چشم‌و‌چراغ

اعضای گرامی، سلام. در تلاشیم وبگاه و باشگاه مجازی دوستداران زبان و ادب فارسی را راه‌اندازی کنیم تا همهٔ علاقه‌مندان بتوانند از مطالب چشم‌وچراغ استفاده کنند. از این بابت که همچنان همراهمان هستید سپاسگزاریم. https://t.me/cheshmocheragh

📜بزرگداشت #رودکی در تاجیکستان #قلمرو_زبان_فارسی @cheshmocheragh

زادروز دکتر #نوش‌آفرین_انصاری #گزین_گویه @cheshmocheragh

زادروز دکتر #نوش‌آفرین_انصاری #گزین_گویه @cheshmocheragh

📜کتابخانه و موزهٔ ملی مَلِک کتابخانهٔ مَلِک ابتدا در سال ۱۲۷۸ هجری خورشیدی در مشهد تأسیس شد. بنیان‌گذار این مجموعه، حسین مَلِک، نیکوکار و فرهنگ‌دوست معاصر است. این کتابخانه در سال ۱۳۱۶ به خانهٔ پدریِ او در تهران، واقع در بافت بازار بزرگ، منتقل و وقف آستان قدس رضوی شد. بعدها مَلِک تصمیم گرفت این مجموعه را گسترش دهد و، به همین منظور، در سال ۱۳۲۳ زمینی را در باغ ملی وقف کرد. خواستهٔ او، پس از سال‌ها، سرانجام در سال ۱۳۷۵ تحقق یافت. این مؤسسۀ غیردولتی یکی از شش کتابخانۀ بزرگ کشور در حوزۀ نسخه‌های خطی و چاپی است که مشتمل است بر: حدود ۱۹هزار نسخهٔ خطی نادر، ۱۶۰۰ عنوان کتاب چاپ سنگی، ۱۰۰هزار کتاب چاپی (دربرگیرندهٔ نخستين کتاب‌های چاپی در ایران)، و بیش از ۷۰۰۰ نشریهٔ ادواری. مجموعهٔ موزه نیز در سال ۱۳۴۳، با تلاش مَلِک و واگذاری آثار هنری و تاریخی متعلق به خود، در کنار کتابخانه تأسیس شد که درحال‌حاضر شامل آثار نقاشی، سکه، تمبر، فرش، خوشنویسی، مرمت آثار، و آثار دیگر است. 🌱حاج #حسین_ملک (۱۲۵۰–۱۳۵۱) برگرفته از وبگاه‌های: http://malekmuseum.org/page/5/پیشینه https://fa.wikishia.net/view/کتابخانه_و_موزه_ملی_ملک

نگاهی به پیشرفت‌های گونۀ علمی زبان فارسی: تأملی در مطالعۀ پیکره‌ای زبان علم دکتر مهدی سمائی، دانشیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران زبان علم یکی از گونه‌های اجتماعی زبان است. زبان مکتوب و شفاهی علم را افراد تحصیل‌کرده، با قراردادی نانوشته، در مجامع علمی به کار می‌برند و متون علمی را با آن می‌نگارند. محققان در دهه‌های اخیر به زبان علم توجه کرده‌اند و نشست‌هایی دربارۀ آن برگزار کرده‌اند و مطالبی دربارۀ آن نوشته‌اند، اما آنچه تا کنون راجع به زبان علم گفته و نوشته شده است در خصوص ویژگی‌های کلی آن بوده و پژوهشی پیکره‌بنیاد برای استخراج ویژگی‌های زبانیِ زبان علم انجام نپذیرفته است. در این سخنرانی برخی از ویژگی‌های واژگانی و نحوی این گونۀ کاربردی و اجتماعی زبان، بر مبنای یک پژوهش پیکره‌بنیاد، ارائه می‌شود. چهارشنبه، ۳۰ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۸ تا ۲۰ پیوند شرکت در وب‌نشست: https://webinar.itland.org/b/7xp-pgl-m5h-hbd

📗فهرست کتاب‌های چاپیِ فارسی. #خانبابا_مشار. تهران: امیرکبیر، ۱۳۵۰، ۵ جلد. هر پژوهشگری که بخواهد از آثار فارسیِ منتشرشده از آغاز رواج صنعت چاپ تا سال ۱۳۵۰ اطلاع یابد، قطعاً بایستی به کتاب فهرست کتاب‌های چاپی، تألیف خانبابا مشار مراجعه کند. این کتاب، که در پنج جلد تألیف شده، حاصل سال‌ها تلاش، کوشش‌، جست‌وجو، و تحقیق خانبابا مشار، نویسنده و كتاب‌شناس بزرگ ایرانی، است. اثر با سه مقدمه از سید #حسن_تقی‌_زاده، #احسان_یارشاطر، و مؤلف کتاب آغاز می‌شود. در روزگاری که ابزارهای دیجیتال و رایانه و اینترنت در دسترس نبود، تحقق چنین هدفی بسیار دشوار بود. شادروان خانبابا مشار برای تهیهٔ این فهرست ناگزیر بود به کتاب‌خانه‌های مختلف و فهرست کتاب‌های آن‌ها و نیز به همهٔ برگه‌دان‌ها مراجعه کند. جزوه‌ها و نشریات، مجلات، سال‌نامه‌ها، و تذکره‌ها دیگر منابعی بودند که او از آن‌ها کمک گرفت. این فهرستْ اطلاعاتی مانند نام اثر، نام پدیدآور، نام ناشر، محل نشر، تعداد صفحات اثر، شمارۀ جلد‌ها (در مجموعه‌ها)، تعداد صفحات مقدمه، و مانند آن را شامل می‌شود. در این اثر اطلاعات حدود ۱۴٫۰۰۰ کتاب چاپی گردآوری شده‌است. کتاب چندین بار تجدید چاپ و ویرایش شده‌است. ⁠⁠⁠⁠⁠ 🌱 خانبابا مشار (۱۲۷۹–۱۳۵۹) #معرفی_کتاب #فکر_کردن_از_کتاب_خواندن_هم_مهمتر_است @cheshmocheragh

#واژه_شناسی گروه واژه‌گزینی #ورزش #ویداور @cheshmocheragh

نخستین سازندگان کاخ زبان فارسی، که سرایندگان سدهٔ چهارم هجری باشند، بنیادی نهاده‌اند که از آن پس، هرکس دیگر آمده‌است، بر روی آن دیواری و بامی ساخته و آن پی دیرین را ویران نکرده‌است... گاهی برخی بزرگان ما شیرین‌کاری کرده‌اند؛ از آن جمله، #سعدی، در نظم کمتر و در نثر بیشتر، کلمه‌های تازه از زبان تازی گرفته‌است، و هرآینه به بزرگان هیچ خرده نمی‌توان گرفت. کسی که به پایهٔ سعدی برسد و در آسمان بلندِ سخن‌پردازی پرواز کند، از وی پذیرفته است. #فردوسی نیز، تا اندازه‌ای، مانند سعدی است و بلکه ازآن‌سوی‌تر افتاده و برخی واژه‌ها را در سخن خود به کار برده که از زبان(های) باستانی ایرانی گرفته‌است و در زمانهٔ وی به کار نمی‌رفته، آن‌هم از این روی بوده که فردوسی ترجمه‌ها یا متن‌های پهلویِ خدای‌نامه را به نظم آورده‌است. برگرفته از: #سعید_نفیسی. مقالهٔ «آئین فارسی‌نویسی»، در: پژوهش‌های ایران‌شناسی، ناموارهٔ دکتر #محمود_افشار، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، ج ۱۲، ص ۲۰۵–۲۲۱. https://t.me/cheshmocheragh