusaaf kufe. 4. Boqonnaa 4ffaa: Bakka Dubroo Maariyaam ilma isheen fuula keessa itti wal arganidha.Gaddi ishee olaanadha.Kanaaf Simoon lubbuukeerra seeyfin ni darba kan jedheen. Luq 2:34 5. Boqonnaa 5ffaa Bakka namni Qareenaa Simoon jedhamu fannoo Goftaa irraa fuudhee itti baatedha.Luq 23:26.Warri Arman maqaa simoonin bataskaana bakka kanatti jaaranifi. 6. Boqonnaa 6ffaa: Veeronikaan bakka fuulasaarra dafqa haxooftefi. 7. Boqonnaa 7ffaa: .Bakka yeroo lammafaaf Gooftan Fannoo baadhate itti kufedha. (Abbootni tokko tokko kana boqonnaa jahaffaarratti jedhus). 8. Boqonnaa 8ffaa: Bakka Gooftaan Dubartoota Yihudiif dubbii raajii itti dubbatedha. Luq 23፡27 9. Boqonnaa 9ffaa: Fannoo baadhatee Gooftaan yeroo sadaffaaf kan itti kufedha 10. Boqonnaa 10ffaa: Bakka Gooftaan uffatni isaa irraa itti mulqamedha 11. Boqonnaa 11ffaa: Erga uffata irraa mulqanii booddee fannoo irratti bakka harkaaf luka Isaa itti waraanan ture. Far 21፡16-17 harka fi luka koo na waraanan kan jedhus ni raawwate. 12. Boqonnaa 12ffaa: Lubbuu Isaa dabarsee kenne 13. Boqonnaa 13ffaa: Awwaalaaf gara Geetesemaani yemmuu fudhatan bakka itti dadhabanii isa buusanii haara itti galfatan 14. Boqonnaa 14ffaa: Bakka Yoosef iddoo awwaala haaraa ofiif qopheeffate bakka namuu itti hin awwaalaminitti awwaalamuu Isaati

✞ Torbee Gidiraa-𝐊𝐢𝐛𝐱𝐚𝐭𝐚 ✞ #Guyyaa_Gaaffii ✍ kun Gooftaan hojii gaafa wiixataa raawwate ilaalchisee Yihudoonni guyyaa itti gaaffii Isaaf dhiyeessaniifi Innis guyyaa itti gaaffii isaanii isaanii deebisee barumsa isaaniif laatedha. Gaaffiin Isaan isaadhaaf dhiyeessanis hojii raawwatu kana #aangoo_eenyuutiin_raawwaata?” kan jedhu ture. Innis deebisee “Dhugaa dhugaan isiniin jedha wareen gibira muraniifi dubartoonni dhirsa hin qabne mootummaa waaqayyoo dhaaluuf isin dursu” jedhee deebiseeraaf (Maat 21:23-28). Kanaaf guyyaan kun guyyaa gaaffii fi deebii jedhamee beekama.

~ Guyyaa Dafinoo/ Wiixata /Balaasiin ni Abaaramtte ✍ Ganama bariibarii Iyyeerusaaleem ykn Mana Qulqullummaa osoo dhufaa jiruu daandii cinaatti biqiltuu #Balas argee beela'ee ija (firii) irraa cirachuudhaaf itti goree garuu,baala Irraan kan hafe ija hin qabuu ture. ✍ Gooftaaniis gaddee ija sirraa hin argamiin jedhee.Mukattiniis yeroosuma goddee barattootni isaas kana yeroo argan ni diqisiifatan.Gooftaan immoo deebisee isnumttuu amantii amma ija sanafichaa qabaattanii jennaan Qilxuu guddaa kanaan buqqa'II galaana keessa dhaabbadhu yoo jettan isiniif abboomamaa. ✍ Biqiltuu Balaas kan jedhamtte fakkeenya saba isiraa'eeliitii .Gooftaan beela'ee jechuun immoo Jaalalaa mucaa namaaf qabuu beela'ee jechuudha. Tokkos Hojii gaarii mucaa namaa irraa barbaadee jechuudha. Mukaatiin baala qofaa tatee jechuun immoo Maqaa dhumaaf seera museetti amanna ,ijoollee Abraahaamiitii ,kkf jechuu Irraan kan hafee warra hojii gaarii hin hojjennee tahuu agarsiisa.Mukattiin ni gogde jechuun immoo kan gugee ibiddaf akkuma tahu Warri waan gaarii hin hojjenne si'ooliif taatuu jechuu isaati.kanafuu namni hundumttuu Dubbii waaqayyoo dhaga'een waan gaarii hojjetee Qalbii isaa jijjiiratee foon Waaqayyoof dhiiga waaqayyo nyaatee dhuguu qaba.yoh 6:53 .yoo tahu baatee garuu Muka ija hin qabne Jedhamee muramuun isaa hin hafuu Mat 3:1, luq 3:10 .Waaqayyo namoota irraa si'aa Sadii ija barbaada:- 1) Ganama Ijoollummadhaan 2) Guyyaa Dargaggummaadhaan 3) Galgala Maanguddummaadhaan  Guyyaa #Dafinoo Waa'ee biqiltuu kanan Qabee kana barsiisee.. ✍ Guyyuma kana Mana Qulqullummaa keessatti osoo barsiisuu aboo maliin Dubbii waaqayyo kana Barsifta gaafa jedhan aniis gaaffii tokkoon dursa isiin gaafadha jedhee Deebiseef .Isaaniis nu gaafadhu jennan,inis yoohaannis cuuphaan aboo maliin Cuuphaa ture ,aboon isa samii irra mo lafa irra kennameef? Isaaniin jedhe.yeroo kana Mari'annee siif deebifna jedhanii qofatti Baa'ani yoo samii irra jennee Maaliif natti hin amantarree Jedha lafarra jennee immoo namoonni baayyeen waahee Yohaannis waan beekaniif dhagaadhan nu rukutu kanaafuu sii hin beeknu jenna jedhanii gooftaaf gaafa deebisaan Innis isinii hin beeku isaaniin jedhe .Mat 21:23- 27     Dn Gadisa k   Gidiraa fi dhukkuba irraa   Dadhabbii fi rakkina irraa   Nagaa fi jaalalaan   Nu haa geessisu,isin haa geessisu.

✞ Torbee Gidiraa-𝗪𝗶𝗶𝘅𝗮𝘁𝗮✞ ================= ✍Gooftaan keenya guyyaa Dilbataa Iyyarusaaleem seenee manasaa qulqulleesse. Bakki bule garuu mandara Biitaaniyaa jedhamtu ture. Guyyaa wiixataa biitaaniyaatii yeroo dhufutti daandii irratti ni beela’e. fagootti yeroo ilaalus muka balas baala qabdu argee yoon firii irraa argadhe jedhee itti gore. Garuu yeroo bira gahetti waqtiin isaa kan mukti balas itti firii buusu hin turreef firii irraa dhabe. Yeroo kanas muka balas sana amma irraa eegalee eenyumtuu firii sirraa hin argatiin jedhee abaare. Isheenis yeroo sana gogde (Maar 11፡11-12). ✍Kana Abbootiin fakkenyaan hiiku. Balas kan jedhamte Mana Israa’eeli; firii kan jedhamte ammoo amantaafi hojii gaariidha. Mana israa’eel irraa amantaa, hojii gaarii, jaalala barbaadee hin arganne. Kanaaf uummata israa’eel jedhamuu malee namni gaariin sirraa hin argamiin jedhee abaare. Tokkoonis balas seera Oriitiiti; akkuma baalli balas babal’aa ta’e addunyaa kana irratti babal’attee kan turte yoo ta’u Oriitiifi raajota shaaruu hin dhufne, xumuruufan dhufe malee jedhee kan raajiidhaan dubbatame; kan fakkeenyaan fakkeeffame raawwateera. ✍Akka qulqullichi Eefireem Inni sooriyaa hiika wangeelaa irratti kennetti “Gooftaan gara muka balas deemuun Isaa akka mukti balas sun firii hin qabne wallaalee miti; garuu jalqaba Addaamiifi Heewaan yeroo balleessanii kennaan uffata isaanii mulqamee qullaa hafan kan uffatanii turan baala balas akkuma ta’e kana booda daaruu (qullaa ta’uu) Addaamiifi Ijoollee isaa kan haguugu si miti yeroo jedhu muka balas sana gogse jedha (St. Ephrem syrian commentary on diatessaron). ✍Dabalataanis gara mana qulqullummaa deemuudhaan daldaaltota mana qulqullummaa keessatti daldaalan meeshaa isaanii hunda gadi darbatee mana Isaa keessaa isaan baasee jira. Sababa kanaatiif guyyaan kun guyyaa Beetamaqdasiin itti qulqullaa’e yookiin ammo guyyaa itti balas abaarame jedhamee beekama.

Jechoota Kadhannaa Torbee Dhukkubbiitti Itti Fayyadamnu ✟✞✞ ✞✟ Jechootaa fi Sirnoota Kana Hordofuun Torbee Kana Kadhadhaa, Waliifis Qoodaa. ✟✞✟ Haala barameen addatti torbeen dhukkubbii kadhannaa addaa fi jechoota kadhannaa addaatiin gaggeeffamuun turama. Jechoonni kadhannaa afaanota adda addaa irraa walitti fudhatamuun kadhannaaf oolanis torbee kana keessa qalbii jijjiirrannaa amantootaaf hojiirra oolu. Jechoonni kadhannaa kunneenis hiika mataa isaanii kan qaban yommuu ta’an akka armaan gaditti dhiyaataniiru. Kiraalaayisoon➢Jecha Giriikii irraa kan fudhatame yoo ta’u, kiriyee fi Eeleeyisoon irraa ijaarame. Kiriyee jechuun Gooftaa jechuu yoo ta’u Eeleeyisoon immoo dhiisi/Oo’I jechuu dha. Jechoonni kun lamaan gara afaan Oromootti Kiraalaayisoo yoo ta’u hiikni kallattiin isaa Yaa Gooftaa nu maari, nuuf dhiisi, nuuf oo’ii dha. Naayinaan/Naayin= Jecha warra Gibxootaa (Coptic) yoo ta’u hiikni isaa nu maari, nuuf dhiisi jechuu dha. Kunis jechoota biroo waliin galuun fayyada. FKN Ibnoodii naayin/Ibnoodiinaayinaan jechuun Yaa Waaqayyo nu maari jechuu dha. Ibnoodii= Jecha Warra Gibxootaa (Coptic) yoo ta’u hiikkaan isaa Waaqayyoon jechuu dha. Aministiitii= Nu yaadadhu jechuu yommuu ta’u hima guutuun isaa aministiitii mukiriyaa antii faasiiliyaasuu jechuun Maaloo yaa Gooftaa mootummaa keetti nu yaadadhu jechuu dha. Taa’oos= Jecha Giriikii yommuu ta’u Waaqayyo jechuu dha. Taa’oosnaayinaan/Taa’oos naayiin= Yaa Waaqayyo nu maari jechuu dha, Maasiyaas= Jecha Ibrootaa yommuu ta’u hiikni kallattii isaa Masihii jechuu dha. Kunis hiikni isaa Kiristoos jechuu dha. Tisbuxxaa= Jechi kun jecha Giriikii deespoottaa jedhurraa kan dhufe yommuu ta’u afaan Oromootiin hiikni isaa Bulchaa gaarii jechuu dha. Mukiiriyaa= Maaloo yaa Gooftaa jechuu dha. Antii Faasiiliyaasuu= Mootummaa keetti jechuu dha. Muu’agiyaa= Qulqulluu jechuu dha. Muudaasuxaa= Gooftaa arjaa jechuu dha. ✟✞ ✞✞✞✟ ✟✟✟ Ajaja: Yeroo Jechoota Armaan Oliin Kadhannu, Uummanni Garee Lamatti qoodamee kadhannaa Armaan Gadii Waljalaa qabuudhaan irra deddeebi’uun Haa jedhan A. Kiriyaalaayisoon Kiriyaalaayisoon Kiriyaalaayisoon Kiriyaalaayisoon B. Kiriyaalaayisoon (2x) Ibnoodii Naayinaan Kiriyaalaayisoon A. Kiriyaalaayisoon (2x) Taa’oosNaayinaan Kiriyaalaayisoon B. Kiriyaalaayisoon (2x) Maasiyaas Naayinaan Kiriyaalaayisoon A. Kiriyaalaayisoon (2x) Iyyasuus Naayinaan Kiriyaalaayisoon B. Kiriyaalaayisoon (2x) Kiristoos Naayinaan Kiriyaalaayisoon A. Kiriyaalaayisoon (2x) Amaanu’eel Naayinaan Kiriyaalaayisoon B. Kiriyaalaayisoon (2xTisbuxxaa Naayinaan Kiriyaalaayisoon A fi B Dabaree Dabareen Wal Jalaa Qabuun: Kiriyaalaayisoon (45x) Maddi: Kitaaba Hojii Dhukkubbii, Kan Guyyaa Wixataa Halkan Sa’a 3, Fuula 123 Irraa) ✞✟ ✟✞✟✟ ✞✟ Jechoota Torbee Dhukkubbiitti Akka Nagaa Walgaafannaaf Itti Fayyadamnu (afaan Gi’iizii fi Afaan Oromootiin) እንበለ ደዌ ወሕማም እንበለ ፃማ ወድካም አመ ከመ ዮም ያብጽሐኒ ያብጽሕክሙ እግዚአብሔር በፍሥሓ ወሰላም አሜን፡፡ ✟ ✞✟ ✟✞✞✞✟✟ (Dhibee fi Dhukkubbii Malee, Laafinaan fi Dadhabbii Malees Akkuma Har’aa Waggaa Har’aatiin Gammachuu fi Nageenyaan Waaqayyoon Nu Haa Gahu; Isiniinis Haa Gahu, Ameen.) (Maddi Kitaaba Hojii Dhukkubbii, Fuula 1050: lakkoofsa xumuraa irraa) Galanni Waaqayyoof Haa Ta'u. Ameen.

Hosaa’inaa irratti damee muka Meexxii(Zanbaabaa) Maaf Qabanna? Mukti meexxii mallattoo gammachuu ittiin ibsatan waan ta’eef Abbaan keenya Abirahaam dulluma keessa yemmuu Yisihaaqiin argatutti muka meexxii qabatee Waaqayyoon galateeffateera waan ta’eef. “Abrahaam muka meexxii isa lalisaa firiin mukichaas kan miidihage qabatee guyyaa torba muka meexxichaa qabatee iddoo aarsaa ni naannawa ture”( Kuf 13:21) jedha. Israa’elionni gabrummaa Masrii jalaa yemmuu ba’anitti muka meexxii qabatanii galateeffataniiru (Lew 23:40) : “Guyyaa jalqabaa ija muka bareedaa, dame muka meexxii …kan lalises….qabadhaatii guyyaa torbaaf Waaqayyoon duratti gammachuun siniif haa ta’u” jedhas. Meexxin mallattoo injifannooti Yoodiit nama lammii ishee jalaa fixuuf qophaa’e Holoforniis kan jedhamu yemmuu humna Waaqayyoon ajjeeftetti dubartoonni Israa’el akka ishee arganiif akka ishee eebbisaniifis fiiganii bahan ayyaanas isheef ni taasisan;muka meexxis harkatti qabatte,dubartoota ishee waliin jiranitti kennite isaanis ishee ni jajan”(Yod 15:2). Tolootni moo’atan samii irratti muka meexxii qabatanii galateeffatu. (Mul 7:9) "Kana boodas nan arge kunoo kan namni lakkaawuu hin dandeenne uummata sabaa fi gosa afaan keessayis namoota hedduutu ture;uffata adiis uffatanii dame muka meexxiis harka isaanitti qabatanii teessoo fi hoolicha duratti dhaabatan sagalee olka’eenis iyyaa isa teessoo irra taa’eef Waaqa keenyaaf Hoolichaaf fayyisaa dha jedhu” Egaa Gooftaan ammoo bakka bu’aa Yisihaaq hoolicha isa dhugaa waan ta’eef, akkasuma Museen saba Israa’el fooniin gabrummaa Masrii jalaa baase, Masri fakkeenya Si’ool taate; Gooftaa Iyyasuus ammoo saba hunduma abidda bara baraa keessaa gabrummaa seexanaa jalaa bilisa waan nu baaseef, injifannoon Yoodit kan fooniti,injifannoon keenna diina keenya irratti kan lubbuuti fakkeenyummaa jedhu qaba. Akkasuma meexxin yoo abiddaan illee gubame qarqara isaati malee mukichi dhumatee hin gubatu;akkasuma Gooftaan illee amaluumaan isaa hin qoratamu/bira hin gahamu. Uffataa fi jirma mukaallee mootiif afuun Israa’elota biratti aadaaadha.Akkuma Iyyuun(2Mot 9:1) yoo muudamu raawwatameef. Gooftaan keenna ammoo mootii moototaati jenneyti. Kanaaf namoonni bara Gooftaa keennaa turan yemmuu Gooftaan Betefageedha gara Iyyaruusaalem gahu muka meexxiii qabatan isa galateeffatan. Wangeelli keenna ulfaaton akkas jedha “Damee muka meexxii qabatanii Iyyeeruusaalemii dafanii dhufan” jedha(Yoh 12:12). Egaa ilaalaa hubadhaa wanti waa malee ta’e hin jiru; amantaan keenya fakkeenyummaan isheen raawwattu hundi kan samiiti. As irratti dubbii kana keessa aadaanis jirti ergaan fayyinaas jirti. Akkasuma uummata Oromoo biratti sirna garagaraaf keessumattuu guyyaa gammachuu fi araaraa kadhannaaf marga lalisaan ni qabatama... Hosaa'inaa Aariyaamitti!