MAUARA-NAHR ما وراء النهر
Ілім талап етушілерге арналған фиқһ және усуль фиқһ каналы Каналды жүргізуші: Данияр Кенжеұлы 2015-2018 Сарыағаш медресесі 2018-2022 Ханафи фиқһ және усуль факультеті (Бакалавр) 2022-2024 Ханафи фиқһ және усуль факультеті (Магистратура)
Show more6 104
Subscribers
+324 hours
+687 days
+17530 days
Posting time distributions
Data loading in progress...
Find out who reads your channel
This graph will show you who besides your subscribers reads your channel and learn about other sources of traffic.
Publication analysis
| Posts | Views | Shares | Views dynamics |
01 Жеңілдіктің аяқталуына 5 сағат қалды | 351 | 0 | Loading... |
02 Бауырлар! Шұғыл қаражат қажет болғандықтан өткендегі жеңілдікті тағы ертең түске дейін ашамын.
Бұл жеңілдікке өзімнің барлық 10 кітабым және барлық фиқһ, усуль фиқһ сабақтары кіреді.
Осының барлығы бар болғаны 5000 тнг.
Жеңілдікке үлгеру үшін осы жерді басып, уатсабтан жазыңыз
Алдыңғы жеңілдікке 100 шақты адам үлгерген тұғын. Жекеге жазып өтінген бауырларға тағы мүмкіндік.
Кітаптар және дәрістердің тізімі комментте👇 | 950 | 9 | Loading... |
03 Ілім талап ету әрбір мұсылман ер мен әйелге парыз. “Әл-Хуласа” кітабында имам Әбу Мутиғтан мына сөз риуаят етіледі: “Ғалымдарымыздың кітаптарына жәй қараудың өзі түнгі намаздан хайырлы”
“Фатауа бәззазия” кітабында: “егер адамның ниеті дұрыс болса, фиқһ ілімін үйрену - барлық жақсылық атауынан абзал. Сол секілді ілімді арттыру да - ең абзал амал”, - делінген. (Мәжмағ әл-әнһур 2/527)
“Раддуь-мухтар” кітабында имам ибн Абидин: “Құранның кейбір бөлігін үйреніп, жаттағаннан соң, фиқһ ілімін үйренгені абзал. Себебі құранды жаттау - парыз кифая. Ал фиқһтан ғылым-хал болған амалдарды оқып үйрену - парыз”, - дейді. (6/408)
Құранды толық жаттаған бауырларымыз, тек құранмен шектелмей ілім алса нұр үстіне нұр болар еді. Бірақ көбі құранмен шектеліп жатады… | 1 134 | 15 | Loading... |
04 Шариғат бойынша, дүние-мүлкі жоқ ата-ананың нәпақасы - баласына міндет. Бұл жерде ата-ананығ мұсылман немесе кәпір болуы қаралмайды. Тіпті ата-анасы кәпір болса да - оның нәпақасы баласына міндет. Оған дәлел ретінде ғалымдар мына аятты негізге алған: “Маған ортақ қосуға зорласа, Оларға бағынба! Олармен дүниеде дұрыс жолдас бол” (Лұқман сүресі 15-аят) Яғни, егер әке-шеше Аллаға серік қосып, әрі осы ісіне баласын шақырса да, қарсыласпай жақсылық жасап, қарайласуға міндетті.
Ата-ананың нәпақсы ұлға, қызға деп бөлінбейді. Екеуіне бірдей ләзім. Яғни екеуі қатар қаражат шығарып, асырауға міндетті. Себебі екеуі де перзенті. Егер бала-шағасы болмаса, туған бауырларына міндет болады.
[Бәдәәиғ сәнәәиғ 4/32-34] | 1 235 | 11 | Loading... |
05 Сәләфилер және фиқһта сәләфилік бағытты ұстанатындар, имам Әбу Ханифаға кейбір хадистер жетпеген деп сенеді. Бұл сенімдеріне имам Әбу Юсуф және Мұхаммедтің сөздерін негізге алатындары да бар. Мысалы, осы жақында бір жігіт имам Кәусаридің “Мәқоләтынан” мына сөзді өзіне дәлел етіп жатқанын байқадым. Бұл кітапта имам Кәусари ең алдымен имам Әбу Юсуфтың сөзін келтіріп: “Егер Әбу Ханифаға осы уақфтың ләзім болмау мәселесінде хадис жеткенде, айтқан сөзінен қайтқан болатын еді” Ары қарай имам Кәусари: “бұдан келіп шығатын қорытынды: имам Әбу Ханифа уақфтың осы мәселесінде Шурайх әл-Қадыйға ілескен”, деп, Әбу Ханифаға хадис жетпегеніне ишара етеді. (156-бет) Имам Әбу Юсуфтың және басқада ғалымдардың осы мағыналас сөздеріне негізделетіндер баршылық.
Біріншіден: жоғарыдағы Әбу Юсуфтың сөзі - тарихи хабар. Яғни нақты факт емес. Тарихи хабарға негізделіп, кескінді (қатғи) үкімді тастай алмаймыз. Бұл ғылыми қателік. Оқырман! Имам Әбу Юсуф айтып тұрған уақф мәселесі түсінікті болу үшін төменде оны аша түсемін.
Имам Әбу Ханифа осы көзқарасында, егер бір адам мешітті яки кез келген пайдасы тиетін затты адамдар пайдалансын деген мақсатта уақфқа қалдырса, бұл ісі міндетті болмайды. Ол адам кейін сөзінен қайтуына рұқсат. Себебі “уақфқа бердім” деген сөзбен уақф ләзім (міндетті) болмайды. (Фатхул қадир 5/40) Әбу Ханифа бұл үкімді сахаба, табиғиндерден жеткен хабарларға негізделіп айтқан. Себебі олардың кезеңінде уақфпен мәміле осылай жасалатын. Ал уақф - тікелей ғұрыпқа және адамдардың өз-ара мәмілесіне байланысты. Ендігі кезекте біз әлгі тарихи хабарларға негізлеліп, Әбу Ханифаға хадис жетпеген деп айта алмаймыз. Бұл - ғылыми сауатсыздық, қараңдық. Себебі Әбу Ханифаның үкімі мүжтахидтің хақында кескінді (қатғи). Қалай біз, тарихи хабарлармен үкімді жоққа шығарамыз?!
Екіншіден: ғалымның ісі - фиқһ кітаптарындағы бір-біріне қарама-қайшы сөздерді біріктіріп, дұрыс қорытынды жасау. Оларды кесіп алып, қарсы тарапқа дәлел ету емес. Ғалым, маман - сонысымен ғалым. Себебі кітаптарда ондай пікірлер өте көп. Соның бірі жоғарыдағы Әбу Юсуфтың сөзі. Мүжтахид ғалым бір-біріне қарама-қайшы аяттарды қалай біріктірсе, нағыз маман осындай сөздерден дұрыс қорытынды жасап, өз мәнһажына сай етуі тиіс.
Қорыта келе, имам Әбу Ханифаға үкім хадистер толық жеткен деп сенеміз. Және бұған бізде нақты факттер жетерлік. Ал бұған әлгіндей тарихи хабарлар қарсы дәлел бола алмайды. | 1 342 | 11 | Loading... |
06 Әлхамдулилла! Еркінбек Шоқай ұстазымыз “Төлеби” мешітінің бас имамы болып тағайындалыпты. Өте керемет, қуаныштымын.
Пс: кезінде амандасудан қорқып, қашып жүргендер, енді қорықпай ЖАҒЫМПАЗДАНА берсеңіздер болады. | 1 602 | 6 | Loading... |
07 Аң аулауға қатысты үкімдер
1. Аңға салатын ит үйретілген болуы шарт. Иттен басқа қасқыр, жолбарыс сынды азу тісі және өткір тырнақтары бар жыртқыштарды да – аңға үйретуге болады. Иттің аңға үйретілгенін білудің жолы: итті аңға салған кезде аулаған аңды жеместен, алып қашпастан егесін күтуі шарт. (Бұл тек иттерге қатысты. Бүркіт, Лашын секілді аңшы құстар аулаған аң етін жесе, ет арам болмайды). Осылай үш рет қайталағаннан кейін барып, итті аң аулауға үйренді деп айта аламыз. «Егер ит үш рет ұстаған аңын жемей егесін күтсе, бірақ келесіде (төртінші ретте) аулаған аңының етін жеп қойса, бұдан алдыңғы ауланған аң еттері аңшыға адал болады ма», деген мәселеде имамдарымыздың арасында талас бар. Имам Әбу Ханифа бойынша, алдыңғы ауланған аңның еттері желінбейді. Себебі ит әлі толық аңға үйренбеген. Ал имам Әбу Юсуф және Мұхаммедтің пікірі бойынша, бұдан алдыңғы ауланған аң еті — аңшыға адал болады. Себебі бұл жағдайда иттің ауланған аңның етіннг жеуі – әлі үйренбегеннінен емес, ұмытуынан болып тұр. Пәтуа осы көзқараспен берілген.
2. Бүркіт, лашын секілді аң аулайтын құстар шақырған кезде егесіне қайтып келсе, аң аулауға үйренген құс болып саналады.
3. Үйретілген итті жіберген кезде аңды жарақаттауы шарт. Егер жарақаттамай тұншықтырып, қысып өлтірсе, ауланған аңның еті — арам болады.
4. Аң аулайтын итті, құсты аңға қойған кезде «тәсмия» айту шарт. Тәсмия – Алланы ұлықтайтын кез келген зікір сөз. Мысалы, Аллаһу Рахман, Аллаһу Азим деген секілді. Егер әдейі айтпай, итті аңға қойып жіберсе, ауланған аң еті адал болмайды. Айтуды ұмытып кетсе ауланған аң еті адал болады. Мылтықпен аң аулайтын кезде алдын ала айтып қойса жеткілікті.
5. Аңшы мұсылман, яһуди немсе християн болуы шарт. Пұтқа, отқа табынушылардың аулаған аңы адал болмайды.
6. Аңды тек үйренілген ит аулауы шарт. Егер үйренілмеген ит, үйренілген итпен қосылып аңды ұстап жарақаттап өлтірсе, ауланған аң еті адал болмайды. Тіпті, аңшы ит аңға жалғыз өзі шабуыл жасап, егесі аңның жанына келген кезде аңшы иттің жанында басқа ит тұрғанын көрсе – аң еті адал болмайды. Себебі үйренілмеген ит ауланылған аң етін жеген болуы мүмкін.
7. Итті яки бүркітті аңға жібергеннен кейін кідірмесетен, ізбе-із артынан бару керек. Егер араға біраз уақыт салып иттің яки бүркіттің жанына барса, ауланылған аң етін жеуге болмайды. Себебі аң басқа себеппен өлген болуы мүмкін.
8. Аңшы ауланылған аңнын жанына барған кезде аң әлі тірі болса, оны дереу бауыздауы шарт. Егер бауыздамай тастап қойып, нәтижесінде аң өлсе – еті арам болады.
9. Тауда тұрған аңды садақ яки мылтықпен атқан кезде аң бірден жерге құлауы шарт. Егер тауға соғылып барып, жерге түссе немесе суға құласа – аңның еті арам болады. Себебі бұл жағдайда аң соққы себепті, тұншығу себепті өлген болуы мүмкін.
10. Аңды ауыр затпен ұрып өлтірсе – еті арам болады. | 2 165 | 15 | Loading... |
08 Аң аулауға қатысты үкімдер
1. Аңға салатын ит үйретілген болуы шарт. Иттен басқа қасқыр, жолбарыс сынды азу тісі және өткір тырнақтары бар жыртқыштарды да – аңға үйретуге болады. Иттің аңға үйретілгенін білудің жолы: итті аңға салған кезде аулаған аңды жеместен, алып қашпастан егесін күтуі шарт. (Бұл тек иттерге қатысты. Бүркіт, Лашын секілді аңшы құстар аулаған аң етін жесе, ет арам болмайды). Осылай үш рет қайталағаннан кейін барып, итті аң аулауға үйренді деп айта аламыз. «Егер ит үш рет ұстаған аңын жемей егесін күтсе, бірақ келесіде (төртінші ретте) аулаған аңының етін жеп қойса, бұдан алдыңғы ауланған аң еттері аңшыға адал болады ма», деген мәселеде имамдарымыздың арасында талас бар. Имам Әбу Ханифа бойынша, алдыңғы ауланған аңның еттері желінбейді. Себебі ит әлі толық аңға үйренбеген. Ал имам Әбу Юсуф және Мұхаммедтің пікірі бойынша, бұдан алдыңғы ауланған аң еті — аңшыға адал болады. Себебі бұл жағдайда иттің ауланған аңның етіннг жеуі – әлі үйренбегеннінен емес, ұмытуынан болып тұр. Пәтуа осы көзқараспен берілген.
2. Бүркіт, лашын секілді аң аулайтын құстар шақырған кезде егесіне қайтып келсе, аң аулауға үйренген құс болып саналады.
3. Үйретілген итті жіберген кезде аңды жарақаттауы шарт. Егер жарақаттамай тұншықтырып, қысып өлтірсе, ауланған аңның еті — арам болады.
4. Аң аулайтын итті, құсты аңға қойған кезде «тәсмия» айту шарт. Тәсмия – Алланы ұлықтайтын кез келген зікір сөз. Мысалы, Аллаһу Рахман, Аллаһу Азим деген секілді. Егер әдейі айтпай, итті аңға қойып жіберсе, ауланған аң еті адал болмайды. Айтуды ұмытып кетсе ауланған аң еті адал болады. Мылтықпен аң аулайтын кезде алдын ала айтып қойса жеткілікті.
5. Аңшы мұсылман, яһуди немсе християн болуы шарт. Пұтқа, отқа табынушылардың аулаған аңы адал болмайды.
6. Аңды тек үйренілген ит аулауы шарт. Егер үйренілмеген ит, үйренілген итпен қосылып аңды ұстап жарақаттап өлтірсе, ауланған аң еті адал болмайды. Тіпті, аңшы ит аңға жалғыз өзі шабуыл жасап, егесі аңның жанына келген кезде аңшы иттің жанында басқа ит тұрғанын көрсе – аң еті адал болмайды. Себебі үйренілмеген ит ауланылған аң етін жеген болуы мүмкін.
7. Итті яки бүркітті аңға жібергеннен кейін кідірмесетен, ізбе-із артынан бару керек. Егер араға біраз уақыт салып иттің яки бүркіттің жанына барса, ауланылған аң етін жеуге болмайды. Себебі аң басқа себеппен өлген болуы мүмкін.
8. Аңшы ауланылған аңнын жанына барған кезде аң әлі тірі болса, оны дереу бауыздауы шарт. Егер бауыздамай тастап қойып, нәтижесінде аң өлсе – еті арам болады.
9. Тауда тұрған аңды садақ яки мылтықпен атқан кезде аң бірден жерге құлауы шарт. Егер тауға соғылып барып, жерге түссе немесе суға құласа – аңның еті арам болады. Себебі бұл жағдайда аң соққы себепті, тұншығу себепті өлген болуы мүмкін.
10. Аңды ауыр затпен ұрып өлтірсе – еті арам болады. | 192 | 3 | Loading... |
09 Құран оқып отырған адам Алла елшісінің атын естісе, оған салауат айтуы уәжіп емес. Қырағатын тоқтатпай жалғастыра бергені абзал. Себебі салауат айтудан, қарғатын бұзбай жалғастыру абзал. Құран оқып болған соң қаласа, салауат айтады. Егер айтпаса күнә емес. Өйткені пайғамбарымыздың атын естіген кезде салауат айту - мустахаб.
Имам Тахауи хадиске негізделіп , Алла елшісінің аты аталғанда салауат айту - уәжіп деген.
Имам Сарахсидың айтуы бойынша, бұл пікір имам Тахауидың өз ижтихады ғана, пәтуаға алынбайды.
[Бәхр райқ 1/346, Әл-бинәя, Мухит әл-Бурһани 5/312] | 1 935 | 13 | Loading... |
10 Пайғамбар насихаттамаған көп әйелділікке біздің насихаттағанымыз дұрыс емес. | 2 413 | 23 | Loading... |
11 Құран оқып жатқан адамның көңіліне “мен рия жасап жатырмын” деген ой келсе, амалын тоқтатпай жалғастыра бергені жөн. Себебі бұндай ой шайтаннан болуы мүмкін. Шайтан қай кезде болмасын адамды игі істен тосады.
Дәл сол секілді парыз намазын оқып жатқан адамға осындай ой келсе, алаңдамай жалғастыруы қажет. Себебі құлшылық кезінде ондай ойлардан сақтану мүмкін емес. Сондай-ақ, намаз бір бүтін ғибадат болғандықтан, о баста риясыз басталса, намаз ішінде рия араласа алмайды.
[Раддул мухтар 1/415, 438, Мухит әл-Бурһани 5/314] | 2 193 | 23 | Loading... |
12 Отбасылық өмірде күллі жанұяға негізделген стандарт формула жоқ. Әр отбасының құндылығы, мінезі, жалпы үйдегі атмосферасы әртүрлі болады. Сол үшін де ерлі-зайыптыларға кеңес айтарда аса мұқияттылық танытып, істің мән-жайына терең үңілу керек. Осыны жақсы білген кезіндегі ата-әжелер, абысындар өзінің келіні яки қызына дұрыс әрі өміріндегі қиындықтың күрмеуін шешетін ақыл айта білген. Себебі бұл кісілер өз жақынына қандай сөздер арқылы жағдайды оңтайлы шешу керегін де дөп басқан.
Ал қазір кейбір өздерін отбасылық коуч, психолог санайтын инфо-сығандар, өзінің отбасылық тәжірибесінде көргенін немесе жалпы әйелдерде болып жатқан әр түрлі жағдаяттарға негіздеп, өмірінде сұхбат құрып, жан дүниесіне үңіліп көрмеген қыз-келіншектерге орынсыз әрі оспадарсыз ақыл үйретуде. Яғни барлық отбасына біржақтама баға беріп, белгілі бір қағидаттарға негізделуді үгіттеп жүр. Бұл инфо-сығандар ақыл айтқан кезде құдды бір сол әйелдің үйінде онымен бірге өмір сүріп, ерлі-зайыптылардың арасындағы қиындықты көзімен көргендей кейіп танытады.
Айналайындар-ау! Сендер расында, ақылгөй болсаңдар "бақытты отбасының" формуласын құрып беріңдерші, бәріміз соның аясында алаңсыз өмір сүрейік. Өзіңнің қолыңнан келмейтін істі өзгеден қалай талап қылмақсың?! Осыларға сеніп, ата-анасын «ескінің адамына», ата-енесін «келін дұшпанға», абысынын «көре алмайтын күндеске» шығарып, үш қайнаса сорпасы қосылмайтын, өліп бара жатса аузына су тамызбайтын қайдағы бір қалта қағар алаяққа ауыстырып алған неше түрлі аңқау қатындар бары, өкінішті-ақ!
Бұл әккі халық жауларының мақсаты — ер мен әйелдің құқығын тең етіп көрсету арқылы, әйелдерді күйеуінен ажыратып, отбасыны ысырып көшеге шұбырту. Шариғат бойынша ер әйелдің теңі, әйел ердің теңі бола алмайды. Себебі екеуінің жаралуындағы миссиясы, болмыстары мүлде бөлек!
Қатыны көше кезіп, өркениетті болған ел батыс па?! Адами құндылықтар мен мораль тапталған, азғындық орын алып, малдан төмен дәрежеге құлдилап жатқан батыс елдерінің менталитеті қазаққа, исі мұсылманға қажет емес. Әрі беріден соң батыстың қаңсығына таңсық болуды қалаған адам — кешегі алаштықтардың көре алмай кеткен тәуелсіздігіне, одан кейін қазақтың намысы мен жерін қанмен қорғаған ата-бабаға қиянатшыл деген сөз.
Мал үшін ардан аттаған жоғарыда атаған топтың артынан соқыр еріп, қолпаштауды, әйелдер қауымы доғаруы керек! Әсіресе, орамалды аналарға, қатты ескерту. Дінмен мың біріксе де бітіспес нәрселерді бөситін қатындардан титтей де пайда мен үлгі болмасы анық. | 2 257 | 20 | Loading... |
13 Дәрул-харбта риба (өсім) жасауға болады ма?
Имам Әбу Ханифа және Мұхаммедтің көзқарасында: дәрул-харбқа амандықпен кірген мұсылман мен кәпірдің арасында риба адал. (Әл-Һидая 3/65) Осы сөзді және Алла елшіснен риуаят етілген «дәрул-харбте екі мұсылман арасында риба болмайды»,- деген хадисті негізге алып, кейбір адамдар риба адал деген үкімді ел арасында жаюда. Аталмыш екі үкімді талдап көрелік. Біріншіден, «дәрул-харбқа амандықпен кірген мұсылман мен кәпірдің арасында риба адал» деген сөзден: Кәпірлерден өсім алуға болады, оларға өсім беруге болмайтыны мақсат етіледі. Өсім алуға рұқсат етілу себебі: мұыслман адам ол елге солардың амандығымен кірді және олардың малы шариғат тарапынан (дәрул-харбте) қорғалмағандықтан мұсылмандарға кәпірдің малы – мубаһ. Бірақ сауда барысында оларды алдап, қиянат жасау арқылы малын жеуге болмайды. (Әл-Һидая 3/65), (Тәбинул Хақайқ 4/97) Ал егер кәпірлер мұсылман жеріне кірсе, мұсылмандар оларға риба беруіне болмайды. Себебі кәпірлер біздің жерге мұсылмандардың амандығымен кіргесін, мал-мүліктері біз тараптан қорғалады. Дәл сол секілді олардың жерінде мұсылман адам кәпірлерге риба беруіне болмайды. (Әл-Мабсут 14/56-57, Фатауа Мустафа Зарқо 620) Дәрул-харбте риба жасауға болады деген сөзден мақсат осы. Бұл сөзден мұсылмандар бір-бірімен риба жасасуына болады деген түсінікті шығарып алу – өте үлкен адасушылық.
Екіншіден: жоғарыда «дәрул-харбте екі мұсылман арасында риба болмайды» деп айтылған хадисті имам Сарахси: «бұл хадис имам Әбу Ханифаның дәрул-харбтегі мұсылман мен кәпірдің арасында рибаның жәйіз екеніне дәлел, екі мұсылманның арасында емес», деп тәпсірлеген. (Әл-Мабсут 14/56-57) Дәрул-харбтің өзінде екі мұсылманның арасында риба жәйіз болмаса, мұсылмандар мекен еткен, шариғи амалдар орындалып жатқан жерлерде қалай жәйіз болсын? Имам Әбу Ханифа мен Мұхаммедтің бұл көзқарасымен ешбір ғұлама жалпылама пәтуа бермеген. Көпшілік ғалымдар бұл мәселеде пәтуа имам Әбу Юсуфпен беріледі деген тұжырымға барды. Имам Әбу Юсуфтың пікірінде: «Алла тағала рибаны харам еткенде, дәрул-харб және дәрул-ислам деп бөлмеген.» (Фатхул қадир 7/38)
Қорыта келе, кәпір еліне барған мұсылман адам рибамен айналысуына болмайды. Ал имам Әбу Ханифаның пікірімен пәтуа тек зәрулік жағдайында беріледі. | 2 170 | 11 | Loading... |
14 🟢 Мудараба (Инвестиция)
Мудараба - бір тараптың екінші тарапқа инвестиция құю арқылы жасалатын серіктестік түрі. Тек инвестиция құятын тарапты - рабб-ул-мәл (инвестор) деп атайды, ал бұл капиталды басқаратын және істі жүргізетін тарапты - мудариб (кәсіпкер) деп атайды.
1️⃣ Мудараба және мушарака арасындағы айырмашылықтар:
1. Мушаракада инвестиция барлық тараптан түседі, ал мударабада инвестиция тек инвестор тарапынан ғана.
2. Мушаракада барлық тараптың бизнесті жүргізуге және процесске араласуға құқығы бар, ал мударабада инвестор бизнесті жүргізуге және процессті басқаруға қатыса алмайды.
3. Мушаракада шығынды барлық тарап өз үлестеріне сай көтереді, ал мударабада барлық риск - инвестордың мойнында. Себебі кәсіпкер өз қалтасынан инвестиция шығармайды және оның шығыны уақыты мен күшінің зая кеткенінде болады. Бірақ егер бизнестегі шығын кәсіпкердің тікелей әрекеті себепті болса (яғни іске салғырт қараса, немесе өз міндеттерін келіскендей атқармаса), онда шығын кәсіпкердің мойнында болады.
4. Мушаракада егер бизнес қарызға батса, онда олардың барлық мүлкі сатылып, қалған қарыздары үлестеріне сай бөлінеді. Ал мударабада барлық риск инвестордың мойнында (себебі мудариб тек бизнесті жүргізеді, ал капитал, яғни ақша немесе зат, инвестордың меншігі).
5. Мушаракада серіктестер активтерін біріктірсе, ортақ қор құрып, құйған активтеріне сай үлеске ие болады. Ал мударабада барлық товар тек инвестордың меншігі болып қала береді.
2️⃣ Табыс
Мудараба келісім аясында шариғатымыз екі тараптың табыстағы нақты үлесін бекітпеген. Яғни инвестор және кәсіпкер 50-50, 70-30, 20-80 т.б. қандай болмасын үлесті өзара келісім бойынша бөлісе алады. Бірақ дінімізде бұндай келісім аясында бекітілген (фиксированный) сумма немесе бекітілген % мөлшер қоюға қатаң тыйым салған.
Мысалы: Хамза 100.000 теңге инвестиция құйса, кәсіпкер Хамзаға ай сайын 15.000 теңге немесе Хамзаға алғашқыда құйған 100.000 теңгеден 20% алып отырады деген шарт жасауға БОЛМАЙДЫ. Бірақ түскен пайдадан (!) 20% Хамзаға, 80% кәсіпкерге деп бөлуге болады.
Яғни кәсіпкер келесі ай 500.000 теңге пайда, 300.000 теңге шығын кетті десек, оның бір айлық таза пайдасы 200.000 теңгеге тең. Сондықтан мудараба аясында тек осы 200.000 теңгеден (таза пададан) ғана үлес бөлісуге болады.
#мудараба #инвестиция
https://t.me/islamiceconomicskz | 2 126 | 24 | Loading... |
15 Уағызшылардың абыройын бір сәтте асқақтып, бір сәтте құлдилатқан бір ақ нәрсе. Ол — маудуғ хадис.
Пайғамбарымыз (ﷺ) өзінің бір хадисінде: «Менің атымнан жалған сөйлемеңдер. Кімде-кім менің атымнан жалған сөйлесе, өзіне тозақтан орын дайындай берсін»,- деген.
Халыққа эмоция сыйлаймын деп, өзіңізге тозақтан орын дайындап алмаңыз. | 3 780 | 17 | Loading... |
16 Жеңілдік аяқталды. | 473 | 0 | Loading... |
17 Жарты сағат қалды ал. Осыдан кейін бұндай жеңілдік болмайды.
Айтпақшы, студиямызға деп бір бауырымыз 130 к аударып жіберіпті. Алла разы болсын! Ал кітаптармен дәрістерді сатып алғандар 100 ге жақын. | 196 | 0 | Loading... |
18 Жеңілдіктің бітуіне 1 сағат қалды | 173 | 0 | Loading... |
19 Жеіңлдік 17:00 ге дейін
Барлық дәрістер мен кітаптар тізімі комментте👇 | 894 | 0 | Loading... |
20 25 емес 30 адам алды. Қалған бауырлардың сұранысымен тағы 10 адамға осы жеңілдікпен береміз.
Барлық дәрістер мен кітаптардың тізімі комментте👇 | 435 | 1 | Loading... |
21 Алғашқы 20 адам алып үлгерді енді 5 адамға ғана жеңілдік
Барлық кітаптар мен дәрістердің тізімі комментте👇 | 447 | 0 | Loading... |
22 Алғашқы 15 адам алып үлгерді. | 260 | 0 | Loading... |
23 Барлық кітаптар мен дәрістерді комменттен біле аласыз👇 | 271 | 0 | Loading... |
24 Бауырлар!
Біздің студиямызға (петличка, софтбокс, т.б) заттар қажет болып тұр. Жалпы керек қаражат — 130 000 тнг. Сіздерден садақа беріңіздер деп сұранбай-ақ қояйын.
Бірақ менде ұсыныс бар. Өзімнің барлық 10 кітабымды және өткен бүкіл дәрістерімді 25 адамға 5000 тнг жеңілдікпен беремін. Осылай біздің игі ісімізге қол ұшын берген боласыз. Бізге заттар шұғыл қажет болғасын осылай жасап жатырмын.
Кітаптарды және дәрістерді алу үшін:
Каспиге: 777 0549494
5000 тнг аударып, чекті осы нөмірге жіберіңіз. | 1 107 | 6 | Loading... |
25 Кейде тағдырыңа жазылмаған адамды Алладан қайта-қайта сұрнып, өміріңнен кетем десе де жібергің келмей, бос нәрсені талап қылатын сәттер болады. Бұл әрекет — тек өзіңді шаршату болу мүмкін. Алла бізге ненің хайырлы яки хайырсыз екенін жақсы біледі. Өміріңе хайырсыз болған істі, адамды құдайдан сұрай беріп, қиындықтың үстіне қиындықты тілеп алма! | 5 240 | 108 | Loading... |
26 Шымкент қаласында жаңадан бой көтерген «Сейітжан қари» мешітке бас имам болып, Ерсін Әміре Бекайдарұлы тағайындалды. Керемет әрі дұрыс таңдау жасалды. Осындай ғалым кісілерге лайық орын. Ерсін ұстаз елімізде топ 5 ғалым болса, соның бірі әрі бірегейі. Алла күш-қуат берсін! Ұстаздың елге сіңірген еңбегі орасан.
Айтпақшы, Ерсін ұстаз екеуміз бір үйдің қызын алғанбыз. Яғни бұл кісі менің бажам😉 | 2 957 | 18 | Loading... |
27 Шейх Осман Таһа қазақ болса, мен арабпын😀 | 2 961 | 4 | Loading... |
28 Алладан қорқу барлық адамда бір деңгейде болу қажет. Бір адам құдайдан көп, енді бірі аз қорқамын десе — бұл күпірлікке жатады. Ал егер екінші тараптың құлшылық амалының көптігін меңзеп айтса, күпірлікке жатпайды, дегенмен мәкрүһ. | 864 | 11 | Loading... |
29 Алладан қорқу барлық адамда бір деңгейде болу қажет. Бір адам құдайдан көп, енді бірі аз қорқамын десе — бұл күпірлікке жатады. Ал егер екінші тараптың құлшылық амалының көптігін меңзеп айтса, күпірліккк жатпайды. Дегенмен мәкрүһ. | 1 | 0 | Loading... |
30 «Екінші әйел алу ерлерге ұнағанымен әйел адамдарға ұнамайтыны сөзсіз. Әрине бұл жерде әйелдер өздерінің ұнатпауы Алла Тағалаға қарсы шығуын, яки, үзілді-кесілді жоққа шығаруын білдірмейді. Егер теріске шығарса, мұнысы зор күнә. Бар болғаны — әйелдің табиғаты бұл істі қалыпты жағдай ретінде қабылдай алмайды. Осыны ерлер қауымы түсіну керек. Күйеуінің бар жағдайын жасап, бала-шағасына тәрбие беріп, жұбайының қас-қабағына қарап отырған әйел, күйеуінің өзінің үстінен басқа әйелді алып келгенін қуана қабылдамайтыны белгілі. Ренжиді, ашуланады. Алла Тағала әйелді бұл әрекетінен тыймаған. Яғни, әйел бұл жағдайда эмоциясын Аллаға қарсы шықпаған күйде көрсетуге құқылы. Ғалымдарымыз бар жағдайын жасап отырған бірінші әйелін, екінші әйел алып келу арқылы
ренжітпеуді құп көрген. Тіпті әйелін ренжітпеу үшін өзінің ақысынан бас тартып, екінші әйел алмаған ер адамға сауап жазылады деген»
“Тоқал алма, әйел ал” кітабынан үзінді.
Айтпақшы, осы кітапты және «Жын және сиқыр» кітаптарын жеңілдікпен 3000 тнг ала аласыздар. Жеңілдік ертең кешке дейін.
Кітапты алу үшін осы жерді басып, уатсабтан жазыңыз | 1 504 | 7 | Loading... |
31 Мына дәріс енді сұмдық дим! Айболат ұстаз өте керемет бастаманы қолға алыпты. Шыны керек күнделікті оқып жүрген сүрелерімізде кейде біз байқамайтын қателер болуы мүмкін. Соларды ескеріп, түзейтін керемет мүмкіндік. Айболат ұстаз — Иорданияда ханафи факультетін және ислам экономикасын өте жақсы деңгейде оқыған ағаларымыздың бірі.
https://youtu.be/s8SLrRrMHwM | 30 904 | 139 | Loading... |
32 Барлық дәстүрді дінге, дінді дәстүрге бұрмалап ала беруді қою керек. Дін дәстүрдің алдында ақталуға міндетті болмағаны секілді, дәстүрдің де діннен бөлек тұстары бар. Шариғат талабына қарсы келмеген дәстүрді берік ұстануымыз керек. Оны алып келіп діннің алдында ақтай берудің керегі жоқ. | 3 483 | 9 | Loading... |
33 Дәрістер шәкірттер үшін. Жеңілдік таңға дейін | 935 | 2 | Loading... |
34 Ханафи мәзһабының классикалық мәтіні саналатын “Мухтасар әл-уиқая” кітабынан “Ораза, қажылық, Неке, талақ, сауда” баптарынан өткен сабақтарымды және усуль шәши, мәтн манар сабақтарын алғысы келетіндер болса, осы жерді басып жекеге шықсын.
Усуль шәши кітабынан сабақтар жаңадан өтілген. | 3 811 | 6 | Loading... |
35 Пайғамбарымыздың аты айтылғанда салауат айтудың үкімі
Ханафи мәзһабының дерлік барлық ғалмдары мұсылман адам өмірінде бір рет намаздан тыс пайғамбарымызға салауат айтуы - парыз.
Пайғамбарымыздың мүбәрак аты айтылғанда салауат айтудың үкімінде имам Тахауй мен Кархи екі түрлі пікірге барған. Имам Тахауй: “бір мәжілісте бірнеше рет айтылса, бір рет салауат айту - уәжіп”, десе имам Кархи: “мустахаб” деген. Имам Кархидің сөзіне имам Сарахси басымдылық беріп “Имам Тахауй хадиске сүйенген болса да, бұл ісі арқылы ижмағқа қарсы келді”, дейді. (Бәхр райқ 1/346, Әл-Бинәя 2/276)
Қорыта келе, пайғамбарымыздың аты айтылған кезде бір рет салауат айту - басым бөлік ғалымдардың құзырында мустахаб. | 3 684 | 12 | Loading... |
36 Сөз — қолдана білген адамға мықты қару. | 181 | 0 | Loading... |
37 Телеграмдағы қазақ каналдары ішінен тек мына екі ғана каналды оқиды екенмін:
https://t.me/muftyat_kz
https://t.me/beisenaliolzhas
https://t.me/abuhammad01
Қалған бәрі арабша, түрікше, өзбекше) | 1 420 | 6 | Loading... |
38 Қалыпты жағдайдағы ақ түсті сұйықтық (выделение) дәретті бұза ма?
Әйелдерде қалыпты жағдайда қынаптан сұйықтық жиі бөлініп отырады. Бұл сұйықтықтың «мәни», «мәзиге» қатысы жоқ. Әйелдер өз араларында оны – ақ түсті «выделение» деп атайды. Фиқһ кітаптарымызда бұл сұйықтық — «рутубатул фардж дәхили» деп айтылған.
Көптеген қыз-келіншектерді «осы сұйықтық дәретті бұза ма, жоқ па?» деген сұрақ мазалайды. Ең алдымен, бұл сұйықтықтың нәжас немесе таза екеніне тоқталып өтсек.
Ханафи мәзһабының негізін салушы имам Әбу Ханифаның пікірінше, «рутубатул фардж дәхили» егер мәни, мәзиге араласпай, өздігінен шықса — таза сұйықтық үкімінде болады. Ал имам Мұхаммедтің көзқарастарында нәжіске жатады. Яғни киімге тисе, оны кетіріп тастау керек.
Алайда «ең дұрыс көзқарас — имам Әбу Ханифаның көзқарасы, әрі осы көзқараспен пәтуа беріледі, деген ғұламаларымыз. Сәйкесінше Ішкиімге тиген жағдайда оны кетіру шарт емес. Ендігі кезекте «бұл сұйықтық дәретті бұза ма?», деген сұраққа жауап іздеп көрелік.
Ханафи мәзһабының ең негізгі көзқарасы бойынша, бұл сұйықтық нәжас шығатын орыннан шыққандықтан, дәретті бұзады.
Алайда соңғы ғасырда өмір сүрген ханафи мәзһабының ғалымы — Шейх Мустафа Зәрқаның пәтуасына сүйенсек, «егер бұл сұйықтық мәниге және мәзиге араласпай, өздігінен шығатын болса, дәретті бұзбайды. Адамның денесінен шыққан тер дәретті бұзбағаны секілді бұл сұйықтық та дәретті бұзатын факторға жатпайды», - деген.
Түйін: Көпшілік әйелдерде осы жағдай жиі орын алады. Тіпті кейбір қыз-келіншектерде ақ түсті сұйықтық үздіксіз немесе жиі бөлініп тұруы мүмкін. Осы жағдайды зәрулік деп тарса, мүфти «выделение дәретті бұзбайды» деп пәтуа беруіне болады. Өйткені, «Росмуль Муфти» қағидасы бойынша: «қиыншылық келген жағдайда іс жеңілдетіледі», яғни қынаптан бұл сұйықтық бөлінген сайын дәрет алу немесе намаз оқып жатқанда сұйықтық бөлініп, қайта дәрет алып, намазды басынан оқу әйелдерге қиындық тудырады. Осыны ескеріп, «ешқандай нәжіске араласпай, өздігінен бөлінген сұйықтық дәретті бұзбайды» деуге негіз бар. Ықтияттылықты сақтаймын деген адам бұл жағдайда үзірлі адамның үкімінде болып, әр намаз үшін дәрет алғаны абзал. | 3 311 | 63 | Loading... |
39 Бір айдан соң Ақтөбе медресе колледжімізде жаңа оқу жылына қабылдау кезеңі басталады. Араб тілін және фиқһ ілімін терең оқығысы келетіндер бар ма? Бұйырса осы жылы медресімізде ең мықты кадрлар дәріс беруге келеді.
Айтпақшы, құжаттарыңызды өзім қабылдап аламын😉 | 1 043 | 1 | Loading... |
Бауырлар! Шұғыл қаражат қажет болғандықтан өткендегі жеңілдікті тағы ертең түске дейін ашамын.
Бұл жеңілдікке өзімнің барлық 10 кітабым және барлық фиқһ, усуль фиқһ сабақтары кіреді.
Осының барлығы бар болғаны 5000 тнг.
Жеңілдікке үлгеру үшін осы жерді басып, уатсабтан жазыңыз
Алдыңғы жеңілдікке 100 шақты адам үлгерген тұғын. Жекеге жазып өтінген бауырларға тағы мүмкіндік.
Кітаптар және дәрістердің тізімі комментте👇
👍 26🤩 3🫡 3
Ілім талап ету әрбір мұсылман ер мен әйелге парыз. “Әл-Хуласа” кітабында имам Әбу Мутиғтан мына сөз риуаят етіледі: “Ғалымдарымыздың кітаптарына жәй қараудың өзі түнгі намаздан хайырлы”
“Фатауа бәззазия” кітабында: “егер адамның ниеті дұрыс болса, фиқһ ілімін үйрену - барлық жақсылық атауынан абзал. Сол секілді ілімді арттыру да - ең абзал амал”, - делінген. (Мәжмағ әл-әнһур 2/527)
“Раддуь-мухтар” кітабында имам ибн Абидин: “Құранның кейбір бөлігін үйреніп, жаттағаннан соң, фиқһ ілімін үйренгені абзал. Себебі құранды жаттау - парыз кифая. Ал фиқһтан ғылым-хал болған амалдарды оқып үйрену - парыз”, - дейді. (6/408)
Құранды толық жаттаған бауырларымыз, тек құранмен шектелмей ілім алса нұр үстіне нұр болар еді. Бірақ көбі құранмен шектеліп жатады…
👍 48🔥 11❤🔥 9💯 3👏 1
Шариғат бойынша, дүние-мүлкі жоқ ата-ананың нәпақасы - баласына міндет. Бұл жерде ата-ананығ мұсылман немесе кәпір болуы қаралмайды. Тіпті ата-анасы кәпір болса да - оның нәпақасы баласына міндет. Оған дәлел ретінде ғалымдар мына аятты негізге алған: “Маған ортақ қосуға зорласа, Оларға бағынба! Олармен дүниеде дұрыс жолдас бол” (Лұқман сүресі 15-аят) Яғни, егер әке-шеше Аллаға серік қосып, әрі осы ісіне баласын шақырса да, қарсыласпай жақсылық жасап, қарайласуға міндетті.
Ата-ананың нәпақсы ұлға, қызға деп бөлінбейді. Екеуіне бірдей ләзім. Яғни екеуі қатар қаражат шығарып, асырауға міндетті. Себебі екеуі де перзенті. Егер бала-шағасы болмаса, туған бауырларына міндет болады.
[Бәдәәиғ сәнәәиғ 4/32-34]
👍 61🔥 9
Сәләфилер және фиқһта сәләфилік бағытты ұстанатындар, имам Әбу Ханифаға кейбір хадистер жетпеген деп сенеді. Бұл сенімдеріне имам Әбу Юсуф және Мұхаммедтің сөздерін негізге алатындары да бар. Мысалы, осы жақында бір жігіт имам Кәусаридің “Мәқоләтынан” мына сөзді өзіне дәлел етіп жатқанын байқадым. Бұл кітапта имам Кәусари ең алдымен имам Әбу Юсуфтың сөзін келтіріп: “Егер Әбу Ханифаға осы уақфтың ләзім болмау мәселесінде хадис жеткенде, айтқан сөзінен қайтқан болатын еді” Ары қарай имам Кәусари: “бұдан келіп шығатын қорытынды: имам Әбу Ханифа уақфтың осы мәселесінде Шурайх әл-Қадыйға ілескен”, деп, Әбу Ханифаға хадис жетпегеніне ишара етеді. (156-бет) Имам Әбу Юсуфтың және басқада ғалымдардың осы мағыналас сөздеріне негізделетіндер баршылық.
Біріншіден: жоғарыдағы Әбу Юсуфтың сөзі - тарихи хабар. Яғни нақты факт емес. Тарихи хабарға негізделіп, кескінді (қатғи) үкімді тастай алмаймыз. Бұл ғылыми қателік. Оқырман! Имам Әбу Юсуф айтып тұрған уақф мәселесі түсінікті болу үшін төменде оны аша түсемін.
Имам Әбу Ханифа осы көзқарасында, егер бір адам мешітті яки кез келген пайдасы тиетін затты адамдар пайдалансын деген мақсатта уақфқа қалдырса, бұл ісі міндетті болмайды. Ол адам кейін сөзінен қайтуына рұқсат. Себебі “уақфқа бердім” деген сөзбен уақф ләзім (міндетті) болмайды. (Фатхул қадир 5/40) Әбу Ханифа бұл үкімді сахаба, табиғиндерден жеткен хабарларға негізделіп айтқан. Себебі олардың кезеңінде уақфпен мәміле осылай жасалатын. Ал уақф - тікелей ғұрыпқа және адамдардың өз-ара мәмілесіне байланысты. Ендігі кезекте біз әлгі тарихи хабарларға негізлеліп, Әбу Ханифаға хадис жетпеген деп айта алмаймыз. Бұл - ғылыми сауатсыздық, қараңдық. Себебі Әбу Ханифаның үкімі мүжтахидтің хақында кескінді (қатғи). Қалай біз, тарихи хабарлармен үкімді жоққа шығарамыз?!
Екіншіден: ғалымның ісі - фиқһ кітаптарындағы бір-біріне қарама-қайшы сөздерді біріктіріп, дұрыс қорытынды жасау. Оларды кесіп алып, қарсы тарапқа дәлел ету емес. Ғалым, маман - сонысымен ғалым. Себебі кітаптарда ондай пікірлер өте көп. Соның бірі жоғарыдағы Әбу Юсуфтың сөзі. Мүжтахид ғалым бір-біріне қарама-қайшы аяттарды қалай біріктірсе, нағыз маман осындай сөздерден дұрыс қорытынды жасап, өз мәнһажына сай етуі тиіс.
Қорыта келе, имам Әбу Ханифаға үкім хадистер толық жеткен деп сенеміз. Және бұған бізде нақты факттер жетерлік. Ал бұған әлгіндей тарихи хабарлар қарсы дәлел бола алмайды.
🔥 36👍 23✍ 4
Әлхамдулилла! Еркінбек Шоқай ұстазымыз “Төлеби” мешітінің бас имамы болып тағайындалыпты. Өте керемет, қуаныштымын.
Пс: кезінде амандасудан қорқып, қашып жүргендер, енді қорықпай ЖАҒЫМПАЗДАНА берсеңіздер болады.
🔥 70👍 40😁 34💯 1
Аң аулауға қатысты үкімдер
1. Аңға салатын ит үйретілген болуы шарт. Иттен басқа қасқыр, жолбарыс сынды азу тісі және өткір тырнақтары бар жыртқыштарды да – аңға үйретуге болады. Иттің аңға үйретілгенін білудің жолы: итті аңға салған кезде аулаған аңды жеместен, алып қашпастан егесін күтуі шарт. (Бұл тек иттерге қатысты. Бүркіт, Лашын секілді аңшы құстар аулаған аң етін жесе, ет арам болмайды). Осылай үш рет қайталағаннан кейін барып, итті аң аулауға үйренді деп айта аламыз. «Егер ит үш рет ұстаған аңын жемей егесін күтсе, бірақ келесіде (төртінші ретте) аулаған аңының етін жеп қойса, бұдан алдыңғы ауланған аң еттері аңшыға адал болады ма», деген мәселеде имамдарымыздың арасында талас бар. Имам Әбу Ханифа бойынша, алдыңғы ауланған аңның еттері желінбейді. Себебі ит әлі толық аңға үйренбеген. Ал имам Әбу Юсуф және Мұхаммедтің пікірі бойынша, бұдан алдыңғы ауланған аң еті — аңшыға адал болады. Себебі бұл жағдайда иттің ауланған аңның етіннг жеуі – әлі үйренбегеннінен емес, ұмытуынан болып тұр. Пәтуа осы көзқараспен берілген.
2. Бүркіт, лашын секілді аң аулайтын құстар шақырған кезде егесіне қайтып келсе, аң аулауға үйренген құс болып саналады.
3. Үйретілген итті жіберген кезде аңды жарақаттауы шарт. Егер жарақаттамай тұншықтырып, қысып өлтірсе, ауланған аңның еті — арам болады.
4. Аң аулайтын итті, құсты аңға қойған кезде «тәсмия» айту шарт. Тәсмия – Алланы ұлықтайтын кез келген зікір сөз. Мысалы, Аллаһу Рахман, Аллаһу Азим деген секілді. Егер әдейі айтпай, итті аңға қойып жіберсе, ауланған аң еті адал болмайды. Айтуды ұмытып кетсе ауланған аң еті адал болады. Мылтықпен аң аулайтын кезде алдын ала айтып қойса жеткілікті.
5. Аңшы мұсылман, яһуди немсе християн болуы шарт. Пұтқа, отқа табынушылардың аулаған аңы адал болмайды.
6. Аңды тек үйренілген ит аулауы шарт. Егер үйренілмеген ит, үйренілген итпен қосылып аңды ұстап жарақаттап өлтірсе, ауланған аң еті адал болмайды. Тіпті, аңшы ит аңға жалғыз өзі шабуыл жасап, егесі аңның жанына келген кезде аңшы иттің жанында басқа ит тұрғанын көрсе – аң еті адал болмайды. Себебі үйренілмеген ит ауланылған аң етін жеген болуы мүмкін.
7. Итті яки бүркітті аңға жібергеннен кейін кідірмесетен, ізбе-із артынан бару керек. Егер араға біраз уақыт салып иттің яки бүркіттің жанына барса, ауланылған аң етін жеуге болмайды. Себебі аң басқа себеппен өлген болуы мүмкін.
8. Аңшы ауланылған аңнын жанына барған кезде аң әлі тірі болса, оны дереу бауыздауы шарт. Егер бауыздамай тастап қойып, нәтижесінде аң өлсе – еті арам болады.
9. Тауда тұрған аңды садақ яки мылтықпен атқан кезде аң бірден жерге құлауы шарт. Егер тауға соғылып барып, жерге түссе немесе суға құласа – аңның еті арам болады. Себебі бұл жағдайда аң соққы себепті, тұншығу себепті өлген болуы мүмкін.
10. Аңды ауыр затпен ұрып өлтірсе – еті арам болады.
👍 50🔥 10
Аң аулауға қатысты үкімдер
1. Аңға салатын ит үйретілген болуы шарт. Иттен басқа қасқыр, жолбарыс сынды азу тісі және өткір тырнақтары бар жыртқыштарды да – аңға үйретуге болады. Иттің аңға үйретілгенін білудің жолы: итті аңға салған кезде аулаған аңды жеместен, алып қашпастан егесін күтуі шарт. (Бұл тек иттерге қатысты. Бүркіт, Лашын секілді аңшы құстар аулаған аң етін жесе, ет арам болмайды). Осылай үш рет қайталағаннан кейін барып, итті аң аулауға үйренді деп айта аламыз. «Егер ит үш рет ұстаған аңын жемей егесін күтсе, бірақ келесіде (төртінші ретте) аулаған аңының етін жеп қойса, бұдан алдыңғы ауланған аң еттері аңшыға адал болады ма», деген мәселеде имамдарымыздың арасында талас бар. Имам Әбу Ханифа бойынша, алдыңғы ауланған аңның еттері желінбейді. Себебі ит әлі толық аңға үйренбеген. Ал имам Әбу Юсуф және Мұхаммедтің пікірі бойынша, бұдан алдыңғы ауланған аң еті — аңшыға адал болады. Себебі бұл жағдайда иттің ауланған аңның етіннг жеуі – әлі үйренбегеннінен емес, ұмытуынан болып тұр. Пәтуа осы көзқараспен берілген.
2. Бүркіт, лашын секілді аң аулайтын құстар шақырған кезде егесіне қайтып келсе, аң аулауға үйренген құс болып саналады.
3. Үйретілген итті жіберген кезде аңды жарақаттауы шарт. Егер жарақаттамай тұншықтырып, қысып өлтірсе, ауланған аңның еті — арам болады.
4. Аң аулайтын итті, құсты аңға қойған кезде «тәсмия» айту шарт. Тәсмия – Алланы ұлықтайтын кез келген зікір сөз. Мысалы, Аллаһу Рахман, Аллаһу Азим деген секілді. Егер әдейі айтпай, итті аңға қойып жіберсе, ауланған аң еті адал болмайды. Айтуды ұмытып кетсе ауланған аң еті адал болады. Мылтықпен аң аулайтын кезде алдын ала айтып қойса жеткілікті.
5. Аңшы мұсылман, яһуди немсе християн болуы шарт. Пұтқа, отқа табынушылардың аулаған аңы адал болмайды.
6. Аңды тек үйренілген ит аулауы шарт. Егер үйренілмеген ит, үйренілген итпен қосылып аңды ұстап жарақаттап өлтірсе, ауланған аң еті адал болмайды. Тіпті, аңшы ит аңға жалғыз өзі шабуыл жасап, егесі аңның жанына келген кезде аңшы иттің жанында басқа ит тұрғанын көрсе – аң еті адал болмайды. Себебі үйренілмеген ит ауланылған аң етін жеген болуы мүмкін.
7. Итті яки бүркітті аңға жібергеннен кейін кідірмесетен, ізбе-із артынан бару керек. Егер араға біраз уақыт салып иттің яки бүркіттің жанына барса, ауланылған аң етін жеуге болмайды. Себебі аң басқа себеппен өлген болуы мүмкін.
8. Аңшы ауланылған аңнын жанына барған кезде аң әлі тірі болса, оны дереу бауыздауы шарт. Егер бауыздамай тастап қойып, нәтижесінде аң өлсе – еті арам болады.
9. Тауда тұрған аңды садақ яки мылтықпен атқан кезде аң бірден жерге құлауы шарт. Егер тауға соғылып барып, жерге түссе немесе суға құласа – аңның еті арам болады. Себебі бұл жағдайда аң соққы себепті, тұншығу себепті өлген болуы мүмкін.
10. Аңды ауыр затпен ұрып өлтірсе – еті арам болады.
👍 6🔥 3
Құран оқып отырған адам Алла елшісінің атын естісе, оған салауат айтуы уәжіп емес. Қырағатын тоқтатпай жалғастыра бергені абзал. Себебі салауат айтудан, қарғатын бұзбай жалғастыру абзал. Құран оқып болған соң қаласа, салауат айтады. Егер айтпаса күнә емес. Өйткені пайғамбарымыздың атын естіген кезде салауат айту - мустахаб.
Имам Тахауи хадиске негізделіп , Алла елшісінің аты аталғанда салауат айту - уәжіп деген.
Имам Сарахсидың айтуы бойынша, бұл пікір имам Тахауидың өз ижтихады ғана, пәтуаға алынбайды.
[Бәхр райқ 1/346, Әл-бинәя, Мухит әл-Бурһани 5/312]👍 80❤🔥 9👏 4🔥 3
Пайғамбар насихаттамаған көп әйелділікке біздің насихаттағанымыз дұрыс емес.
👍 90❤🔥 33👎 10🔥 3