Shahnoza Soatova blogi

Камола Алиева ва Дилфуза Куроловаларнинг фикрларига қўшиламан. Жумладан қуйидагиларга: 1. Оилавий зўравонликни криминаллаштирувчи Қонун қабул қилинганидан кейин зўравонлик бўйича мурожаатлар статистикаси ортганини табиий ҳол деб қабул қилиш керак. Чунки энди мурожаатлар қайд этиляпти, ишлар очиляпти, табиийки, статистикада 0 дан юқори рақамлар пайдо бўлади. “Кейинчалик зўравонлик бўйича жавобгарликка тортилаётганларни кўрганларга бу таъсир қилиб, тийилиш эффекти пайдо бўлади ва статистика тушади” деяпти Куролова. Умид қиламиз. 2. Интернетда аёлларнинг булинг қилиниши, хусусан, Лола кейсига тўхталишган. Куролова ўзининг шахсий тажрибасини гапириб, интернетда унга нисбатан “хейт” бошланганида бирданига юзлаб одамлар чиқиб унга хабарни етказишгани, гўёки оғзаки қўллашгани, аммо ўша хейтерларга нисбатан тармоқда бирон сўз айтишга қўрқишгани ва буни тан олишганини айтяпти. (Менимча, бу "ижтимоий иккиюзламачилик") 4. “Эркак эркакка нисбатан ёмон гапларни ёзса, дарров баҳсни реал ҳаётга кўчириш ва тенг шароитда куч синашиш мумкин. Аёл эса ундай қилмайди, шахсийда телефон рақамини олиб чиқиб юзма-юз гаплашиб куч синаша олмайди. Яъни аёлларни булинг қилишнинг зарарли оқибати йўқ деб ишонганлари учун уларга қаттиқроқ босим бўлади”. – Камола Алиева. 5. Камола Алиева бутун жамиятдаги аёллар ўртасида “опа-сингиллик” ғоясини илгари суряпти. Яъни ҳар бир аёл бошқа бир аёлни қўллаши керак, жуда бўлмаганда жим туриши лозим”, деяпти. Ўзимнинг хулосамни айтсам: зўравонлик муаммоси кўтарилганида, ҳамма шахсий қобиқдан ташқарига чиқиб бутун жамият бўлиб биргаликда курашиши шарт. Чунки... Зўравонлик авж олган жамиятда забун ("комплексли") инсонлар, қўрқоқлар, ношудлар, журъатсизлар, муте қултабиат одамлар кўп бўлади. Бу эса кучсизлар ва мағлублар жамиятини юзага келтиради. Биз музаффарлар жамияти бўлиб қолишимиз керак! Фарзандимизнинг қадди тик, боши баланд, тили узун бўлиши лозим. Онасини ҳар куни зулм остида кўрган фарзандларнинг қадди қандай тик бўлсин? Юқоридаги иқтибослар сўзма-сўз эмас, хотирадан тахминий ёзилди. Яна контекст масаласи ҳам бор. Шунга подкастни тўлиқ кўринглар. https://youtu.be/b_UFvBFONb8

Кеча "Жаннат оналар оёғи остидадир" фильмига тушдик. Фильм яхши, кўринглар, тавсия қиламан, спойлер бўлмаслиги учун батафсил тақриз ёзмайман. Битта фикр фақат: шундай фильмнинг ўғирланган версиясини кўраётганлар қандай ўйлашади? Ҳай, қароқчиларнинг худоси пулдир, томоша қилаётганлар фильмнинг маълум бир жойга келганда миясига "тинг" этиб урмайдими, манам ёмон одамаканманку, бировнинг ҳақини еб қўйибману деб тавба қилмасмикан? Чунки картинада умуминсоний ва диний қадриятлар кўрсатилган: ҳажга бориш, онани улуғлаш, бировнинг ҳақидан қўрқиш... Парадокс-да ғалати. @shahnozxon

DUEL Dadil bo’l maydonda, She’r mag’lub bo’lmagay. Shoir bor Vatanda Til, millat o’lmagay! Muallif va rejissor: Erkin Bozorov Badiiy rahbar: Alisher Sa’dullayev Prodyusser va maslakdoshimiz: Mehrinoz Abbosova Tasvirchi: Hojiakbar Nurmuhammedov Colorist: Asilbek Umarov Hamkorlik va ushbu xayrli loyiha uchun Yoshlar ishlari agentligiga tashakkur bildiramiz. Batafsil ma’lumot @duelloyihasi telegram kanalida. -Qo’lida qalami bor yoshlar, Kutamiz, ko’rishguncha “DUEL”da.

“Ходунок” — юрмачоқ. Мена ёқди👍 Фанлар академияси Шарқшунослик институтида янги сўз ва атамаларнинг ўзбекча муқобилини топиш ва қўллаш бўйича таклифларга бағишланган муҳокамада қатнашдим. Аввало, шу ишнинг бошланганига шукр. Атамалар билан анчадан бери ҳеч ким шуғулланмаётган эди. Бу эса тилимизда акс этди, табиий. Ишни нимадандир бошлаш керак эди. Бошланди — хайрли бўлсин. Ҳозирча 40 та атамага нисбатан муқобил сўзлар тақдимот қилинди. Атамалар соҳаларга масъул вазирлик ва идоралар томонидан таклиф қилинган, ФА олимлари томонидан кўриб чиқилган. Бу ҳали илк қадам, Комиссия йиғилиши ҳам эмас, мутахассислар иштирокидаги муҳокама холос. Менга айрим таклифлар ёқди. Масалан, эндигина юришни ўрганаётган болажонлар учун ишлатиладиган "ходунок"ни "аравача" ва "адақарава" (оёқарава) дейиш таклиф қилинган эди. Ўша ерда сўзга чиққан устоз тилшунос олим Абдуваҳоб Мадвалиев "юрмачоқ" сўзини таклиф қилдилар. Кўпчиликка ёқди, менга ҳам. Кўп вариантлар ўзи тилимизда мавжуд ва қўлланиб келаётган сўзлар, айримлари "адашиб" ҳужжатларга кириб қолган. Масалан, қумқоғоз ва жилвирқоғоз фаол қўллангани ҳолда қайсидир ҳужжатларда "наждак қоғози" бўлиб кетган. Буни тузатиш керак, холос. Бўнак (аванс), конфиденциал (махфий), маркировка (тамғалаш), кутилма (прогноз) каби сўзларни аллақачон тилимизда мавжуд, уларни атама сифатида расман тасдиқлаб қўйиш кифоя. Лекин тилимиз бисотидан олинган ёки янги ясалган атамалар ҳам таклиф қилинган. Менимча, бу таклифларни ҳали ўйлаш, пишитиш, чуқурроқ тадқиқотлар ўтказиш ва муҳокама қилиш лозим. Ўзим аллақачон тармоқларда қўлланаётган етказма (доставка), қистирги (скрепка) сўзларини рўйхатга киритишни таклиф қилдим. Яна битта таклифимни айтиш эсдан чиқибди. "Неустойка" сўзини "айбона" деб қўлласак бўлар ("Эгамберди, шу буғдойнинг вазнига бараварлаб саримағиз ундан торт, айбонанг учун устига ўзимиздан бир пуд ун ҳам қўш". А. Қодирий, „Обид кетмон“). Умуман олганда, ҳозир атамалар соҳасида бирмунча тартибсизлик мавжуд. Илмий атамалар бир томон, тилимизга кириб келаётган оммавий янги сўзлар бошқа томон, бир пайтлар чала ўгирилган атамалар, турли қўлланаётган атамалар ва ҳоказо – қилиниши керак бўлган ишлар кўп. Шу сабабли қатъият билан бу йўналишда ишни давом эттириш керак. Атамалар ҳали кўп муҳокама қилинади, комиссия ҳам кўради, жамоатчилик ҳам. Бу илк қадам холос. Жамоатчиликдан фикр, мулоҳаза ва қўллов кутиляпти. Халқимиз сўзга бой, ўнта миядан чиқмаган фикр ўн биринчисидан чиқиши мумкин. Бошқа томондан алифбо ислоҳи сингари бу йўналиш ҳам босим остида қолиб кетмасин. Тилимиз учун ҳамжиҳатлик қилайлик. @shahnozxon

Хоразмда "Ишқ ва андуҳ" фильми намойиш этилди. Картина яқинда премьера қилинди, бугун "Кинокарвон" доирасида вилоятнинг Гурлан туманида аҳолига тадқим этилди. Кинематография агентлиги ташаббуси билан ҳар йили ўтказилиши анъанага айланган "Кинокарвон" акцияси бу йил ҳам республика бўйлаб ижодий сафарларини давом эттирмоқда. Тадбир доирасида Ўзбекистон халқ артисти Теша Мўминов, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артистлар Матёқуб Матчонов, Боир Холмирзаев ҳамда Раъно Шомирзаева, Хусан Мусабоев, Болтабой Тошматов, Барно Қодирова, Али Ниязембетов, Умид Искандаров каби таниқли киноижодкорлар билан ижодий учрашувлар ташкил этилади. Маълумот учун, "Кинокарвон" акцияси Хоразмда 30 апрель ҳамда 1–2 май кунлари бўлиб ўтади.

“Жаннат оналар оёғи остида” фильми телеграм каналларга чиқиб кетибди. Бир муҳим савол бор, агар шу телеграм каналдаги рухсати олинмай тарқатилаётган фильм ҳаволасини шахсий хабарда ё таниш-қариндошлар группасига тарқатса нима бўлади? Ҳуқуқшунос Муроджон Нажмиддиновнинг огоҳлантиришича: “…фильмни исталган шаклда ва жойда тарқатиш учун ҳуқуқ эгасидан рухсат олиниши шарт. Бу талаб фақатгина блогерлар, стриминг платформалари ва телеканалларгагина эмас, балки барчага тааллуқли. Масалан, Telegram тармоғида каналлардан бири фильм тарқалди. Бу ўрнида фақатгина уни жойлаган канал эгаси эмас, балки танишингизга шахсий хабарлар орқали улашган сиз ҳам жавобгар бўласиз”. Жаримаси эса яхшигина (миқдорини бу ердан кўриш мумкин) Мени қувонтираётгани, бугун твиттерда ва телеграмда шу тарқатувчи каналларни қоралаш ва уларга “спам босиш”га чақириқларни кўп кўрдим. Демак, жамият интеллектуал мулк ўғриларига муносабатида кутилган ўзгариш бошланди. Бу бировнинг ҳақига хиёнат эканини англашмоқда. Бардавом бўлсин! @shahnozxon

Мана бу видео тарқалгандан кейин Болалар омбудсмани зудлик билан эътибор қаратиб, воқеани назоратга олган эди. Ушбу воқеа 23 март Тошкент шаҳар, Чилонзор туманида содир бўлган. Ўғил тоғасининг дўконида бўлганда 43 ёшли отаси келиб, болани ўзи билан олиб кетмоқчи бўлади. Бироқ, бола отаси билан кетишни хоҳламаслигини, уйдаги доимий жанжал сабаб, энди улар билан яшамаслигини айтади. Ота ўғлига нисбатан зўрлик ишлатиб болани барибир олиб кетмоқчи бўлади. Болалар омбудсманига кўра, ушбу оилада эр-хотин ўртасида ўзаро келишмовчилик ҳолатлари мунтазам кузатилган. Ҳатто шу йилнинг 2 февраль куни Ўртачирчиқ тумани ИИБ томонидан боланинг онасига эр тазйиқларини чеклаш учун ҳимоя ордери ҳам берилган. Суд 27 апрель куни, фарзандига зўрлик ишлатган отани майда безорилик ҳамда совуқ қуролни ёки совуқ қурол сифатида фойдаланилиши мумкин бўлган ашёларни олиб юришда айбдор топиб, унга нисбатан 5 сутка қамоқ жазоси тайинлади. 🧠@nurbekalimov

Bugun raqibimiz turnir peshqadamlaridan biri - Tailand terma jamoasi 💪🏼 Bu “A” guruhida birinchi o‘rin uchun o‘yin. Chiptalarni iTicket.uz sayti orqali xarid qiling va “Humo Arena”da yigitlarimizni qo‘llab-quvvatlang 🔥 —————————— Сегодня нашим соперником станет один из лидеров турнира - сборная Тайланда 💪🏼 Это матч за первое место в группе А. Приобретайте билеты на сайте iTicket.uz и поддержите наших ребят на «Хумо Арене» 🔥

Божхона қўмитаси матбуот хизматида кўп йиллардан бери хизмат қилиб келаётган Ҳусан Тангриев янги лойиҳа — "Божхонада" подкастини суратга олиш бошланганини ва унинг биринчи сони олинганини хабар қилди. Подкастнинг илк сонида жуда долзарб мавзу — тамаки маҳсулотларининг ноқонуний айланмаси кўтарилибди. Бу турдаги ноқонуний фаолиятга қарши давлат томонидан кескин чоралар кўриляпти, жавобгарлик кучайтириляпти, аммо бу ўлгур "бизнес" йўқолай демайди. Бу бўйича бир тадқиқот эътиборимни тортди: АҚШнинг Жорж Мейсон университети тадқиқотлари шуни кўрсатадики, тамаки маҳсулотларининг ноқонуний савдоси халқаро террорчи ташкилотлар ва жиноий гуруҳларни молиялаштириш учун йўналтирилар экан. Бу албатта даҳшат! Подкастда ҳали яна жиддий мавзулар кўтарилади ва туркум суҳбатлар уюштирилиб борилади, албатта кузатиб боринг. Мана бу ерда ҳозирги биринчи сонга ҳавола қолдираман. https://youtube.com/video/Opt9eiSKW_o/

Мана бу ҳолатга тегишли органлар эътибор қаратишини сўрайман, бирор жиддий кор-ҳол бўлмасидан. Нурбек Алимов каналида ёритилган ушбу мурожаат менга ҳам бугун келиб тушди. Видеони эълон қилишга юрагим дош бермади. Унда кап-катта эркак бир йигитни (балки вояга ҳам етмаган ўсмирдир) машина эшигида ушлаб олиб қаттиқ калтаклаяпти. Калтакланаётган йигитнинг "Яшамайман сиз билан" деяётганини, ураётган эркак эса "Милисага телефон қиладиган бўлдингми" деб зўравонликни давом эттираётганини кўриш мумкин. Мурожаат:

"Тошкент вилояти Ўртачирчиқ тумани Ўртаовул МФЙ да яшовчи М.Х. уй-жойни хотини ва фарзандларидан тортиб олиш ва уларни ҳайдаб чиқариш ниятида турмуш ўртоғи М. С. ни доимий равишда ўлдираман деб, шавқатсизлик билан уриб дўппослаб келмоқда. Сўнгги маротаба хотинини уриб, пичоқлаган ва онасини ҳимоя қилмоқчи бўлган ўғлини урган. Ўғил қочиб кўчага чиқиб йўловчи машинага ўтирганида уни кўчада шавқатсизларча уриб дўппослаган. Ушбу ҳолат бўйича аёл маҳаллага ва участковойга мурожаат қилса ҳам, хеч қандай чора кўрилмасдан келмоқда".

@shahnozxon