Қарақалпақстан Республикасы Денсаўлықты сақлаў министрлиги

◽️Бүгин 9 - июль Денсаўлықты сақлау министри М.Курбанов Қытай халық Республикасынан келген мийманлар менен ушырасты. ◽️Ушырасыу барысында Қытай мәмлекетиниң CSADI Орайлык-Қубла Архитектура хәм проектлестириў Институты менеджери Ю Сяо Донг (Yu Xiao Dong) хәм GSR BEKHAN CONSULTING & INVESTMENT GROUP JV LLC компаниясы вице-президенти Лю Ген Жун (Liu Gen Zhong) лар хәзирги күнде өз ели тажирийбелери тийкарында жаңа заманагой дизайндағы имаратлар курыўда мәмлекетимиздеги салынып атырған, келешекте салынынўы мүмкин болған медицина имәратларында колланыўда өзлериниң жетик тажирийбелери менен бөлисиу хәм келешекте проектлер ислеп шығыўда жақыннан жәрдем бериў нийетлери бар екенлигин, сондай-ақ, оларды әмелге асырыў ушын жойбарлар таярлаў мәселеси барысында дөңгелек стол әтирапында сәўбетлер алып барды.

❗️Эрталаб нонушта қилишга одатланинг, акс ҳолда... 🍽 Баъзилар ишга ёки ўқишга шошилиб, эрталаб тамадди қилишни унутиб қўйса, айримлар нонушта қилишни хоҳламайди. Аммо бу ҳолат мунтазам давом этса, инсон организми учун жиддий оқибатларга олиб келиши, шу жумладан сурункали касалликларнинг ривожланиш хавфи ошиши мумкин. 💬 Феруза Ҳамрабаева, тиббиёт фанлари доктори, профессор: — Уйқудан кейин қондаги глюкоза миқдори камайиши натижасида мия бутун организм каби самарали ишлаши учун қувватга муҳтож бўлади. Нонушта қилмаслик эса танани “уйғониши” учун зарур бўлган энергия ва озуқа моддаларидан маҳрум қилади — дейди мутахассис. — Муҳим ресурсларнинг етишмовчилиги туфайли инсон организми “энергияни тежаш” режимида ишлашга мажбур бўлади. Бу эса, ўз навбатида, жисмоний фаоллик ва иш унумдорлигининг камайиши, чарчоқ ва ҳолсизлик ҳисси кучайиши, диққатнинг пасайиши, хотира ёмонлашиши ва қарор қабул қилиш қобилиятининг сустлашишига олиб келади. ‼️Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, эрталаб мувозанатли овқатланиш инсоннинг кун давомидаги иш самарадорлигини 30 фоизга оширади. Аксинча, ҳафтасига беш мартагача нонушта қилмайдиган одамларда геморрагик инсульт ривожланиш хавфи 36 фоизга ошади. 📈 Бундан ташқари, нонушта қилмасликка одатланган эркакларда инфарктга чалиниш эҳтимоли 25 фоизга кўпроқ бўлади. Ҳар куни эрталаб ҳеч бўлмаса енгил тамадди қилиш эса қон томирларига юкламани камайтиради. 🔶 Парадоксал жиҳати, эрталаб нонуштадан воз кечиш семизликка ҳам олиб келиши мумкин. Сабаби, эрталаб озуқа моддалари ва қувватнинг етишмаслиги туфайли инсон нонуштанинг ўрнини босиш учун кун давомида ҳаддан ташқари кўп овқатланишга мажбур бўлади. Бунинг натижасида овқат ҳазм қилиш қийинлашади, ошқозон-ичак касалликлари ва диабет ривожланиш хавфи ошади. 🧠 Эрталаб нонушта қилишни канда қилиш асаб тизимига ҳам жиддий таъсир кўрсатиб, бу ортиқча асабийлик, хотира ва диққатнинг пасайиши, когнитив функциялар ва руҳий саломатликнинг ёмонлашиши билан намоён бўлади. ⌛️ Шу боис, кундалик рационга нонуштани киритиш — соғлом ва узоқ умр гаровидир. ❓Аммо қандай қилиб нонушта қилишни одатга айланитириш мумкин? 🚰 Биринчи навбатда, танани уйғотиш, ичакларнинг тўғри ишлашини таъминлаш ҳамда эндокрин тизим биринчи таомга тайёрланиши учун кунни бир стакан илиқ сувдан бошланг. 🕗 Тахминан ярим соатдан кейин тамадди қилиш мумкин. Нонуштани имкон қадар ҳар куни бир вақтда қилиш тавсия этилади. 🥗 Эрталаб гречка, жўхори уни, арпа, тариқ солинган ва сув ёки сутда тайёрланган бўтқалар ейиш жуда фойдали. Тухумни қовурилган ёки қайнатилган ҳолда истеъмол қилиш ҳам кун бўйи танани керакли витамин ва минераллар билан таъминлайди. 🥛 Шунингдек, кам ёғли творог, сут, кефир, табиий ёгурт ичиш организмни кўп миқдорда озуқа моддалари, Д витамини, калий ва кальций билан тўйинтиради. Озишни истайдиганлар кам ёғли сут ичишлари мақсадга мувофиқ. Қолаверса, нонуштада ёғсиз мол, товуқ, курка ва балиқ гўштидан тайёрланган таомларни танаввул қилиш фойдали. ❌ Эрталабки тамадди пайти хамиртуруш билан пиширилган овқатлар, цитрус мевалар, хом сабзавотлар, ёғли гўшт ва углеводга бой маҳсулотлар истеъмол қилиш тавсия этилмайди. Соғлиқни сақлаш вазирлиги Матбуот хизмати. @ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram

⁉️ Тўлақонли уйқу нима? 🆘 Кечки пайт уйқудан олдин узоқ вақт телевизор кўриш, компьютерда ишлаш, планшет ва телефонлардан фойдаланиш, яъни кўз олдида сунъий ёруғликни бўлиши уйқу сифатига салбий таъсир қилади. ☝️Кечаси сунъий ёруғлик таъсирида бош мияда мелатонин гормони ишлаб чиқарилиши камаяди. Мелатонин камайиши кечаси кортизол гормони миқдорини оширади. ✍️ Бу ҳолат қўйидагиларга олиб келиши мумкин: - қонда қанд ва ёғлар миқдорини ошиши - семизлик - қандли диабет 2-тури - қон босими ва бошқа юрак-қон томир касалликлари - депрессия - жигарни ёғ босиши ‼️ Эртаси куни инсон етарлича ухласа хам, фойдаси бўлмайди. Тўлақонли уйқу учун қўйидагиларга амал қилинг: ✅ Кечки уйқудан 1 соат олдин телевизор кўрманг, компьютер ва гаджетлардан (планшет ва телефон) фойдаланманг! ✅ Уйқуга жуда кеч ётманг! ✅ Бир вақтда ётиб, бир вақтда туришга одатланинг! ✅ Энг яхши уйқу вақти кечки соат 23:00 дан эрталабки 06:00 гача. Соғлом бўлиш ўз қўлингизда!

❓Қандли диабетга чалинган беморлар спорт билан шуғулланиши мумкинми? 👩🏻‍⚕️ Ушбу саволга тиббиёт фанлари доктори Севара Фахрутдинова жавоб берди. 🩸— Қандли диабет билан оғриган беморлар учун жисмоний фаоллик жуда муҳим, — дейди мутахассис. — Сабаби спорт билан шуғулланиш қонда қанд миқдорини меъёрлаштириб, умумий саломатликни яхшилашга ёрдам беради. 🟢 — Аммо, ҳар қандай жисмоний машқларни бошлашдан аввал, албатта, шифокор билан маслаҳатлашиш керак. Чунки спорт тури ва унинг интенсивлиги ҳар бир бемор учун индивидуал танланиши лозим. 🚶🏻‍♂️Диабетга чалинганлар учун бир неча спорт тури тавсия этилиб, уларнинг ҳар бири турли даражада фойдали. Айниқса, пиёда юриш улар орасида энг оммабоп ва қулайидир. ⏰ Жумладан, кунига 30 дақиқа яёв ҳаракатланиш қонда қанд миқдорини пасайтириб, юрак фаолиятини яхшилайди. Энг муҳими, бу машғулот барча ёшдаги инсонлар учун мос келади. 🚴‍♂️ Югуриш ва велосипед ҳайдаш ҳам қандли диабетга чалинган беморлар учун фойдали. Сабаби бу машқлар юрак фаолиятини мустаҳкамлаш ва ортиқча вазндан халос бўлишга ёрдам беради. Аммо ушбу машғулотлар юқори интенсивликка эга бўлгани боис, шифокор билан маслаҳатлашиш ва аста-секинлик билан бошлаш мақсадга мувофиқ. 🏊 Шунингдек, сузиш ҳам ушбу беморлар учун айни муддао. Чунки у бўғимлар учун ёқимли машғулот ҳисобланиб, юрак-қон томир тизими фаолиятини мустаҳкамлайди. Шу билан бирга, мазкур спорт тури тананинг барча мушакларини ҳаракатга келтириб, организмнинг умумий фаоллигини оширади. 🧘🏻‍♂️ Йога ҳам диабет билан оғриётганлар учун фойдали машғулот. Сабаби у стрессни камайтириб, мушакларни мустаҳкамлайди. Қолаверса, ушбу спорт тури нафас олишни яхшилаб, ортиқча асабийликни кетказади. Бу эса қонда қанд миқдорининг барқарор бўлишини таъминлайди. 🩺 Албатта спорт билан шуғулланишда бир нечта муҳим жиҳатларга эътибор қаратиш зарур. Биринчидан, жисмоний фаоллик пайти ва ундан кейин қонда қанд миқдорини текшириб бориш лозим. Сабаби бу — гипогликемия ҳолатларининг олдини олиш учун муҳим. 🫙 Иккинчидан, жисмоний машқлардан аввал ва кейин етарли миқдорда сув ичиш керак. Учинчидан, жисмоний машқларни доимий ва бир хил вақтда бажариш мақсадга мувофиқ. ‼️ Қонда қанд миқдорининг ўзгарувчанлиги, гипергликемия (юқори қанд миқдори) ёки гипогликемия (қанд миқдорининг пастлаши) ҳолатлари, инсулин ёки бошқа дори воситаларини қабул қилиш пайти, шунингдек, юқори қон босими, юрак касалликлари, вирусли инфекциялар ва ўпка хасталиклари хуруж қилганда бу беморлар спорт билан шуғулланиши мумкин эмас. Соғлиқни сақлаш вазирлиги Матбуот хизмати.

Тахиатош тумани Наркология диспансерида нималар бўлмоқда? сарлавхаси остида берилган мурожаатга расмий муносабат https://qrdsm.uz/1204.html

‼️Ички ишлар бош бошқармаси огоҳликка чақиради! Ҳурматли юртдошлар, алданиб қолманг. Фирибгарлар «банк ходими» бўлиб қўнғироқ қилишмоқда! Батафсил видео. https://t.me/militsya_uzbekistan

‼️Ички ишлар бош бошқармаси огоҳликка чақиради! Ҳурматли юртдошлар, алданиб қолманг. Фирибгарлар «банк ходими» бўлиб қўнғироқ қилишмоқда! Батафсил видео. https://t.me/militsya_uzbekistan

​❗️Мутахассис: Болалар церебрал фалажи – умрбод даволанишни талаб қиладиган касаллик 📊 Таҳлилларга кўра, ҳозир дунё бўйича болалар церебрал фалажидан азият чекаётган 17 миллион нафар бемор рўйхатга олинган. Аммо ушбу касаллик кўпинча кеч босқичда аниқланишини инобатга олсак, реал рақамлар янада юқори бўлиши мумкин. ❓Хўш, бу қандай хасталик? Келиб чиқиш омиллари ва яққол аломатлари қайсилар? Хасталикни тўлиқ даволаса бўладими? ✅ Мазкур саволларга Болалар миллий тиббиёт маркази неврологи Дилноза Одиловадан жавоб олдик. ▶️ — Болалар церебрал фалажи она ҳомиладорлиги чоғида чақалоқ бош мияси яхши ривожланмай, муддатидан олдин туғилиши ёки жароҳат олиши оқибатида келиб чиқади, — дейди мутахассис. 🩺 — Касаллик руҳий-нутқий бузилиш ёки ҳаракатнинг издан чиқиши ёхуд ҳар икки ҳолат баробар кузатилиши билан намоён бўлади. Яъни туғуруқдан олдин ёки туғуруқ жараёнида болада кислород танқислиги юзага келса, унинг мия ҳужайралари шикастланиши мумкин. 🤰🏻Қолаверса, хасталикка она ҳомиладорлиги даврида ундаги юқумли ва эндокрин касалликлар ҳам сабаб бўлиши аниқланган. 🤱🏻 Баъзан мазкур патология симптомларини чақалоқ дунёга келиши билан пайқаса бўлади. Айрим ҳолларда эса аломатлар секин-аста намоён бўлади. Ҳаракатланиш фаоллигининг бузилиши — энг кўп учрайдиган яққол белгилар сирасидан. ♻️ Оқибатда шундай ташхис қўйилган болалар ўтириш, эмаклаш, айланиш, юриш, бошини ушлаш ва бошқа харакатларни нисбатан кеч ўзлаштиради. 👫 Хасталикка чалинган ҳар уч боланинг бирида томир тортишиши синдроми кузатилади. Ушбу аломат, айниқса, бола катта бўлгани сари тез-тез такрорланади. 📌 Шу билан бирга, ақл ва нутқ заифлашиши ҳолатлари ҳам қайд этилади. Ташқи оламга мослашолмаслик, эпилепсия, руҳий ва эмоционал ривожланишнинг ортда қолиши, таълим олишдаги муаммолар, ошқозон-ичак ва пешоб чиқаришдаги функционал бузилишлар ҳам бундан мустасно эмас. 📎 Шу сабабли ота-оналар фарзанди тўрт ойлик чоғида овоз келаётган томонга бошини бурмаса, ўйинчоққа қўлини чўзмаса, етти ойлигида бировнинг ёрдамисиз ўтира олмаса ҳамда бир ёшида сўзларни умуман айта олмай, барча ҳаракатни фақат битта қўлида бажарса, албатта, невролог шифокорга мурожаат қилишлари зарур. 🔎 Шунингдек, чақалоқда томир тортишиши, ғилайлик кузатилиши, хатти-ҳаракати ўта кескин ёки жуда секин бўлиши, бир ярим ёшдан ўтиб ҳам тик туролмаслиги қўшимча аломатлар ҳисобланади. 💉 Болалар церебрал фалажида даволаниш умрбод давом этади. Негаки, хасталикдан бутунлай соғайиб кетишнинг иложи йўқ. Лекин бу якуний ҳукм дегани эмас. ‼️ Аксарият беморлар ёши улғайгани сари нормал ҳаёт кечириши мумкин. Бунинг учун эрта ёшда, ўз вақтида кўрилган чора-тадбирлар муҳим аҳамиятга эга. Соғлиқни сақлаш вазирлиги Матбуот хизмати. @ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram |

​❗️Мутахассис: Болалар церебрал фалажи – умрбод даволанишни талаб қиладиган касаллик 📊 Таҳлилларга кўра, ҳозир дунё бўйича болалар церебрал фалажидан азият чекаётган 17 миллион нафар бемор рўйхатга олинган. Аммо ушбу касаллик кўпинча кеч босқичда аниқланишини инобатга олсак, реал рақамлар янада юқори бўлиши мумкин. ❓Хўш, бу қандай хасталик? Келиб чиқиш омиллари ва яққол аломатлари қайсилар? Хасталикни тўлиқ даволаса бўладими? ✅ Мазкур саволларга Болалар миллий тиббиёт маркази неврологи Дилноза Одиловадан жавоб олдик. ▶️ — Болалар церебрал фалажи она ҳомиладорлиги чоғида чақалоқ бош мияси яхши ривожланмай, муддатидан олдин туғилиши ёки жароҳат олиши оқибатида келиб чиқади, — дейди мутахассис. 🩺 — Касаллик руҳий-нутқий бузилиш ёки ҳаракатнинг издан чиқиши ёхуд ҳар икки ҳолат баробар кузатилиши билан намоён бўлади. Яъни туғуруқдан олдин ёки туғуруқ жараёнида болада кислород танқислиги юзага келса, унинг мия ҳужайралари шикастланиши мумкин. 🤰🏻Қолаверса, хасталикка она ҳомиладорлиги даврида ундаги юқумли ва эндокрин касалликлар ҳам сабаб бўлиши аниқланган. 🤱🏻 Баъзан мазкур патология симптомларини чақалоқ дунёга келиши билан пайқаса бўлади. Айрим ҳолларда эса аломатлар секин-аста намоён бўлади. Ҳаракатланиш фаоллигининг бузилиши — энг кўп учрайдиган яққол белгилар сирасидан. ♻️ Оқибатда шундай ташхис қўйилган болалар ўтириш, эмаклаш, айланиш, юриш, бошини ушлаш ва бошқа харакатларни нисбатан кеч ўзлаштиради. 👫 Хасталикка чалинган ҳар уч боланинг бирида томир тортишиши синдроми кузатилади. Ушбу аломат, айниқса, бола катта бўлгани сари тез-тез такрорланади. 📌 Шу билан бирга, ақл ва нутқ заифлашиши ҳолатлари ҳам қайд этилади. Ташқи оламга мослашолмаслик, эпилепсия, руҳий ва эмоционал ривожланишнинг ортда қолиши, таълим олишдаги муаммолар, ошқозон-ичак ва пешоб чиқаришдаги функционал бузилишлар ҳам бундан мустасно эмас. 📎 Шу сабабли ота-оналар фарзанди тўрт ойлик чоғида овоз келаётган томонга бошини бурмаса, ўйинчоққа қўлини чўзмаса, етти ойлигида бировнинг ёрдамисиз ўтира олмаса ҳамда бир ёшида сўзларни умуман айта олмай, барча ҳаракатни фақат битта қўлида бажарса, албатта, невролог шифокорга мурожаат қилишлари зарур. 🔎 Шунингдек, чақалоқда томир тортишиши, ғилайлик кузатилиши, хатти-ҳаракати ўта кескин ёки жуда секин бўлиши, бир ярим ёшдан ўтиб ҳам тик туролмаслиги қўшимча аломатлар ҳисобланади. 💉 Болалар церебрал фалажида даволаниш умрбод давом этади. Негаки, хасталикдан бутунлай соғайиб кетишнинг иложи йўқ. Лекин бу якуний ҳукм дегани эмас. ‼️ Аксарият беморлар ёши улғайгани сари нормал ҳаёт кечириши мумкин. Бунинг учун эрта ёшда, ўз вақтида кўрилган чора-тадбирлар муҳим аҳамиятга эга. Соғлиқни сақлаш вазирлиги Матбуот хизмати. @ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram

❓Янги тизим: Тиббиёт ва фармацевтика ходимларини мажбурий аттестациядан ўтказиш тартиби қандай? 🖇 “Тиббиёт ва фармацевтика ходимларини аттестациядан ўтказиш ва уларга малака тоифалари бериш бўйича давлат хизматларини кўрсатишнинг маъмурий регламенти”га асосан бу ходимлар ҳар беш йилда бир марта малака тоифасини бериш бўйича навбатдаги мажбурий аттестациядан ўтказилади («Олий ҳамширалик иши» мутахассислигига эга бўлган ҳамширалар, ўрта тиббиёт ёки фармацевтика ходимлари бундан мустасно). 📑 Илгари аттестациядан ўтмаган ва ишга янги қабул қилинган ёки олий таълим ташкилотларини битириб, биринчи бор ишга кирган шифокор ва фармацевтлар мутахассислиги бўйича уч йил иш стажига эга бўлгандан сўнг малака тоифасини бериш мақсадида мажбурий аттестациядан ўтказилади. 🕰 Навбатдаги малака тоифасини бериш бўйича мажбурий, шунингдек, навбатдан ташқари аттестациядан ўтган шифокор ва фармацевтлар кейинги мажбурий аттестацияга беш йилдан сўнг жалб этилади. 🔷 Тиббиёт ва фармацевтика ходимлари ўз хоҳишига кўра навбатдан ташқари малака тоифасини бериш бўйича аттестациядан ўтказилиши мумкин. 📌 Ўз хоҳишига кўра навбатдан ташқари аттестацияда қатнашиб, малака тоифасини оширган тиббиёт ва фармацевтика ходимларига оширилган малака тоифаси бўйича ҳақ тўланади. ✔️ Бунда навбатдан ташқари аттестацияда қатнашиб, ундан ўта олмаган тиббиёт ва фармацевтика ходимларининг малака тоифаси туширилмайди. 🧑🏼‍💼Шифокор ва фармацевтлар малака тоифасини бериш бўйича мажбурий аттестацияга ўз муддатида жалб этилиши учун шифокор ва фармацевтлар фаолият кўрсатаётган ташкилот раҳбари шахсан жавобгар ҳисобланади. 📝 Даволаш-профилактика ташкилоти раҳбари навбатдаги мажбурий аттестациядан ўтиш муддати тугашидан олти ой олдин шифокор ва фармацевтларни ёзма равишда хабардор қилиши керак.