ERLAN KARIN

Сегодня с участием Министра обороны Руслана Жаксылыкова состоялась торжественная церемония, посвящённая присвоению авиабазе Сил воздушной обороны Казахстана в Талдыкоргане имени дважды Героя Советского Союза Сергея Луганского. Увековечить память легендарного лётчика в названии авиабазы ранее предложил Глава государства Касым-Жомарт Токаев в своём выступлении на заседании Национального курултая в Атырау. Сергей Луганский в годы войны совершил 390 боевых вылетов, сбив лично 37, а в групповых боях – 6 самолётов противника. Он ушел в армию из Алматы и сюда же вернулся после выхода в запас. Поэтому весьма символично, что имя Сергея Луганского теперь носит авиабаза, защищающая небо над его родным городом. Это ещё одно свидетельство того, что в Казахстане помнят и чтят своих героев.

Бүгін Қорғаныс министрі Руслан Жақсылықовтың қатысуымен Қазақстан әуе қорғанысы күштерінің Талдықорғандағы авиабазасына Кеңес Одағының екі мәрте батыры Сергей Луганскийдің атын беруге арналған салтанатты іс-шара өтті. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайдың Атырауда өткен отырысында әйгілі ұшқыштың есімін жұрт жадында жаңғырту үшін авиабазаны оның атымен атауды ұсынған болатын. Сергей Луганский соғыс жылдары 390 рет әуеге көтеріліп, жеке өзі жаудың 37 ұшағын, ал топтық шайқаста 6 ұшақты атып түсірді. Ол әскерге Алматыдан аттанып, запасқа шыққан соң осында қайта оралды. Сондықтан Сергей Луганскийдің есімі берілген авиабаза оның туған қаласының аспанына қорған болады. Мұның символдық мәні бар. Қазақстанда батырлардың есімі ешқашан ұмытылмайды. Бүгінгі іс-шара – соның айқын дәлелі.

В Парламенте рассмотрен очередной законопроект в рамках реализации инициатив Национального курултая. Напомню, в своей Атырауской речи Глава государства предложил максимально усилить ответственность за производство наркотических веществ, приравняв его к самым тяжким преступлениям. И сегодня Мажилис в первом чтении одобрил инициированный депутатами проект закона по вопросам противодействия незаконному обороту наркотических средств, психотропных веществ и их прекурсоров. Законопроектом усиливается уголовная ответственность за организацию производства и сбыта наркотиков вплоть до пожизненного лишения свободы. Также вводится уголовная ответственность за незаконный оборот компонентов синтетических наркотиков, что позволит более эффективно выявлять и пресекать деятельность подпольных нарколабораторий. Отмечу, что в прошлом году Правительством был принят Комплексный план по борьбе с наркоманией и наркобизнесом, нацеленный в первую очередь на профилактику наркомании и снижение числа наркозависимых в стране.

Парламент Ұлттық құрылтайда көтерілген бастамаларды жүзеге асыру аясында кезекті заң жобасын қарады. Мемлекет басшысы Атырауда сөйлеген сөзінде есірткі заттарын өндірген адамдардың жазасын барынша күшейтіп, мұндай әрекетті аса ауыр қылмыстарға теңестіруді ұсынды. Бүгін Мәжіліс бірінші оқылымда есірткінің, психотроптық заттардың және олардың прекурсорларының заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы депутаттар әзірлеген заң жобасын мақұлдады. Заң жобасына сәйкес есірткі өндіруді және оны өткізуді ұйымдастыратын адамдарға қылмыстық жауапкершілік күшейтіліп, өмір бойы бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған. Сондай-ақ синтетикалық есірткінің құрамдас бөліктерінің заңсыз айналымына қатысты жауапкершілік енгізіледі. Бұл қадам астыртын есірткі зертханаларын анықтауға және олардың жолын кесуге мүмкіндік береді. Үкімет былтыр нашақорлықпен күресу және елімізде есірткіге тәуелді адамдардың санын азайту үшін Нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күреске қатысты кешенді жоспар бекіткен болатын. Мәжілісте қаралған заң жобасы осы бағыттағы жұмысты жандандыруға жол ашады.

Сегодня Глава государства подписал инициированные депутатами Парламента поправки в Закон о государственных наградах. Это уже третий закон, принятый в рамках реализации инициатив Национального Курултая. Напомню, что ранее был принят закон о запрете вейпов и закон по вопросам защиты прав женщин и безопасности детей. Принятые законодательные поправки предусматривают присвоение степеням военного ордена «Айбын» имен легендарных воинов-героев: Сагадата Нурмагамбетова, Бауыржана Момышулы, Рахимжана Кошкарбаева. Подобная практика присвоения государственным наградам имен известных личностей является общепринятой в мире. Персонализация государственных наград способствует увековечиванию памяти о национальных героях, а также служит укреплению общенационального единства, развитию патриотического воспитания. Напомню, что инициативу о присвоении степеням ордена «Айбын» имен трех национальных героев Президент Касым-Жомарт Токаев озвучил на третьем заседании Национального Курултая в Атырау. Тогда же Глава государства предложил назвать авиабазу в Талдыкоргане именем дважды Героя Советского Союза Сергея Луганского. Эти инициативы являются данью памяти всем ветеранам и труженикам тыла – всем тем, кто внес свой неоценимый вклад в Победу, 80-летие которой мы будем отмечать уже в следующем году.

Бүгін Мемлекет басшысы Парламент депутаттарының бастамасымен әзірленген «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік наградалар туралы заңына өзгерістер енгізу туралы» заңға қол қойды. Бұл – Ұлттық құрылтайда көтерілген бастамаларды жүзеге асыру аясында қабылданған үшінші заң. Бұдан бұрын вейптерге тыйым салу және әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғау мәселесіне қатысты заңға қол қойылды. Енгізілген түзетулерге сәйкес «Айбын» орденінің дәрежелеріне аты аңызға айналған батырларымыз – Сағадат Нұрмағамбетовтің, Бауыржан Момышұлының және Рақымжан Қошқарбаевтың есімін беру көзделген. Мемлекеттік наградаларды атақты тұлғалардың атымен атау тәжірибесі көптеген елде бар. Мұндай қадам халық қаһармандарының есімін ұлықтауға, жалпыұлттық бірлікті нығайтуға және отаншылдық сезімді оятуға зор үлес қосады. Атырауда өткен Ұлттық Құрылтай отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Айбын» орденінің дәрежелеріне ұлт батырларының есімін беруді ұсынды. Сондай-ақ Президент Талдықорғандағы әскери авиабазаға Кеңес Одағының екі мәрте батыры Сергей Луганскийдің есімін беру туралы мәселе көтерді. Бұл бастамалар келесі жылы 80 жылдығы атап өтілетін ортақ жеңіске өлшеусіз үлес қосқан соғыс және еңбек ардагерлеріне жасалған шексіз құрметтің белгісі.

Продолжается практическая реализация инициатив, выдвинутых на Третьем заседании Национального курултая. Сегодня в первом чтении Мажилисом были приняты законодательные поправки по вопросам игорного бизнеса, лотерей и лотерейной деятельности. Данные поправки были инициированы депутатами после Атырауской речи Касым-Жомарта Токаева, в которой он обозначил пять главных социальных проблем современного общества. В частности, в своем выступлении на заседании Национального курултая Президент отметил, что лудомания приносит неисчислимые беды, разрушая тысячи семей и толкая многих людей на преступления. Поэтому Глава государства поручил принять закон о противодействии игровой зависимости до конца текущей сессии Парламента и разработать Комплексный план для борьбы с лудоманией. Напомню, что в обсуждении законопроекта активное участие приняли члены Национального курултая и Совета по молодежной политике при Президенте, которые одними из первых актуализировали данную проблему в общественном поле.

Сегодня Глава государства подписал закон по вопросам обеспечения прав женщин и безопасности детей. В связи с этим хочу отметить три момента. Первое. Касым-Жомарт Токаев с самого начала своего президентства последовательно проводит линию, нацеленную на защиту прав женщин и детей. Все эти годы поэтапно выстраивалась система комплексных мер по борьбе с семейно-бытовым насилием. И нынешний закон завершает правовую регламентацию противодействия домашнему насилию. Второе. Создание эффективного механизма борьбы с бытовым насилием стало результатом конструктивного сотрудничества власти и общества. Например, первоначальные инициативы в этом направлении были выработаны на основе предложений и рекомендаций членов Национального совета общественного доверия. В подготовке подписанного сегодня закона активное участие принимали Уполномоченный по правам ребенка, члены Национального курултая и Национальной комиссии по делам женщин и семейно-демографической политике. Третье. Новый закон является одной из реализованных мер общенациональной кампании по борьбе с пятью пороками общества, инициированной Президентом. В Атырауской речи Глава государства в числе таких проблем обозначил семейно-бытовое насилие, буллинг и агрессию. Благодаря принятию данного закона в Казахстане теперь одно из самых передовых законодательств по противодействию бытовому насилию. Вместе с тем, надо понимать, что для эффективного противодействия домашнему насилию необходимо сформировать в обществе атмосферу нетерпимости к агрессии в любом виде, культивировать ценности взаимоуважения, доброжелательного отношения к другим людям.

Бүгін Мемлекет басшысы әйелдердің құқығы мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелеріне арналған заңға қол қойды. Осы орайда мынадай үш мәселеге назар аударған жөн. Бірінші. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев әуел бастан әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғау ісіне баса мән береді. Осы жылдарда тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы күреске қатысты кешенді шаралар жүйесі кезең-кезеңімен қалыптасты. Бүгін қабылданған заң отбасындағы зорлық-зомбылыққа қарсы іс-қимылды құқықтық тұрғыдан реттеу ісін қорытындылайды. Екінші. Тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы күрестің тиімді механизмін жасау – билік пен қоғамның сындарлы ынтымақтастығының нәтижесі. Мысалы, бұл саладағы алғашқы бастамалар Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі мүшелері берген ұсыныстар мен ұсынымдар негізінде әзірленді. Бүгін қабылданған заңды даярлауға да Балалардың құқықтары жөніндегі уәкіл, Ұлттық құрылтай мен Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссияның мүшелері белсене атсалысты. Үшінші. Жаңа заң – Президенттің қоғамдағы бес кеселмен күресу жөніндегі жалпыұлттық бастамасы аясында қабылданған нақты шараның бірі. Президент Атыраудағы сөзінде қоғамдағы кеселдің бірі ретінде тұрмыстық зорлық-зомбылықты, буллинг пен агрессияны да атап өтті. Осы құжатты қабылдаудың арқасында Қазақстанда зорлық-зомбылыққа қарсы іс-қимылға негізделген ең озық заңнама қалыптасты. Сонымен бірге, отбасындағы зорлық-зомбылықпен тиімді күресу үшін қоғамда агрессияның кез келген түріне төзбеушілік ұстанымын орнықтыру маңызды. Сондай-ақ қоғамда өзара көмек пен сыйластық, басқа адамдарға құрметпен қарау құндылықтарын дәріптеу керек.

Сегодня Сенат одобрил Закон по вопросам обеспечения прав женщин и безопасности детей. Законопроект был разработан депутатами Мажилиса в сентябре 2023 года, сразу после Послания Главы государства, в котором он поручил усилить ответственность за семейно-бытовое насилие. Активное участие в его подготовке приняли Уполномоченный по правам ребенка Динара Закиева, члены Национальной комиссии по делам женщин и семейно-демографической политике при Президенте, а также члены Национального курултая. Ключевыми законодательными новеллами являются криминализация бытового насилия, ужесточение наказания за все формы насилия в отношении детей и целый комплекс профилактических мер по борьбе с домашним насилием. Отмечу, что защита фундаментальных прав женщин и детей является одним из приоритетов государственной политики и постоянно находится в центре внимания Главы государства. На Третьем заседании Национального курултая семейно-бытовое насилие обозначено Президентом как один из социальных пороков, с которыми необходимо вести непримиримую борьбу.