زبا‌ن و ادبیات فارسی خوارزمی

مستندهای ایران‌شناسی، نشست ۲۸ام پخش و بررسی مستند دور مشو ساخته‌ی مسعود امینی تیرانی (درباره‌ی دولتمند خالوف، هنرمند تاجیک) و بزرگداشت فرهنگ تاجیکستان با سخنرانی: شاه‌منصور شاه‌میرزا خواجه‌اف علی‌اشرف مجتهد شبستری اکبر ایرانی محمد جعفری قنواتی جواد رسولی مسعود امینی تیرانی با اجرای: حمید جعفری دوشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۸ کرج، عظیمیه، سالن نظام پزشکی پوستر: آرش امیدی پخش زنده‌ی سخنرانی‌ها در صفحه اینستاگرام انجمن: @doostdaran_shahname_alborz پوشه‌ی شنیداری سخنرانی‌ها در کانال تلگرام انجمن: @ShahnameAlborz

معرفی کتاب شاعران در جست‌وجوی جایگاه: نگاهی دیگر به تحوّل شعر فارسی 🔸 کتاب شاعران در جست‌وجوی جایگاه: نگاهی دیگر به تحوّل شعر فارسی، تألیف مسعود جعفری جزی، استاد دانشگاه خوارزمی و عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، زمستان ۱۴۰۲ در انتشارات نیلوفر منتشر شده است. 🔸 به نوشتۀ جعفری جزی، سخن اصلی این کتاب آن است که شاعران در تاریخ ادبیات جایگاه ثابتی ندارند و منزلت ادبی آن‌ها تحت‌تأثیر عوامل مختلف تغییر می‌کند و این ویژگی به شاعران معاصر اختصاص ندارد و در همۀ دوره‌های تاریخ ادبیات شاهد چنین تغییری هستیم، چنانکه شاعران بزرگ و نام‌آشنای ادبیات کهن نیز از این تغییر جایگاه برکنار نمانده‌اند. افزون‌بر این موضوع، در این کتاب به مسئلۀ مفاخره‌ها و ازخودگفتن شاعران و اظهارنظرهایشان دربارۀ سرایندگان پیشین و معاصر نیز پرداخته شده است. 🔴 متن کامل معرفی کتاب را در وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بخوانید: 🌐 https://apll.ir/?p=16361

چرا این پنج شاعر معاصر در قلّه‌اند؟ (معرّفی کتاب شاعران در جست‌وجوی جایگاه، نوشتهٔ مسعود جعفری) فرّخ امیر فریار، جهان کتاب،

نوشتن فرهنگ سخن محصول اشرافی بود که دکتر انوری به کار فرهنگ‌نویسی داشتند و شیوه‌نامه‌ای که تدوین کرده بودند و البته پشتیبانی مالی ناشر و عشق و علاقه‌ای که مجموعۀ همکاران استاد انوری به ایشان داشتند بسیار مؤثر بود. دکتر حیدر قمری، استاد دانشگاه و از همکاران دکتر حسن انوری در تألیف فرهنگ سخن، سخنران بعدی این نشست بودند و دربارۀ ویژگی‌های دکتر انوری در کار معلمی سخن گفتند. دکتر قمری با اشاره به صفات اخلاقی دکتر انوری همچون نگاه انسان‌دوستانه، احترام‌آمیز و برابر به دانش‌آموزان، نجابت و یکرنگی، پرهیز از افراط در کار و انضباط مثال زدنی، بیان داشتند من سه درس بزرگ از دکتر انوری آموختم و سه ویژگی عمده در شیوۀ آموزش ایشان یافتم که امروزه از روش‌های پیشرو آموزگاری به شمار می‌آید. درس اول اینکه معلم رهبر آموزشی است. معلم معدن حافظه نیست که فقط به دانشجویانش اطلاعات بدهد و متکلم وحده باشد. او باید راهنمای خوبی باشد. درس دوم اینکه استاد می‌فرمودند دانشجویان مطالب جلسۀ بعدی را پیشخوانی کنند که به گمان بنده از روش‌های پیشرو آموزشی است. موضوع دیگر اینکه آموزش و ارزیابی باید در خدمت آموزش و فرصتی برای تعمیق و تداوم آموزش باشد. اگر تعلیم دو پایه داشته باشد یک پایۀ آن تدریس و پایۀ دیگر آزمون است و استاد انوری این‌ها را به‌خوبی رعایت می‌کردند. دکتر قمری در پایان سخنان خود گفتند از صحبت‌هایم می‌خواهم نتیجه بگیرم که استاد انوری در آموزش خلاق و نوآور بودند و هستند. ایشان در تمامی کارهایی که بر عهده گرفته‌اند سربلند بیرون آمده و از سنت‌های رایج آموزشی روزگار خودش پیشروتر بوده‌اند. پس از این سخنرانی، خانم مهناز مقدسی، پیام انجمن ویراستاران را که به مناسبت بزرگداشت دکتر انوری و در تقدیر از زحمات و خدمات علمی ایشان تنظیم شده بود خواندند. در پایان جلسه دکتر انوری دقایقی سخن گفتند. ایشان در آغاز سخنان خود و پس از تشکر از سخنرانان و حاضران در جلسه بیان داشتند چند روز پیش که خانم سلطانی و دکتر تهرانی به منزل من آمدند از من پرسیدند کدام یک از کتابهایت را بیشتر دوست داری و من گفتم متن‌های خواندنی برای کودکان و نوجوانان را؛ زیرا تألیف همۀ کتاب‌هایی که به چاپ رسانده‌ام با عقل و عشق آمیخته بوده، ولی این کتاب فقط با عشق نوشته شده است. دکتر انوری افزودند وقتی سازمان تألیف کتاب‌های درسی، تألیف کتاب فارسی را بر عهدۀ من گذاشت با خود گفتم چیزی که من خواهم نوشت باید کودکانی بار بیاورد که ایران را بسازند و نوآیین کنند، این بود که در نوشتن کتاب‌ها تا آنجا که می‌توانستم کوشیدم. اجرای موسیقی و پخش چند قطعه از مستندی دربارۀ زندگی و خدمات علمی دکتر انوری از دیگر بخش‌های این مراسم بود. در بخش نخست این مستند، سخنرانی زنده‌یاد ایرج افشار در جشن رونمایی فرهنگ‌ سخن به نمایش درآمد که در تبریک انتشار فرهنگ سخن چنین گفتند: تردید نکنید که بخشی از این شادباش‌گویی و سپاسداری متوجه دانشمند سخن‌شناس عزیزمان دکتر حسن انوری است. او با جان‌مایه گذاردن از خود، با توانمندی علمی، با بینش فرهنگی نسبت به این مقوله چنین کاری را سرپرستی کردند. تردید نداشته باشید که او از این پس از بخشندگان عمر آیندۀ زبان پارسی خواهد بود و نامش با نام شادروانان دهخدا و معین همراه خواهد ماند». در بخشی دیگر از آن جمله‌ای از دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، عضو شورای تولیت و هیئت گزینش کتاب و جایزۀ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، که خود در این جلسه حضور داشتند، دربارۀ دکتر حسن انوری به تصویر درآمد که به‌روشنی ارزش و اعتبار کار دکتر انوری را در عرصۀ فرهنگ‌نویسی نمایان می‌سازد: «حسن انوری فرزند راستین دهخدا و معین است». بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی @AfsharFoundation

مراسم نکوداشت دکتر حسن انوری در کانون زبان پارسی برگزار شد. مراسم نکوداشت دکتر حسن انوری، عضو هیئت گزینش کتاب و جایزۀ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار پنج‌شنبه، بیست و چهارم خردادماه در کانون زبان پارسی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار برگزار شد. آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد، رئیس شورای تولیت بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، پس از خوش‌آمد‌گویی به میهمانان و سپاسگزاری از حضور ایشان، جلسه را با خواندن شعری در ستایش زبان فارسی آغاز کردند. ایشان پس از آن بیان داشتند برای بقای یک زبان عناصر زیادی می‌تواند نقش داشته باشد، اما دو عنصر ستون‌ها و عمودهای هر زبان، و پاسدران و حافظان آن ‌نقش مهم‌تری ایفا می‌کند. دکتر محقق داماد افزودند در زبان فارسی ستون‌ها سعدی و حافظ و فردوسی هستند و اینکه ما هنوز سخن آنان را به‌خوبی می‌فهمیم هنر استادان زبان فارسی و محافظان آن است که با تحقیقات و کوشش‌های علمی خود زبان حافظ و سعدی را تا همین امروز حفظ کرده‌اند. @AfsharFoundation

دکتر محقق داماد در ادامه با اشاره به زادگاه دکتر حسن انوری، آذربایجان، و اینکه زبان ترکی زبان مادری ایشان است گفتند بدون تردید استاد حسن انوری یکی از پاسداران زبان فارسی است. او از شخصیت‌هایی است که محافظ این زبان بوده و تحقیقات ایشان دربارۀ زبان فارسی کاری است کارستان و این هم از نیکبختی‌های زبان فارسی است که محققان و استادان بزرگ این زبان همچون شهریار، منوچهر مرتضوی، علامه طباطبایی و استاد حسن انوری آذربایجانی هستند. امیدوارم خداوند زبان فارسی را حفظ کند. این زبان عامل وحدت ملی ماست که پیوند بین اقوام ایرانی را حفظ کرده است. دکتر علی‌اشرف صادقی، منتخب بیست و پنجمین جایزۀ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار، دومین سخنران این جلسه بودند. ایشان با ذکر خاطراتی از سابقۀ شصت‌سالۀ دوستی خود با دکتر انوری که به واسطۀ دکتر معین و با کار فرهنگ‌نویسی در مؤسسۀ لغتنامۀ دهخدا آغاز شد، بیان داشتند: اشتغال در سازمان تألیف کتاب‌های درسی از خدمات بسیار بسیار مهم دکتر حسن انوری است. ایشان با حسن انتخاب، زبان خوب و نثر فصیح و در نظر گرفتن اقتضائات زمان که چه مطالبی باید در کتاب‌های درسی برای نوآموزان گنجانده شود، کتاب‌های آموزش زبان و ادبیات فارسی مدارس را تألیف کردند. خدمت علمی دیگر دکتر انوری کتاب چندجلدی او دربارۀ حافظ است. اما این کارها در مقابل تألیف فرهنگ عظیم سخن یک مقداری رنگ می‌بازد و ایشان با تجربیات و اندوخته‌های متعددی که در تهیۀ جزوات فرهنگ دهخدا کسب کرده بودند دست به تألیف فرهنگ بزرگ سخن زدند. دکتر صادقی با اشاره به دشواری‌های کار دکتر انوری در تألیف فرهنگ سخن افزودند: از نظر روش فرهنگ‌نویسی کار دکتر انوری دستاوردی بزرگ بود که تقریباً به سبک فرهنگ‌های معتبر غربی تألیف شده و تنها فرهنگ بزرگ زبان فارسی است که کامل شده و دارای شیوه‌‌نامه است و بر پایۀ فارسی معاصر نوشته شده است. دکتر بهرام پروین گنابادی، که ادارۀ جلسه را نیز بر عهده داشتند، دیگر سخنران این بزرگداشت بودند. موضوع سخن‌رانی ایشان تجددگرایی دکتر انوری در تألیف‌ کتاب‌های درسی فارسی بود. دکتر پروین گنابادی با اشاره به شیوۀ آموزش مکتب‌خانه‌ای که بعضاً خرافات را ترویج می‌کرد، بیان داشتند کتاب‌های فارسی درسی که دکتر انوری نوشته‌اند دانش‌آموزان را با خردمندی و واقع‌گرایی که برای پیشرفت ضروری است، بارآورده و باوری که دکتر انوری به تجدد و ضرورت آن در مبارزه با خرافات و عقب‌ماندگی داشته‌اند در کتاب‌های درسی تألیف ایشان ظهور پیدا کرده است. دکتر پروین گنابادی در پایان سخنان خود گفتند: دکتر انوری آذربایجانی است، مانند من خراسانی نیست که با زبان بیهقی و منوچهری بزرگ شده باشد، ولی همان‌طور که همشهری ایشان خانم دکتر آموزگار همیشه گفته‌اند ما آذربایجانی‌ها حافظ زبان فارسی هستیم، اگر آذربایجان پرورشگاه دلیران است آن دلیران این‌گونه زبان فارسی را حفظ می‌کنند و به ما می‌آموزند تجدد چیست. دکتر محمد شادروی‌منش، استاد دانشگاه خوارزمی و از شاگردان دکتر حسن انوری، سخنران بعدی این مراسم نکوداشت بودند. ایشان با یادکرد دوران آموزگاری دکتر حسن انوری و تحسین شیوۀ تدریس استاد خود گفتند: دکتر انوری در دهۀ شصت در شرایطی قرار گرفتند که تصمیم گرفتند بر اثر بعضی آزارها که می‌دیدند بازنشسته شوند. بازنشستگی برای بسیاری از افراد پایان کار است، اما کار کارستان استاد انوری از این دوره شروع شد. ایشان در این دوران سرپرستی فرهنگی را بر عهده گرفتند که یکی از آثار ماندگار تاریخ و فرهنگ ایران به معنی اعم و فرهنگ‌نویسی فارسی به معنی اخص است.

مراسم نکوداشت حسن انوری | پایگاه خبری جماران https://www.jamaran.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C-16/1634690-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D9%86%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C

حسن انوری؛ فرزند خلف دهخدا و معین - ایسنا https://www.isna.ir/news/1403032416562/%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF-%D8%AE%D9%84%D9%81-%D8%AF%D9%87%D8%AE%D8%AF%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%86

خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency - مراسم گرامیداشت دکتر حسن انوری https://www.mehrnews.com/photo/6135463/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C