فصلنامه نقد دینی

▪️شماره‌ی نهم دوفصل‌نامه‌ی «نقد دینی» منتشر شد شماره‌ی نهم دوفصل‌نامه‌ی «نقد دینی» منتشر ‌شد. طرح روی جلد این شماره‌، تیتر روزنامه‌ی اطلاعات در ۲۰ اسفند ۱۳۵۷ است که از قول آیت‌الله طالقانی آمده است «در مورد حجاب اجبار در کار نیست». دور این تیتر نام قربانیان جنبش مهسا آمده است، جنبشی خونین که در مخالفت با حجاب اجباری شکل گرفت و هم‌چنان با فراز و فرودهایی ادامه دارد. نقد دینی در شماره‌ی هشتم خود به «دین در ایران قرن چهاردهم» پرداخته بود و در این شماره نیز بخش دوم همین پرونده پی گرفته شده است. از مقالات بخش پرونده‌ی این شماره مقاله‌ای از منصور برجی، فعال حقوق بشر، در باب مسیحیان ایرانی قرن چهاردهم و مقاله‌ای از حسن یوسفی اشکوری، تاریخ‌پژوه و نواندیش دینی، در باب اسلام، جامعه و سیاست در قرن چهاردهم خورشیدی است. محسن‌حسام مظاهری، جامعه‌شناس تشیع، به فراز و فرودهای تشیع عامه‌پسند و مناسک آن و مخالفان اش می‌پردازد. خلیل طوسی، دین‌پژوه، به قرآن‌گرایان ایرانی قرن چهاردهم و اثر آن‌ها بر فکر دینی ایرانی می‌پردازد. دو مقاله در این شماره به موضوع حجاب اجباری اختصاص دارد. حسن فرشتیان، حقوقدان و نواندیش دینی، در «حجاب‌زدایی از حجاب» به مخالفان مذهبی حجاب اجباری در ایران پس از انقلاب می‌پردازد و سید احمد نور الدین، فقه‌پژوه، حجاب اجباری را از منظر فقه سنتی نقد می‌کند. صاحب امتیاز و مدیرمسؤول دوفصلنامه‌ی «نقد دینی» حسن یوسفی اشکوری و سردبیر آن یاسر میردامادی است. هدف این مجله بسط و تعمیق نگاه آکادمیک و روشنفکرانه به دین‌پژوهی با رویکرد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به مسائل ایران است. 📎نسخه PDF

▪️شماره‌ی نهم دوفصل‌نامه‌ی «نقد دینی» به زودی منتشر می‌شود ▫️نقد دینی در شماره‌ی هشتم خود به «دین در ایران قرن چهاردهم» پرداخته بود و در این شماره نیز بخش دوم این پرونده پی گرفته می‌شود. ▫️در این شماره، منصور برجی در باب مسیحیان ایرانی قرن چهاردهم و حسن یوسفی اشکوری در باب اسلام، جامعه و سیاست در قرن چهاردهم خورشیدی نوشته‌اند. محسن‌حسام مظاهری به فراز و فرودهای تشیع عامه‌پسند و مناسک آن و مخالفان‌اش و‌ خلیل طوسی به قرآن‌گرایان ایرانی قرن چهاردهم و اثر آن‌ها بر فکر دینی ایرانی پرداخته‌اند. در این شماره همچنین حسن فرشتیان در «حجاب‌زدایی از حجاب» به مخالفان مذهبی حجاب اجباری در ایران پس از انقلاب می‌پردازد و سید احمد نورالدین حجاب اجباری را از منظر فقه سنتی نقد می‌کند. ▫️طرح روی جلد این شماره، تیتر روزنامه‌ی اطلاعات در ۲۰ اسفند ۱۳۵۷ است که از قول آیت‌الله طالقانی آمده است «در مورد حجاب اجبار در کار نیست». دور این تیتر نام قربانیان جنبش مهسا آمده است، جنبشی خونین که در مخالفت با حجاب اجباری شکل گرفت. •سردبیر این مجله یاسر میردامادی و صاحب امتیاز و مدیر مسؤول آن حسن یوسفی اشکوری است. @naqdedini

بیانیه‌ی جمعی از نواندیشان دینی در باب مسموم‌سازی زنجیره‌ای دختران دانش‌آموز 🔴 انگشت اتهام در این رخداد تروریستی به سوی حکومت است    ▫️مسموم‌سازی زنجیره‌ای دانش‌آموزان مدارس دخترانه در جای‌جای کشور با آماری شگفت‌آور رو به گسترش است. این در حالی است که حکومت، که از وظایف ذاتی‌اش حفظ امنيت شهروندان است، آشکارا در رسیدگی به این ماجرا تعلل می‌کند. تصور و برداشت افکار عمومی به آسانی می‌تواند مسئولیت اين حوادث را متوجه حکومت کند و کرده است. فاصله‌ی بی‌سابقه و هولناک میان حکومت و شهروندان، کارنامه‌ی تاریک حاکمان در نوع رابطه‌شان با مردم (به ویژه با معترضان)، به گمانه‌زنی‌‌های فراوانی در باب سرمنشاء مسمومیت‌های زنجیره‌ای دامن زده است. ناگفته پیداست که مسئولیت رفع تمامی اين اتهام‌ها با حکومت است.   ▫️در ماجرای هول‌آور مسمومیت زنجیره‌ایِ دانش‌آموزان دختر که ابعاد، عوامل و پیامدهای آن را هنوز نمی‌توان به روشنی نشان داد، چند نکته مسلم است. نخست این‌که در جریان خیزش «زن، زندگی، آزادی» شمار بسیاری از دختران دانش‌آموز بارها در فضای مدارس اعتراض‌شان را به بی‌پرده‌ترین وجهی به شخص اول کشور نشان داده‌اند. رهبر جمهوری اسلامی هم از «تنبيه» اين دانش‌آموزان که به باور او از سر «هيجان» چنین کرده‌اند، علناً سخن گفته است.   ▫️از سوی دیگر، گروهی که زمانی موسوم به «لباس‌شخصی» بودند و در مواردی نام «خودسر» گرفتند و در ادبیات مقام اول سیاسی کشور متصف به «آتش به اختيار» شده‌اند، در دهه‌های مختلف انواع بحران‌ها را برای کشور ایجاد کرده‌اند و حکومت هيچ واکنش جدی و تنبيه‌آمیزی در برابرشان انجام نداده است، بلکه به دلالت سخنان آقای خامنه‌ای برای دلسرد نشدن جوانان مؤمن و انقلابی در واکنش به بحران‌آفرینی‌های اين گروه سکوت اختیار شده است. این عده از مصونیت آهنین برخوردارند به طوری که پس از سال‌ها هنوز عاملان اسیدپاشی‌های زنجیره‌ای دستگیر نشده‌اند.   ▫️پرسش افکار عمومی حالا این است: آيا مسموميت‌های زنجیره‌ای اخير برآمده از گروهی امنیتی است؟ این نکته هنوز با قطعيت روشن نيست ولی این‌قدر می‌دانيم که در واکنش به اعتراض زنی در بیرون یکی از مدارس مسموم‌شده، فردی لباس‌شخصی که به نهادهای امنيتی سرکوب وابسته بوده است، با رفتاری خشن که مغايرت بيّن با شرع و عرف داشته، او را مضروب کرده است. در میانه‌ی این واکنش‌های تند، تعلل و سکوت مسؤولان، پاسخ‌های تناقض‌آمیز و توجیه‌های غریب (از قبیل تانکر حامل سم و احتمال نوعی بیماری روانی جمعی آن هم استثنائا فقط ميان دختران دانش‌آموز) جای اين پرسش به قوت باقی است که: نظامی که به آسانی و با سرعت و قاطعيت می‌تواند به خاطر آتش زدن یک سطل آشغال حکم محاربه و اعدام صادر کند، در برابر این وحشت‌افکنی آشکار چرا تعلل می‌کند؟   ▫️نعل وارونه زدن و مرتبط ساختن این حوادث به معترضان امری تازه نیست. سال‌هاست که نظام جمهوری اسلامی برای پوشاندن شناعت‌های خود به چنین شیوه‌هایی توسل می‌جوید. مسلم است که به نظامی که بارزترین وجه مشخصه‌اش دروغگویی، پرونده‌سازی و اداره‌ی محفلی-امنيتی کشور است، اعتماد نباید و نشاید کرد.   ▫️مسئولیت رسیدگی به این حوادث و یافتن فوری و قاطع عوامل و پیامدهای این وحشت‌افکنی آشکار و دردناک، وظیفه‌ی فوری حاکمیت سیاسی است. تعلل در اين امر و عدم کوشش برای شفاف‌سازی ماجرا، تنها احتمالی را که بیش از سایر احتمالات تقویت می‌کند، دست داشتن حکومت يا سود بردن پاره‌ای از آتش‌به‌اختیارها از وحشت‌آفرینی‌هاست. مردم می‌پرسند: آیا این تصادفی است که دانش‌آموزان دختر – که در زمره‌ی حاملان اصلی شعار «زن، زندگی، آزادی» بوده‌ و هستند – آماج اين حملات‌ شده‌اند؟   ▫️به نام خدا، دین، انسان و وجدان باید این حوادث را محکوم کرد. به هیچ آیه و افسونی نمی‌شود اين جنايت‌ها را توجیه کرد. وظیفه‌ی اخلاقی هر مسلمان باوجدان و آگاهی است که مطالبه‌ی رسیدگی فوری و بی‌پرده به این حوادث تروریستی را داشته باشد. ناگفته پیداست که راه حل بنیادی عبور از استبداد کنونی نه فقط رفع ناکارآمدی‌های مدیریتی که پایان بخشیدن به حکومتی ایدئولوژیک به نام دین، و برقراری حکومتی فرادینی (سکولار) است که در آن همه‌ی ایرانیان از حقوق مساوی برخوردار باشند.   ✍️ حسن یوسفی اشکوری، محمدجواد اکبرین، عبدالعلی بازرگان، میثم بادامچی، رضا بهشتی‌معزّ، سروش دباغ، رضا علیجانی، احمد علوی، حسن فرشتیان، رحمان لیوانی، داریوش محمدپور، عبدالله ناصری طاهری، مهدی ممکن، یاسر میردامادی، صدیقه وسمقی    @kaleme

🔴 برای عبور از نظام فروبسته‌ی کنونی همراهیم • بیانیه‌ی جمعی از نواندیشان دینی درباره «پيشنهادهای سنجيده‌ و دلیرانه‌ی میرحسين موسوی» 🔺ما امضا کنندگان این بيانيه، که دل در گرو ایران و ایرانی داریم، حمايت کامل خود را از پيشنهادهای سنجيده‌ و دلیرانه‌ی میرحسين موسوی اعلام می‌کنیم. ما همراهی خود را در رفتن به سمت تغيیرات کلیدی برای عبور از نظام فروبسته‌ی کنونی از رهگذر همه‌پرسیِ تغییر ساختاری و بنیادی ابراز می‌کنیم. 🔺در نظر شماری از معترضان ۸۸ هنوز کوره‌راهی برای تغییر در درون ساختار فعلی حکومت میسر بود. دوران کوتاه‌مدت اعتبار حسن روحانی با دولت مستعجل برجام، که در زمین‌گیر شدن آن علل گوناگون داخلی و خارجی سهم داشتند، راه را بر چرخش به سوی ضرورت همه‌پرسی و تغییر ساختاری هموارتر کرد.   🔺تا پیش از کشتار و سرکوب‌های گسترده‌ی سالیان ۹۶ و ۹۸ که با سکوت معنا‌دار حسن روحانی رخ داد، قالب نيمه‌جان اصلاحات که میراث دوران رياست جمهوری سید محمد خاتمی بود، هنوز گهگاهی عرض وجود می‌کرد. از دوره‌ی دوم حسن روحانی تا اضمحلال کامل صندوق رأی در انتخابات ۱۴۰۰، که با انتصاب فرمايشی یکی از بی‌کفايت‌ترین زمام‌داران تاریخ جمهوری اسلامی ایران همراه بود، مرزبندی‌ جناح‌های حاکم سياسی ایران يکسره در هم شکست. 🔺ايران انبار باروتی شد که مسئولان عالی‌رتبه‌ی نظام و معتمدان خاص رهبر مادام العمر و مطلق العنان‌اش با سیاست‌های ماجراجویانه‌ی دشمن‌محور، به جای دوستی و همکاری جهانی و منطقه‌ای کبریت زیر این انبار باروت می‌کشیدند و همواره از حمایت بی‌دریغ رهبر در این تهدیدهای امنیتی برخوردار بودند.   🔺پیام تازه‌ی میرحسین موسوی از حصر ظالمانه‌ی دوازده‌ساله‌‌، مبنی بر ضرورت همه‌پرسی و تغییرات ساختاری نشان از عبور دلیرانه‌ی میرحسین موسوی از «اجرای بدون تنازل قانون اساسی» به «نیاز به قانون اساسی جدید» است؛ تصریحی انکارناپذیر که نشان از تغییر الگوی فکری (پارادایم شیفت) در رويکرد میرحسین به سياست ايران دارد. پيام میرحسین نه تنها جنبش «زن، زندگی، آزادی»‌ را به رسميّت می‌شناسد که در راستای آن حرکت می‌کند و آن را سکوی پرشی برای تصرف قدرت نمی‌بیند.   🔺موسوی خود يا هم‌فکران‌اش را منجی راه آينده‌ی ايران معرفی نکرده است؛ اين فروتنی خصلتی است کلیدی. خردمندی میرحسین در اينجا خود را نشان می‌دهد که او درِ باغ سبز نشان نداده است. او می‌پرسد که چه کنيم تا جمهوری اسلامی با اين روش‌ها و تنگ‌نظری‌ها دوباره در لفافه‌ای جدید تکرار نشود. این نگرانی‌ها را هم‌ اکنون در میان جمعی از مخالفان و منتقدان جمهوری اسلامی در داخل یا خارج از کشور هم می‌توان ديد. 🔺مهم‌تر از همه اين‌که موسوی به توانایی مردم ايران برای عبور از این مرحله ايمان دارد. برای او اين مقطع بن‌بست نيست. برای مردمی جان‌به‌لب‌رسیده، زجرکشیده، شادی‌باخته، سرکوب‌شده و زندگی‌بربادرفته چیزی عظيم‌تر از اين نيست که کسی آينه‌ای در برابرشان بگیرد و به آن‌ها بگوید: شما می‌توانيد و حق دارید روزگاری شاد، آزاد و برخوردار داشته باشید. 📎متن کامل    ✍️ هاشم آقاجری، حسن یوسفی اشکوری، محمدجواد اکبرین، رضا بهشتی معزّ، میثم بادامچی، رضا علیجانی، احمد علوی، علی طهماسبی، حسن فرشتیان، علیرضا رجایی، سروش دباغ، رحمان لیوانی، عبدالله ناصری طاهری، داریوش محمدپور، مهدی ممکن، یاسر میردامادی   @kaleme

دوفصلنامه نقد دینی منتشر شد پرونده شماره هشتم: دین در ایران قرن چهاردهم خورشیدی با آثاری از امیرعلی فلاحیان | سیده بهناز حسینی | داریوش محمدپور | ایقان شهیدی | محمدمسعود نوروزی | حسن یوسفی اشکوری | حسن فرشتیان | خلیل الرحمان طوسی | سید هادی طباطبایی   @naqdedini

بیانیه‌ی جمعی از نواندیشان دینی 🔴 ماشین سرکوب، زنان ایران را نشانه گرفته است   ▫️مهسا (ژینا) امینی، دختر ۲۲ ساله اهل سقز که به تهران سفر کرده بود، از سوی ماموران موسوم به «پلیس امنیت اخلاقی» بازداشت و به بهانه شرکت در یک جلسه آموزشی اجباری به بازداشگاه منتقل می‌شود. دو ساعت بعد پیکر نیمه‌جان او در حال کما به بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان کسری منتقل شده و زندگی کوتاهش در اثر ضربات وارد شده به پایان می‌رسد. درگذشت این هموطن مظلوم و بی‌پناه را به خانواده‌ی داغدارش تسلیت می‌گوییم.   ▫️با جان‌باختن این دختر جوان، بار دیگر مسأله‌ی خشونت گشت‌ ارشاد توجه افکار عمومی را بر انگیخته و وجدان جامعه را متأثر ساخته است. دهه‌هاست که چکمه‌ی گشت‌ ارشاد بر گرده‌ی این ملت مظلوم و نجیب سنگینی می‌کند. تحمیل حجاب اجباری نماد تمامیت‌طلبی بی‌رحمانه نظامی است که به‌نام دین و به کام خودکامگی حکومت می‌کند. جان‌باختن افرادی همچون محسن روح الامینی در کهریزک، زهرا بنی یعقوب، زهرا کاظمی و ستار بهشتی در بازداشتگاه های حکومت هنوز از یاد مردم آگاه و دلسوز ایران نرفته است.   ▫️طبق معمول عملیات دروغ‌پراکنی برای سلب مسئولیت مقامات در قتل این دختر بی‌گناه آغاز شده است. مهسا امینی از لحظه دستگیری و انتقال به مقر نیروی انتظامی و بازداشت در اختیار نیروهای گشت ارشاد بوده است و مسئولیت حفظ جان و سلامتی او قطعا بر عهده این نیرو و رئیسان آنان تا بالاترین مقامات جمهوری اسلامی یعنی شخص رهبر جمهوری اسلامی است، رهبری که بارها در سخنرانی‌های خود گشت‌ ارشاد را ستوده و بر تداوم آن تأکید کرده است.   ▫️«امر به معروف و نهی از منکر» در جمهوری اسلامی تبدیل به ابزاری از سوی حاکمیت برای به بند کشیدن مردم تحت سلطه شده است. «امنیت اخلاقی» که با آزادی بیان، آزادی احزاب، گردش قدرت، شفافیت نهادهای اقتصادی حکومت و جذب نخبگان هم‌بسته است تبدیل به ماشین سرکوب سبک زیست آزادانه‌ی مردم بی پناه شده است.   ▫️گشت ارشاد نشان ورشکستگی اخلاقی حکومت و یکی از ابزارهای سرکوب اجتماعی-فرهنگی است. گشت ارشاد باید سراسر برچیده و منحل شود. همانطور که آسایش و امنیت مردمان و توسعه ایران زمین مستلزم برچیده شدن حکومت مستبد دینی است. ✍️ حسن یوسفی اشکوری، محمدجواد اکبرین، علیرضا رجایی، علی طهماسبی، احمد علوی، رضا علیجانی، حسین کمالی، رحمان لیوانی، داریوش محمدپور، یاسر میردامادی، عبدالله ناصری طاهری، صدیقه وسمقی   @kaleme

‏ «نقد دینی» با «دین در ایران قرن چهاردهم» می‌آید ‏ ▪️شماره‌ی هشتم دوفصلنامه‌ی «نقد دینی» به زودی منتشر می‌شود. این مجله که به رایگان و به شکل الکترونیک منتشر می‌شود، پرونده‌ای با عنوان «دین در ایران قرن چهاردهم خورشیدی» دارد. ‏▪️«یهودیان ایران در سده‌ی چهاردهم خورشیدی» نوشته‌ امیرعلی فلاحیان، «آیین یارسان در ایران قرن چهاردهم خورشیدی» نوشته‌ سیده بهناز حسینی، «اسماعیلیان ایران در قرن چهاردهم خورشیدی»، نوشته‌ داریوش محمدپور، «نگاهی اجمالی به جامعه بهائی ایران در قرن چهاردهم» نوشته‌ ایقان شهیدی، «تحلیل ریشه‌های جامعه شناختی-الهیاتیِ بنیادگرایی در ایران قرن چهاردهم» نوشته‌ محمدمسعود نوروزی، «اسلام، جامعه و سیاست در قرن سیزدهم و چهاردهم خورشیدی» نوشته‌ حسن یوسفی اشکوری، «روحانیت شیعه در قرنی که گذشت» نوشته‌ حسن فرشتیان، «تئوریهای کلامی و فلسفی اصلاحگران دینی معاصر در ایران: مورد قرآن‌گرایان» نوشته‌ خلیل الرحمان طوسی و «داستانِ یک قرن نواندیشی دینی» نوشته‌ سید هادی طباطبایی از مطالب پرونده‌ی ویژه‌ی این شماره است. ▫️صاحب امتیاز و مدیرمسؤول این مجله حسن یوسفی اشکوری و سردبیر آن یاسر میردامادی است. @naqdedini

بیانیه‌ی ۱۵ تن از نواندیشان دینی ایرانی در محکومیت حجاب اجباری و سرکوب زنان 🔴 از اجبار حجاب و گشت ارشادتان بیزاریم 🔺در این چهار دهه‌ و اندی که از عمر جمهوری اسلامی گذشته «زن خوب و آرمانی» زنی بوده است که در تراز فکر فقیهانه، متشرعانه و ظاهرمدارِ قدرت‌مندان زرسالار، زورمدار و تزویرگر زندگی کند: تنها زايندگی کند و خدمت شوهر گزارد تا مردان سياست، که خاصيتی کمتر از درختِ بی‌بر دارند، هم‌چنان مسندنشين بمانند. فروکاستن خوبی زن به پوششی که دست بر قضا تصميم‌گیرنده‌ی اصلی‌اش مردان‌اند، عين جفا به آيین محمدی و حنيفيّت ابراهيمی است. 🔺آينده‌ی درخشان و تابناک ايران‌زمین روزی است که انسان ایرانی – اعم از زن و مرد – فارغ از همه‌ی تفاوت‌های‌شان، با آزادی فردی، زندگی اخلاقی و مسالمت‌جو در پيش گيرند و هيچ کس در کشور به بهانه‌ی تفاوت در انديشه، ايمان، پوشش، رنگ، جنسيت و قومیت عقوبت نشود يا از حقوق اوليه‌ی انسانی و شهروندی خود محروم نشود. بهروزی ايران و ايرانيان و فخر مسلمانان و شيعيان در ایرانی است که در آن آزادی انسان جرم شمرده نشود.  🔺ما امضاکنندگان این بیانیه ندای دعوت سرمی‌دهیم خطاب به عالمان و فرزانگان، خطاب به فقيهانی که پروای خدا دارند، به مردانی که جنسيت‌شان هنوز جا را برای انسانیت و وجدان‌شان تنگ نکرده، که کنار هم‌نوعان‌ِ‌ زن خود بايستند و دست رد به اجبارگری حجاب از سوی قدرت‌مدارانی بزنند که نقاب دين‌داری به چهره زده‌اند اما عصای شريعت سهله‌ی محمدی و عدل علوی را چون موريانه‌ای از درون می‌خورند و با صدای رسا اعلام کنند که از اجبار حجاب و گشت ارشادتان بیزاریم. ✍️ حسن یوسفی اشکوری، محمدجواد اکبرین، عبدالعلی بازرگان، میثم بادامچی، محمد برقعی، رضا بهشتی معزّ، حسین کمالی، رضا علیجانی، علی طهماسبی، حسن فرشتیان، سروش دباغ، احمد علوی، داریوش محمدپور، مهدی ممکن، یاسر میردامادی 📎متن کامل @kaleme

♨️هفتمین شماره فصلنامه نقد دینی با پرونده‌ای درباره زنده‌یاد حسن حنفی منتشر شد. ▪️فصلنامه "نقد دینی" نخستین نشریه فارسی‌زبانِ‌ این حوزه، در خارج از کشور است که به دین، نقد دینی و ضرورت بازسازی اندیشه دینداران می‌پردازد و تازه‌های صاحب‌نظران را در نقاط مختلف جهان، به ویژه در بستر اسلام و ایران، در جامه‌ای تازه عرضه می‌کند. این نشریه در پایان هر فصل منتشر می‌شود و در هر شماره، پرونده‌ای را به موضوعی خاص اختصاص می‌دهد. ✍🏻حسن یوسفی اشکوری، مدیر مسئول این فصلنامه است و در کنار او محمد جواد اکبرین (سردبیر)، رضا علیجانی و حسن فرشتیان هدایت و انتشار آن را بر عهده دارند. 📌برای خوانش شماره هفتم این نشریه گزینه PDF و جهت دسترسی به شماره‌های قبل منتشر شده فصلنامه گزینه آرشیو را لمس‌ نمایید. ـــــــــــــــــــــــ #یوسفی_اشکوری #محمدجواد_اکبرین #فصلنامه_نقد_دینی #سپاس_نیوز @Sepas_news