چای وگپ ( وآن سالها)

پرسش دیگر، چرا بە روغنی کە از شیر گوسفند و بز و یا گاو گرفتە می شود، روغن ( دان) ڕۊن دان، گفتە می شود و بە روغنی کە از چربی دنبە گوسفند و یا کلا از چربی گرفتە می شود، (گرختە) گوڕختە می گویند؟

دوستان عزیز، کسی هست کە چگونگی ساخت واژە (گولەوری) یعنی اتیمولوژی آن را شرح دهد؟ منظور معنی آن نیست، چون می دانیم کە در ابتدایی رسیدن هنگامە درو گندم و نخود، دستەیی از گندم یا نخود را بر شعلە آتش گذاشتە و تفت می دهند. منظور چگونگی ساخت این واژە است؟

ان سال های زیبا زمین و توپ برای او هر دو گرد بودند و با توپ در گردی زمین می چرخید، می لولید و  هر آن چه که می خواست انجام می داد وبا توپ شعبده بازی می کرد ،انگار توپ به پاهایش سقز شده بود ،پاهایش به مانند دو تنه درخت های بلوط زاگرس بودند و ساق بندها را که می پوشید،کفش های فوتبالیش خام می شدند و تحملشان کم می شد ،می گفتند هفته ای یک بار کفش های نو می خرد.  با همه دانش آموزان به تماشای بازیش می نشستیم ،در بک و هافبک  کار می کرد و شوت های سنگین او رد خور نداشت، همه کرنر ها را از گوشه زمین او می زد و در اوت انداختن او را به   مصطفی عرب ،بازیکن ان زمان تیم ملی ایران تشبیه می نمودند.گاهی می گفتند که پرویز قلیچ خانی کرماشان می باشد. در هنگامه بازی  اگر کسی از بازیکن های  حریف توپ را از او می گرفت ،مجبور به نبرد فیزیکی می شد و در هر حال شیر خان برنده بود و طرف زیر گام های او له و لورده می شد ،آن قدر نیرومند  و صاحب اتوریته بود  که حتی داورها خجالت می کشیدند به او کارت قرمز نشان دهند،اما زردها را هر چند بار دریافت می کرد. دم برایش می گرفتیم: نه میری،نه میری ،تیموری ،تیموری. با آرامش و حوصله با بازیکنان و جوانان برخورد می کرد و به مانند یک مربی عمل می کرد. با همه ما سر شوخی داشت و بسیار مهربان و خودمانی بود. در همه مسابقه ها و جشن ها و شادی ها جای خاص خود را داشت و یک تشکیلات چی و سازمان ده انسان دوست بود که همه نیرویش را روی امر مهم ورزش گذاشته بود ،آن سال ها امکانات بسیار ضعیف بود و او از همان امکانات ضعیف کارهایی ،کارستانی انجام می داد.شاد زی و دیر زی باشد آن یار دیرینه ما ،شخصیتی که هومانیسم و انسان دوستی در همه سلول های زنده و نیرومندش جا باز کرده بود و او شیرخان تیموری است.

داستانک « هدیه روز مادر » چیزی به روزمادر نمانده بود . ما بچه ها ، مانده بودیم چه بخریم . نه پولمان می رسید که برای مادر یه چرخ خیاطی بخریم که ارزو ش را داشت ، تا کمک خرج خانه و پدر باشه . نه میدانستیم چه چیز دیگه ای دوست داره ؟ . اخرش رفتیم به پدر که در بستر بیماری بود و دایم سرفه میکرد و ضعیف شده بود خواستیم از مادر بپرسه که چه دوس داره .‌پدر بعد چندی گفت پرسیدم . گفته دوست دارم یه مرغ داشته باشم . ما هم رفتیم پول هامان را گذاشتیم روهم و یه مرغ خریدیم . عصرش ، مادر داد به سبزی فروش سر گذر مرغ را سر برید و تو اب جوش پرهاش را پاک کرد . چند بار دستش. سوخت و یه بار هم تو موقع پاک کردن دستش برید . خون زیادی ازش رفت . شام ، کاسه بابا پُر بود از تکه های درشت سینه و ران که مادر براش سوپ درست کرده بود . کاسه های ماهم پر بود . تو کاسه مادر هم گردن مرغ و نوک بال مرغه بود . مادر با دندانهای خرابش گردن مرغ را می لیسید . قیافه اش بامزه شده بود . همه خندیدیم . مادر هم می خندید . اما خواهر بزرگه نمیدانم چرا ساکت شد . نگاهی به همه انداخت و زد زیر گریه . اخه آباج ،  تو روز مادر چرا باید گریه کنی ؟! کیوان کیخسروپور

چای و گپ و آن سال ها عروسی تمام شد و عروس را به حجله بردند، عروس با شوهرش خلوت نموده بودند و در دهانه درگاه حجله میمگه (عمه) حمیده در انتظار دستمال خونی بود که به همه ایل و ابادی نشان دهد که دختر سلامت و تمیز و دست نخورده به خانه شوهر رفته است، ساعتی گذشت و داماد با دستمال فتح شده خونی پا به بیرون نگذاشت. خاله حمیده شروع به سرفه کردن نمود و با این کار داماد را سرزنش می کرد که زود باش. در درون حجله گیر و داری بود و داماد سرافکنده شده بود و به این فکر می کرد که چه کار کند؟ نمی خواست  در بین طایفه رسوا شود ، چون عروس فامیل نزدیک  داماد بود ،روابط قومی نیز مسئولیت او را صد چندان می کرد. در حجله عروس را به سین و جیم کشیده بود و می گفت چرا باید چنین باشد؟از قوم و فامیل و عروس نفرت به دلش نشسته بود. خاله حمیده فکری به خاطرش رسید و به مردمی که انتظار دستمال سفید خونی را می کشیدند،بانگ زد که منتظر نباشید، شاه سوار را جن ها و دیوها بسته اند و فعلا کاری از دستش بر نمی اید،باید پیش ملا حسن برویم تا دعا بنویسد و او را باز  کند. شاه سوار از پشت چیت تپک و بلند و رنگارنگ صدای میمگه حمیده باتجربه را شنید و خوشحال شد و فکری به خاطرش رسید. عروس گریه می کرد و قسم می خورد که شاه سوار اولین مرد و یگانه مردی است که تا حالا دیده است.شاه سوار اما انگار مرده بود،مردم که به خانه هایشان رفتند در باره  بسته شدن شاه سوار گپ می زدند و مثال ها می آوردند در مورد کسانی که شب عروسی در حجله بسته می شوند. شاه سوار شبانه راهی خانه پدر عروس گردید و جریان را با آنها در میان گذاشت: دختر شما دختری ندارد و آبروی ما را برده است و از پدر و مادر عروس بازخواست می کرد, مادر دختر لنگه کفشی را از داخل بقچه کهنه ای در آورد و گفت که دختر زمان کودکی زمین خورد و بلا سرش امد و این لنگه کفش هم با توجه به آداب و رسوم ایلیاتی خودمان آن را به پایش کردیم و برای امروز به عنوان روز مبادا در بقچه ام گذاشته ام که به شوهر آینده دخترم نشان بدهم،ولی کمی خجالت کشیدم و صبر نمودم ،پدر و مادر شاه سوار نیز به انها پیوستند و قرار گذاشتند.که خانواده عروس و خانواده داماد به شاهزاده محمد بروند و سوگند یاد کنند که کسی به دختر آنها دست نزده است،توی مردم هم چاو انداختند که به زیارت شاه مامی می روند و ضریع او را می گیرند تا پسرشان را باز کند. خانواده داماد و عروس راهی شاه مامی شدند. پدر و مادر عروس در حضور متولی دست نماز گرفتند و با شهادت متولی سوگند یاد نمودند: شاه مامی و خود و باوگد قسم ،دوبت ایمه دست له پا خطا نکردگه(شاه محمد به خودت و پدرت قسم دختر ما دست از پا خطا نکرده است). متولی  می گفت که دوباره همین جمله را تکرار کنید،اما باید اسم ضعیفه را ببرید و آنها اسم دخترشان را به زبان آوردند.متولی سوگند آنها را نوشتاری کرد و تذکره نامه ای با مهر و امضا به آنها تقدیم نمود. فردای برگشت از شاه زاده محمد خیال شهسوار راحت شد و با سوزنی انگشت عروس را خون آلود کرد و روی دستمال سفید کشید و میمگه حمیده دستمال را به افراد آبادی نشان می داد ،این بار مردم از معجزه شاه زاده محمد گپ می زدند و هفته ها سر گل صحبت های مردم ایل بود ،از آن زمان اگر کسی قسم می خورد :این عبارت را به زبان می اورد: قسم و او شامامیه که شاه سوار کرده  پیاگ (قسم به آن شاه زاده محمد که شاه سوار را مرد نمود).

بدون شرح