آثار ملّی ایران

ارسالی از مخاطبان   آویزان کردن لوستر ۱۵۰ کیلوگرمی از سقف گنبد تاریخی «سیدون» محله نبادان ابرکوه و تخریب تدریجی این اثر به گفته برخی میراث دوستان محله قدیمی نبادان ابرکوه، چندی قبل تعدادی از اعضای هیات امنای محله نبادان با هماهنگی رئیس وقت اداره میراث فرهنگی ابرکوه، لوستر بسیار بزرگ و سنگینی به وزن تقریبا صد و پنجاه کیلوگرم را از سقف گنبد زیبا و تاریخی سیدون نصب و آویزان می کنند. نصب چنین لوستری موجب وارد آوردن فشار زیاد روی سقف و  پوسته گنبد بنای سیدون شده تا در مدت زمان نه چندان طولانی دچار ریزش و تخریب شود و افراد سودجو به خواسته خود که همانا ادامه تخریب و ساخت و ساز است نزدیک شوند. همچنین به دستور رئیس وقت اداره میراث فرهنگی ابرکوه (بهار ۱۴۰۲) بخشی از بدنه داخلی گنبد سیدون که کاشی‌های آن ریخته شده به بدترین شکل ممکن مرمت شده که با اعتراض شدید کارشناسان متخصص، ادامه کار مرمت غیر اصولی موقتا متوقف می شود. این بنا در دل بافت تاریخی ابرکوه قرار دارد و در فهرست آثار ملی ثبت شده و قدمت این بنای تاریخی بین قرن ۶ تا هشتم هجری قمری تخمین زده شده است. https://t.me/reesjomhoormiras

این عبارت کوتاه، از شگفت انگیزترین جملاتی است که شنیده ­ایم. در هر جغرافیایی که باشیم، با هر نژاد و زبان و دین، چیزی که قابل انکار نیست، گذر زمان است. حتی تولد و مرگ که قاطع ­ترین رویدادهایی است که در زندگی تجربه می­شود، زیرمجموعۀ زمان و گذر بی ­وقفۀ آن است. از این­ روست که مفهوم «این نیز بگذرد» با زندگی و مرگ و مهم­ ترین ­رویدادهای جهان در هم می­تند و در دهلیزهای خم اندر خم و پیچ اندر پیچ و از پی هیچ، گره می­ خورد. این عبارت کاربردی دو سویه دارد؛ به هنگام نشاط و سرمستیِ ناشی از قدرت، سبب می­ شود تا کمتر دچار غرور و خودخواهی شویم و در زمان رخدادهای ناگوار و غم ­انگیز، گونه­ ای امید را در دل آدمی زنده می­دارد. «این نیز بگذرد» از منظر مفهوم و نیز از نظر خوشنویسی، مصداق سخن «سهل و ممتنع» است، یعنی در نظر اول بسیار آسان می ­نماید ولی در عمل دشوار است. این عبارت پیشتر در قالب سطر نوشته می­شد، سطری کوتاه و سه کلمه ای ولی با ورودش در قالب­های آزادتری چون سیاه­ مشق، ساختارش نیز همانند مفهومش، از رمز و رازهای بیشتری سرشار می­شود. «این نیز بگذرد» در زبان­های دیگر نیز حضور دارد و از اشتراکات فرهنگی اقوام است. در زبان عربی، عبارت «لا شیء یدوم» و در زبان ترکی «بو دا گچر» و در انگلیسی: This too shall pass تقریباً در همین مفهوم ساخته شده­ اند. از سدۀ ششم هجری، از سنائی غزنوی و عطار نیشابوری تا ملک الشعرای بهار و رهی معیری، سخنوران فراوانی از این عبارت بهره ­ها برده ­اند. با این حال، حضورش در خوشنویسی، با اوج گرفتن خطّ نستعلیق در سدۀ سیزدهم و به قلم یگانۀ دوران، میرزا غلام­رضای اصفهانی همراه است. آثار این نمایشگاه حاصل تجربیاتی درازآهنگ است، خواه مشق نقلی و خواه فضاهایی آزاد که تا اندازه ­ای نشانگر فردیت خوشنویس است.

فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران مؤلف: نصرت‌الله مشکواتی ناشر: سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران سال انتشار: ۱۳۴۵ @asaremelli

مستند ۳ دقیقه‌ای درباره مازندران و گیلان از آرشیو فیلم اتحاد شوروی، سال ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۴ جشن خوشه‌های برنج، ساز و آواز محلی @asaremelli

اسب در قلمرو پندار نگرشی بر باورهای اساطیری، افسانه ای و تاریخی درباره اسب نویسنده: ایرج بهرامی، با مقدمهٔ نادر کریمیان سردشتی ناشر: زوار سال انتشار: ۱۳۸۵ تعداد/تیراژ: ۱۰۰۰نسخه چند روزی بود که می‌خواهم این کتاب را بخرم. به کتابفروشی‌های متعددی در خیابان انقلاب سر زدم و پیدا نکردم. به شهرکتاب‌های کرج هم تلفن زدم. نداشتند. ناگزیر به انتشارات زوّار زنگ زدم. آقایی گوشی را برداشت. پرسیدم: انتشارات زوار؟ گفت: بله. گفتم: کتاب «اسب در قلمرو پندار» را می‌خواهم. از انتشارات خودتان است. گفت: ندارم. همه را خمیر کردیم. ماتم بُرد. انتظار چنین پاسخی نداشتم. گفتم: کتابِ اسب در قلمرو پندار را خمیر کرده‌اید؟ گفت: بله آقا. کتاب موفقی نبود. از موقعی که چاپ شده شما اولین نفری هستید که سراغ این کتاب را گرفته‌اید. کسی نمی‌خرید. ما هم ناچار شدیم کتاب را کیلویی بفروشیم. خمیر شد و از آن مقوای زولبیا و بامیه درست کردند. هنوز هم حیرانم. چرا باید عاقبتِ کتابی دربارهٔ باورهای افسانه‌ای و تاریخی اسب در کشوری چندهزارساله چنین باشد. همین الان در ایران نزدیک به هزار باشگاه سوارکاری و پرورش اسب وجود دارد و هزاران نفر به کار نگهداری، پرورش، خرید و فروش و دیگر امورات اسب مشغولند. اما این کتاب باید خمیر شود و از خمیرش جعبهٔ شیرینی بسازند. پژوهشگران معتقدند که اسب در ایران رام شده و هم‌بودی و هم‌زیستی اسب و انسانْ قدمتی هم‌پای تاریخِ تمدن دارد. اسب جزء جدایی ناپذیر زندگی و فرهنگ ایرانیان بوده و در ادبیات فارسی جایگاه والایی دارد. در فرهنگ اسلامی هم اسبْ از ستوده‌ترین موجودات است و به نگهداری آن توصیه شده و در روایات آمده که تا قیامت خیر و برکت در کاکل و یالِ اسب قرار داده شده است. تا قبل از آمدن ماشین، اسب یار و یاور انسان در جنگ و سفر بود. توفیق بسیاری از قهرمانان افسانه‌ای و تاریخیْ مدیون اسب‌های خوب بوده، اسب‌هایی مثل: رخشِ رستم، شبدیزِ خسرو پرویز، گلگونِ شیرین، شبرنگ بهزاد اسب سیاوش، رخشِ گستَهم، و ... در کشوری که اسب چنین جایگاه والایی دارد و از طرفی تعداد کتاب‌ها دربارهٔ تاریخ اسب به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد چرا باید کتاب اسب در قلمرو پندار چنین فرجامِ تلخ و ناگواری پیدا کند؟ یک جای کار می‌لنگد. فرهاد نظری @asaremelli