مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ گور دخمه زرتشتیان یزد و تاثیر رسوم تدفین زرتشت در ادیان بعد از آن ▪️دکتر زند #تاریخ_ایران #زرتشتیان 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ معاهده الجزایر محمدرضا شاه و صدام حسین از نگاه سازمان سیا #تاریخ_معاصر #پهلوی 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ چه کنیم که عاقل‌تر باشیم؟! ۷ توصیه‌ی فلسفی یک روان‌شناس 🪧 از منظر فلسفی به این پرسش می‌توان پاسخ‌های متنوعی داد یا اساساً نحوه‌ی طرح پرسش را زیرسؤال برد.مقاله‌ای که اخیراً در نشریه‌ی مروری بر روان‌شناسی عمومی نگاشته شده یک روان‌شناس در دفاع از فلسفه‌ورزی برای همه‌ی سنین سخن می‌گوید. برداشت‌های کلی یک روانشناس از هفت بخش‌ مختلف فلسفه، در قالب چند "باید" و "نباید" جالب است. ➕ هر چه بیشتر هوش مصنوعی گسترش می‌یابد اهمیت فلسفه‌ورزی به مثابه‌ی نوعی شیوه‌ی زیستن، و نه صرفاً مجموعه‌ای از گزاره‌ها که فیلسوفان بیان کرده‌اند، بیشتر می‌شود. چاپ مقالاتی مانند این مقاله، در معتبرترین نشریه‌های علمیِ روان‌شناسی گواهی است از افزایش توجه علم به فلسفه. ➕ در شرح مقاله که در سایت روان‌شناسی روز آمده می‌خوانیم که عاقل شدن را باید به‌عنوان یک فرایند در نظر گرفت: فرایندی که فقط از طریق تجربیات زندگی به دست می‌آید: زیرا ما در مسیر خود با مشکلاتی که زندگی پیش رویمان می‌گذارد، دست و پنجه نرم می‌کنیم. عقلانیت یک خصیصه‌ی مشخص مانند یکی از خصیصه‌های شخصیتی نیست که آن را به‌سادگی بتوان سنجید یا به کسی نسبت داد یا کسی را از آن بی‌بهره دانست. عاقل کسی است که در ساحت‌های مختلف، عملکردهای بهتری نسبت به سایرین دارد. نویسنده بابت اینکه این ساحت‌ها را از هم تمییز دهد به سراغ فلسفه می‌رود. ▪️در این مقاله فلسفه‌ورزی در هفت ساحت قرار می‌گیرد که پرداختن به هر کدام بخشی از عقلانیت را در ما تقویت می‌کند:هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، اخلاق، زیباشناسی، ارزش‌شناسی، منطق، هرمنیوتیک. دعوی مقاله آن است که با تجزیه‌ی «عاقلانه عمل‌کردن» به این مؤلفه‌ها قدری از آن ابهام‌زدایی می‌شود. انسانی که فلسفه‌ورزی کند به معانی زیر عاقلانه‌تر عمل می‌کند. ➖ یک. انسان عاقل بهتر از سایرین می‌داند که چه می‌داند و چه نمی‌داند. ممکن است به نظر برسد که فرد عاقل همه چیز می‌داند، اما معرفت‌شناسی به ما می‌آموزد که همواره احتمالی برای خطا بودن دانسته‌ها باز بگذاریم. به عنوان مثال، عاقلانه است که به محدودیت‌های خود اعتراف کنیم. و عاقلانه نیست مدعی دانستن چیزی شویم که نمی‌دانیم، یا هرگز نمی‌توانیم بدانیم. وقتی حدسی می‌زنیم، هرچند حدسِ عالمانه‌ای‌ باشد، هرگز با اطمینان کامل از درستی آن سخن نگوییم. ➖ دو. انسان عاقل خیر دیگران را سرلوحه‌ی تصمیمات خود قرار می‌دهد. انسان عاقل چرخ را از نو اختراع نمی‌کند. جهان را به وسع خود می‌شناسد و از امکانات در دسترس در جهان برای رسیدن به اهداف خود بهره می‌گیرد. در این مسیر خودخواهانه، خیر دیگران را فراموش نمی‌کند. ➖ سه. انسان عاقل درست و نادرست را به خوبی درک می‌کند و به آن پایبند است. عاقل بودن به این معنی است که سخت تلاش کنیم تصمیماتی را دنبال کنیم که به هدفی ارزشمند کمک می‌کند. افراد نادان تمام تلاش خود را برای رسیدن به هدف، صرف نظر از عواقب آن برای دیگران انجام می‌دهند. ➖ چهار. قضاوت‌های انسان عاقل بر اساس تحلیل است و نه صرفاً احساسات درونی. هیچ‌گاه انسان عاقل در توجیه یک تصمیم «خطیر» نخواهد گفت «هرچند ممکن است غیرمنطقی باشد، اما دلم می‌گوید فلان کار را بکنم!» ➖ پنج. برای انسان عاقل زیبایی ارزشمند است. برای انسان عاقل ساده‌ترین لذات طبیعی از جمله دیدن غروب آفتاب در ساحلی آرام ارزشمند است. فقدان عقلانیتِ زیبایی‌شناسی باعث دردسرهای بزرگی می‌شود. [کارلسون، فیلسوفی که در زمینه‌ی زیباشناسی محیط زیست می‌نویسد، همنوا با دعوی این روان‌شناس معتقد است علت اصلی تخریب‌های گسترده در محیط زیست در دهه‌های اخیر ضعیف شدن ذائقه‌ی زیباشناسی مردم است.] ➖ شش.انسان عاقل موقعیت‌ها را بر اساس واقعیت‌های موجود ارزیابی می‌کند و نه آمال و آرزوهایش. ممکن است فرد عاقل آرزو کند که اعضای خانواده‌اش بهتر با هم کنار بیایند، اما وضعیت را آن‌طور که هست ارزیابی می‌کند. فرد نادان به امید و آرزوهای خود ادامه می‌دهد که شاید روزی اعضای خانواده به نحو معجزه‌آسایی با هم کنار بیایند. ➖ هفت. انسان عاقل از منطق و استدلال برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کند. عاقل‌بودن به این معنی است که بر حقایقی که از راه تجزیه و تحلیل شواهد رسیده‌ایم تکیه کنیم. افراد نادان اجازه می‌دهند که باورهایشان تعیین کنند که چه چیزی درست است. ▪️در جامعه‌ای که عموماً خردورزی تحقیر می‌شود فریب کسانی را که علیه منطقی‌بودن سخن می‌گویند نخوریم. همگان بلد هستیم به حرف دل، دل بسپاریم و عموماً نیز چنین می‌کنیم! اما فقط دسته‌ی کوچکی از ما معقول عمل می‌کنیم. 📝 دکتر هادی صمدی 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ آیا نظریه‌ی داروین با ایده‌ی آفرینش خدایی جمع شدنی‌ست ؟ ▪️عرفان کسرایی || سروش دباغ ▪️پرگار بی بی سی فارسی #پادکست #فلسفه_علم 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ روانشناسی تکاملی 🔸🔹 شما در طول روز رفتارهای متفاوتی را از خود بروز می‌دهید؛ عوامل متعددی در شکل‌گیری این رفتارها نقش دارند. محیطی که کودکی خود را در آن گذراندید، چالش‌هایی که پشت سر گذاشتید و هورمون‌ها از جمله عواملی هستند که عادات و رفتارهایتان را شکل می‌دهند.زیست‌شناسی تکاملی یک گزینه‌ی دیگر به این لیست اضافه می‌کند: رفتارها و صفاتی که از اجدادتان به ارث برده‌اید! 🔸🔹 روانشناسی تکاملی چیست؟ روانشناسی تکاملی علمی است که به بررسی رفتارها، عواطف و افکار ما از دید زیست‌شناسی تکاملی نگاه می‌کند. بر اساس این علم رفتار‌ها و اخلاقیات امروز ما نتیجه‌ی سال‌ها دگرگشت است. چه رفتارها و عاداتی به اجداد ما کمک کرد تا زنده بمانند و تولیدمثل کنند؟ روانشناسی تکاملی میگوید این رفتارها و عادات نسل به نسل منتقل شده تا اکنون که به انسان امروزی رسیده است. 🔸🔹تاریخچه‌ی روانشناسی تکاملی می‌توان از چارلز داروین بعنوان اولین کسی که به روانشناسی تکاملی اشاره کرد یاد کرد. به طور کلی روانشناسی تکاملی بر پایه‌ی نظریه‌ی داروین و انتخاب طبیعی است.داروین در سال ۱۸۷۳ توضیح داد که بیان احساسات در انسان مانند ویژگی‌های جسمانی نتیجه‌ی دگرگشت هستند. داروین نشان داده بود که ویژگی‌های جسمانی جانداران به نحوی شکل می‌گیرند تا جاندار بتواند با شرایط و محیط زندگی‌ خود سازگار شود. علاوه بر ویژگی‌های جسمانی جاندار باید ذهنی داشته باشند که امکان زندگی در بدنش‌ را برایشان فراهم کند. برای مثال رفتارها و تمایلات یک خفاش برای جسم یک زرافه یا دلفین ابداً کاربردی نیست. 🔸🔹ویلیام جیمز در سال ۱۸۹۰ برای اولین بار در مقاله‌ی خود از عبارت روانشناسی تکاملی استفاده کرد. بر اساس گفته‌های ویلیام جیمز، بسیاری از رفتارهای انسان بر پایه‌ی غریزه است. برای مثال عطسه یک غریزه بود؛ یک پاسخ ذاتی به یک محرک آزار دهنده در مجرای تنفسی. در سال ۱۹۰۸ ویلیام مک ‌دوگال از ایده‌ی غریزه در کتاب “مقدمه‌ای بر روانشناسی اجتماعی” استفاده کرد. به نظر مک دوگال بسیاری از رفتارهای اجتماعی ما ناشی از غرایز ما هستند. طبق گفته‌های او یک محرک خاص باعث برانگیخته شدن یک حالت روحی می‌شود. این حالت روحی می‌تواند احتمال بروز یک سری رفتارها را در شخص افزایش دهد. برای مثال یک مشکل در جامعه حس خشم را در فرد برمی‌انگیزد. این خشم احتمال نشان دادن رفتارهای خشونت‌آمیز را توسط فرد افزایش می‌دهد. 🔸🔹در دهه‌ی ۱۹۲۰ نظریه‌ی “لوح سفید” مطرح شد. بر اساس این نظریه، ذهن انسان هنگام تولد همانند یک لوح سفید است و تنها تجربه‌های انسان است که رفتارش را شکل می‌دهد. در این دوران بحث غریزه به چالش کشیده شد و سپس از میان رفت. تفاوت‌های فرهنگی گسترده‌ای که میان مردمان سراسر دنیا وجود داشت نیز به این نظریه دامن میزد. نظریه‌ی لوح سفید در قرن بیستم نیز مطرح و محبوب بود. در نیمه‌ی دوم قرن بیستم اما نگاه دقیق‌تری به این مسئله شد. با وجود این تفاوت‌ها، سوگیری‌ها و تمایلات مشابه زیادی میان انسان‌های سراسر جهان وجود داشت. برای مثال مردان سراسر جهان به زنان که در اوج دوران باروری خود بودند، جذب می‌شدند. در مقابل زنان در سراسر دنیا به مردانی تمایل نشان می‌دادند که می‌توانستند امکانات بیشتری فراهم کنند(عموماً مردان بالغ‌تر). این الگو‌های رفتاری مشابه نشانگر یک اصل مهم میان تمامی موجودات بود. سرانجام در سال ۱۹۸۰ علم روانشناسی تکاملی شکل گرفت. امروزه روانشناسی تکاملی مدرن ترکیبی از علوم: ● اخلاق‌شناسی ● روانشاسی شناختی ● زیست‌شناسی تکاملی ● انسان‌شناسی ● روانشناسی اجتماعی #روانشناسی 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ دوگانه‌ی عدالت و امنیت ➕ در کتاب "الجریمة" نجيب محفوظ هشت داستان کوتاه از این نویسنده بزرگ مصری و برنده نوبل ادبی می‌بینیم.داستان "جنایت" در این مجموعه که ساختار پیچیده‌ای دارد، واشکافی نمادهای جرم در یک جامعه است.نجیب محفوظ در این داستان می‌خواهد نشان دهد که در یک معضل اجتماعی مانند جرم و جنایت همه‌ی افراد خواه ناخواه شریک‌اند،چه با کنش‌های مستقیم خود و چه با سکوت‌شان. ➕ در این داستان هنگام حفاری برای پی‌ریزی یک تیمارستان با جسد مقتولی مواجه می‌شوند که پس از تحقیقات مشخص می‌شود بخش شرقی و غربی آن منطقه با وجود خصومت و رقابتی که بین آن‌ها برقرار است اما در برابر جنایتی که علیه مقتول صورت گرفته به‌صورت هم‌دستانه‌ای تبانی و سکوت کرده‌اند. ➖دادستان وقت که متوجه پیچیدگی و اطاله‌ی پرونده می‌شود تصمیم به مداخله‌ی شخصی و کشف این جنایت مرموز می‌گیرد و با لباس مبدل در آن محله به‌عنوان راننده تاکسی مشغول رفت‌و‌آمد می‌شود و به‌تدریج از صحبت‌های مسافران ساکن در منطقه متوجه جنایات متعددی می‌شود که همه با هم‌دستی مأموران امنیتی علیه افراد ناشناس منطقه و چپاول اموال‌شان صورت می‌گیرد. ➖اما دادستان به ناگاه از بررسی سرنخ‌های به‌دست آمده دست می‌شوید و تصمیم می‌گیرد محله را ترک کند چون ترسیده که مبادا خودش نیز قربانی جدید مأموران گردد. ➖در زمان ترک محله بین او و افسر پلیس منطقه که هویت راننده تاکسی یا همان دادستان برایش از اول فاش شده بود، محاوره‌ای رخ می‌دهد. دادستان به او می‌گوید: این همه جنایت در این ناحیه به این دلیل است که شما به وظایف خودتون عمل نمی‌کنید. افسر پلیس در پاسخ می‌گوید: وظیفه‌ی ما تأمین امنیت است نه کشف حقیقت. دادستان می‌گوید: آیا با نابودی عدالت می‌شود امنیت را برقرار کرد؟ و افسر در پاسخ تأکید می‌کند نه تنها عدالت که همه‌ی ارزش‌ها را باید در پای امنیت قربانی کرد. دادستان می‌گوید نفرین به این تفکر لعنتی تو! افسر می‌گوید: آن عدالتی که تو امیدواری محقق شود باید در امکان تحقق‌اش تردید کرد. دادستان می‌گوید: اما دیر یا زود عدالت برقرار خواهد شد. در نهایت افسر پلیس از دادستان می‌خواهد بدون آرمان‌گرایی‌های کاذب بیندیشد و به او بگوید در گزارش‌ خود چه خواهد نوشت؟ دادستان این‌جا جمله‌ی طلایی‌اش را می‌گوید که: من در گزارشم می‌نویسم که این‌جا همه‌ی ارزش‌ها نابود شده‌اند اما امنیت برقرار است. با همین منطق است که دوگانه‌ی امنیت/عدالت به مهمترین پارادوکس سیاسی روز تبدیل می‌شود. #فلسفه_سیاسی #فرهنگ 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ بخشهای مبهم زندگی مسعود رجوی || پرونده مجاهدین خلق #تاریخ_معاصر #پهلوی #جمهوری_اسلامی 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ حرف هایی که شاید خیلی زود محقق بشه!! یا للعجب از این همه حماق!! #صدق_الله_العلی_العظیم 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

Ⓜ️ لال باشیم، کور باشیم، کر باشیم و لیکن خر نباشیم....! ✖️ رائفی پور: حضرت عیسی درون کرمچاله هست و از زمان عروجش تا امروز ۱ ساعت از عمرش گذشته! #خرافات #پدرسوخته_بازی #تزویر 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی

‍Ⓜ️ این‌که دین، تعبّدی است، حرفِ غریبی است؛ حرفِ گرانی است. نمی‌شود راحت پذیرفت. چرا دین، تعبّدی است؟ پس این همه متکلّمین چه کار می‌کردند؟ 💎 چرا دین تعبّدی است؟ "دوستِ عزیزِ ما، جنابِ آقای مصطفی ملکیان، در مصاحبه‌ای که اخیراً داشتند، گفته بودند که گوهرِ دین یا گوهرِ دینداری، تعبّد است. اتفاقاً بنده با ایشان یک گفت‌وگویی هم بر سرِ همین داشتم، حضوراً. [...] در واقع ایشان از این طریق می‌خواهند خطی بکشند بینِ عرصه‌ی دین و عرصه‌ی عقلانیت که عرصه‌ی عدمِ تعبّد است. و حرفِ من به ایشان این بود و این‌جا هم سخن‌ام همین است که چنین خط‌کشی‌ای ناممکن است؛ ناممکن است. یعنی شما تقریباً در تمامِ عرصه‌های دیگر هم ـ در علم، در فلسفه ـ مخلوطی از تعبّد و تعقّل را می‌بینید. یک چنین چیزی که یک جا خالصِ تعبّد است و یک جا خالصِ تعقّل است، بنده سراغ ندارم و به وضوح می‌توان نشان داد که اصلاً این، هیچ‌جا اتفاق نیفتاده. [...] 💎 این‌که دین، تعبّدی است، حرفِ غریبی است؛ حرفِ گرانی است. نمی‌شود راحت پذیرفت. چرا دین، تعبّدی است؟ پس این همه متکلّمین چه کار می‌کردند؟ بالاخره به خیالِ خودشان، استدلال می‌کردند. عُقَلای قوم بودند. مگر این که ما بگوییم عقل، از بنده شروع شده و گذشتگان هر چه می‌گفتند، سفاهت بوده؛ که این هم خیلی ادعای غریبی و سنگینی خواهد بود. عقلانیت ـ همان طور که گفتیم ـ سیّال است. لذا همان عقلِ متکلّمانِ گذشته، عقل بوده واقعاً. بگذارید جورِ دیگری بگویم. حتا اگر آن‌ها خطای در استدلال می‌کردند، ولی استدلال می‌کردند. یک وقت یک کسی استدلال نمی‌کند، اصلاً تعبّدی، کورکورانه، چیزی را قبول می‌کند؛ یک وقت یک کسی استدلال می‌کند، ولو که در استدلال‌اش خطا بکند. ما کسی را که خاطیِ در استدلال است، نمی‌توانیم متعبّد بنامیم. متعبّد نبوده، عقل‌اش را به کار انداخته، استدلال هم کرده، البته خطا هم شأنِ عقل است. یعنی در همین تعقّل است که خطا پیش می‌آید. خطا کردن، کارِ عقلانی است، کارِ بشری است؛ حیوانات خطا نمی‌کنند، شک هم نمی‌کنند. همه‌ی این‌ها در واقع شؤونِ تعقّلِ آدمی است. [...] 💎 در خودِ علم که  ظاهر، آبجکتیوترین فرآورده‌ی عقلِ جدید است، آبجکتیوترین‌شان است، یعنی از فلسفه‌های جدید، حتا از فلسفه‌ی تحلیلی، تحلیلی‌تر است؛ در آن جا شما، دوشادوشِ هم، این تعبّد را می‌بینید، خرافه را هم می‌بینید، تعقّل را هم می‌بینید، همه‌ی این‌ها را با همدیگر می‌بینید. و اگر یک خدمتِ خوبی این فلسفه‌ی علم و تاریخِ علم به ما کرده، همین است که این‌ها را بر آفتاب افکنده و آشکار کرده. یک عده عالِم می‌بینید، عالِم است، ولی از همان اول که می‌آید، سرش را می‌اندازد پایین، هر چه که یادش می‌دهند، همان را می‌گوید، همان را تکرار می‌کند، همان را عمل می‌کند تا آخرِ عمرش. و همان normal science که آقای تامس کوهن در کتابِ انقلاب‌های علمی‌اش مطرح می‌کند، دقیقاً همین است دیگر. normal science یعنی علمِ تعبّدی. [...] یک norm ی پیدا می‌شود، paradigm به تعبیرِ او، episteme به تعبیرِ میشل فوکو؛ که تعبّدپرور است، دقیقاً به این معنا. [...] 💎 خطِ مرزِ پُررنگِ برجسته‌ و یک فرقِ فارقِ ستبری میانِ عرصه‌های دین و علم و فلسفه و عقل و این‌ها گذاشتن، فوق‌العاده مشکل است. [...] اگر یک مقولاتِ خشکی از این‌ها بسازیم ـ که واقعاً در عالَمِ خارج، نشانی از آن‌ها نیست ـ، این مقولاتِ خشک، بله، همیشه با هم دعوا دارند، با هم قهر اند، نه این سراغِ آن می‌رود و نه آن سراغِ این می‌آید. درست مثلِ موضوعاتِ علوم می‌مانَد که منطقیّین یک جوری تعریف می‌کنند این‌ها را که شما می‌گویید این‌ها مثلِ این که ارتباطی با هم ندارند. ولی امروزه این همه رشته‌های interdiscipline ، یعنی رشته‌های علمی که با هم مَزْج شده‌اند، merge شده‌اند، توی هم رفته‌اند، این‌ها این قدر پیدا شده که آدم می‌بیند چیزهایی که به نظر می‌آمد هیچ وقت به روی هم نگاه نخواهند کرد، این طور آشتی کرده‌اند و همدیگر را در آغوش گرفته‌اند." 📝 دکتر عبدالکریم سروش 🛄 @zistboommedia || مدرسه علوم انسانی