Sitpor.org سیتپـــــور

Science Communication in Network Science, Abbas K. Rizi I’m a Network Epidemiologist who moonlights as a science writer for the public. I mainly contribute to science communication as the editor-in-chief of sitpor.org (FA). Using my experiences, both in science writing and as a TA of different courses, I will reflect on the situation of science communication in the network science community. I’ll discuss the opportunities and materials severely lacking at all levels, such as the educational material for grad students and laypeople. 🎞 https://youtu.be/R4IDFcCnTrk ---------------------------------------------- @sitpor | sitpor.org instagram.com/sitpor_media #سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

Don't miss out—subscribe to our YouTube Channel: 🔗 youtube.com/@AbbasKRizi ---------------------------------------------- @sitpor | sitpor.org instagram.com/sitpor_media #سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

یکی از وبلاگ‌های خیلی خوب که همیشه معرفی می‌کنم Science After Sunclipse هست. بدون زرق و برق کاذب و به دور از حاشیه و شهرت‌طلبی مطالب عمیقی منتشر می‌کنه. برای مثل، این نوشته‌ها رو ببینید: RE: YOUR ENTHUSIASTIC LETTER FRIENDS DON’T LET FRIENDS LEARN PROBABILITY FROM YUDKOWSKY MORE ON BOHR ای کاش وبلاگ‌نویس‌های این چنینی بیشتر بودند! 🔗 https://www.sunclipse.org ---------------------------------------------- @sitpor | sitpor.org instagram.com/sitpor_media #سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

هم‌آغوشی راه‌شیری و آندرومدا:‌ برخورد دیگری در راه است! کهکشان راه‌شیری امروزی ما حاصل ادغام کهکشان باستانی راه‌شیری با عمر حدود ١٣ میلیارد سال و یک کهکشان کوچک‌تر به نام گایا-انسلادوس است که حدود ١٠ میلیارد سال قبل، با یکدیگر برخورد کردند و باهم کهکشان بزر‌گتر امروزی را تشکیل دادند. البته این تنها برخورد کهکشانی برای راه‌شیری نبوده و برخورد دیگری در راه است؛ این بار با کهکشان آندرومدا، نزدیک‌ترین کهکشان همسایۀ بزرگ به ما. با بزرگ‌تر شدن تلسکوپ‌ها و بالاتر رفتن کیفیت تصاویر در چند دهه اخیر، قاب‌های جذابی از کهکشان‌های در حال ادغام در فواصل مختلف در عالم ثبت شده. اتفاقی که ممکن است برای کهکشان‌های مجاور یکدیگر به‌دلیل برهمکنش‌های گرانشی رخ بدهد. آندرومدا حدود ٢.۵ میلیون سال نوری از راه‌شیری فاصله دارد و با سرعت بسیار زیاد در حدود ٣٠٠ کیلومتر بر ثانیه، در حال نزدیک شدن به ما است (جهت مقایسه، سرعت زمین به دور خورشید حدود ۳۰ کیلومتر بر ثانیه هست). بنابراین تخمین زده می‌شود که تا حدود ۵ میلیارد سال دیگر، این دو کهکشان باهم برخورد خواهند کرد و یک هم‌آغوشی کهکشانی را رقم خواهند زد! 🔗 sitpor.org/2024/05/galaxy-merger ---------------------------------------------- @sitpor | sitpor.org instagram.com/sitpor_media #سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

Crafting Questions & Linking Thoughts: Jari Saramäki on Network Science Research 🔗 youtu.be/HwdZS6Fy8X8 Join us for an insightful discussion with Jari Saramäki, a renowned expert in network science, where he shares his personal journey into the field. Jari talks about his motivation and research methods as well as how he selects interesting scientific questions. He emphasizes the importance of collaborative partnerships in driving his projects forward and discusses the essence of good scientific inquiry and how he navigates the process from initial curiosity to deep investigation. Additionally, Jari reflects on the importance of working with both seasoned and emerging researchers to cultivate a dynamic academic environment. Throughout the conversation, Jari provides thoughtful advice for new scientists on how to make their mark in academia and discusses how his approach to research has matured over his career. This interview not only delves into the mechanics of network science but also offers a deeper look at the personal and professional philosophies that guide successful research. If you are a new researcher or just curious about how science progresses behind the scenes, join us and gain valuable insights into the world of scientific research through the experiences of one of its most passionate practitioners. 🎧 Audio File ---------------------------------------------- @sitpor | sitpor.org instagram.com/sitpor_media #سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

Anatomy of a Post | Interview with Petter Holme about his blog petterhol.me/blog Join us for an in-depth discussion with Petter Holme, renowned for his influential blog on complexity science. In this interview, Petter discusses his motivations and the sustained effort required to manage a sophisticated science blog. He reflects on the beginnings of his blogging journey, the evolution of his content, and the decision-making process behind choosing blog posts over formal research papers. Throughout the conversation with Abbas Rizi, Petter shares insights into the feedback he receives from readers, the unintended academic uses of his blog posts, and his views on the future of science communication in an increasingly digital world. This dialogue also covers practical aspects for academics considering starting their own blogs, including Petter's personal approach to writing and managing content and the tools and resources that have been indispensable to him. Whether you're an academic, a student, or simply interested in the convergence of science communication and Complexity Science, this interview provides a thoughtful perspective on the impact and challenges of blogging in the scientific community. Join Petter Holme as he shares his experiences and advice for integrating blogging into professional scientific communication. 🔗 https://youtu.be/Wtjo7eWE76E 🎞 Watch on Instagram 🎧 Audio File ---------------------------------------------- @sitpor | sitpor.org instagram.com/sitpor_media #سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

پست موقت: 🔷 نقدی بر یک یادداشت پیتر هیگز فیزیکدان بریتانیایی و برندهٔ جایزهٔ نوبل فیزیک در سال ۲۰۱۳، هشتم آوریل امسال درگذشت. طبیعتاً خبر درگذشت چنین کسانی بازتاب زیادی می‌یابد. به‌عنوان مثال انجمن فیزیک ایران در تاریخ دهم آوریل این خبر را در وبسایت و کانال تلگرامش منتشر کرد. دکتر محمد طبیبیان نیز در کانال تلگرامش یادداشتی مرتبط با خبر درگذشت هیگز منتشر کرد. در این نوشته می‌خواهم در نقد یادداشت آقای دکتر طبیبیان به چند نکته اشاره کنم. آقای دکتر طبیبیان اقتصاددان است و طبیعتاً انتظار نمی‌رود که از جزئیات نظریه‌های فیزیکی اطلاع کامل داشته باشد ولی همین‌جا این سؤال پیش می‌آید که چرا کسی بدون اطلاع دقیق یادداشتی منتشر می‌کند که عمدتاً جنبه‌ٔ ترویجی دارد. البته علی‌الاصول هیچ‌کس نمی‌تواند کسی را از چنین کاری منع کند ولی از دانشگاهیان انتظار می‌رود که دقت علمی را فدای ترویج علم نکنند و اگر می‌خواهند در مورد موضوعی که در آن تخصص ندارند چیزی بنویسند، دست‌کم پیش از انتشار مطلب خود نظر یکی دو متخصص را جویا شوند. دیدن این یادداشت پرسش دیگری را هم به‌طور ناخودآگاه پیش می‌کشد. دانیل کانمن، برندهٔ نوبل اقتصاد ۲۰۰۲ حدود ده روز پیش از هیگز درگذشت. دکتر طبیبیان بسیار کوتاه و فقط در چند خط به این خبر پرداختند که آن هم فقط معرفی کتابی از کانمن بود، درحالی‌که انتظار می‌رفت در این مورد یادداشت مبسوط‌تری با اشاره به جنبه‌های مهم دستاوردهای کانمن بنویسند. بپردازیم به خود یادداشت و نقدهای وارد بر آن: ۱. در یادداشت از بُسون هیگز نام برده شده است:

در خبر ها بود که کاشف هیگز بُسون در سن ۹۴ سالگی درگذشت.

در همهٔ‌ متون فیزیک فارسی از کلمهٔ‌ «بوزون» به‌عنوان معادل Boson استفاده می‌شود نه «بُسون». دلیلی برای تغییر این معادل جاافتاده و آشنا وجود ندارد. ۲. گفته‌اند:

برای اولین بار دلیل این که چرا ماده از جرم و وزن برخوردار است مشخص شد.

هیگز سازوکاری برای جرم‌دار شدن ذرات بنیادی پیشنهاد کرد. این موضوع ربطی به وزن ندارد. وزن یک جسم نیروی گرانش وارد بر آن است و نه‌تنها به جرم جسم که به مکان آن هم بستگی دارد. ۳. گفته‌اند:

هیگز در جستجوی پاسخ به این پرسش که ماده چگونه خلق شده است، در سال های دهه ۱۹۶۰ یعنی بیش از پنجاه سال پیش از طریق محاسبات ریاضی به وجود این ذره پی برد.

هیگز سازوکاری برای جرم‌دار شدن ذرات بنیادی پیشنهاد داد که به نام سازوکار (مکانیسم) هیگز شناخته می‌شود. این سازوکار وجود ذره‌ای را پیش‌بینی می‌کند که به نام بوزون هیگز شناخته می‌شود. این تعبیر که هیگز به وجود این ذره پی‌ برد تعبیر درستی نیست. بین پیش‌بینی یا پیشنهاد و پی‌بردن فرق بسیاری هست. ۴. گفته‌اند:

به این نحو آنچه با الگوی ریاضی ثابت شد بعد از حدود پنجاه سال در شرایط آزمایشگاهی بی سابقه مشاهده و عملاً اثبات گردید.

چیزی با الگوی ریاضی ثابت نشد. اصولاً تعبیر ثابت شدن (یا اثبات شدن در شرایط آزمایشگاهی) تعبیر درستی نیست. فیزیک‌پیشه برای توضیح پدیده‌های طبیعی مدل ارائه می‌کند. مدل باید سازگاری ریاضی و منطقی داشته باشد ولی این به معنای اثبات چیزی نیست. مدل‌های ارائه‌شده به محک آزمایش می‌خورند و «تایید» می‌شوند، نه «اثبات». ۵. گفته‌اند:

نهایتاً دانشمندان موفق شدند دو اتم را شتاب دهند ...

آنچه شتاب داده شد اتم نبود، پروتون بود. شاید برخی از خوانندگان محترم موارد فوق را چندان مهم ندانند که نیاز به انتشار عمومی داشته باشد. به چند دلیل تصمیم به انتشار عمومی این نقد گرفتم. نخست آن که راهی برای دسترسی مستقیم به آقای دکتر طبیبیان نداشتم و امیدوارم کسی بتواند این نقد را به دست ایشان برساند. دوم آن که ایشان یادداشت خود را در فضای عمومی منتشر کرده بودند و فکر کردم انتشار عمومی این نقد می‌تواند از برخی برداشت‌های اشتباه کسانی که یادداشت ایشان را خوانده‌اند جلوگیری کند. سوم آن‌که به‌نظرم دانشگاهیان باید نقد یکدیگر را بخشی از وظایف خود بدانند. نقد نشانهٔ احترام است. @k1samani_channel

پست موقت: 🔷 نقدی بر یک یادداشت پیتر هیگز فیزیکدان بریتانیایی و برندهٔ جایزهٔ نوبل فیزیک در سال ۲۰۱۳، هشتم آوریل امسال درگذشت. طبیعتاً خبر درگذشت چنین کسانی بازتاب زیادی می‌یابد. به‌عنوان مثال انجمن فیزیک ایران در تاریخ دهم آوریل این خبر را در وبسایت و کانال تلگرامش منتشر کرد. دکتر محمد طبیبیان نیز در کانال تلگرامش یادداشتی مرتبط با خبر درگذشت هیگز منتشر کرد. در این نوشته می‌خواهم در نقد یادداشت آقای دکتر طبیبیان به چند نکته اشاره کنم. آقای دکتر طبیبیان اقتصاددان است و طبیعتاً انتظار نمی‌رود که از جزئیات نظریه‌های فیزیکی اطلاع کامل داشته باشد ولی همین‌جا این سؤال پیش می‌آید که چرا کسی بدون اطلاع دقیق یادداشتی منتشر می‌کند که عمدتاً جنبه‌ٔ ترویجی دارد. البته علی‌الاصول هیچ‌کس نمی‌تواند کسی را از چنین کاری منع کند ولی از دانشگاهیان انتظار می‌رود که دقت علمی را فدای ترویج علم نکنند و اگر می‌خواهند در مورد موضوعی که در آن تخصص ندارند چیزی بنویسند، دست‌کم پیش از انتشار مطلب خود نظر یکی دو متخصص را جویا شوند. دیدن این یادداشت پرسش دیگری را هم به‌طور ناخودآگاه پیش می‌کشد. دانیل کانمن، برندهٔ نوبل اقتصاد ۲۰۰۲ حدود ده روز پیش از هیگز درگذشت. دکتر طبیبیان بسیار کوتاه و فقط در چند خط به این خبر پرداختند که آن هم فقط معرفی کتابی از کانمن بود، درحالی‌که انتظار می‌رفت در این مورد یادداشت مبسوط‌تری با اشاره به جنبه‌های مهم دستاوردهای کانمن بنویسند. بپردازیم به خود یادداشت و نقدهای وارد بر آن: ۱. در یادداشت از بُسون هیگز نام برده شده است:

در خبر ها بود که کاشف هیگز بُسون در سن ۹۴ سالگی درگذشت.

در همهٔ‌ متون فیزیک فارسی از کلمهٔ‌ «بوزون» به‌عنوان معادل Boson استفاده می‌شود نه «بُسون». دلیلی برای تغییر این معادل جاافتاده و آشنا وجود ندارد. ۲. گفته‌اند:

برای اولین بار دلیل این که چرا ماده از جرم و وزن برخوردار است مشخص شد.

هیگز سازوکاری برای جرم‌دار شدن ذرات بنیادی پیشنهاد کرد. این موضوع ربطی به وزن ندارد. وزن یک جسم نیروی گرانش وارد بر آن است و نه‌تنها به جرم جسم که به مکان آن هم بستگی دارد. ۳. گفته‌اند:

هیگز در جستجوی پاسخ به این پرسش که ماده چگونه خلق شده است، در سال های دهه ۱۹۶۰ یعنی بیش از پنجاه سال پیش از طریق محاسبات ریاضی به وجود این ذره پی برد.

هیگز سازوکاری برای جرم‌دار شدن ذرات بنیادی پیشنهاد داد که به نام سازوکار (مکانیسم) هیگز شناخته می‌شود. این سازوکار وجود ذره‌ای را پیش‌بینی می‌کند که به نام بوزون هیگز شناخته می‌شود. این تعبیر که هیگز به وجود این ذره پی‌ برد تعبیر درستی نیست. بین پیش‌بینی یا پیشنهاد و پی‌بردن فرق بسیاری هست. ۴. گفته‌اند:

به این نحو آنچه با الگوی ریاضی ثابت شد بعد از حدود پنجاه سال در شرایط آزمایشگاهی بی سابقه مشاهده و عملاً اثبات گردید.

چیزی با الگوی ریاضی ثابت نشد. اصولاً تعبیر ثابت شدن (یا اثبات شدن در شرایط آزمایشگاهی) تعبیر درستی نیست. فیزیک‌پیشه برای توضیح پدیده‌های طبیعی مدل ارائه می‌کند. مدل باید سازگاری ریاضی و منطقی داشته باشد ولی این به معنای اثبات چیزی نیست. مدل‌های ارائه‌شده به محک آزمایش می‌خورند و «تایید» می‌شوند، نه «اثبات». شاید برخی از خوانندگان محترم موارد فوق را چندان مهم ندانند که نیاز به انتشار عمومی داشته باشد. به چند دلیل تصمیم به انتشار عمومی این نقد گرفتم. نخست آن که راهی برای دسترسی مستقیم به آقای دکتر طبیبیان نداشتم و امیدوارم کسی بتواند این نقد را به دست ایشان برساند. دوم آن که ایشان یادداشت خود را در فضای عمومی منتشر کرده بودند و فکر کردم انتشار عمومی این نقد می‌تواند از برخی برداشت‌های اشتباه کسانی که یادداشت ایشان را خوانده‌اند جلوگیری کند. سوم آن‌که به‌نظرم دانشگاهیان باید نقد یکدیگر را بخشی از وظایف خود بدانند. نقد نشانهٔ احترام است. @k1samani_channel

آیا برای ریاضی ورزیدن باید نابغه بود؟ نوشته زیر، ترجمه‌ای از توصیه تری تائو یکی از بزرگترین ریاضیدانان زمان ما است. نکاتی نابدیهی و در عین حال عمیق و راهگشا برای هر کس که دوست دارد وارد ریاضیات یا علوم نظری شود. 🔗 sitpor.org/2024/04/does-one-have-to-be-a-genius-to-do-maths Terence Tao, Notices of the AMS, 71, 30-32 (Jan 2024) ---------------------------------------------- @sitpor | sitpor.org instagram.com/sitpor_media #سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

داستان پیچیدگی: چرا بیشتر، متفاوت است؟ عباس ک. ریزی بازار بورس، مغز انسان، دسته پرنده‌ها و شبکه‌های اجتماعی چه چیز مشترکی دارند؟! آیا ایده‌های یکسان یا ریاضیات توصیف‌کننده‌ مشابهی در پس پرده وجود دارد؟! ریزی اعتقاد دارد نظریه پیچیدگی پیشنهادهایی در مورد این پرسش‌ها دارد! 🔖 اسلایدها 🎙فایل صوتی 🎞 ویدیو در یوتیوب 🔗 جزئیات بیشتر: complexity.sitpor.org ---------------------------------------------- @sitpor | sitpor.org instagram.com/sitpor_media #سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم