Elias K. Law Room

Commercial Banks of Ethiopia stands against the new Commercial Code provision/s and its implications   By Daniel Fekadu    Desalegn B.

Ijoon Dubbii Gabaabaafi Ifa Ta'uu Qaba €€€€{{}}€€€€€{{{}}}€€€€€€€{{{}}} A) Ijoon dubbii wayita hundeeffamuufi barreeffamu gabaabinaan ta'uu qaba. Falmichuma guutummaatti irra deebiin barreessuun ykn dhedheressuun ta'uu hin qabu. Hanga danda'ametti bifa gaaffiitiin taa'uu qaba. Himataan himannaa waliigalteen kan raawwatame gowwomsaadhaan waan ta'eef diigamuu qaba jechuun dhiyeessu keessatti sababa himannaa wayita tarreessu "Nama Muuxannoo daldalaa hin qabneefi baadiyyaadhaa dhufuu kiyya hubatee himatamaan moodela konkolaatichaafi yeroo itti hojjetame ilaalchisee na dogoggorsuun konkolaataa moofaa kan natti gurgure waan ta'eef waliigalteen gurgurtichaa diigamee maallaqa ani kaffaleef akka naaf deebi'u naaf haa murtaa'u" jechuun yoo ibse, himatamaan immoo deebii kenneen "himataan baadiyyaadhaa kan dhufe osoo hin taane magaaluma kanatti kan guddate, duraanis konkolaataa bitee kan gurguraa tureefi odeeffannoo sirriin kan kennameef waan ta'eef gowwomsaan raawwatame hin jiru" yoo jedhe, ijoon dubbii qabamu "Raawwii Waliigaltee Keessatti Gowwomsaan (Dogoggorsiisuun) Raawwatameeramoo Hin Raawwatamne?" kan jedhudha malee "himatamaan kun himataan baadiyyaadhaa kan dhufeefi muuxannoo daldalaa kan hin qabne ta'uu beekee moodela konkolaatichaafi haala Itti hojjetame ilaalchisee dogoggorsiiseeramoo hin dogoggorsine?" kan jedhu ta'uu hin qabu. Haalonni akka muuxannoo daldalaa dhabuu himataafi ....kkf ijoo dubbichaa keessatti kan hammatamudha malee of danda'anii kan teechifaman miti. B) Ijoon dubbichaa ifa ta'uu qaba. Gareewwan falmiitiif haala salphaa ta'een kan galuuf, seerri ykn dhimmi murtiin irratti kennamuuf barbaadame maal akka ta'e baruun rogummaa ragaa isaanii akka gamaggamaniif, ragooleen isaanii ijoo dubbichaa hubachiisuu danda'uu ykn hubachiisuu danda'uu dhabuu ilaalchisee tilmaama mataa isaanii fudhachuu haala dandeessisuun ta'uu qaba.   (Moojula Ogeessi Seeraa Digaafee Dassaaleny jedhamu bara 2000 keessa qopheesse irraa kan fudhatame) 👁️Hubachiisa: Dhimmi ijoo dubbii qabachuu dhimma tekiniikaati. Ijoo dubbii ifaafi gabaabaa ta'e sirnaan qabachuun, akkasumas tartiiba isaa eeguun (ijoon dubbii firiiwwan dubbiifi seeraan wal qabatu wal keessa wayita dhufu) muuxannoodhaan kan gabbachaa deemudha. Muuxannoon keenya waan dheerateef qofas gahumsi (skill) gama kanaan qabnu guddachuu dhiisuu danda'a; itti yaadanii guyyaa guyyaadhaan fooyyessaa deemuuf dhamaa'uu gaafata.           Desalegn B.

ጭብጥ አጭርና ግልጽ መሆን አለበት ======//======////======///===== ሀ) ጭብጥ ሲመሰረትና ሲጻፍ በአጭሩ መሆን ይኖርበታል። ክርክሩን እንዳለ የሚደግም ወይም የተንዛዛ መሆን የለበትም:: በተቻለ መጠን በጥያቄ መልክ ሊቀመጥ ይገባል:: ውል የተደረገው በማታለል በመሆኑ ሊፈርስ ይገባል በሚል ከሳሽ ለአቀረበው ክስ የክስ ምክንታቱን ሲገልጽ "የንግድ ልምድ የሌለኝ ከገጠር የመጣው መሆነን አውቆ ተከሳሹ የመኪናውን ሞዴል እና የተሰራበትን ጊዜ በሚመለከት በማሳሳት አሮጌ መኪና የሸጠልኝ በመሆኑ የሽያጭ ውሉ ፈርሶ የከፈልኩትን ገንዘብ እንዲመልስልኝ ይወሰንልኝ" በሚል ቢገልጽ ተከሳሽ በሰጠው መልስ "ከሳሹ ከገጠር የመጣ ሳይሆን እዚሁ ከተማ ያደገ ቀደም ሲልም መኪና ገዝቶ የሸጠ በመሆኑና ትክክለኛ መረጃ የተሰጠው በመሆኑ የተፈፀመ ማታለል የለም” በሚል መልስ ቢሰጥ የሚያዘው ጭብጥ “በውሉ አደራረግ ማታለል ተፈጽሞአል ወይስ አልተፈፀመም?" የሚለው እንጂ “ተከሳሹ ከሳሽ ከገጠር የመጣና የንግድ ልምድ የሌለው መሆኑን በማወቅ የመኪናውን ሞዴልና ስሪት በተመለከተ አሳስቶታል ወይስ አላሳሳተውም?” የሚል መሆን የለበትም፡፡ የከሳሽ የንግድ ልማድ አለመኖር ...ወዘተ የመሳሰሉት ሁኔታዎች በጭብጡ ውስጥ የሚካተቱ እንጂ ራሳቸውን ችለው የሚቀመጡ አይደሉም፡፡ ለ) ጭብጡ ግልጽ ሊሆን ይገባል:: ለተከራካሪ ወገኖች በቀላሉ ሊገባቸው የሚችል፣ ውሳኔ ሊሰጥበት የተፈለገውን የህግ ወይም የሥረ ነገር ጉዳይ ምን እንደሆነ አውቀው  የማሰረጃዎቻቸውን አግባብነት አንዲገመግሙ፣ ማስረጃዎቻቸው ጭብጡን ማስረዳት አለማስረዳታቸውን በተመለከተ የበኩላቸውን ግምት እንዲሰጡ በሚያስችል መልኩ መቀመጥ አለበት፡፡    (ድጋፌ ደሳለኝ በ2000 ዓ.ም ካዘጋጀው ሞጁል የተወሰደ)            Desalegn B.