جناب گاو

تعجبم از تعداد زیاد کسانی که گزینه "عباس‌میرزا ملک‌آرا" را در این کوئیز انتخاب کردند. آیا احتمالا او را با پدربزرگ ناصرالدین‌شاه، عباس‌میرزای دلاور، اشتباه گرفتند؟

بساط‌اندازی تکراری و‌مهوع «متخصصین» اقتصاد و‌ مدیریت قدیم‌ها بازار که بر پا می‌شد، پهلوان و سیاه‌باز و لوطی و عنتر بساط کاسبی خودشان را به پا می‌کردند. البته ادعایی نداشتند ‌‌و‌مردم را سرگرم می‌کردند. ضرری نداشتند. مشابهاً، هربار سیرک انتخابات راه می‌افتد، فوری پرفسور مدیریت (مثلا ع.ن.م در شریف) و استاد اقتصاد بساط «تخصص» خود را پهن می‌کنند با مشتی راهکار ‌‌و کلی‌بافی و با گوشه‌ی چشمی به سفره دولت نخبه‌مدار و‌ به طمع گداخوری میلیاردی از بیت المال. البته زیان اصلی این‌ها افزودن به باد سیاستمدار نادان و زحمت دادن به مسلمین است. کل زندگی‌شان چیزی نبوده جز رانت سیاسی اقتصادی با کارنامه‌های سرشار از «مهندسی سیستم‌های اقتصادی اجتماعی»، و هزار جور «برنامه‌ریزی توسعه» و لابی‌گری‌های چرب و پُر سود و کمک به تورم و‌ ترویج بی‌امان نخبه‌گرایی پر از منافع. آنوقت ادعای طرفداری اقتصاد باز هم دارند! سنگ پای قزوین جلوی این‌ها کم می‌آورد. سراسر عمرشان صرف تبلیغ خود کرده‌اند با دوشیدن حداکثری مدرک بی‌ارزش خود و دزدیدن عمر جوانان و تربیت کارمند مرید و لابی‌گری برای بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ خصولتی و ایجاد انحصار. حالا چند نفر پیدا می‌شود که یقه این‌ها را بگیرند و سابقه ‌و سوادشان را عیان کنند؟ کی به کیه؟! بین آخوند و پرفسور مدیریت و‌اقتصاد، کار آخوند مسلما سخت‌تر است! اولاً، آخوند مجبور است در قالب خاصی رفتار کند. ثانیاً، همه مشتریان آخوندها خام و ساده نیستند. همه آخوندها هم حقه‌باز نیستند. در حالی که کلیه مشتریان پرفسور اقتصاد و مشاور مدیریت ، جوان و ساده و خام هستند و یا بی‌اطلاع و یا احمق عاشق مفت‌گویی و‌مفت‌شنوی. اما هنوز این مدعیان جفنگ‌گو بر خر زمان سوارند. این جاست که کار من هم سخت می‌شود، چون انتقاد از آخوند کار راحتی است، دقیقا به این خاطر که آخوند باید مقید به چیزی باشد. مخاطب هم همراه ماست. اما این مطلب را که تکنوکرات‌ها و اساتید دانشگاه افرادی توخالی و حقه‌باز درجه یک هستند، فقط جمع معدودی می‌فهمند و معمولا هم با تجربه گران می‌فهمند، نه به وسیله صحبت‌های ما. متخصص مفت‌گوی مدیریت به هیچ امری و به هیچ علم واقعی یا مسولیت‌پذیری واقعی مقید نیست. هرچه خواست می‌گوید؛ فقط باید ظاهر واژه‌ها یک منطق سطحی و‌ گرامری داشته باشد و‌ با کمی دلسوزی و دلواپسی و نمایش تعهد اجتماعی و بعضاً اشک ‌تمساح همراه باشد. هیچ مطلبی که بتوان یقه کسی را با آن گرفت و ادعایی را حقیقت‌آزمایی کرد گفته نمی‌شود. نمایش بسیار راحتی است. زمانه نخبه‌گرایی و‌ مدرک‌پرستی هنوز سر نیامده و چاپلوسی ‌‌و پاچه‌خواری هم هنوز مشگل‌گشاست. لاجرم، عطر که خود نبوید، محتاج پاچه‌خوار باشد که آن را بگوید! فقط حیف مغز و‌عمر جوانان منفعل و چشم‌هایی که به بسته بودن عادت کرده است.

"حقیقتی که در غبار تبلیغات فراموش می شود: اتحاد جماهیر شوروی علم زده ترین، تخصص گراترین و نخبه محورترین سیستمی بود که در کل عهد مدرن وجود داشت!" درست برعکس سوئیس! در مورد توئیت فوق این مطلب را قبلا نوشتم! @jenabegav

سوئیس دکتر حسین صادقی در اینجا در مورد تفاوت سوئیس و ایران گفته، ولی چند نکته کوچک را در مورد سوئیس نگفته‌اند که من برایتان می‌گویم: سوئیسی‌ها در تاریخ‌شان هیچ چیز مهمی را اختراع نکرده‌اند، دانشمند یا سیاستمدار بزرگ خیلی کم داشته‌اند و فیلسوف بزرگ تقریباً هیچ! سرانه تحصیلات آکادمیک‌شان در اروپا از پائین‌ترین‌هاست. حتی در مورد بیزینس بانکداری که بهترین در جهان است، بیشتر به آموزش عملی حین کار متکی‌اند و وقعی به مدارک دانشگاهی MBA یا بانکداری نمی‌نهند. سوئیس از ۲۶ کانتون کوچک تشکیل شده که هرکدام خودمختارند. این کشور بسیار کوچک (با مساحتی نصف استان اصفهان) یک زبان ملی یا یک زبان رسمی ندارد و چهار زبان مختلف در کانتون‌های مختلف آن استفاده می‌شود. اگر نمی‌دانید، حدس بزنید پایتخت رسمی سوئیس کجاست! زوریخ، بِرن، لوزان....؟ کدامیک؟ جواب: سوئیس اصلا پایتخت رسمی ندارد! زوریخ بزرگترین شهرش است، ولی بِرن در عمل (و نه از لحاظ قانونی) مرکزیت بیشتری دارد. دولت مرکزی بسیار کوچک و ضعیف و هبچکاره‌ای دارد، به نحوی که خیلی از خود سوئیسی‌ها اصلا نمی‌دانند رئیس‌جمهور وقت مملکت‌شان کیست. سوئیس عضو سازمان ملل یا اتحادیه اروپا نیست، پول خودش را دارد. در واقع، سوئیس آخرین کشوری در دنیا بود که استاندارد طلا برای پول را کنار گذاشت (در ۱۹۹۹). به ندرت خود را وارد اتحاد با کشورهای دیگر می‌کند و خیلی کاری به دنیای خارج ندارد. این نیست که مردم سوئیس خیلی افراد فرهیخته‌ای بوده باشند. گاه بین کانتون‌ها یا بین افراد دو روستا دعواها و جنگ‌های جدی بر سر یک چشمه آب درمی‌گرفت. در مورد "خرافی"بودن هم، سوییسی‌ها مثل بقیه اروپا عقاید مسیحی داشتند، آمیخته شده با کلی اعتقادات عوامانه در مورد اجنه (که معمولا به صورت کوتوله تصور می شدند) و انواع و اقسام موجودات عجیب و غریب دیگر. خلاصه که این سوئیسی‌ها در هیج چیزی شانس نداشتند: نه روشنفکران بزرگ داشتند، نه یک رهبر بزرگ سیاسی یا دیکتاتور مصلح، نه یک دولت توسعه‌گرا، نه اقتصاددانان برجسته، نه برنامه‌های توسعه صنعتی، نه صنایع پیشرو، نه عمق راهبردی در مناسبات خارجه داشتند، نه دارای پیشینه تمدنی ۲۵۰۰ساله بودند،..... بعید بدانم تا ۱۰۰ سال دیگر هم به فکر ایجاد سازمان ملی نخبگان بیفتند و متاسفانه دکتر شریفی زارچی هم آنجا نیست تا پیشنهاد تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی را به آنها بدهد. همه ی تاریخ‌شان هم درگیر مفاهیم پیش‌وپا افتاده‌ای چون عدم تمرکز، آزادی و محترم شمردن حقوق مالکیت یودند. عقب‌افتاده‌های دوزاری یک انقلاب هم نکردند! سوئیسی‌ها عقل دارند، ولی نه آن عقلی که آقای دکتر صادقی یا خیلی‌های دیگر می‌پندارند. @jenabegav

و اما بعد! از آنجایی که انسان، انسانِ هبوط یافته است، اعمالش، حتی اعمال درستش که با نیت خیر و درست انجام می‌دهد، چیزی از خطا و بنابراین رنگی از ضرر در خود دارد. برای خودش و برای دیگران! قربانی دادن یا فدیه دادن به هر نحوی در حقیقت راهی است برای جبران این! انسان با قربانی و فدیه مضرات کیهانی اعمالش را می‌زداید. بیهوده نیست که تمام ادیان و فرهنگ‌های کهن، قربانی و فدیه را به گونه‌ای در خود داشته‌اند. عید قربان بر همه دوستان مبارک!