فرهیختگان
آسمانِ فکرِ آزاد رنگ و لباس نمیشناسد از زمینِ سنت تا آسمانِ تجدد با اراده پرواز فرهیختگی پایی در زمین و فکری آسمانی میخواهد ارتباط با ادمین @farhikhtehgan_bot امام علی(ع): شجاعتر از خردمند، وجود ندارد... گروه تبادل نظر: @iranintellectualsgroup
Show moreData loading in progress...
Find out who reads your channel
This graph will show you who besides your subscribers reads your channel and learn about other sources of traffic.Posts | Views | Shares | Views dynamics |
01 واکنش تند آقای خاص به گفتگوی «بیلبورد»
🔻 محسن چاوشی: حرفهای«محمدعلی بهمنی» از اساس کذب است!
محسن چاوشی در واکنش به گفتگوی «بیلبورد» با محمدعلی بهمنی، در کامنتی برای همین پست، نوشت: «خوب است شاعران پا به سن گذاشته و پیشکسوت حرمت عمر و قلم خود را نگه دارند و لااقل از حافظه به دروغ کمک نگیرند یا نه... از قول کسی، دیگر خاطره و خطاب شخصی در نیاورند من کسی را فلانی جان صدا که نمیکنم هیچ؛ از اساس چنین مکالمه و مراوده ای که آقای محمدعلی بهمنی ذکرش را میکنند به یاد نمی آورم. حرفهای شاعر در گفت وگویی که داشته از اساس کذب است و محلی از اعراب ندارد .جزء به جزءاش».
#فرهیختگان راهی به رهایی | 137 | 2 | Loading... |
02 درد تحجر درمان ندارد
ناصر دانشفر
این روزها گرفتار جماعتی هستیم که منکر سفیدی برف میباشند، زیر بار تابیدن خورشید نمیروند، زیبایی و طراوت گل را قبول ندارند، نیکی را فضیلت نمیشمارند، آزادی را حق انسان نمیدانند و با این باور که عشق معنای زندگی است، سر جنگ دارند.
با این قشر متعصب که بیمنطقی منطق آنان است چه میتوان کرد؟ چرا باید استدلال کرد و اقامه کردن برهان چه فایدهای دارد؟
مگر برای جابجایی ساعت که هزاران دلیل برای درستی آن اقامه شد و همهٔ شواهد و قرائن حاکی از منافع مملکت در این کار عالمانه بود، تغییری در نگاه این فرقهٔ واپسگرا به وجود آمد؟
مگر نه اینکه برای این باند مخوف حاکم بر حیات و ممات ما، جز گفتن اذان در ساعت مقرر سالهای دراز تاریخمان هیچ چیز دیگری ارزش فکر کردن ندارد. پس چرا آنان باید به فریاد رئیس اتاق اصناف مبنی بر اینکه تعطیلی پنجشنبهها به مثابهٔ خود تحریمی است و منجر به خسارت غیرقابل جبران برای کشور است، وقعی نهند؟
اینها حاضرند هست و نیستمان را بدهیم و شنبهها جزء تعطیلات رسمی تنها سرزمین متعلق به شیعهٔ اثنی عشری نگردد. اگر خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه که اینک اقتصاد نظاممقدس در ید با کفایت اوست نیز به این نتیجهٔ بدیهی رسیده باشد که در صورت تعطیلی روز پنجشنبه کشور در زمینهٔ مراودات مالی و اقتصادی ایران با جهان دچار مشکل خواهد شد و تنها ۳ روز برای چنین امر حیاتی فرصت خواهیم داشت، دیگر رسانههای وابسته به این جناح به فکر شبجمعه هستند و اگر شنبهها تعطیل شود، نه فقط هم شکل و شمایل یهود خواهیم شد که امید آخر هفتهمان ناامید میگردد.
میگویند که توی رزمنده، جانباز انقلاب و برادر شهید، چرا از نظامی بریدهای که نیم قرن پیش برای به ثمر نشستن آرمانهای آن، همهٔ دار و ندار خود را پای کار آورده بودی؟ به گمانم برای کسانی با این عقاید واپسگرایانه اقامهٔ دلیل بیهودهترین کار ممکن است. تنها برای خردمندان این دیار عرض میکنم که ما بچههای پنجاهوهفتی با اذعان به اشتباه خودمان در مورد شناخت حکومت دینی، اعلام میکنیم که هیچگاه بنای تعطیلی عقل خویشتن را نداشتهایم.
ما خطا کردیم که کار به اینجا رسید، اما به خداوند سوگند اینان که اینک مصدر کار میباشند، بسیارشان هیچ نقشی در پیروزی انقلاب نداشتهاند، رنگ جبهه را هم ندیدهاند و در خوشبختانهترین حالت، آدمهای منفعت محور و یا متعصبان جمودی هستند که گمان دارند، آنکه خدا از زبان او سخن میگوید حق مطلق است و اطاعتش عین وظیفهٔ دینیشان، هرچند که با این عملکرد کاملاً مشکوک بیشتر به عامل موساد و اینتلیجنس سرویس میمانند.
#فرهیختگان راهی به رهایی | 285 | 7 | Loading... |
03 دنیای سخن یادگار دوران اوج مجلات ادبی در ایران است. از این لینک میتوانید همه شماره های آن را رایگان و حلالتر از شیر مادر دانلود کنید. سپاس جناب #شاهرخ_تویسرکانی، برای آن لحظات عطرآگین با مجله دنیای سخن و برای این بخشندگی در انتشار رایگان آن.
http://donyayesokhan.com/magazine
#فرهیختگان راهی به رهایی | 291 | 13 | Loading... |
04 او از نسلی برخاست که تاریخِ سینما و تئاترِ ایران را شکوفا کرد و شاگردانِ بسیاری را به عالمِ سینما و تئاتر معرفی کرد.
ای کاش امثالِ ایشان زنده بودند و بالایِ سرِ هنرِ این مملکت...
۹ اردیبهشت زادروزِ استاد حمیدِ سمندریان
یادش جاودان
#فرهیختگان راهی به رهایی | 276 | 5 | Loading... |
05 آیت الله مکارم از طرح نور تشکر کرد و گفت که با قوت این برنامه را ادامه دهید، حاشیه سازی نشود و احترامات رعایت شود، سست نشوید و محکم ادامه دهید و برای موفقیت نیروی انتظامی دعا کرد.
ناصر دانشفر
حضرت آیتالله به گمانم در حق سردار رادان کملطفی فرمودهاید. حضرتعالی به طور قطع بر این نکته واقفید که جناب ایشان در سرکوب جنبش سبز نقش محوری داشتهاند، آگاهید که ایشان قد رعنای دهها ندا آقاسلطان را با دستان اراذل و اوباش مسلح شده توسط سردار همدانی به خاک و خون کشیدهاند، بی شک مطلعید که سردار آمر نه فقط قتل سهراب اعرابی که مسئول کشته شدن شهدای قتلگاه کهریزک نیز او میباشد.
بدین جهت به گمانم بهتر آن بود که وی را فرا میخواندید و با دستان خود مدال شجاعت به سینهٔ وی میچسباندید.
ای کاش انقلاب نمیشد و من همچنان خوانندهٔ نشریهٔ مکتباسلام بودم و شما همان روحانی نوگرایی بودید که در کنار امثال محمدرضای حکیمی قلم میزدید.
حضرت آیتالله یعنی مال دنیا اینقدر عزیز است که این آخر عمری، عقبی را به آن فروختهاید؟
#فرهیختگان راهی به رهایی | 498 | 17 | Loading... |
06 Media files | 399 | 8 | Loading... |
07 🔻 به گزارش utv دکتر کیومرث اشتریان استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران با اشاره به حکم یک خواننده میگوید یک حکم بدوی اعدام که به خیال خود برای «بازدارندگی» صادر میکنند و معمولا در تجدیدنظر نقض میشود، چه بلایی بر سر چهره ایران در داخل و خارج میآورد؟
🔹وی افزود: اینکه یک قاضی باید از کارشناس فنی استفاده کند تا حکمش روا باشد، از همین رو است؛ کارشناس فنی هم محدود به حوزه ساختمان یا امور امنیتی نیست. کارشناس هنری، سیاسی، اجتماعی و بینالمللی هم از آن جمله است که کمتر به آن توجه میشود
#فرهیختگان راهی به رهایی | 500 | 2 | Loading... |
08 هزینههای بیفائده
مجید مرادی
عبدالله گنجی، فعال رسانهای اصولگرا در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:
«توماج صالحی حتما اعدام نمیشود اما ظاهرا جمهوری اسلامی باید هزینه اعدام را پرداخت کند.
حکم اعدام هاشم آغاجری یادتان هست؟ او هنوز استاد دانشگاه تربیت مدرس است. اما خرداد ۱۳۸۲ بیش از صد مجروح در زد و خوردهای درون دانشگاهی داشتیم.».
آقای عبدالله گنجی درست میگوید. جمهوری اسلامی استاد هزینه کردهای بیفائده است. تنها حکم اعدام توماج نیست که هزینهاش پرداخت میشود و حکم اجرا نمیشود. قبلا هم کم نبودند کسانی که حکم اعدامشان برای رعب افکنی صادر شده اما به راحتی نقض شده و رفته رفته خاصیت رعب افکنی اش هم از بین رفته است. به سه فقره دیگر که بسیار مهم است و ایشان به آنها اشاره نکردند اشاره میکنم:
1- جمهور اسلامی سلاح هسته ای هم قطعا نمی سازد اما چند دهه است هزینهاش را میدهد.
2- قصد نابودی اسرائیل را هم ندارد و بلکه خواهان برهمنخوردن آرامش در رابطه با این رژیم است ما هزینه شعار نابودی اسرائیل را میدهد.
3- قطعا توان مقابله و ستیز دائمی با استکبار جهانی را ندارد اما هزینهاش را میدهد.
#فرهیختگان راهی به رهایی | 507 | 7 | Loading... |
09 فایل صوتی جلسه دوم درسگفتار " جامعه شناسی نقد ادبی- هنری".در این جلسه پس از پاسخ به پرسش در خصوص جایگاه ادبیات در حیات انسانی و شیوه درست برخورد با دنیای ادبیات و هنر، به شرح نظریه لوک بولتانسکی در خصوص پیوند مساله نقد با مساله " عدالت" پرداخته ام و نشان داده ام که چگونه اصولا پروژه نقد ادبی چیزی جز پروژه عدالتخواهی نیست و نمیتوان جز در پیوند با یک فلسفه عدالت به نقد ادبی پرداخت.در ادامه به شرح سه شکل سرمایه داری یعنی سرمایه داری خانگی، صنعتی و شبکه ای و پیوند آن ها با نظام های توجیه و مشروعیت بخش خاص خود از نگاه بولتانسکی پرداخته ام و نشان داده ام در هر کدام از این سه شکل از سرمایه داری، نقد ادبی چه صورتی به خود گرفته است.مبتنی بر همین مباحث به شرح مسائل سیاسی - اجتماعی امروز ایران نیز پرداخته ام.
مصطفی مهرآیین
#فرهیختگان راهی به رهایی | 518 | 7 | Loading... |
10 این صحبت های علی اکبر رفوگران موسسه خودکار بیک در ایران را بشنوید تا ببینید تجار سنتی ایران در چه فضایی تربیت شدند و چرا سالها مورد احترام و اعتماد مردم بودند؟
علی اکبر رفوگران زاده سال ۱۳۰۹ همین که دبستان را تمام کرد در بازار به حجره پدرش رفت و مشغول کار شد
او شبانه درس میخواند و نخستین ابتکار عمل او وقتی بود که پدرش یک محموله مداد را از ژاپن وارد کرد و به قول او مدادهای ژاپنی در آن زمان کیفیت مطلوب و فروش چندانی نداشتند برای همین به فکرش رسید برای سرمدادها منگوله درست کند و به کمک همسرش برای تعداد زیادی از مدادها منگوله ساختند و با این نوآوری فروش مدادها بسیار بالا رفت.
او سپس کارگاه تولیدی رفوگران را احداث کرد سپس بعد از مدتی کارگاه تولید خودنویس را نیز ساخت.در یک روز تابستانی آقایی به نام بهنام به کارگاه شان آمد و قلمی را به او داد وقتی علی اکبر با آن شروع به نوشتن کرد دید که وسیله ای بسیار جالب برای نوشتن است. وقتی که از او نحوه کار را پرسیدند که این وسیله چگونه کار میکند و چگونه جوهر میخورد پاسخ داد: جوهر نمیخورد و " خودکار " است!
نشریه کارخانهدار
#فرهیختگان راهی به رهایی | 636 | 17 | Loading... |
11 به لحاظ فکری و بینشی دکتر وسمقی فقیه(به معنای دقیق کلمه)، حقوقدان و وکیل است، اما به لحاظ منشی و شخصیتی او بیش از هر چیزی یک شاعر و سرشار از نوعی لطافت و حساسیت روحی شاعرانه است. این شاید مهمترین ویژگی شخصی او باشد که البته کارکردی دوگانه دارد...
قبلتر آقای عمادالدین باقی روشنگری کرد که چگونه مقامات بالای قضایی از فشارهای جسمی به عنوان اهرمی برای مجازات زندانی استفاده میکنند. زندهیاد هدی صابر با اهمال عمدی در اعزام به بیمارستان اعدام نامرئی شد. در همین روزها شاهد برگرداندن بهاره هدایت و یا عزیز قاسمزاده هنرمند و معلم عزیز گیلانی ما به زندان و نیمه کاره گذاشتن درمان پزشکیشان بودیم. قبلا هم در باره علیرضا رجائی، بهنام محجوبی و بسیاری دیگر شاهد بکارگیری همین ابزار بودهایم.
نگاه «روندی» به زندانها که سیاهترین نقطه ج.ا است میتواند از تلخی خبرهای این روزها بکاهد؛ در مقایسه زندانهای دهه شصت با حالا، جامعه مدنی ایران و مقاومت زندانیان، ج.ا را بسیار عقب رانده است. مثلا در سالن یک آموزشگاه اوین اتاق شماره ۳۸ وجود داشت که...
گفتگوی رضا علیجانی با ایران اینترنشنال
خانم وسمقی از قبل مشکل بیماری چشم داشتند ولی متاسفانه میدان دیدشان را به طور کامل از دست دادهاند.همچنین ایشان قبلا مشکل قلبی نداشته که در زندان دچار آن هم شدهاند.
لطافت وشاعرانگی وسمقی همانطور که به او انگیزه و شجاعت میدهد، البته باعث آزار و آسیب پذیری جسمی او در حین خشم و برافروختگیاش در برابر این همه ناملایماتی میشود که نظام ولایی بر مردم این سرزمین و به خصوص زنان آن تحمیل میکند.
همان شب انتشارِ خبرِ قتل مهسا او میخواسته بدون حجاب به خیابان بیاید و فریاد بکشد که خانواده مانعش میشوند. اتفاقی که در قتل آرمیتا گراوند هم میافتد اما او دیگر طاقت نمیآورد و کسی هم نمیتواند جلودار عصیانش شود.
از روزی که مجبور شدند دکتر وسمقی را بدون روسری به بیمارستان فارابی اعزام کنند، پرونده پزشکی او در اختیار زندان و بهداری اوین است تا به پزشکی قانونی بفرستند. پزشکی قانونی میتواند برای او حکم عدم امکان تحمل حبس صادر کند. اما بازجوسالاری تا کنون مانع ارسال پرونده به پزشکی قانونی شده است.
اگر ساواک، مخالفان حکومت شاه را مخل امنیت و خرابکار میدانست و نسبت به آنان خشمگین بود، نیروهای امنیتی ج.ا علاوه بر این مخالفان را دشمنان خدا و پیغمبر و ائمه میدانند و نسبت به آنان متنفرند. این نفرت یکی از ریشه های بکارگیری ابزارهای ضدانسانی علیه سلامت شخصی و جسمی زندانیان است.
اگر در دهه شصت حتی خبرهای حاد و مهم زندانیان به عرصه افکار عمومی نمیآمد و ج.ا هر کار میخواست میکرد؛ امروزه اما هم به خاطر مقاومت مثال زدنی افرادی همچون نرگس محمدی، صدیقه وسمقی و ... و هم به خاطر فعالیت خانوادهها، وکلا، افکار عمومی ایرانیان، فشار نهادهای بینالمللی و به خصوص اطلاع رسانی مستمر در شبکههای اجتماعی، همگان به طور مستمر از خبرهای زندانیان آگاه میشوند و در چالشِ پر تنش و پر هزینه اکثریت مردم و حکومت، از جمله در رابطه با زندانها، جامعه مدنی ایران دارد مرتب حکومت را به عقب میراند.
در این روزها دو بیانیه بسیار مهم از درون زندان علیه موج جدید سرکوب زنان و علیه حکم اعدام توماج با ترکیبی بسیار متنوع و قابل تأمل بیرون آمد...
#فرهیختگان راهی به رهایی | 651 | 6 | Loading... |
12 بخش سوم گفتوگوی فراز با بیژن عبدالکریمی، استاد دانشگاه: روشنفکرها فقط به چند چهره برجسته و سلبریتیهای فرهنگی محدود نیستند؛ روشنفکر، بخش عظیمی از طبقه متوسط تحصیلکرده و نیمهتحصیلکرده است / جامعه مدنی را نه قدرت سیاسی بلکه ساختِ اجتماعی شکل میدهد / جریان روشنفکری ما در مبتذلترین وضعیت تاریخی خودش است / در هیچ دورهای از تاریخ روشنفکری ایران، چنین سطحی از ابتذال را ندیده بودم که برای مثال برای اسراییل هورا بکشند! / روشنفکران ما دائما در حال تحریک جامعهاند اما مساله این است که چگونه جامعه را به تحرک بیندازیم؟ / همه مسایل ما، مسایل سیاسی نیست اما روشنفکر ما آنقدر سیاستزده است که مقولههای فرهنگ و اخلاق را به کلی فراموش کرده است / همه مسایل را به ریش سیاست بستن، خطا است./ روزنامه اینترنتی فراز
#فرهیختگان راهی به رهایی | 577 | 6 | Loading... |
13 بخش اول گفتوگوی فراز با بیژن عبدالکریمی، استاد دانشگاه: جامعه ایران یکدست نیست / بخشی از جامعه، پس از حمله ایران به اسراییل فکر میکرد به بخشی از آرزوهایش دست پیدا کرده است؛ بخش دیگر آن را جدی نگرفت / باید به عنوان یک واقعیت بپذیریم که ما یک جامعه دوقطبی هستیم / کسانی که در مدت اخیر همصدا با امپراتوریهای دروغ بودند و میگفتند سپاه یک جریان تروریستی است، نیروهای اصیل تاریخی کشور نیستند / قدرت سیاسی ما بخشی از جامعه ما را نادیده گرفته است / افسار طبقه متوسط ما به دست رسانههای خارجی افتاده است / گفتمان انقلاب، فاقد گفتمانی است که بتواند با طبقه متوسط ارتباط برقرار کند / نیروهای نفوذی و وابسته به نظام سلطه میخواهند جامعه در تنش باشد و نمیخواهند جامعه ایران روی آرامش را ببیند. /روزنامه اینترنتی فراز
#فرهیختگان راهی به رهایی | 546 | 7 | Loading... |
14 بخش دوم گفتوگوی فراز با بیژن عبدالکریمی، استاد دانشگاه: نیروهای شیعی و مسلمان کشور، نیروهای پای کار در دفاع نظامی هستند؛ نه نیروی حضور در بازارهای جهانی! / ما برای به حرکت درآوردن ماشین به گل نشستهی توسعه، به طبقه متوسط نیاز داریم./ روزنامه اینترنتی فراز
#فرهیختگان راهی به رهایی | 522 | 7 | Loading... |
15 بخش چهارم گفتوگوی فراز با بیژن عبدالکریمی، استاد دانشگاه:
اگر رشوه، دروغ و روابط قبیلهای در کشور وجود دارد، به دلیل ذات ایرانی نیست؛ به دلیل ساختارهای اجتماعی ما است / دولت و حکومت، مفلوک و بدبختی است که خود، حاصل زیرساختهای اجتماعی است / ما نیازمند توسعه هستیم / ما باید روش تحلیل مسایل را تغییر بدهیم / روشنفکر ایرانی ضد توسعه است اما توهم این را دارد که لیدر توسعه کشور است / روشنفکران ما مثل خالهزنکها دائما در کوچه و پسکوچهها گماند / خودآگاهی ملی در جامعه ما وجود ندارد./ روزنامه اینترنتی فراز
#فرهیختگان راهی به رهایی | 600 | 6 | Loading... |
16 بخش پنجم گفتوگوی فراز با بیژن عبدالکریمی، استاد دانشگاه:
دو جناح تندرو در پوزیسیون و اپوزیسیون یکدیگر را بازتولید میکنند / کتابهای مبتذل از [وزارت] ارشاد مجوز میگیرند اما کتابهایی که خواهان دفاع از ارزشهای دینی و معنوی است، با مشکل مواجه میشوند./ روزنامه اینترنتی فراز
#فرهیختگان راهی به رهایی | 650 | 9 | Loading... |
17 🔻چرا مردم مدام فقیرتر میشوند؟
خامنهای در دیدار امروز با «کارگران»:
مدام توصیه میکنند که با آمریکا مثلا [کنار بیاییم] یک چیزی میگویم گوش کنید. توقعات آمریکا تمامی ندارد…
آمریکا اصلا بد. زورگو. قهر، قهر تا روز قیامت!
با ملت چرا کنار نمیآیید؟
چرا استصواب را حاکم کردهاید تا مردم نمایندههای دلخواه خود را به مجلس و دولت نفرستند؟
چرا با زنان از بام تا شام درگیرید؟ چرا دانشجویان را تحت فشار میگذارید؟ چرا دهان رسانهها را بستهاید؟
چرا مسئولان فاسد را برکنار نمیکنید؟ چرا اوباش را به جان همه انداختهاید؟ چرا اقتصاد کشور را به انحصار سپاه در آوردهاید؟ چرا راهحلهای درخشان سرکار، تورم را نمیتواند مهار کند؟
چرا مردم مدام فقیرتر میشوند؟ چرا حاشیهنشینی را که مرکز انواع فساد است مانع نشده و توسعه هم دادهاید؟
چرا به جای منبر رفتن یکطرفه، مصاحبههای عمومی با خبرنگاران داخلی و خارجی نمیگذارید؟
مهدی جامی
پ.ن.
ویدئو:
ماموستا هیوا پالانی، امام جمعه اهل سنت سرپل ذهاب: «قیمت یک دختر سه میلیون تومان، پسر دو میلیون تومان، مادر به خاطر فقر مجبور میشود جنینش را بفروشد؟
بیحجابی ظلمتر است یا فروختن جنین و نوزاد از نداری و فقر؟!
چه طور بیحجابی یک دختر را میبینیم اما فقر و بیکاری و نداری پدرش را نمیبینیم؟
چه طور برای مقابله با بیحجابی قانون وضع میشود اما برای مقابله با گرانی فقر، نداری و بیکاری قانون وضع نمیشود؟»
#فرهیختگان راهی به رهایی | 734 | 34 | Loading... |
18 چرکنویس فردوسی: بحثی در امکان و ماهیّت تدوینهای اول و دوم شاهنامه
بخش نخست: درآمد
در انتهای نسخههای شاهنامه، فارغ از اختلاف صورتها و ضبطها، دو تاریخ ضمن ابیات آمده: ۳۸۴ و ۴۰۰. طبیعی است که پژوهشگران هردوی این تاریخها را جدّی گرفتهاند. ۴۰۰ را باید جدی گرفت چون فردوسی در همین قطعۀ شعر به هفتادویکسالگی خود اشاره کرده که اگر مقارن با ۴۰۰ باشد یعنی متولّد ۳۲۹ بوده. فردوسی جای دیگری گفته وقتی پنجاهوهشت سال داشت به او الهام شد که شاهنامه را به نام محمود کند و اگر متولد ۳۲۹ باشد در ۳۸۷ پنجاهوهشت سال داشته که هنگام درگذشت سبکتگین، پدر محمود، است. این باعث شده تاریخ ۴۰۰ هجری را برای پایان شاهنامه بپذیریم.
ولی از تاریخ ۳۸۴ هم نمیشود ساده گذشت. اوّلاً این تاریخ در برخی از کهنترین منابع هست، مثلاً ترجمۀ بنداری که در سال ۶۲۰ نوشته شده فقط همین تاریخ را دارد. همچنین است نسخۀ سنژوزف بیروت که از ۷۰۰ هجری دیرتر نوشته نشده و نیز نسخۀ استانبول مورّخ ۷۸۳. برخی نسخهها (مثلاً قاهره ۷۹۶) هم هر دو تاریخ را با هم دارند.
ثانیاً میدانیم فردوسی سالها پیش از آغاز حکمرانی محمود دستبهکار سرودن شاهنامه بوده. او مدتی پس از مرگ دقیقی کار خود را شروع کرده. مرگ دقیقی را اغلب در ۳۶۵ یا ۳۶۷ گفتهاند، یعنی ۱۹ یا ۱۷ سال قبل از ۳۸۴.
این است که پژوهشگران عمدتاً بر آنند که سرایش شاهنامه بین ۳۶۵ تا ۳۷۰ آغاز شده، اگرچه به واقع سال دقیق شروع کار را نمیدانیم و ممکن است بعد از ۳۷۰ هم بودهباشد، ولی قطعا خیلی دور از آن نیست، به دو دلیل: در دیباجۀ شاهنامه «عزم» فردوسی برای ادامۀ کار پس از مرگ دقیقی با لحنی گفته شده که القای فاصلۀ زمانی کم و بلکه بلافاصلگی میکند. ضمناً معلوم شده که حامی جوانمرد وفاداری که فردوسی از او یاد میکند منصور بن ابومنصور محمّد بن عبدالرّزّاق، یعنی پسر همان کسی است که فرمان تدوین شاهنامۀ منثور ابومنصوری، منبع اصلی فردوسی، را دادهبود (۱). این منصور در سال ۳۷۷ گرفتار و بعدتر زندانی و سربهنیست شده، پس فردوسی دستکم چند سالی پیش از این تاریخ مشغول سرودن بوده. بین شروع سرایش شاهنامه تا ۳۸۴ سالها فاصله هست (برخی قائلند که حتی تا ۱۹ سال).
این ملاحظات است که باعث شده پژوهشگران عمدتاً هر دو تاریخ را بپذیرند و آنها را به دو تدوین نخست و دوم/نهایی شاهنامه مربوط کنند. بسیاری از آثار قدیم بیش از یک تدوین داشتهاست و طبیعی است فرض کنیم شاهنامه هم مثل همهٔ آنهاست، و چون فردوسی درهرحال بعد از ۳۸۴ و قبل از ۴۰۰ مدح محمود را آغاز کرده، همه پژوهشگران متّفقند که این مدایح در تدوین نخست شاهنامه نبوده و در تدوین دوم آن بوده.
ولی اتّفاق نظر همینجا تمام میشود. برخی میگویند شاهنامه در ۳۸۴ تمام شدهبوده و ۱۶ سال بعدی صرف ویرایش آن شده و تمام مدایح محمود هم جزء همین پیرایشهاست. برخی میگویند نه، تدوین نخست برخی داستانها را نداشته و برخی را داشته، و از مدایح محمود برخی همزمان با سرودن داستانها سروده شده و برخی بعداً به داستانهایی که پیشتر سروده شدهبوده افزوده شدهاست. بین اعضای این گروه نیز هیچ توافقی نیست که تدوین ۳۸۴ چه شکلی بوده، کدام داستانها را داشته و کدام را نداشته، و کدام مدایح محمود بعد از داستانها سروده و به آنها اضافه شده و کدام همزمان با سرایش داستان. تعداد فرضیّات برابر با تعداد پژوهشهای اصیل است و تقریباً برابر با هر فرضیهای که میتوان با ترکیب اطّلاعات شاهنامه ساخت. هرکدام از فرضیّات ایرادات برخی فرضیّات دیگر را رفع میکند، ولی خود ایرادات جدیدی بر جای میگذارد.
آنچه در این سلسله نوشته خواهدآمد توضیح خواهدداد که چرا هیچیک از این حدسیّات بیایراد نیست: چون میکوشند پدیدۀ غلطی را توضیح بدهند. من اثبات خواهم کرد که دلیل تناقضاتی که در توضیح دو تدوین شاهنامه به آن برمیخوریم این است که اصلاً نه دو تدوین در کار بوده و نه ویرایش نهایی!
تدوین ۳۸۴ وجود خارجی نداشته و اساساً احتمال ندارد.
هیچیک از مدایح محمود بعدتر به داستانی افزوده نشده، بلکه تمام آنها همزمان با داستانهایی سروده شده که ابیات را در بر دارد.
سال ۴۰۰ هجری سال اتمام سرودن شاهنامه است و نه نهایی کردن آن.
هیچ نشانهای بر ویرایش اساسی متن شاهنامه پیش و پس از این سال در دست نیست.
برعکس، شواهد متعدّدی هست که این شاهنامه که ما در دست داریم همان شکلی را دارد که چرکنویس نهایی فردوسی در سال ۴۰۰ داشت.
این نوشتهها همچنین تا آنجا که اطلاعات موجود در شاهنامه ممکن میکند زمان و چگونگی سروده شدن بسیاری از داستانها و مدایح شاهنامه را، و در نتیجه بخشهایی از زندگینامه فردوسی را، نیز معلوم خواهدکرد.
۱. از نویسنده مقدمه بایسنغری تا محیط طباطبایی در این مورد حدسهایی زدهبودند ولی اثبات نهایی را مدیون استاد خالقی مطلق هستیم.
علی شاپوران
#فرهیختگان راهی به رهایی | 644 | 3 | Loading... |
19 اول خیابان چهارمردان قم، سمت راست، پاساژ کوچک چند طبقهای بود که در آن چندین کتابفروشی قرار داشت، از جمله در کنج راست آن، کتابفروشی به قاعدهی یک اتاق حدوداً بیست سی متری، که از زمین تا سقف آن را کتاب پوشیده بود و نیمی از دکان جای سوزن انداختن نداشت، و از جمله میز پیش روی کتابفروش که حکم پیشخوان او را داشت: «کتابفروشی بیدار»، که بر خلاف اغلب کتابفروشیهای قم، به طور تخصّصی کتابهای مربوط به فلسفه و عرفان اسلامی را عرضه میداشت، چه آنها که در قم چاپ میشد یا آنهایی که به دست ناشران تهرانی مانند «مولی» به انتشار میرسید. نام کتابفروشی از نام صاحب آن میآمد: محسن بیدارفر، که خود در کار تصحیح و تحقیق متون قدیم فلسفه و عرفان دستی داشت، و هر آنچه میویراست خود به تحت عنوان «انتشارات بیدار» به چاپ میرساند. اگر اشتباه نکنم، کتابفروشی صبح تا بعدازظهر بسته بود، و فقط وقتی هُرم گرمای کویر فرومینشست، آقای بیدارفر به مغازه میآمد، و با آن جثّهی نحیف و ریش بور و کوتاهاش پشت پیشخوان جاگیر میشد. اغلب نسخهی کتابی را که مشغول تصحیح آن بود، پیش رو گشوده داشت، و در فاصلهی بین دیدار دو مشتری از کار بر روی کتاب غافل نمیشد، و دقیقهای را به بطالت و بیحاصلی نمیگذراند. همیشه وقتی مشتری - که معمولاً از روحانیان بود - وارد دکان میشد، او نیز از روی صندلی خود برمیخاست و تا زمانی که مشتری در مغازه و مشغول همصحبتی با او بود، دیگر به خود اجازهی نشستن نمیداد.
بیدارفر گاهی هم دستی به ترجمه میبرد. مثلاً کسر اصنام الجاهلیة نوشتهی ملاصدرا علیه «جَهَلهی صوفیه» را در سال ۱۳۶۶ با عنوان «عرفان و عارفنمایان» به فارسی برگرداند (انتشارات الزهراء، تهران). اگر خطا نکنم تا کنون باید حدود دو ده جلدی کتاب را ویراسته و پژوهیده، و به کتابخانهی آثار عرفانی و فلسفی ما افزوده باشد.
این ناشر و محقق تبریزیِ غوغاگریز و خلوتنشین، از دانشگاه تهران لیسانس الهیات گرفته، و از نیمهی دههی پنجاه خورشیدی مقیم قم شده بود؛ درس طلبگی خوانده بود، بدون آنکه ادّعای طلبگی داشته باشد یا ردا و قبای آن به تن کرده باشد. سالهایی که من قم بودم، درس خصوصی شرح تمهید القواعد ابن ترکهی عبدالله جوادی آملی و سپس شرح فصوص قیصری او میرفت، که بعد از نماز مغرب و عشاء در مدرس مدرسهی سعادت، در نزدیکی همان کتابفروشیاش برگزار میشد.
معمولاً سمت غروب و پیش از نماز مغرب و عشاء کتابفروشیاش رونق بازار میگرفت، و گاهی مشتریان پشت در و بیرون مغازه میایستادند.
این کتابفروش آذری صدای نرم، پلکهایی از حجب و حیا فروافتاده، و لحنی ملایم و مهربان داشت، و ادب نفس و ادب درس، هر دو، در رفتار و گفتارش جلوهای آشکار مییافت. اهل تهجّد ولی بیروی و ریا.
کتابفروشی را نه بهانهای برای جمع مال و منال، که وسیلهای برای کسب روزی حلال میدانست، و از این رو، بهایی که بر کتابها میگذاشت، به غایت منصفانه بود، و به ندرت از طاقتِ مقدوری اهل کتاب فراتر میرفت.
برای من که در آن سالها طلبهی نوجوانی بودم، امکان درک حضور کسانی چون محسن بیدارفر نعمت ناگفتنی، اما بزرگی بود، ادراک دقایقی از حیات انسانهای سراپا وارستهای که همانطور زندگی میکنند که جهان را میشناسند و به جهاندارش باور دارند. سالها از آن دوران میگذرد، بیآنکه طعم لذت تماشای بود و باشِ آنان یا حسرت داشتن ایمان ایشان از دل و جان بیرون رفته باشد.
عمرش دراز باد اگر هنوز هست!
مهدی خلجی
#فرهیختگان راهی به رهایی | 979 | 16 | Loading... |
20 قسم به فقر که حلّال رنگ ایمان است
قسم به "نان" که میان حروف انسان است
قسم به سگ که نمیترسد از وفاداری
قسم به مرد که تا بوق سگ پی نان است!
قسم به "درد" که از هر طرف که میبینیش
یکیست، خیره از آن سان که حال"نادان" است
قسم به مردم نادان که با کمال قصور
خیال میکند از پیروان لقمان است!
قسم به خون که روان است سوی نیشابور
قسم به "چشم" که سوغات فتح کرمان است
قسم به گندم ری گرچه مدتیست مدید
خراج خاصهی دولتسرای طهران است!
بقای سلطنت هیچکس نمیبینم
مگر خدا که به ذات از قدیم سلطان است!
#حسین_جنتی
#فرهیختگان راهی به رهایی | 898 | 31 | Loading... |
21 محمد مهدی اردبیلی، استاد فلسفه:
آزادی غایت است.
ما همه کار میکنیم که آزاد بشویم، نه که آزاد شویم همه کار بکنیم
#فرهیختگان راهی به رهایی | 804 | 19 | Loading... |
22 در تاریخ بنویسید برای ترساندن دختران کشورمان عده ای خارجی با لباس نظامی آوردند
رحیم قمیشی
در تاریخ بنویسید
ما زنده بودیم
عدهای خارجی را آوردند
لباس نظامی کشورمان را تنشان کردند
تابلوهایی به دستشان دادند
علیه شهروندان و زنان سرزمینمان!
در تاریخ بنویسید؛
در قم گردهمایی شد
روحانیونی زیاد شرکت کردند
و از عملیات نظامیان برای ترساندن دخترانمان
حمایت جانانه کردند
در تاریخ بنویسید؛
مردم پول دارو نداشتند
برخی بهخاطر دو میلیون بدهی زندان بودند
زندگیها بهخاطر فقر و نداری پاشیده بود
آقایانی نگران پائین تنهشان بودند!
در تاریخ بنویسید؛
شیخی چهار هزار متر باغ دزدید
در یک فقره ۳/۴میلیارد دلار مفقود شد
هواپیماها پُراپر رفتند و خالی خالی برگشتند
نگرانی مقامات موی سر زنان بود
و آواز خوانندگان!
در تاریخ بنویسید؛
رزمندگان قدیمی هنوز زنده بودند
همه آنچه دوستان شهید خواسته بودند
زیر پای قدرتمندان و دین فروشان له شد
و ما با چشمانی گریان، تنها نگاه کردیم.
در تاریخ بنویسید؛
صدام این همه ما را تحقیر نکرد
آمریکا این همه به ما صدمه نزد
در ادوار گذشته، این همه خرابی نبود
که بر سر ما آوردند!
و البته که ما، خود مقصر بودیم
این عکسها و این اهانت بیگانگان
در برابر دیدگان ما
یعنی؛
پایان..
#فرهیختگان راهی به رهایی | 880 | 22 | Loading... |
23 🔸سرمشق مسلمانی
هزار سال ره است از تو تا مسلمانی
هـزار ســالِ دِگَــر تا به شـهـرِ انســانی
این فرد شعر را به ادیب الممالک فراهانی نسبت داده اند. در دیوان شعرش هم نوشته اند احتمالاً از اوست. امّا قطعاً از او نیست. این بیت را عارف بزرگ قرن دوازدهم آقا محمّد بیدآبادی به عنوان سرمشق برای حاج محمد ابراهیم کلباسی که از طفولیّت تحت مراقبت و سرپرستی او بوده نوشته است.
#فرهیختگان راهی به رهایی | 771 | 18 | Loading... |
24 بزرگداشت سعدی
00:00 مقدمهای از کاوه بهبهانی
03:34 سخنرانی ضیاء موحد
32:57 سخنرانی محمد دهقانی
1:15:11 بحث و گفتوگو
مدرسه تردید
#فرهیختگان راهی به رهایی | 687 | 17 | Loading... |
25 اسپانیا برای غزه
جهان برای آزادی فلسطین قیام کرده و نتانیاهو همه منتقدان نسل کشی و جنایات جنگی اسرائیل را «یهودستیز» می خواند. جمعیت عظیم به حرکت در آمده در جهان غرب را چگونه می توان یهودستیز قلمداد کرد. همه مخالف یهودی ستیزی و نسل کشی هستند.
اکبر گنجی
#فرهیختگان راهی به رهایی | 1 010 | 19 | Loading... |
26 خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟
«خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»
هادی یزدانی،پزشک:
در مورد خانم دکتر آل سعیدی با توجه به شواهد و اطلاعات موجود میتوان ادعا کرد که مرگ و خودکشی ایشان از جنس دیگری است. اگر از منظر بیرونی بخواهیم به موضوع بنگریم، دکتر آل سعیدی در منتهیالیه موفقیت و جایگاه علمی و مدیریتی کشور قرار داشتند و به عبارتی تمام چیزهایی که سمبل موفقیت تلقی میشوند، در ایشان جلوهگر بود.
در واقع مسئلهای که جنس خودکشی خانم دکتر آل سعیدی را متمایز میکند [با استناد به گفتوگوهای منتشرشده از دکتر آل سعیدی با دیگر همکارانشان]، این است که ایشان همواره از یک «ناامیدی اجتماعی» صحبت میکردند؛ شرایطی که در آن هیچ امیدی به آینده و پیشرفت نیست و همهچیز رو به افول میرود./خبرآنلاین
#فرهیختگان راهی به رهایی | 829 | 14 | Loading... |
27 تونل وحشت حاکمان برای مردم ایران
زهرا رهنورد٭
بهنام خداوند آزادی و مهر
در این دوران تاریک که حاکمان، تونل وحشت را برای مردم ایران به راه انداختهاند، سوگمندانه دندان بر جگر فرو بردم تا شاید با صدای اعتراض مردم ایران حاکمیت به هوش بیاید و عذرخواهی خود را به پیشگاه ملت تقدیم کند؛ اما دریغا درندهای به نام «طرح نور» چنانکه «برعکس نهند نام زنگی کافور»، بر جان زنان و جوانان از یکسو، و هراس از امکان اعدام برای هنرمند وطن "توماج"، التهابی بیپایان را بر جان سرزمین جاودانهمان ایران افکنده.
با این همه، حاکمان صدای اعتراض ملت و جهانیان را نمیشنوند و همچنان بر جنگ با مردم پافشاری میکنند و هر روز از گوشه و کنار قلمرو حاکمیت خود، برای اقدامات ضد بشریشان تأییدیه هم میگیرند.
اگر حاکمان صدای سقوط دیکتاتوری را نمیشنوند اما مردم همچنان بر عهد خود، بر حکومتِ آزادی و امنیت و عدالت پافشاری میکنند.
۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
٭زندان اختر
کلمه | 1 083 | 19 | Loading... |
28 روایت احمد قریشی از وساطت سیّد حسن امامی (امام جمعه) برای نجات یک اعدامی:
[بعد از مخالفت شاه با درخواست امام جمعه برای عفو]، امام جمعه گفت «نمیشود این جوان کشتهبشود. یک اشتباهی کرده. جوان است. باید بروم دومرتبه بروم حضور اعلیحضرت.» تلفن زد به معینیان.
امام رفت و بعد که برگشت و حالش خیلی خوب. گفت «گمان کنم کار یارو را درست کردم. رفتم توی اتاق و شرووری راجع به بقیه حرفها زدم و اعلیحضرت به من تماشا میکردند. بعد که خواستم بروم گفتند حرف اصلیت را هم زدی امام یا نه؟ گفتم نه قربان. گفت حرفت چیه؟ گفتم «قربان این جوان که میخواهید بکشیدش، این سیّد هم هست قربان. جواب جدّ این و جدّ مرا چیچی میدهید روز قیامت، اگر آمد یقهات را چسبید. همین را گفتم از اتاق آمدم بیرون. اعلیحضرت صدایم زدند برگرد. گفت این چه حرفی بود زدی امام؟ گفتم قربان بنده مجبورم حقایق را حضور اعلیحضرت عرض کنم. این جدّ من و جدّ این از شما بازخواست میکند. بنده عرضی ندارم دیگر. من رفتم. اعلیحضرت یک لبخندی به من زدند، یک سری تکان دادند، گفتند کار خودت را کردی.»
تاریخ شفاهی ایران / دانشگاه هاروارد
#فرهیختگان راهی به رهایی | 943 | 30 | Loading... |
29 محکومیت یک جوان عضو وزارت خارجه به اعدام و وساطت سیّد حسن امامی (امام جمعه) نزد شاه برای عفو
به روایت احمد قریشی:
جوانی بود در وزارتخارجه، به این یک پیکی دادهبودند ببرد به مسکو. سوار طیّاره که میشود یک خانمی پهلوی این مینشیند. با این آشنا میشود و مسکو که میروند خلاصه با هم بودهاند.
سر صبحانه یک روسی میآید مینشیند، یک سری عکس میدهد به این مردیکه؛ عکس با این خانم توی اتاق. تمام مدارکی را که داشته میدهد.
۵-۶ ماه بعد فهمیدند آن مدارک را روسها دارند. این جوان را گرفتند. محکوم شد به اعدام. پدر و مادرش میآیند در خانه امام جمعه که آقا دستم به دامنت.
امامجمعه خیلی ناراحت بود. تلفن زد به معینیان که «میخواهم حضور اعلیحضرت شرفیاب شوم.»
فردا که تشریف آوردند گفت «تا اسم را آوردم اعلیحضرت برافروخته شدند، عصبانی گفتند «چه جور میتوانی چنین خواهشی بکنی. به من که خیانت نکرده که ببخشمش. اگر مرا میخواست بکشد، میگفتی بخشش، میبخشیدمش. به مملکت خیانت کرده. باید اعدام بشود. دومرتبه هم از من چنین خواهشی نکن.» امام تعظیم کرده و آمدهبود بیرون.
تاریخ شفاهی ایران/دانشگاه هاروارد
#فرهیختگان راهی به رهایی | 883 | 25 | Loading... |
30 📃تهیشدن دولت و پایداری فقر
روزنامۀ اعتماد در شمارۀ ۱۴۰۳.۲.۳ گزارشی از تحلیل مرکز پژوهشهای مجلس دربارۀ وضعیت فقر در ایران منتشر کرده است. بخشهایی از این گزارش را در ادامه میخوانید.
🔸خط فقر مطلق سرانه در سال ۱۴۰۱ حدود دو ميليون و ۵۷۱ هزار تومان است. با استفاده از دادههای تورم در سال گذشته، خط فقر سرانه برآوردی برای پايان سال ۱۴۰۲ در حدود سه ميليون و ۷۴۰ هزار تومان است. خط فقر خانوار سه نفره برای سال ۱۴۰۱ حدود پنج ميليون و ۶۳۴ هزار تومان و برای سال گذشته، هشت ميليون و ۲۳۲ هزار تومان برآورد شده است.
🔸نرخ فقر در ايران از ابتدای دهۀ ۹۰ تا سال ۱۳۹۶ روند ثابتی داشته، اما از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ حدود ده درصد افزايش يافته و از سطح ۲۰ درصد به ۳۰ درصد رسيده است. افزايش ۱۰ درصدی نرخ فقر به معنی افزايش حدود ۸ ميليون نفر به تعداد فقرا در كشور است. به عبارت ديگر بعد از سال ۱۳۹۶ حدود ۵۰ درصد نسبت به گذشته به جمعيت فقرای كشور افزوده شده است. از سال ۱۳۹۸ به بعد نرخ فقر نوسان بسيار اندكی داشته و همواره در حدود سطح ۳۰ درصد باقی مانده است.
🔸شكاف فقر نيز تا سال ۱۳۹۶ روند ثابتی داشته و عدد شكاف فقر تا قبل از سال ۱۳۹۶ در حدود ۰.۲۳ است به اين معنی كه فقرا در اين سالها بهطور متوسط در حدود ۷۷ درصد خط فقر درآمد داشتهاند. اما بعد از سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ شكاف فقر افزايش داشته است. يعني همزمان با افزايش نرخ فقر در كشور، وضعيت فقرا نيز وخيمتر شده است و اين روند صعودی همچنان ادامه دارد. شكاف فقر در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در حدود ۰.۲۷ است و تفسير آن اين است كه فقرا ۷۳ درصد خط فقر درآمد دارند و نسبت به سالهای قبل از ۱۳۹۶ شرايط معيشتی سختتری را تجربه میكنند.
🔸روند شاخص فاصله غيرفقرا به خط فقر كم و بيش تا سال ۱۳۹۷ ثابت بوده هر چند يك شيب نزولی بسيار خفيف ديده میشود. تا قبل سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ اين شاخص بهطور ميانگين در حدود ۰.۸۰ نوسان داشته است. به بيانی ديگر غيرفقرا بهطور ميانگين حدود ۱.۸ برابر خط فقر درآمد داشتهاند. بعد از سال ۱۳۹۷ رفاه غيرفقرا افت شديدی داشته و عدد شاخص به حدود ۰.۶ كاهش داشته است. يعني غيرفقرا در سالهای بعد از سال ۱۳۹۷ به صورت ميانگين حدود ۱.۶ برابر خط فقر درآمد داشتهاند و به خط فقر نزديك شدهاند. احتمال ورود غيرفقرا به زير خط فقر افزايش داشته و لذا ظرفيت تأمين منابع بودجه از جمعيت غيرفقرا كم شده است.
🔸روند نسبت بودجۀ عمومی كشور به توليد ناخالص داخلی به قيمتهای جاری و نرخ فقر در طي يك بازه زمانی سيزده ساله اهميت پيدا میكند. اين نسبت از ابتدای دهۀ ۹۰ تاكنون يك روند نزولی را تجربه كرده و آهنگ تغييرات روند نزولی از سال ۱۳۹۷ شدت گرفته است. همزمانی افزايش شدت روند نزولی شاخص مذكور با افزايش خط فقر نكتۀ قابل تأملی است. همراه با كاهش رفاه خانوار و افزايش ميزان فقر در كشور، بودجۀ عمومي نيز بهشدت تحت تأثير شرايط نامطلوب اقتصادی قرار گرفته است و ظرفيت فقرزدايي را از دست داده است. نسبت بودجۀ عمومي به توليد ناخالص داخلي از حدود ۲۰ درصد در سال ۱۳۹۴ به ۱۰ درصد در سال ۱۴۰۲ كاهش يافته و با توجه به ارقام برآوردي برای توليد ناخالص داخلی براي سال ۱۴۰۳ و بودجۀ امسال اين رقم به زير ۱۰ درصد كاهش میيابد. روند نزولی قدرت سياستگذاری بودجۀ عمومی در مقابل با افزايش وسعت فقر و پايداری آن در چهار سال اخير همراه شده است يعني با وجود افزايش فقر در جامعه، دولت امكانات كمتری برای سياستگذاری در جهت كاهش فقر در اختيار دارد.
🔸از ابتدای دهۀ ۹۰ شاخص سرانۀ بودجۀ عمومی به ترتيب روند نزولی، صعودی، نزولی و سپس صعودی داشته است. پايينترين مقدار اين شاخص در دهۀ ۹۰ مربوط به سال ۱۳۹۹ بوده است يعنی بودجه در اين سال حدود ۲.۲ ميليون تومان براي هر ايراني هزينه كرده است. بعد از سال ۱۳۹۹ بودجه نسبت به جمعيت رويكرد انبساطی داشته تا در نهايت بر اساس دادههای برآوردی در سال ۱۴۰۳ به سطح سال ۱۳۹۰ خواهد رسيد به عبارت ديگر بودجۀ عمومی برای هر ايرانی در حدود ۵ ميليون تومان در سال ۱۴۰۳ هزينه خواهد كرد. اما بهلحاظ سياستگذاری برای كاهش فقر در حالی سرانۀ بودجه عمومی در سال ۱۴۰۳ به سطح ۱۳۹۰ خواهد رسيد كه جمعيت فقرا در كشور حدود ۱۰ ميليون نفر بيشتر از سال ۱۳۹۰ است.
کامل گزارش و منبع
#فرهیختگان راهی به رهایی | 1 313 | 12 | Loading... |
31 🗽مطالعات امریکا: اعتراضات دانشجویی و متمم اول قانون اساسی
اعتراضات وسیع دانشجویان و بعضا اساتید دانشگاههای آمریکا علیه حمایت بیقید و شرط دولت متبوعشان از اقدامات ضد حقوق بشریِ دولت اسراییل در غزه و کرانهی باختری، پدیده جدیدی در فرهنگ سیاسی آمریکا نیست. ایالات متحده قبلا نظیر این تجمعات را در دهه۶۰و۷۰ میلادی و در اعتراض به جنگ ویتنام، در دهه۹۰ در اعتراض به جنگ خلیج فارس و در ابتدای هزاره سوم در اعتراض به جنگ عراق به خود دیده است. البته شدت اعتراضات علیه جنگ ویتنام خاصه در اواخر دهه۶۰ میلادی بسیار زیاد بود تا جایی که در دوران نیکسون حتی به کشته شدن ۴دانشجو در دانشگاه دولتی کنت انجامید و موجی میلیونی را به راه انداخت. در آن زمان، متفکرانی چون جان رالز، هانس مورگنتا و نوام چامسکی معتقد بودند که مقاومت گسترده مدنی نهایتا دولتمردان آمریکا را مجبور خواهد کرد که نیروهای نظامیشان را از ویتنام بیرون بکشند. البته این اعتراضات خیلی دیر به ثمر نشست و جنگ بیثمر ویتنام تا سال۱۹۷۵ به طول انجامید.
اما بحثی که در اعتراضات اخیر بسیار برجسته شده، بحث آزادی بیان و تجمعات در محیطهای دانشگاهی آمریکاست. قبل از پرداختن به این موضوع باید گفت که آنچه در وقایع شش ماه اخیر بسیار به چشم آمده، قدرت چشمگیر لابی اسراییل در جهتدهی سیاست کلی آمریکاست. لابی اسراییل - متشکل از دهها سازمان و نهاد قدرتمند که AIPAC فقط یکی از آنهاست - بیشک یکی از چند لابی قدرتمند سیاسی در آمریکاست و قدرتی فراحزبی دارد که چون چتری، سیاستسازان برجستهی هر دو حزب اصلی آمریکا را در بر میگیرد. ازقضا چند هفته پیش بود که جان میرشایمر - استاد روابط بینالملل در دانشگاه شیکاگو و نظریهپرداز برجستهی واقعگرایی تهاجمی - به مثابه کسی که مهمترین و مفصلترین پژوهش دانشگاهی درباره لابی اسراییل را منتشر کرده است، گفت که تاثیر لابی بر سیاست امریکا حالا از هر موقعی بیشتر شده است. اما آیا لابی میتواند مخل متمم اول قانون اساسی آمریکا که ضامن آزادی بیان است شود؟
حقیقت این است که اعمال فشار بر موسسات و سازمانهای خصوصی مشمول متمم اول قانون اساسی نیست. برای مثال دولت فدرال نمیتواند روی شرکت متا (مالک فیسبوک، واتساپ، اینستاگرام و..) یا توییتر (در مالکیت فعلی ایلون ماسک) نسبت به اتخاذ سیاستهای خاصی فشار بیاورد. این شرکتها طبق قوانین داخلی خود میتوانند محدودیتهایی را برای کاربران خصوصی خود اعمال کنند چنانکه توییتر در زمان اعتراضات بعد از کشته شدن جورج فلوید، حساب رسمی دونالد ترامپ را هم مسدود کرد. این قاعده شامل دانشگاهها و مراکز آموزشی خصوصی آمریکا - از جمله دانشگاههای مشهوری مانند هاروارد، امآیتی، استنفورد، کلمبیا، پنسیلوانیا، پرینستون، ییل و... - نیز میشود. ناگفته پیداست که لابی اسراییل صاحب نفوذ بسیاری در میان مدیران رده بالای بسیاری از این موسسات خصوصی است فلذا موفق شده تا با معادلانگاریِ اعتراض به دولت اسرائیل و یهودستیزی، استانداردهای خود را بر این موسسات خصوصی تحميل کند که خارج از حیطهی عمومی و شمول متمم اول قانون اساسی آمریکا هستند.
___
ارجاعات:
[1]. https://www.aljazeera.com/program/upfront/2024/3/29/john-mearsheimer-israel-lobbys-influence-on-us-policy-as-powerful-as-ever?traffic_source=rss
عدنان فلّاحی
#فرهیختگان راهی به رهایی | 1 021 | 12 | Loading... |
32 کاسه و نیمکاسه
سالها پیش، در یکی از کلاسهای دانشگاهی، دیدم برای دانشجوها به اندازۀ کافی صندلی نیست و هر دانشجویی که میآید، یا باید بایستد یا روی زمین بنشیند. بار اول هم نبود. آن کلاس همیشه کمبود صندلی داشت. به دانشجوها گفتم: شما برای این درسها شهریه میپردازید. درست نیست که روی زمین بنشینید. مشکلتان را به مسئولان دانشگاه بگویید. آنها وظیفه دارند کلاسها را برای درس آماده کنند.
هفتۀ بعد، یکی از استادان همان دانشگاه به من گفت: در یکی از روزهای گذشته، رئیس دانشگاه در جایی سخنرانی کرده و گفته است: «بعضی از استادان، دانشجویان را علیه من تحریک میکنند. به بهانههای واهی، مثل کمبود صندلی در یکی از کلاسها، میخواهند دانشگاه را به هم بریزند. آن استاد کذایی در بیرون از دانشگاه همدستانی دارد که من آنها را میشناسم و...»
توهم توطئه، ریشه در اعماق تاریخ ما دارد، و با پوست و گوشت و جان ما آمیخته است. در هزار سال گذشته، ما با این توهم زندگی کردهایم که زیر هر کاسه، نیمکاسهای است و در هر آستینی، خنجری پنهان است.خاستگاه بسیاری از اندیشهها و حتی رفتارهای اجتماعی ما، همین بوده است.
توهم توطئه، پدیدۀ سیاسی نیست. بخشی مهم از فرهنگ و باورهای تاریخی و جهانشناسی ما است. ما تاریخ را هم از همین منظر میبینیم. کتابهای علمی(!) ما پر است از نظریههایی که هیچ پشتوانهای جز توهم توطئه ندارند؛ نظریههایی مانند گزارههای زیر:
ترجمۀ آثار فلسفی یونانیها در قرنهای دوم و سوم هجری، برای رقابت با مکتب اهل بیت(ع) و دور کردن مردم از خاندان پیامبر(ص) بود.
دانشمندان اهل سنت در قرن چهارم، به این نتیجه رسیدند که فقط چهار مذهب(حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی) را به رسمیت بشناسند و باقی را کنار بگذارند، تا به این بهانه بتوانند مذهب جعفری را هم حذف کنند.
برخی از نویسندگان اهل سنت: مذهب شیعه، دستساز یهودیان صدر اسلام، به رهبری عبدالله بن سبأ، برای تفرقهافکنی در امت اسلام است.
دارالفنون را ساختند تا علوم غربی را جایگزین علوم دینی کنند.
تأسیس مدرسههای جدید در ایران، برای اجرای نقشههای غرب در بیدین کردن جوانان مسلمان بود.
طرفداران آزادی و لیبرالیسم، دنبال آزادیهای جنسیاند.
منشأ عقیده به نحوست سیزده بدر، بنیامیه است که میخواستند سیزه رجب(سالروز امیر المؤمنین) را لکهدار کنند. (سخنرانی علامه امینی در مدرسه نواب مشهد)
از اینگونه نظریهها در کتابهای ما به قدری است که میتوان از آنها یک دانشنامۀ هزار برگی ساخت. منکر دشمنیها نیستم. هر کسی میداند که جهان، عرصۀ دوستیها و دشمنیهاست، و میدانم که برخی مو میبینند و برخی پیچش مو. سخن این است که اگر سادهاندیشی و زودباوری، نتیجۀ ظاهربینی است، همه چیز را هم توطئه و برنامه و نقشه دیدن، بیماری است.
زنده یاد رضا بابایی
#فرهیختگان راهی به رهایی | 1 068 | 17 | Loading... |
33 این فیلمِ بینظیر الهام بخش را ببینید.
" آخرین چهره" روایتی از جنگ و یک عشقِ غیرممکن است.
بعد از دیدنش فکر کردم، یعنی وضع ما افغانها بعد از سقوط حکومت از مردم آفریقا هم بدتر است که همه پا به فرار گذاشتیم!
با سرزمینی چهارفصل، پر از منابع طبیعی، آب شیرین و طبیعتی بکر.
یکی مثل دکتر میگلِ غرب نشین است که ترک آسایش کرده و در آفریقا همراه جنگ و کشتار جان آدمها را نجات میدهد و کسانی هم مانند ما باسوادهای خاورمیانهای، فکر و ذکرمان فقط رفتن و نجات دادن خودمان و خانوادهامان شده است.
فکر و تشویش بیاندازه به آسودگی و راحتی خود، روح و روانمان را پژمرده ساخته، اگر از ملال و رخوت زندگی به ستوه آمدیم، بهترست بخاطر خودمان هم که شده گاهی مهربانی و از خود گذشتن را تجربه کنیم. ترک آسایش کنیم تا در زندگی آرامش واقعی و رضایت خاطر را تجربه کنیم.
مثل دکتر میگل بزرگ که معشوقهاش دربارهاش میگوید:
"قبل از اینکه با او آشنا بشم، یه ایده بودم، وجود نداشتم ولی اکنون مرئی شدم."
هما همت
#فرهیختگان راهی به رهایی | 994 | 52 | Loading... |
34 گامی به جلو در پژوهشهای شاهنامه و احوال فردوسی
علی شاپوران
دوست عزیز جوینده و یابنده، دکتر نوید فیروزی، مطلبی تأمّلبرانگیز دربارۀ روابط فردوسی با پسرش نوشتهاست و در آن از سر لطف از نظر من هم یادی کردهاست. پیوند نوشتۀ ایشان و نوشتۀ خودم را که موضوع اشارۀ ایشان بوده در انتهای این مطلب همرسان خواهمکرد.
نوشتۀ آقای فیروزی سعی میکند شاهنامه را به شکل یکپارچه بررسی کند و تصوّرش از فردوسی دوبعدی و کلیشهای نیست، پس حتی اگر بعدها با یافتههای تکمیلی اصلاح یا حتی نقض شود مغتنم و مفید است و پیشرفتی است. دانش همینطور شکل میگیرد، با قدمهای کوچک.
اشارۀ دکتر فیروزی را به نوشتۀ خودم بهانه میکنم و به دکتر سیّدعلی محمودی لاهیجانی اشاره میکنم که چنان که از مقالاتش برمیآید، مدتی هست که مشغول پژوهش بر همین موضوعات است. محمودی لاهیجانی مقالهای دارد با عنوان «سالهای سرودن شاهنامه و ستایش محمود غزنوی» (جستارهای نوین ادبی، شمارۀ ۲۰۷) که خیال میکنم از جهت ارائۀ اطّلاعات و پیشنهادهای تازه در این موضوع، به همراه دو مقالۀ بعدی که در این نوشته معرّفی میکنم، بعد از تحقیقات دو نسل نخست مؤلّفان (مول، نولدکه، تقیزاده، فروغی و از جهتی قزوینی) فقط با نوشتههای دو استاد مصحّح شاهنامه، خالقی مطلق و جیحونی، قابل قیاس است. بعد از قریب یک قرن و نیم که جمعی از زبدهترین محقّقان با شاهنامه سروکلّه زدهاند، این دستاورد بزرگی است.
معنای این حرف این نیست که معتقدم هرچه ایشان گفته درست است. برعکس! مثلاً معتقدم در همین مقالۀ درخشان فوق، ایشان نیمی از راه را رفته و فرض نادرست «تقدیم اثر نهایی در سال ۴۰۰ به محمود» و بلکه «وجود دو تدوین ۳۸۴ و ۴۰۰» باعث شده نتیجهگیری نهاییاش آمیخته به خطا باشد. در این زمینه پیشتر در یادداشتهای «چند نکتۀ بدیهی و غالباً مغفول» و «جهاندار کیست» نوشتهام (۱) و این بحث را ادامه خواهمداد، ولی فارغ از این، روش و کوشش و یافتههای محمودی لاهیجانی ستودنی است و اگر فرضاً هر کس به جواب نهایی برسد درواقع نظر او را تکمیل کردهاست.
مقالۀ دیگر ایشان «پادشاهی نوذر یا داستان آرش» به نظرم تا این لحظه بهترین توضیح دربارۀ محتوای شاهنامه مابین منوچهر و کیقباد است؛ که بخشی خاص و غریب در شاهنامه است. چند ماه پیش مطلبی نوشتم دربارۀ «موبد و دهقان» در شاهنامه (با عنوان «احتمالی در باب منابع شاهنامه» در همین کانال پیدایش کنید). بعدتر فهمیدم ایشان پیش از من و بیش از من بر این موضوع تمرکز کرده و نتایج بیشتری هم گرفتهاست. من با بخش کوچکی از آن نتیجه موافق نیستم که باز موضوع دیگری است. دو مقالۀ دیگر ایشان بر فهرست و عناوین شاهان اشکانی و ساسانی تمرکز و آنها را با منابع دیگر مقایسه میکند. موقع خواندن این مقالات دریغ خوردم که چرا ایشان این بررسی را با فهرست شاهان که در بسیاری از نسخهها پس از مقدمه منثور میآید ادامه نداده، چون اولاً زحمت ایشان حاصل بیشتری میداشت و ثانیاً در آن صورت میشد با یک ارجاع از حاصل پژوهش ایشان استفاده کنم و لازم نبود خودم دو سه هفته وقت صرف این کار کنم!
ایشان یک مقاله نیز دربارۀ اعتبار نسخۀ سنژوزف بر مبنای تبارسنجی آن دارد که خیال میکنم اگرچه زحمت بسیار کشیده نتیجۀ درستی از آن نگرفتهاست. یک دلیل این است که بخشی از آنچه محمودی لاهیجانی «خویشاوندی نسخۀ سنژوزف با شاخۀ لنینگراد» یافته درواقع خویشاوندی نیست بلکه نتیجۀ فساد عرضی نسخۀ پاریس ۸۴۴ است. ولی این نوشته در پی تفصیل این موضوع نیست. آنچه مهم است این است که یک نفر بالاخره زحمت کشیده و چنین بررسی دشواری کرده و آن را منتشر کردهاست، بدون این که نوشتنش منتظر و مدیون دیگران باشد. دو مقالۀ دیگر ایشان که خواندهام، «تصحیح و معنای چند بیت از رستم و سهراب» و «فرمولهای اسم-صفت هنری در شاهنامه» نیز نکات هوشمندانه و عمیق کم ندارد.
من آقای محمودی لاهیجانی را شخصاً نمیشناسم، ولی برایش کامیابی آرزو میکنم. امیدوارم ایشان و آقای فیروزی به پژوهش ادامه دهند و بیشتر منتشر کنند و بهره برسانند.
۱. اگر عنوان این مطلب را بهجای «جهاندار کیست؟»، «تصحیح ابیات پایانی شاهنامه» گذاشتهبودم ده بار بیشتر به آن توجّه میشد، ولی هدف من تصحیح «روایت» بود نه «متن». مهم نیست که «حییّ قتیب است» یا «حییّ قتیبهست از آزادگان» یا «که جاوید بادا» یا «که جاوید باد آن خردمند مرد». هدف این بود که بگویم این ابیات در ستایش حییّ است نه محمود و ذکری از محمود در پایان شاهنامه نیست.
پیوند مطلب دکتر فیروزی و مطلب من که طرف اشاره ایشان بوده:
https://t.me/tanidezedel/104
https://t.me/fanneadab/519
#فرهیختگان راهی به رهایی | 975 | 10 | Loading... |
35 سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام:
منازعهای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیتهای کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشکهای ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشاندهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بیاثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.
✍ ناصر دانشفر
به گمانم در مورد مطالبی جناب صدر بیان فرمودهاند، نه فقط در ایران که در دنیا اتفاق نظر وجود دارد. حال باید پرسید که ثمرهٔ این رویارویی چه بوده است؟ آیا پیامد این تقابل تنها اذعان دشمن به توانمندی کشورمان میباشد و در این نبرد قدرت بازدارندگی طرف مقابل نمودی نداشته است؟ فایدهٔ یک عمل آفندی که توسط پدافند ائتلاف دشمن و حامیان او تقریباً به صورت کامل دفع میگردد، چیست؟ تا چه زمانی کشور ما با محدودیتهای مالی موجود، قادر به انجام حملات بیحاصل اینچنینی میباشد؟
گیریم که با زدن همین نان بخور و نمیر از سفرهٔ مردم توان تولید پرتابههایی قویتر از آنچه که اکنون بکار گرفتهاید را داشته و صدمات بیشتری متوجه دشمن سازید، آخرش چه؟ تا کی قرار است به جنگ و مخاصمه ادامه دهید؟ از این کنش غیرعقلانی چه عائد کشور میگردد؟ سودش برای جبههٔ مقاومت و بهویژه مردم فلسطین چیست؟
از شما میپرسم، حالا که متوجه توان طرف مقابل شدهاید و میدانید که با این چهار تا موشک و پهپاد عهد عتیق قادر به وارد کردن صدمهٔ سخت به دشمن صهیونیستی نیستید، اکنون که فهمیدهاید، منافع غرب در ماندن اسرائیل است و آنها اجازه نخواهند داد که موجودیت آن در خطر افتد، بهتر نیست از شرایط حاکم بر ایالات متحده بهره بگیرید و وارد یک بازی برد برد شوید؟
نمیتوان انکار کرد که در میز مذاکره باید کوتاه آمد، اما این اختصاص به یک طرف ندارد و بدون عقبنشینی دو طرف امکان تفاهم نیست. آقای بایدن یا به زبان ساده کدخدای کنونی جهان، حال و روز خوبی در آمریکا ندارد و امکان شکست وی در برابر ترامپ کم نیست. اینکه روشن است که برآمدن این مردک پوپولیست به زیان شماست، پس چرا از این فرصت مناسب استفاده نمیکنید تا هم مشکلات کشورمان تا حد قابل قبولی مرتفع شود و هم اینکه مردم فلسطین پس از سالها جنگ و دربدری با پذیرش موضوع دو کشور مستقل نفس بکشند و زندگی کنند.
آقای خامنهای باور کنید مسئولان حماس نهایتاً تن به دو کشور خواهند داد، این روزها راست یا دروغ سخن از ورود به فاز سیاسی راندهاند، اگر این موضوع تحقق یابد، آنکه سرش بیکلاه میماند شما هستید.
#فرهیختگان راهی به رهایی | 997 | 8 | Loading... |
36 حمایت از توماج صالحی در مشهد
تصاویر و کلام توماج در خیابانها تکثیر شده
#فرهیختگان راهی به رهایی | 169 | 1 | Loading... |
آسمانِ فکرِ آزاد رنگ و لباس نمیشناسد از زمینِ سنت تا آسمانِ تجدد با اراده پرواز فرهیختگی پایی در زمین و فکری آسمانی میخواهد ارتباط با ادمین @farhikhtehgan_bot امام علی(ع): شجاعتر از خردمند، وجود ندارد... گروه تبادل نظر: @iranintellectualsgroup
مجله فارسی
آسمانِ فکرِ آزاد رنگ و لباس نمیشناسد از زمینِ سنت تا آسمانِ تجدد با اراده پرواز فرهیختگی پایی در زمین و فکری آسمانی میخواهد ارتباط با ادمین @farhikhtehgan_bot امام علی(ع): شجاعتر از خردمند، وجود ندارد... گروه تبادل نظر: @iranintellectualsgroup