Najmiddin Ermatov

Ҳай, ёр-а! Куюк кўнгил оҳидан Буғланган Орол қайда, Тунлар зулматни ўрган Ул ҳамроҳ ҳилол қайда, Айғирнинг бўйни мисол Бўронни кесар десанг, Қаддингга ўхшаб турса Айтмоққа савол қайда? Ҳай, ёр-а! Қора тортсанг ёруғлик Кўздан йироқ борадир, Ҳаётидан норизо Эл бесўроқ борадир, Дарди қават-қавату Қўл юпқароқ борадир, Жасорат сўниб борган Умрда малол қайда? Ҳай, ёр-а! Эл алқаб юрган беклар Элнинг қасдига тушса, Оқ қайиндай ой қизлар Ҳижрон рақсига тушса, Отамерос йўқсиллик Тағин наслига тушса, Жортибойи кўп юртда Бут қайда, камол қайда? Ҳай, ёр-а! Қавмим дебон қароғинг Ёшлиғ бўлса, кулсалар, Йўлдошим деб юрганинг Йўлин калта бурсалар, Ҳақ номидан сўз очиб, Халқ нонидан урсалар, Шиори зеб замонда Яшарга мажол қайда? Ҳай, ёр-а! Юз йилларки қийпиниб Эгилган бош биздадир, Суягини унутиб Тентиган лош биздадир, Битмас сабр ҳам бизда Тағин кўзёш биздадир, Зарур вақти мушт бўлар Қўл қайда, қурол қайда? Ҳай, ёр-а! Сўзлай десанг сўзингни Қафас қўрқитиб турса, Ўлай десанг ютилган Нафас қўрқитиб турса, Яра дилни яратган Бесас қўрқитиб турса, Самода борми, билмам, Ерда истиқлол қайда?.. Ҳай, ёр-а! май, 2024 https://t.me/Najmiddin_Ermatov

Mayna tuxum ochdi bulbul inida, Chechaklar undirdi ajnabiy tobut. Ne uchun erk haqda o‘ylayman bunda, Mustaqil bo‘lganku allaqachon yurt. Yog‘iyga tegishli zabon ketsa ham, Bu turkiy elat deb tanisa ham dun. Haliyam boshimda dordek turibdi, Sharifim bog‘lagan gajaksimon dum. “Humolar uchmoqda ko‘kni to‘ldirib”,— To‘ralar bermoqda so‘zlariga zeb. Qafasda turgandek o‘ksindim nega, Ana, tiniq osmon, ista, parvoz et. Bu xalqning buguni hurram, dedi shoh, Haqsiz deb alqadi xalqning shoiri. Ne uchun hurramlik tuymayman unda, Mening ham kechmishim xalqqa doirmi? “Hokim so‘zi vojib, amal qilmoq farz, Sabr”,—deydi mulla tugagach azon. Bir kunda besh mahal uyg‘otib olib, Bir umr uxlashga undaydi hamon. Kimdir ko‘z tiksa ham, aniqki, millat, Dushmanning yo‘lini to‘sishga qodir. Ammo beklarining royiga boqsam, Negadir ko‘zimdan yosh sizayotir. Axir nima uchun ko‘nmaydi ko‘nglim, Baxt deb yozay desam dard tomar oqqa— Yoki bu millatning hurligi yolg‘on, Yoki she’rlarimning bari safsata... N.E. may, 2020

Xabaringiz bor, “Duel” loyihasining yangi mavsumi allaqachon boshlangan. Sizda ariza topshirish uchun 29-maygacha vaqt bor. Yo‘nalishlar: kattalar va bolalar she’riyati Ishtirokchilar 15–30 yosh oralig‘ida bo‘lishi kerak. Kattalar sheʼriyati yo‘nalishi 1-o‘rin egasi – 50 mln. so‘m; 2-o‘rin – 40 mln. so‘m pul mukofoti bilan taqdirlanadi. Xuddi shunday: Bolalar she’riyati yo‘nalishi 1-o‘rin sohibi – 50 mln. so‘m; 2-o‘rin – 40 mln. so‘m pul mukofoti bilan taqdirlanadi. Respulika bosqichi ishtirokchilari – 5 mln. so‘mdan rag‘batlantiriladi. Ro‘yxatdan o‘tish: @duel_ariza_bot

Loyiha haqida chekka hududlardagi iste’dodlar ham xabar topishi uchun o‘z hissangizni ayamang. Tanlov e’lonini shaxsiy sahifalaringizda ulashing.

Batafsil: @duelloyihasi

Баҳром Ирзаевга Арғумоқ кетган сўқмоқ, Заминга чўкиб борар. Уюрдан айри қулун, Жавдираб ўтиб борар. Киприклари қилқалам, Сиёҳин тўкиб борар, Тушовин узган исён, Етовчи юрак бунда. Аср ошган арчанинг Шохларида кўк томчи, Сояси турғун эмас, Бу беш кунлик алдамчи— Тўнглаган ёши дарак, Эй, қулуним, чопсанг-чи, На қўноқ мадор бўлар, На замон тиргак бунда. Кўк бўрин ёлин ўпган Шамолларга қулоқ сол. Эртакка кўчган чиннинг Шу йўлларда изи бор. Мутега кўп суянма, Атагани ҳўл рўмол. Ҳақ на даркор бундайга, На жони ҳалак бунда. Байловга кўникканнинг, Жони-да ширин келар. Бир жойга тўплаётган, Моли-да ширин келар. Бошини қумга суққан, Ҳоли-да ширин келар. Эли ялқов келар ва На подшо сергак бунда. Ҳайқириб кет тоғларни, Зир титратсин кишновинг. Ҳайқиравер қашқирлар, Бузгунича қуршовин, Ҳайқиравер айғирлар, Узгунича тушовин— Ўзинг ҳақ деб кетмасанг, Келмагай дарак бунда. Итларга талаш тушган Карвонни топмагунча, Алпларинг ютиб ётган Зиндонни топмагунча, Эгасиз бадар кетган, Туронни топмагунча, Ўзингни йўлларга сол, Қолмоқ не керак бунда?... 03.2021 https://t.me/Najmiddin_Ermatov

Баҳром Ирзаев билан танишганимизга 4 йилдан ошди чоғи. Шу йиллар мобайнида акадан кўп нарсаларни ўргандим ва бу ўқиса ўзлаштириладан нарсалар эмас эди. Ўтган давр мобайнида илмий ишга чоғланган, номзодлик, докторлик даражасини олган кўплаб олимларни кўрдим. Уларнинг аксари “номзодлик, доторлик қилсам, дарс ўтсам ойлигимга шунча устама қўшилади”, деган қарашлар билан андармон. Илмга шахсий манфаатсиз қарагани, аттангки оз. Баҳром акада бирон марта бундай ёндошувни эшитмадим, сезмадим. Нима қилса шу элнинг, миллатнинг ўмганини кўтариш пайида юрганини кўрдим, жадидлардан мерос гап: юртни “тенглар ичра тенг кўриш” орзусида ёнганига гувоҳ бўлдим. Бир қарасанг архив титкилайди, бир қарасанг архивлардан топганини элга улашиш пайида бўлади. Юз йил муқаддам босқинчилар ва сотқинлар қўлида ўлган 20 яшар қизнинг қисматини кўкайи куйиб гапиради, Баҳром Ирзаев деган ватандоши борлигини ўйлаб ҳам кўрмаган олис юртдаги мусофир қавмининг қийинчиликларидан изтироб чекади, ҳали туғилмаган келгуси авлод учун ёрғу ва умидли хаёллар суради... Баҳром ака, тувилди кун қутли бўлсин. Сиздай ойдинларимиз, шукрки оз эмас, илоҳим, янада кўп бўлсин! https://t.me/Najmiddin_Ermatov

Чопиб кетди тоғларга томон, Ҳар тукида ёвқур бир чирой. Чўққиларнинг шамолгайида, Увиллашга гувоҳ бўлди ой. Итларнинг бўғзига тиқилди ҳадик, Чўпон кетди уйига кириб. Бир тўп тўнғиз ширин жонини Ололмади хавфдан айириб. Сўнгра чопди дашт узра озод, Қонга ботиб лунжлари, тиши. Тонг отарда қайтди ортига Қафасдаги бўрининг туши. ©Нажмиддин Эрматов

Бугун таниқли адабиётшунос олим, адабиётимизнинг асл синчиси Қозоқбой Йўлдошев 75 ёшга тўлди. Чин юракдан табриклаймиз, узоқ умр, фарзанду набиралар камолни кўриб юришларини Оллоҳдан сўраймиз!

Mayna tuxum ochdi bulbul inida, Chechaklar undirdi ajnabiy tobut. Ne uchun erk haqda o‘ylayman bunda, Mustaqil bo‘lganku allaqachon yurt. Yog‘iyga tegishli zabon ketsa ham, Bu turkiy elat deb tanisa ham dun. Haliyam boshimda dordek turibdi, Sharifim bog‘lagan gajaksimon dum. “Humolar uchmoqda ko‘kni to‘ldirib”,— To‘ralar bermoqda so‘zlariga zeb. Qafasda turgandek o‘ksindim nega, Ana, tiniq osmon, ista, parvoz et. Bu xalqning buguni hurram, dedi shoh, Haqsiz deb alqadi xalqning shoiri. Ne uchun hurramlik tuymayman unda, Mening ham kechmishim xalqqa doirmi? “Hokim so‘zi vojib, amal qilmoq farz, Sabr”,—deydi mulla tugagach azon. Bir kunda besh mahal uyg‘otib olib, Bir umr uxlashga undaydi hamon. Kimdir ko‘z tiksa ham, aniqki, millat, Dushmanning yo‘lini to‘sishga qodir. Ammo beklarining royiga boqsam, Negadir ko‘zimdan yosh sizayotir. Axir nima uchun ko‘nmaydi ko‘nglim, Baxt deb yozay desam dard tomar oqqa— Yoki bu millatning hurligi yolg‘on, Yoki she’rlarimning bari safsata... N.E. may, 2020

Уйғур хонандаси Абдураҳим Ҳайит. “Лейлим-лей” Туркларнинг машҳур қўшиғи биргина дутор ижросида! Аслида бу ижодкор ҳақида аввал ҳам эшитгандим. Ҳозир шу видео олдимдан чиқиб қолди. Бошида таниш дўппи, қўлида таниш дутор бу хонанда, бастакор ва шоир қашқарлик. Таваллуди википедияда 1961 деб ёзилган. Уйғурларнинг машҳур достони “Оталар”ни куйлагани учун 2010 йилда ҳибсга олиниб, Хитой концлагерларининг бирида қийноқлардан вафот этган. Тахминан 2019 йилда. Аммо Хитой томони бу маълумотни инкор қилади. Абдураҳим ҳофизга ўхшаган бир кишини видеомурожаатда чиқаришади. “Мен яхшиман, соғлигим жойида” деб гапиртиришади. Халқаро жамоатчилик, хусусан, Туркия бунга ишонмайди. Хуллас, мазлум халқ артисти тақдири ҳақида аниқ маълумотлар ҳозирча йўқ. https://t.me/Jasurbek_Usmon_auditoriyasi

Ҳали кечилмаган кечувдай мубҳам, Ҳали шўнғилмаган уммондай сирли, Ҳали ёзилмаган шеърдайин бекам, Бир йўлга тушардим яралар битса. Ҳамда кўрилётган тушдайин эркин, Ҳамда сурилётган хаёлдай озод, Ҳамда айтилмаган сирдайин ичкин, Шамолга дўнардим қўйворса ҳаёт. Бироқ артилмаган мужгондай интиқ, Бироқ учолмаган қушдайин дилгир, Бироқ ўлолмаган дардчилдай тирик, Бандиман, Тушовим маҳкамлар кимдир... октябрь, 2021 Н. Э.