Bek Olimjon

Issiq havo harorati o’limga sabab bo’lishi mumkin. Nima qilish kerak? Issiq urishi bor narsa. Qariyalar va bolalarda buni xavfi katta. Issiq keldi, terlaymiz, suv ichamiz, qancha ichsak ham chanqoq bosilmaydi, terlayveramiz, bosh og’riydi, holsizlanamiz. Inson tanasi to’g’ri ishlashi uchun ma’lum bir haroratni bir xilda ushlab turishi kerak. Huddi go’sht aynib qolmasligi uchun sovutgich bir xilda sovuq haroratni ushlab turganidek. Havo issiq bo’lishi tana haroratini ortishiga sabab bo’ladi, buni nazorat qilish uchun tana ter orqali issiqlikni tashqariga chiqarib yuborishga harakat qiladi. Natijada tanadagi suv miqdori kamayadi va chanqoq hissi paydo bo’ladi. Buni qondirish uchun biz suv ichamiz. Mana shu joyda eng muhim narsaga e’tibor bermaymiz. Tanadan chiqayotgan ter ta’mi sho’r bo’lishi bor narsa. Terlaganimizda biz suv bilan qo’shib tuzlarni ham chiqarib yuboramiz. Ya’ni natriy, kaliy va hokazolarni. Bular umumiy nomi elektrolitlar deyiladi. Bu tuzlar esa yurak, miya, buyrak kabi eng muhim a’zolar funksiyasini bir me’yorda ushlab turish uchun juda-juda muhim. Biz esa bularni terlash orqali yo’qotganimizda faqat suv qismini qoplaymizda, yo’qolgan tuz qismini qoplashga e’tibor bermaymiz. Aslida bunday issiq kunlarda yo’qolgan tuz o’rnini qoplash chanqoqni qondirishdek muhim. Nega yozning issiq kunlarida sho’r ayron yaxshi ketishi sababi ham shunda. Tuzga bo’lgan ehtiyoj yuqori bo’lgani bois shunday. Issiqda, chanqaganda bosh og’rishi bor narsa. Chunki miya suvsizlanishga eng sezuvchan a’zo. Hujayralar esa tuzsizlanishga sezuvchanligi juda yuqori. Hujayra-ichi degidratatsiyasi degan tushuncha bor. Unda hujayralar qurib, puchayib qoladi va o’z faoliyatini to’liq bajara olmaydi. Bu paytda ularga suyuq qilingan namakob (oddiy osh tuzli suv) juda katta foyda beradi. Buni fan tilida gipotonik eritma ham deyiladi. Chanqoqni qondirish bilan birga, bosh og’rig’i va umumiy holsizlik tez ketsin desak suvsizlanishda suv ichish bilan tuzlarni ham o’rnini qoplash muhim. Natriy va kaliy tuzlarining qondagi miqdori o’ta pasayib ketishi holsizlik, mushaklar bo’shashidan tortib yurak to’xtashigacha olib borishi mumkin. Yevropa tomondagi o’quvchilar uchun bunga yechim ancha osonroq. Har qanday sport do’koniga kirib oddiy ichgani elektrolit ber desangiz topib beradi. 1 litrga eritiladigan tabletkadan 10 tasini 2€ ga beradi. Buni marafon yugurganda yoki uzoq masofada veloturga chiqqanda ishlatamiz misol uchun. O’zbekistonda aynan shu turdagi elektrolitli tabletka yoki kukunlar borligidan bexabarman, ammo Uzbda aptekadan regidron kukuni so’ralsa topib berishadi. Regidron bu bolalar ichi ketganda beriladigan tuzli eritma. Bitta paketchasini 1 litrli suvga solinadi va ichiladi. Bularning afzallik jihatlari suvsizlanishdan keyin miya va tana faoliyatini tez o’ziga kelishini ta’minlaydi. Ramazonda iftorlikda yaxshi yordam bersa, yoz oylarida sizda issiqdan bosh qaynab og’rimasligiga yordam beradi. Yozning issiq kunlarida suv ichish bilan birga tuzlarni o’rnini qoplashni ham unutmaslik zarur. Oddiy yechim bu tekin namokob yoki arzon regidronli suv. Bek Olimjon 22.06.24 Norvegiya

Nega velosipedda o’zingizni qiynab yurasiz degan savollar bo’ladi. Rosti, aniq javobim yo’q. Velosayohat qilish orqali bir kunda olinadigan taassurot va hissiyotlar shunchalik ko’pki agar har kunimiz shunday bo’lsa biz aqldan ozgan bo’lar edik. Balki shuning uchun ham velosayohat o’ziga jalb etsa kerak. Velosayohat davomida bir narsani tushunib yetasan kishi. Sayohat davomida qaysidir nuqtada juda og’riqli vaqt bo’lishini aniq bilasan. Bilasangki qiynalasan, budun vujuding seni taslim bo’lishga undaydi, barcha narsa senga qarshidek tuyuladi. Ko’p narsa sening nazoratingda emas. Ketayotib bir kichik chuqurchaga yiqilib nogiron bo’lishing, hatto o’lishing ham mumkin. Himoyang deyarli yo’q. Ammo aminsangki bu hissiyotlar o’tkinchi. Bu hissiyotlar senga tanish, chunki avvaldan bilasan buni. Mana shu hissiyotlarni yengib o’tgandan keyin yodingda qoladigan xotiralar badandagi og’riqlarni tishingni-tishingga qo’yib bo’lsada yengib o’tishga va davom etishga undaydi. Hech kim seni kuzatmayotganini bilasan, taslim bo’lging keladi, ammo taslim bo’lish eng oxirgi tanlov. Bunga aminsan. Taslimgacha bir qancha yechimlar bor. Sayohat davomida shunday lahzalar bo’ladiki sen barchasini unutasan, badandagi og’riqlarni, ishxonani, atrofni, kundalik tashvishlarni, barchasini. Sen, oyoqlaring ostidagi insoniyat kashfiyoti va tabiat. Muammolaring eng primitiv darajaga tushgan - ovqat, xavfsizlik va keyingi manzilingga yetib olish. Ko’krak qafasing yorilib ketgunicha chuqur nafas olasan, atrofga qaraysan, qanchalik kichkina va ahamiyatsiz ekaningni tushunasan, hissiyotlar okean shovqinidek otilib chiqadi va ich-ichingdan bor ovozing bilan baqirasan. Sen nafasdan iborat bir kichik jonzotsan xolos. Nega ixtiyoriy ravishda o’zingni qiynayotganing asl mazmunini anglab yetgandeksan. Bek Olimjon 23.06.23 Dovre, Norvegiya PS. Bu meni hozirgacha qilgan kamtarona tajribamdan kelib chiqib yozilgan xulosalar xolos. Kashf etish uchun yana nimalar bor meni kutayotgan…

Xalqimizda pul jigardan bo’ladi degan ibora bor. Rostdan ham shundaymi? Pulni yaxshi ko’ramiz. Tanamizni axlatlardan tozalab turadigan jigarimizdan ham ko’proq yaxshi ko’ramiz. Unday emas deysizmi? Isboti mana: siz tanigan birorta biznes egasini toping va undan • o’tgan yili qancha daromad qilganini so’rang • qaysi loyihadan qancha zarar ko’rganini so’rang • nechta hodimi bor ekanligi, qaysi hodimi zo’r ishlashini haqida so’rang • bankda qancha puli borligini so’rang • keyingi pul qilmoqchi bo’lgan loyihalari haqida so’rang • Qanday mashina olmoqchi ekaniyu, qanday harajat qilishini so’rang Yuqoridagi savollariga javobni sizga aytmasligi mumkin, ammo bular haqida detallarigacha biladi, kechalari yarim tungacha uxlay olmaydi shular haqida o’ylab. Endi o’sha odamdan • qon bosimi qancha ekanini so’rang • ohirgi 6 oydagi o’rtacha vazni qancha ekanini so’rang • necha km yugura olishini so’rang • maks pulsi va puls zonalari haqida so’rang • oxirgi marta qachon kasallikni oldini olish uchun tekshirtirganini so’rang • oxirgi marta xolesterin, trigliserid, HbA1c, gemoglobin, vit D, insulini qancha bo’lgani haqida so’rang Juda katta ehtimol bilan bularga javobi yo’q Yuk tashiydigan mashina hajmi qanchalik katta bo’lmasin, motori yaxshi ishlamasa ish bermaydi. Biznes qanchalik katta bo’lmasin, egasini salomatligi yaxshi bo’lmasa tatimaydi. Pul topaman deb yurakni unutmaslik kerak! Bek Olimjon 29.05.24 Norvegiya

⚡️Битта тўғри ғоя билан миллатни аждодларга муносиб авлод қилиш мумкин. Бунинг учун ғоя шамолини кўтариб, инсоннинг онг остига ўрнашиши лозим. Бунга 6 ой харакат қилдик. Aгар ушбу видеони кўриб, қалбингиз жумбушга келган бўлса, айнан шу инсон менман ёки менинг фарзандларим, дўстларим, акаларим, укаларим деган инсонларга улашиб, шамолни қадриятли кўтарилишига, уларнинг миллатимиз умидига айланишига сабабчи бўлинг 🙌 Millat Umidi Umidjon Ishmukhamedov - ғоя муаллифи Zohidjon Olov - Шеър муаллифи Zohirshoh Jurayev - Ижроси, мусиқаси муаллифи. Шу лойиҳада қатнашган ҳамма иштирокчиларга ташаккур!

Oftalmologlar uchun yangi kurs taklifi Iyun oyida makula OCT kursini taqdim qilish rejalashtirilgan. Kursni 2022 da o’tkazgan edik. Ishtirokchilar foydali bo’lganini aytishgan. Ana shu kurs materiallarini qaytadan taqdim etmoqchimiz. Kurs narhi so’mda 10$ Savol-javob imkoni bo’ladi. Kurs mundarijasi mana bu linkda: https://telegra.ph/Intensiv-OCT-kursi-01-06 Qiziquvchilar bo’lsa @Shukur_Adxamovich ga bog’lanishi mumkin. Kurs pullik obuna kanal ichida bo’lgani uchun oftalmologiyadan tashqari ma’lumotlar bilan birgalikda ketadi. Misol may oyida shaxsiy moliya haqida postlar va jonli suhbat bo’ldi.

Men uylanish haqida post yozmaslikka harakat qilaman. Yozmasligim kerak. Fikrlarim ommaniki bilan to’g’ri kelmagani uchun. Lekin kechadan beri bitta fikr kalladan ketmayapti. Kecha tog’da velosayohat qilib yursam bir ukamiz maslahat so’rab yozipti. Bir qiz bilan tanishgan, hamma tomonlama ma’qul. Qiz yaxshigina muvaffaqiyatga erishgan, g’arbda yaxshi karyera boshlagan, pul topishi ham yigitnikidan ko’proq. Yigit ham u qizga ma’qul tushunishimcha. Yigit uylanish istagida. Hammasi zo’r va to’g’ri kelyapti. Ammo qiz shu 1-2-2,5 yoshga kattaroq ekanda. Shu o’ylantiryapti ukamizni… Nima qilay deydi. Xayolim boshqa joyda bo’lgani uchun javobni qisqa qilib ”meni xotinim ham mendan katta, uylanganimda mendan ko’proq pul topar edi, gazini bos, barakali bo’ladi bundaylari” dedim. Keyin o’ylab qoldim, nega yosh bunchalik katta ahamiyatga ega? Yigitlar bir qizni ko’radi, uni zo’r umr yo’ldosh sifatida ham ko’ra oladi, ammo yoshi katta bo’lgani uchun rishta qurishni xayoliga ham keltirmaydi. Nega jamiyatimizda uylanmoqchi bo’lgan nomzod yoshi doim kichik bo’lishi kerak deyiladi? Bu qayerdan chiqqan fikr va standart? Javobini izlashga harakat qildim. Ayollar tez qariydi degan gap unchalik asosli emasdek, sababi kallik asosan erkaklarga hos. Semirish esa yosh va jins tanlamaydi. Balki avallari oilalar asosan qishloq xo’jaligi bilan band bo’lgani va unda oilalarni bolalar mehnatiga ehtiyoji ko’proq bo’lgani uchundir?! Yosh ayol fertilroq bo’ladi va ko’proq bola ko’rishi mumkin deyilgandir. Bilmasam. Hozir bu ham argument emas. Sababi 2-3 ta farzand bilan STOP deyilyapti. Men bilgan narsa shuki, ayolni va onani o’qigan bo’lishi, ilmi bo’lishi juda muhim. Bolalar kelajagi, jamiyat kelajagi uchun juda muhim. Bir soha mutaxassisi bo’lsa undanda zo’r. Turmushgacha bir sohada mutaxassis bo’lib, bir joyda ishlab muvaffaqiyatga erisha oldimi, yanada yaxshi. Demak mehnatkash, maqsadi bor, qiyinchilikka chiday oladi, o’z ustida ishlay oladi, jamiyatga foydasi ko’proq tegyapti. Ertaga oilani markaziga aylanadi bunday qizlar. Eng muhimi bolalari salomatligi va ta’limi bilan jiddiy shug’ullanadi. Bunday qizlar onalik uchun yaxshi nomzod hisoblanadi. Endi bu natijalarga 17-18 yoshda erishib bo’lmasligi aniq. Bunday natijaga erishishi uchun institutda o’qir, ishlar, til o’rganar, bir sohani egallar. Bular 2-3 oyda bo’lmaydiku axir. Bunga kamida 6-7 yil vaqt ketib qoladi va qiz yoshi 25-27 bo’ladi. ”Yigit 25 yosh, qiz 27 yosh ekan” desang, ”Eee, jinnimisan, nimalar deyapsan…” degan reaksiya bo’lishi tabiiy. ”Katta bo’lsa aqli kirib qolgan bo’ladi” degan argument ham bor jamiyatda. Bo’ydoqlar ishoning, sizga aqlli xotin kerak, zarur 😀 Shu savollarni o’ylab yarim kechasi bir do’stimizga yozdim. Nega bizning jamiyatda shunday fikr bor, sababi nima bo’lishi mumkin deb so’radim. ”Ayol katta bo’lib, er yosh bo’lganini ko’rsatib beradigan misollar kam yoki deyarli yo’q bo’lgani uchun bo’lsa kerak” deb aytdi. Ha, fikriga qo’shilaman do’stimni. Hozirgi zamonamizda kam bunday misollar. Chunki yoshi kattaroq qizga uylanmaganimizdan keyin qayerdan ham bo’lsin bunday misollar. Ammo misollar butunlay yo’q emas. Eng katta na’muna bor. Butun hayotini misol qilib oladigan shaxsimiz bor. Yosh farqi 3 yoki 4 emas edi. Rosmana 15 yil edi. Yigitlar, biz qo’shnilar, xolalar, bratanlar, atrofdagilar gapiga qarab emas, hayotga real qarab, onalar uchun yaxshi nomzodlarni tanlaymiz. Bu muhim. Onalikka nomzod ma’qul kelsa yoshiga uncha e’tibor bermaymiz. Vaqt va umr nisbiy baribir. Bek Olimjon Norvegiya 23.05.24

O'zbekistonda oftalmolog diplomiga ega, nemis tilidan B2 darajasida bilimi bo'lgan va Germaniyada oftalmolog bo'lib ishlash rejasida yurgan kim bor? Germaniyadagi bir ko'z klinikasiga oftalmolog yordamchisi qidirilmoqda. Avvaliga oftalmolog yordamchisi, keyinchalik imtihonlarni topshirib litsenziya olganidan so'ng oftalmolog bo'lib ishlash imkoniyati bo'ladi. Agar yuqoridagi talablarga javob bersangiz quyidagi formani to'ldiring. Ma'qul kelsangiz aloqaga chiqamiz. https://forms.gle/WBSjUsy5Ek2Ub4r87

Tasavvur qiling men 19, 20 yoki 22 yoshga qaytib qoldim. O’zbekistondaman. Ingliz tili bilaman. Oz-moz IT ham bilaman. Ishim bor va 400-500$ pul topaman. Hayotim keyingi bir yilini qanday o’tkazgan bo’lar edim? Bu haqida ba’zan o’ylab qolaman. Menimcha eng to’g’ri qaror backpacking bo’lar edi. Backpacking bu kundalik yashash uchun minimal narsalarni ryukzakka solib, o’ta arzon yo’l bilan sayohat qilish. Unda hotelda emas hostelda turiladi. Hostel bu bitta xonada 4, 6, 8 ta o’rin bo’lgan uxlash uchun arzon yotoqxonalar. Sayohat arzon bo’lishi uchun restoranda emas ko’chadagi arzon yoki tekin joylarda ovqat yeyiladi. Shahar aylanishni taksida emas, balki piyoda, juda bo’lsa arzon avtobusda qilinadi. Men quyidagi yo’lni tutgan bo’lar edim: 1. Backpacking uchun manzil belgilar edim. Misol India-Nepal-Burma-Laos-Kambodja yoki shunga o’xshash 2. U davlatlarda komfort backpacking uchun tahminiy byudjet kuniga 25-40$, 60 kunga 2400$. Bilet 500$. Umumiy byudjet 3000$ deylik ana 3. Shuni topish kerak endi. Bu uchun kundalik harajatlarni maksimal kamaytirib, daromadni oshirib bir amallab 3000 to’plar edim 4. Pul to’plash jarayonida Janubiy-Sharqiy Osiyoda backpacking qiluvchilar facebookdagi guruhlar, Reddit, turli forumlarni o’rganib, taxminiy marshrut tuzgan bo’lar edim. Boshqalar tajribasini o’rganar edim 5. Faslga moslab, ishxonam bilan kelishib bir tomonga bilet olib shartta ketgan bo’lar edim. Ishxonam rozi bo’lmasa ham ishdan shunday voz kechib ketgan bo’lar edim. Sababi bugun 20 yoshda 500 topa olyapmanmi, 2 oy sayohatdan keyin ham kamida shuni topa olaman. Topa olmagan taqdirimda ham rizq borasida qo’rquvim yo’q. Tavakkal! 6. Sayohat davomida turistlar boradigan maskanlarga emas, balki mahalliy aholi to’planadigan joylarga borar edim. Maksimal darajada odamlar bilan suhbat qilgan bo’lar edim 7. Bir kundalik olib ko’rgan va his qilganlarimni, xulosalarimni yozib borar edim. Bu jarayonda ”men to’g’ri, boshqalar noto’g’ri” degan fikrdan yiroqlashgan holda yondashuv muhim bo’lar edi 8. Arzonroq kamera olib, yoki telefonga video va rasmlar olar edim 9. Olingan videolar yoki yozilgan kundalikni ijtimoiy tarmoqlarga vatanga qaytguncha qo’ymas edim 10. Sayohat davomida hostelda ko’rishgan yoki orttirgan har bir tanishim kontaktlarini olar edim. Instagram, Facebook, Whatsapp va hok, farqi yo’q. Ikki oylik sayohatdan keyin vatanga qaytganda bir narsa insonni hayron qoldiradi. Hamma narsa o’sha-o’sha. Ishxona ham, uy ham, odamlar, ko’chalar va hok. Hech narsa o’zgarmagandek. Ammo ikki oylik sayohat davomida 99,9999% odamlar 20 yilda ham olmaydigan hayotiy tajriba va hissiyotlarga to’la bo’lgan, ancha yetuk, musofirlikni ko’rgan yangi inson sifatida qaytishim kafolatlangan bo’lar edi. Qo’rqmaysizmi degan savol bo’lishi tabiiy. Dunyo xavfli emas. Biz o’zimiz ko’rmagan dunyo haqidagi fikrlarimiz odatda noto’g’ri bo’lib chiqadi. 20 yoshlardagi arzon byudjet bilan sayohat qilish orqali olinadigan hayotiy tajribani beradigan hech narsa yo’qdek fikrimcha. Buni 40 yoshga kirib tushunasan, agar tushunsang! Bek Olimjon 17.05.24 Norvegiya

Mallorca - Ispaniya janubida joylashgan orol. Velosportga qiziquvchilar uchun top maskanlardan biri. Men velosayohatga qiziqaman. Ammo velosiped minishda o’zimni olib qochadgigan narsalarimdan biri yomg’ir bo’lsa ikkinchisi balandlikka chiqish. Mallorcada Valldemossa round degan velosayohat uchun yo’l bor. U Deia va Coll de Soller joylashgan 2 ta tog’dan oshib tushishdan iborat. Masofa tahminan 60-70 km. Balandlikka ko’tarilish esa 1450m. (Solishtirish uchun Everest 8849m) Bunday balandlikka velikda umrimda birinchi marta chiqishim. Hech ham qilgim kelmadi, lekin noaniqlik, qiyinchilik, komfortdan chiqish, tabiat undadi. Turgan mehmonxonamizdagi ko’m-ko’l basseynni tashlab, jaziramada velosiped bilan chiqdim kecha. Yaxshigina qiyin, har qalay men uchun qiyin bo’ldi. Yakuniga yetdim. Chegara yanada kengaydi. Komfort zona yanada kengaydi. Bir narsani o’rgandim. Rasmdagi balandliklardan biriga ko’tarilayotganimda yonimdan bir kishi o’tdi. Suffering is real deb hazillashgan edim, u menga ”Relax and suffer!” deb hazillashdi. Haqiqatdan ham qiyinchilik bor va uni bosib o’tish kerak. Qanchalik qiyin bo’lmasin bosib o’tish kerak. Shunday ekan relax qilgan holda, odam o’z emotsiyasini boshqargann holda, nafsiga qul bo’lmagan holda, maqsadiga qarab davom etaverishi muhim ekanligiga yana bir amin bo’ldim. Mallorcada velosayohatni albatta tavsiya etaman azizlar! Bek Olimjon 12.05.24 Mallorca, Spain