کتابخانهٔ خرد و اندیشه

📖 جهان‌بینی آدولف هیتلر 📚 @ktyab

‍ ☢ 21 مه 1946، فیزیکدانی به‌نام «لوئیس اسلوتین» طی آزمایش با «هسته شیطان» در آزمایشگاه ملی «لوس آلاموس» تحت تابش مرگبار قرار گرفت و نه روز بعد درگذشت. هسته شیطان پس از بمباران ناکازاکی، عملیات دیگری برای حمله به ژاپن آماده انجام بود. اما پس از تسلیم‌ شدن ژاپن و زمانی که دیگر نیاز به تلاش‌های جنگی از بین رفت، این بمب به آزمایشگاه مخفی در سه مایلی لوس آلاموس منتقل شد. بمب در آن زمان یک محصول دست‌ساز و صنعتی محسوب می‌شد و لوس آلاموس زادگاه بمب اتم بود. لوئیس اسلوتین، فیزیکدان کانادایی، در این آزمایشگاه به همکارانش نشان می‌داد که چگونه یک سلاح هسته‌ای را تقریباً به نقطه بحرانی برسانند. این عملیات دشوار به «قلقلک‌دادن دم اژدها» معروف بود. جسم مورد آزمایش شامل نیم‌کره‌ای از فلز با یک هسته پلوتونیوم بود که در مرکز آن حالتی برجسته داشت. روش آزمایش اسلوتین اسلوتین شاید برجسته‌ترین متخصص جهان در مدیریت مقادیر خطرناک پلوتونیوم بود. او تقریباً یک سال قبل از این واقعه به مونتاژ اولین سلاح اتمی کمک کرده بود. روش او ساده بود. نیم‌پوسته‌ای از جنس بریلیم را روی هسته پایین می‌آورد که نوترون‌های پرتابی از پلوتونیوم را منعکس می‌کرد. این کار واکنش زنجیره‌ای هسته‌ای ضعیف و کوتاه‌ مدت را آغاز می‌کرد که فیزیکدانان می‌توانستند به‌واسطه آن داده‌ها را جمع‌آوری کنند. اما درست قبل از اینکه نیم‌پوسته کاملاً روی هسته بنشیند، کار متوقف می‌شد. ظهر روزی که انفجار هسته شیطان رخ داد، اسلوتین درحال تکرار آزمایش خود بود. هنگامی که او روند آهسته و پردردسر پایین‌آوردن نیم‌پوسته را آغاز کرد، پیچ‌گوشتی از دستش لیز خورد و نیم‌پوسته به‌طور کامل روی هسته فرود آمد. برق آبی اتاق را روشن کرد و موجی از گرما تابیده شد. مدت زمان روشنایی نمی‌توانست بیشتر از یک دهم ثانیه باشد و اسلوتین در برگرداندن‌ قطعه خیلی سریع واکنش نشان داد. محاسبات بعدی تعداد کل واکنش‌های شکافت را یک میلیون بار کوچک‌تر از اولین بمب‌های اتمی نشان داد. اما این مقدار هم برای تابش قابل‌توجهی از رادیواکتیویته کافی بود. آمبولانس سریعاً به محل حادثه فراخوانده شد و آزمایشگاه تخلیه شد. در این زمان دانشمندان سعی کردند با ایجاد نقشه‌ای از محل ایستادن خود در لحظه وقوع لغزش، میزان تشعشع دریافتی خود را مشخص کنند. اما آشکارساز به اندازه‌ای آلوده بود که نتوانستند مقدار دقیق را مشخص کنند. حتی شاهدان انفجار نیز به‌ همراه دانشمندان به بیمارستان لوس آلاموس منتقل شدند. مرگ لوئیس اسلوتین اسلوتین و باقی دانشمندان چهار روز پس از تصادف به نیومکزیکو منتقل شدند. در روز پنجم، تعداد گلبول‌های سفید اسلوتین به‌طرز چشمگیری کاهش یافت و دما و نبض او شروع به نوسان کرد. گزارش پزشکی خاطرنشان کرد که از این روز به بعد، بیمار به سرعت از کار خواهد افتاد. اسلوتین دچار حالت تهوع و درد شکم شد و شروع به کاهش وزن کرد. او دچار سوختگی‌های ناشی از تشعشعات داخلی شده بود. چیزی که یک متخصص پزشکی آن را «آفتاب‌سوختگی سه‌بعدی» نامید. در روز هفتم، او دوره‌های «آشفتگی ذهنی» را تجربه می‌کرد. اسلوتین درنهایت به کما رفت و نه روز پس از تصادف در سن سی و پنج سالگی درگذشت. جسد او برای دفن در تابوت ارتش، مهروموم‌ شده‌ به وینیپگ فرستاده‌ شد. لوئیس اسلوتین دومین دانشمندی بود که پس از قرارگیری در معرض تشعشعات رادیواکتیو جان خود را از دست داد. «هری دگلیان» دانشمند دیگری بود که قبل از وی با هسته پلوتونیوم کار می‌کرد. او نیز در طی یک اتفاق و آزادسازی تشعشعات هسته، پس از یک ماه جان خود را از دست داد. سوابق لوس آلاموس نشان می‌دهد که هسته شیطان در تابستان 1946، ذوب شد و دوباره به یک سلاح جدید تبدیل شد. 📚 @ktyab

🖥 چه چیزی کامپیوتر کوانتومی را اساساً قدرتمندتر می کند؟ آروین اَش 📚 @ktyab

تغییر در شخصیت با دریافت عضو پیوندی؟! مطابق فهم رایج در علم خاستگاه شناخت و هیجان‌های ما از جهان، مغز انسان است. البته در گذشته‌های دور از نقش سایر اعضا، به ویژه قلب، نیز سخن گفته شده است اما از منظر علمی این سخنان بیشتر جنبه‌های استعاری داشته‌اند تا واقعی. در دهه‌های اخیر، با شکل‌گیری نظریه‌ی «شناخت بدن‌مند»، به نحو فزاینده‌ای از نقش اعضای بدن در شناخت سخن گفته شده است. مثلاً امروزه شواهد متعددی داریم که نحوه‌ی انقباض عضلات چهره در ادراک هیجانی ما نقش دارد. همچنین می‌دانیم که میکروبیوم دستگاه گوارش نقشی بسیار مهم در شناخت و هیجان بازی می‌کند. حالا اگر قلب یک انسان را به انسانی دیگر پیوند بزنیم انتظار چه تغییراتی در حالات شناختی و هیجانی فرد داریم؟ اینکه بگوییم تغییرات مهمی را شاهد هستیم سخنی بدیهی گفته‌ایم زیرا عمل پیوند، عملی بسیار پرتنش است و گیرنده‌ی عضو قبل و بعد از عمل دورانی بسیار پرتنش را تجربه می‌کند. به‌علاوه داروهای زیادی را که بر سیستم ایمنی اثر دارند مصرف می‌کند که محصول فرعی آنها می‌تواند تأثیر بر قوای شناختی، هیجانی، و شخصیت فرد باشد. برخی شواهد نشان داده‌اند که عادات رفتاری فرد اهداکننده به فرد گیرنده منتقل می‌شوند. در یک مورد شخصی که از موسیقی کلاسیک متنفر بوده با دریافت قلب یک موسیقی‌دان به موسیقی کلاسیک علاقمند شده است. در موردی دیگر فردی که علاقه‌ای به شنیدن موسیقی با صدای بلند نداشته پس از دریافت قلب نوجوانی که موسیقی را با صدای بلند و از هدفون گوش می‌کرده به این سنخ گوش دادن به موسیقی علاقمند شده است. نگاهی علمی به این پدیده‌ی عجیب گام نخست: آیا این پدیده واقعاً رخ می‌دهد؟ به وضوح ساده‌ترین گام در برخوردی علمی با این موضوع آن است که شیوع چنین گزارش‌هایی را رصد کنیم. چه بسا این پدیده‌ای شایع نباشد که دراین‌صورت شاید همدلی دریافت‌کننده‌ی عضو با اهداکننده سبب این تغییرات باشد. در مقاله‌ای که اخیراً در نشریه‌ی پیونداعضا منتشرشده فراوانی این پدیده ارزیابی شد و از ۴۷ شرکت‌کننده (۲۳ گیرنده‌ی قلب و ۲۴ گیرنده‌ی اعضای دیگر) یک نظرسنجی آنلاین به عمل آمد. نتیجه؟ نخست اینکه ۸۹ درصد از تمام گیرندگان پیوند (قلب، کلیه، ...)، تغییرات شخصیتی را پس از انجام عمل جراحی پیوند گزارش کردند. (تا اینجا گواهی‌ست بر اینکه پیوند عضو به احتمال زیاد بر شخصیت فرد اثر دارد.) دوم آنکه تفاوتی میان پیوند قلب و سایر اعضا، مثلاً کلیه، مشاهده نشد. البته دریافت‌کنندگان قلب در ویژگی‌های فیزیکی تغییر بیشتری کردند. حجم کوچک داده‌های این پژوهش نویسندگان مقاله را به نگارش این جمله ترغیب کرده که «مطالعات بیشتری برای درک بهتری از عوامل ایجاد این تغییرات شخصیتی مورد نیاز است». پس پذیرفتنی‌ست که دریافت عضو جدید بر شخصیت فرد اثر دارد. اما چگونه؟ گام دوم: چرا این پدیده رخ می‌دهد؟ به وضوح می‌توان تبیین‌های روان‌شناختی متعددی برای این تغییرات معرفی کرد که به یکی از آنها اشاره شد. اما تبیین‌های زیستی نیز عرضه شده‌اند: اعضای بدن، ازجمله قلب و کلیه، جدا از کارکردهای شناخته‌شده‌ای مانند پمپاژ خون، یا دفع مواد سمی از راه ادرار، هورمون‌هایی ترشح می‌کنند که میزان ترشح آنها در افراد مختلف دارای تنوع است. در نتیجه با دریافت عضو جدید ممکن است تعادل هورمونی قدیمی که در شکل‌گیری خلق‌وخو و شخصیت فرد اثر داشت به هم بخورد و تعادل جدیدی شکل بگیرد که نتیجه‌ی آن تغییرات شخصیتی است. اما آیا ممکن است برخی خاطرات اهداکننده نیز به دریافت‌کننده‌ی عضو منتقل شود؟! نخست باید بدانیم که خاطرات محصول فرایندهایی هستند که طی آنها از طریق انتقال‌دهنده‌های شیمیایی ارتباط‌هایی بین اعصاب برقرار می‌شود. این اعصاب عموماً در مغز هستند، اما نه منحصراً. بنابراین ممکن است که اعصاب بدنی نیز در تعامل با اعصابی که در حافظه و خاطرات نقش دارند نقشی داشته باشند. در هنگام اهدا عضو چند اتفاق می‌افتد. نخست آنکه بسیاری از اعصاب مرتبط با عضو قطع می‌شوند و بنابراین اگر نقشی، هرچند کوچک، در فرایندهای مربوط به حافظه داشته باشند نمی‌توانند نقش خود را ایفا کنند و بنابراین ناممکن نیست که در یادآوریبرخی خاطرات خللی ایجاد شود. ثانیاً ترکیب هورمونی جدید می‌تواند نقشی در فرایندهای مرتبط بل حافظه نیز بازی کند. ثالثاً امروزه می‌دانیم که سلول‌های عضو اهدا شده در بدن گیرنده در حال گردش هستند و آثاری از دی.ان.ای اهداکننده، دو سال پس از پیوند، در تمامی بخش‌های بدنِ گیزنده دیده می‌شود. و بنابراین ممکن است این موارد ژنتیکی در اعضای جدید، از جمله در مغز گیرنده کارکردهایی داشته باشد که با آن آشنا نیستیم. فعلاً پذیرش این سخن که برخی خاطرات اهداکننده به گیرنده منتقل می‌شوند پذیرفتنی نیست زیرا شواهد تجربی مقبولی برای آن نداریم، اما امکان ایجاد تغییراتی در حافظه‌ی گیرنده‌ی عضو منتفی نیست. ✍ هادی صمدی 📚 @ktyab

‍ 🚀 بلو اوریجین برای اولین‌بار پس از 2022، دوباره انسان به فضا فرستاد بلو اوریجین، شرکت فضایی «جف بزوس»، پس از حدود دو سال، دوباره در مأموریتی شش نفر را به مدار برد. در این مأموریت اولین کاندید فضانورد سیاه‌پوست آمریکایی نیز حضور داشت. مأموریت NS-25 دوباره آغازگر فعالیت‌های نیوشپرد خواهد بود. بلو اوریجین از ماه اوت 2022 تاکنون مأموریتی برای ارسال فضانوردان به مدار انجام نداده بود. آخرین مأموریت سرنشین‌دار این شرکت با موفقیت انجام شده بود، اما در مأموریت پس از آن که بدون سرنشین بود، همه‌ چیز به‌ درستی پیش نرفت. نیوشپرد در اثر بروز یک مشکل، بوستر مرحله اول خود را از دست داد. در نتیجه، این مأموریت‌ها با وقفه‌ای نسبتاً طولانی مواجه گردید. اما حالا مأموریت NS-25 که نامش را از بیست‌وپنجمین مأموریت تاریخ نیوشپرد گرفته بود، روز یکشنبه ساعت 10:37 صبح به وقت محلی پرتاب شد. در این مأموریت شش نفر حضور داشتند که یکی از آن‌ها «اد دوایت»، کاپیتان سابق نیروی هوایی آمریکا بود. او در سال 1961 توسط «جان اف. کندی» برای ورود به ARPS انتخاب شده بود تا در نهایت در مسیر انجام مأموریت‌های فضایی قرار بگیرد. اما در نهایت، چنین اتفاقی نیفتاد. او اکنون در 90 سالگی بالاخره به فضا رفت. شش فضانورد حاضر در این مأموریت پس از رسیدن به لبه فضا، برای دقایقی شرایط بی‌وزنی را تجربه و کره زمین را از فاصله 105 کیلومتری تماشا کردند. آن‌ها در نهایت حدود 10 دقیقه پس از پرتاب در ساعت 10:47 صبح به وقت محلی به تگزاس برگشتند و با موفقیت روی زمین فرود آمدند. مأموریت NS-25 هفتمین مأموریت سرنشین‌دار بلو اوریجین بود. شرکت فضایی جف بزوس همچنین 18 مأموریت بدون سرنشین را برای امور تحقیقاتی گوناگون انجام داده است. بلو اوریجین هزینه رزرو صندلی‌های این پرواز را اعلام نکرده است. اما این شرکت تاکنون 37 فضانورد خصوصی را به مرز فضا رسانده است. بلو اوریجین سعی دارد در زمینه سفرهای فضایی با اسپیس ایکس رقابت کند، اما به‌نظر می‌رسد که هنوز فاصله زیادی با شرکت ایلان ماسک دارد. 📚 @ktyab

راهکارهای معرفت‌شناختی برای کاستن از مخاطرات تکیه بر شهود قسمت سوم 🎙 جلال پیکانی 📚 @ktyab

شک دکارتی و دوگانه جسم و روح 📚 @ktyab

📖 نخستین دانشمند آناکسیمندر و میراث او 📚 @ktyab

🇩🇪 داستان زندگی آنگلا مرکل قسمت ۲ کیفیت: 128Kbps 📚 @ktyab

🇩🇪 داستان زندگی آنگلا مرکل قسمت ۲ 📚 @ktyab