مولوی و عرفان

🔊 فایل صوتی 💬چقدر از مشکلات ما در جامعه روانشناسنه است ؟ 🎙سید جواد میری حجم :3,9MB 🆔 @MolaviPoet 🆑 کانال مولوی وعرفان

🌹🌹 @MolaviPoet لینک جلسه قبل 👈 اینجا ابن عربی در زمینه نَفَس رحمانی به آیات قرآنی متعددی اشاره می‌کند که در آن‌ها، از عمل خلقت توسط خداوند، به تکلم خدا یاد می‌شود و یا به "کلمات نامحدود خدا" اشاره می‌گردد. این کلمات نامحدود عبارت‌اند از اعیان و یا مخلوقات متفرد. رحمان هنگام دمیدن، تکلم می‌کند و در نَفَس او، کل عالم شکل می‌گیرد. از آنجا که کلمات خدا متفرد و متمایزند، کثرت واقعیت دارد. اما نَفَسِ خدا تنها واقعیتِ وجودِ کیهانی است. همه اشیا، نظر به آنکه در دلِ عالم یافت می‌شوند، از این واقعیت برخوردارند. کلمات به نَفَس، وابستگی مطلق دارند ولی نَفَس هیچ نیازی به کلمات ندارد. تکلم خدا به خاطر این نیست که عاملی بیرونی او را به تکلم وا می‌دارد بلکه به این خاطر است که وی ذاتاً رحیم و کریم است و می‌خواهد همه چیز را به وجود آورد. بنابراین، وجودِ مطلق و نامحدود، از طریق فیض بخشی و به وجود آوردنِ «غير»، صفات ذاتی خدا از قبیل رحمت و رأفت را آشکار می‌سازد. اگر تشبیه نَفَس خدا با نَفَس انسانی را کمی بیشتر پی بگیریم، با یکی دیگر از تعالیم اساسی ابن عربی مواجه می‌شویم. آیا نَفَس عین انسان است یا غیر آن؟ به این پرسش تنها می‌توان پاسخی دو پهلو داد. از یک حیث، نَفَس یک شخص خودِ او نیست. چرا که او اوست و نَفَسش نَفَسِ اوست. اما انسان بدون نَفَس، نعشی بی‌جان است و نَفَس بدون انسان، هوایی مرطوب. پس در واقع، دو واژۀ انسان و نَفَس از یک حیث، غیر قابل انفکاک‌اند. به همین سان، نَفَس الرحمن عين خدا، و در همان حال، غیر خداست. و کلماتی که در نَفَس ادا می‌شوند، هم عینِ نَفَس‌اند و هم غیر آن. بنابراین، بین یک شیء موجود و خدا، نه عینیتِ محض در کار است و نه غیریتِ محض. رابطه واقعی آن‌ها به خدا به صورت یک سِرّ باقی می‌ماند. هر چند با کاوش عقلی و مدد الهی می‌توانیم شناختی از آن پیدا کنیم. [اسماء الله و کمال انسان] ما از وجود بما هو وجود چه می‌دانیم؟ در وهله اول، هیچ نمی‌دانیم. یا به عبارت دقیق‌تر، می‌دانیم که وجود غیر قابل شناخت و غیر قابل دسترس است زیرا که وجود را تنها تا آنجا می‌شناسیم که واجد آن باشیم و از طرفی، هیچ چیز از وجود را واجد نیستیم چرا که ما اعیان معدومه‌ایم. به عبارت دیگر، کلمات چگونه می‌توانند بر متکلم محیط شوند؟ یک رنگ مرئی چگونه می‌تواند حقیقت نور نامرئی را درک کند؟ یا چنان که ضرب‌المثل عربی می‌گوید: «خاک کجا و رب الارباب کجا) (این‌التراب و رب الارباب؟). در عین حال، علی‌رغم دسترس ناپذیری وجود، ما شناختی درباره آن داریم چرا که به خودمان و جهان اطرافمان علمی خاص داریم و این علم، اشاراتی در باب حقِ مطلق، که همه چیز از او نشئت می‌گیرد، به دست می‌دهد. تحلیل اشیای عالم به منظور شناخت صفات و خصوصیات وجود، منطبق بر رویکرد روش شناختی خاصی است که نوعاً در میان فلاسفه اسلامی یافت می‌شود. هرچند شیخ از این رویکرد غافل نیست، تعلق خاطر بسیار بیشتری به کاوش در تجلی خودِ وجود از طریق انبیا، یعنی از طریق متون وحیانی (scripture) دارد. «وحی» عملاً قرآن و حدیث است (هرچند نظراً چنین نیست چرا که شیخ مانند دیگر مسلمانان به حقانیت کتب سایر ادیان اعتراف دارد). وجود ـ یعنی خودِ خدا _ از طریق وحی و با شیوه‌ای زبانی، خود را بر انسان‌ها متجلی می‌سازد تا آنان را به ذات خودش معرفت بخشد. پیامی که از طریق متون مقدس دریافت می‌شود در قالب اسماءالله خلاصه می‌گردد که طبق نقل، به نود و نه اسم بالغ می‌شود. هر اسمی از خدا که در قرآن و حدیث ذکر شده مبیّن چیزی از حقیقت وجود است، هر چند که به حقیقت فرجامین وجود نمی‌توان پی برد. بیشترِ آثار شیخ به توضیح قرآن و حدیث می‌پردازد. دغدعه دائمی وی، یافتنِ "اصول (ریشه‌های) الهی" و یا "مستندات (پشتوانه‌های) الهیِ" همه پدیده‌های عالم است به کمک متون مقدس. 📗 عوالم خیال ابن‌عربی و مسئله اختلاف ادیان_ صفحه ۳۱ تا ۳۳ ✍ ویلیام چیتیک _ ترجمه قاسم کاکایی 🆔 @MolaviPoet 🆑 کانال مولوی وعرفان

لینک جلسه قبل 👈 اینجا 🔊 فایل صوتی (7) 💬تاریخ ایران آق قویونلوها از امپراتوری کوتاه مدت آق قویونلوها چه می دانید؟ 🎙 آرمان 🆔 @MolaviPoet 🆑 کانال مولوی وعرفان

لینک جلسه قبل👈 اینجا 🔊فایل صوتی _ 11 💬شرح مثنوی دفتر اول 🎙 دکتر عبدالحمید          ضیایی حجم : 11,2MB 🆔 @MolaviPoet 🆑  کانال مولوی وعرفان

🌹🌹 @MolaviPoet لینک جلسه قبل 👈 اینجا درباره نسخه‌های خطی مقالات و روشی که ما در تصحیح و تنقیح آن‌ها به کار بسته‌ایم به قدر کافی در جای خود بحث کرده‌ایم (مقالات، پیشگفتار مصحح، صص ۱ تا ۶۶) و تکرار آن را جایز نمی‌دانیم. اما بخشی از مطالبی را که در معرفی مقالات در مقدمه خمی از شراب ربّانی آورده‌ایم در اینجا نقل می‌کنیم: رسم چنان بود که شاگردان و مریدان در مجلس‌ها از سخنان مشایخ و پیران یادداشت بر می‌داشتند. مقالات شمس مجموعه چنین یادداشت‌هایی است. این قبیل یادداشت‌های شتاب‌آلود و درهم و برهم را معمولاً پس از تنظیم و تنقیح در وقت فراغت بازنویسی می‌کردند و آن را به نظر خود شیخ یا استاد می‌رسانیدند. مقالات شمس این بخت را نداشته، یعنی هیچگاه از سواد به بیاض نینجامیده، و ترتیب و تنقیح نیافته است. مقالات، به صورتی که به دست ما رسیده، مجموعه‌هایی از همان یادداشت‌های تندنویس نامنظم است مشتمل بر بسیاری عبارت‌های گسسته پاره و ناتمام. افلاکی نسخه‌ای از همین مجموعه‌ها را در دست داشته و گزیده‌ای از آن را در فصل چهارم از کتاب خود، و پاره‌ای را در فصول مختلف دیگر، نقل کرده است. ولی بعدها در کمتر کتابی نام و نشانی از مقالات می‌توان یافت. در میان محققان ایرانیِ عصر ما مرحوم بديع‌الزمان فروزانفر نخستین کسی است که نسخه عکسی یکی از مجموعه‌های مقالات را، به شرحی که در مقدمه کتاب خود رساله در تحقیق احوال و زندگانی مولانا جلال‌الدين محمّد نوشته است، به دست آورد و مجذوب "لطف عبارات و دلپسندی و زیبایی الفاظ"( زندگانی مولانا، چاپ دوم، ص ۹۰) آن شد. فروزانفر مقالات را "یکی از گنجینه‌های ادبیات و لغت فارسی" می‌داند و نیز اهمیت و ارزش آن را از این نظر که کلید آشنایی با اندیشه‌های مولاناست گوشزد می‌کند و اهل تحقیق را به تکرار مطالعه و توجه و تأمل در مضامین آن فرامی‌خواند: خواننده به یک بار مطالعه از مزایا و فواید این کتاب برخوردار نمی‌گردد و ناچار باید با امعان و انعام نظر مدت متوالی از آغاز تا به انجام مطالعه کند... چون اکثر مطالب کتاب مربوط است به جزئیات زندگانی و افکار مولانا و شمس‌الدين، بالضروره کسانی که از تاریخ حیات این دو بزرگ و تعلیمات عقلانی آنان اطلاع کافی ندارند از خواندن مقالات حظّ وافی نمی‌برند ولی پس از آگاهی لازم خویش را هنگام مطالعه در بوستانی آراسته و دلگشا خواهند یافت. (زندگانی مولانا، چاپ دوم ، ص ۹۰) تا مقالات پیدا نشده بود مشکل بود که سخنی از روی تحقیق دربارۀ شمس تبریز گفته شود. برخی اصلاً وجود خارجی برای شمس قائل نبودند و او را مولود خیال مولانا می‌پنداشتند و می‌گفتند که مولانا با مخلوق خیال خود نرد عشق باخته و دیوانی به نام او پرداخته است. ایرانشناس معروف ادوارد براون در تاریخ ادبیات خود به نقل از نیکلسون (مترجم انگلیسی مثنوی و گزیده دیوان شمس) شمس را پیری صاحبدل ولی بی‌سواد معرفی می‌کند. مقالات رقم بطلان بر این اقوال می‌کشد و معلوم می‌دارد که او همچنان‌که در شعر سلطان ولد آمده است اهل "فضل و علم و عبارت و تحریر"( سلطان ولد، ولد نامه، ص ۷۱) بوده است. انس و الفتِ ذهنی شمس با قرآن و نکته سنجی‌های هوشمندانه و تسلّط وی در تفسیر عرفانی کتاب مجید اعجاب‌انگیز است. کوتاه کلام؛ او از علوم مرسوم زمان خود بهره کافی داشت. در جوانی فقه خوانده بود. در آن روزگار که اوج شکوفایی عرفان اسلامی است با سرامدان معاصر نشست و برخاست کرده بود. حتی افلاکی به نقل از مولانا می‌گوید که در ریاضیات و نجوم هم دستی داشت... 📗 شمس تبریزی_صفجه ۲۴۱ تا ۲۴۳ ✍ محمد علی موحد 🆔 @MolaviPoet 🆑 کانال مولوی وعرفان

🔊 فایل صوتی 💬 پادکست عزت نفس بر اساس کتاب عزت نفس،منبع "شش ستون عزت نفس" ✍ ناتانیل براندن _ترجمه دکتر مهدی قراچه داغی 🎙 پری حجم : 3,8MB 🆔 @MolaviPoet 🆑 کانال مولوی وعرفان

🌹🌹 @MolaviPoet لینک جلسه قبل 👈 اینجا در میان مشایخ عصر بسیاری را آزمود و ظاهراً نزد هیچیک از ان‌ها چیزی را که او طالب آن بود نیافت. در تبریز یک‌چند مرید شیخ ابوبکر سلّه‌باف شد اما مدتی بعد او را رها کرد، چرا که می‌پنداشت "شیخ را مستی از خدا هست لیکن آن هشیاری که بعد از آن است نیست". فقدان همین هشیاری سبب شده کہ بود تا شیخ هم چیزی را که در وی بود نبیند و وی با ناخرسندی از صحبت او اعراض نماید. اینکه بعد از آن در طول سفرهای دور و دراز، که او را از خراسان و ماوراءالنهر تا عراق و شام به هر سو برد، به صحبـت مشایخ دیگر هم رسیده باشد با توجه به عشقی که او را از سال‌های خردگی به جستجوی حق و مردان حق واداشته بود غرابتی ندارد. رکن‌الدین سجاسی و باباکمال جندی ممکن است هر کدام یک‌چند علاقه او را جلب کرده باشند، با این همه از صحبت آن‌ها هم گشایشی را که انتظار داشت حاصل نکرد، از این رو، چنانکه خود او خاطر نشان می‌کند، تا از تبریز بیرون آمد هرگز هیچ شیخی ندید، لاجرم ناخرسندی از صحبت صوفیان او را با اکراه به صحبت فقیهان کشانید. اما با شور و سودایی که او بدان سبب خانه پدر را ترک کرده بود این صحبت‌ها خاطرش را آرام و سکون نمی‌داد. او ورای این مشایخ ظاهر که میان خلق مشهور بودند و در منبرها و محفل‌ها ذکر ایشان می‌رفت طالب دیدار اولیای مستور بود که "از مشهوران تمام‌تر بودند" اما هیچ کس آنها را نمی‌شناخت. بعد از سال‌ها آوارگی که در جستجوی مردان حق گذراند ظاهراً در مشایخ عصر آنچه را نشان مرد خداست و آن «عشق» واقعی است نیافت و سرانجام این اندیشه در خاطرش نقش بست که: این شیوخ همه راهزنان دین محمد بودند، همه شان موشان دیوار خانه (نسخه: خانه دیو) و خراب کنندگان. حتی از صحبتی که با شیخ اوحدالدین کرمانی (وفات ۶۳۵) و با شیخ محيى‌الدين ابن عربی (وفات ٦٣٨) داشت در حق آنها ارادتی نیافت. از محیی‌الدین در قونیه به عنوان شیخ محمد یاد می‌کرد و تصریح داشت که اگر فایده یی هم از صحبت او عایدش شد به اندازه فایده یی که از صحبت مولانا یافت نبود دعوی‌های او را که شطح آمیز و ناشی از بلند پروازی‌های خودنگرانه به نظر می‌رسید نمی‌پسندید و خطاهایی را که شیخ در خود نمی‌دید و همان‌ها را در نزد دیگران مورد اعتراض می‌یافت گه گاه به رخ وی می‌کشید. در اوحدالدین کرمانی و طریقه او نیز به نظر انتقاد می‌نگریست، او را بدان جهت که به قول خود جمال حق را در آینه طلعت خوبرویان معاینه می‌کرد مستحق ملامت می‌یافت و بدان سبب که توجه به ردّ و قبول عام احوالش را از اخلاص در عمل دور می‌داشت در خور طعن و انکار می‌دید. در مورد پاره‌یی آداب و تقالید اهل خانقاه هم شمس به نظر انتقاد می‌نگریست. ریاضت چله‌داران را که بر اشارت فحوای قرآن (۵۱/۲) در باب میقات خداوند با موسی مبتنی بود، متابعت از موسی می‌خواند و بر سبیل انکار و تعجب می‌پرسید: "یکی که چهل روز او را در خانه یی باید رفت تا او خیالی بیند، او آدمی باشد یا او را کسی گویند؟" در پیش یک شیخ صوفی که مرید خویش را تعلیم می‌داد تا ذکر را از ناف برآرد، به طنز و اعتراض به این مرید خاطرنشان می‌کرد که" نه، ذکر از ناف برمیاور، از میان جان برآور". سماع را مایۀ رهایی از خودی و نیل به مرتبه رؤیت و تجلی می‌خواند و بدان اهمیت بسیار می‌داد. اما شرکت در آن را مستلزم تعلق به خانقاه و سلسله‌یی خاص، یا تلقی ذکر و خرقه از مشایخ ظاهر و مشهور عصر هم نمی‌دید. هیچیک از مشایخی که دیده بود به وی خرقه صحبت نداده بود. یا از آنها خرقه طلب نکرده بود یا خود خرقه از آنها نپذیرفته بود. مدعی بود که خرقه خود را در خواب از رسول خدا دریافت داشته است و آن را نه از آن خرقه‌ها می‌دید که بعد از دو روز بِدرّد و ژنده شود، بلکه خرقه صحبتی می‌خواند که آن صحبت نه همه کس را در فهم گنجد. تظاهر به زهد و قدس و انتساب به خرقه و سلسله را دوست نداشت. با آنکه هم صوفی و هم فقیه محسوب می‌شد، در سفرهای خویش نه در خانقاه فرود می‌آمد نه در مدرسه. به کاروانسراهای بازار وارد می‌شد که به قول خود او جای غریبان آنجا بود. در حجره های کاروانسراها بر روی حصیر می‌غنود، به اندک غذا اکتفا می‌کرد، فقر خود را از انظار مستور می‌داشت و از احوال و عوالم روحانی خود نیز چیزی بروز نمی‌داد. هر وقت هم حقیقت حالش کشف می‌شد از شهری که بود غیبت می‌کرد. تا حرمت و اعتقاد خلق اوقاتش را مشوّش ندارد. در بعضی اوقات برای نان روزانه خویش به فعلگی (=فاعلی) می‌رفت، مواردی هم پیش می‌آمد که او را بدان سبب که زیاده ضعیف به نظر می‌رسید به کار نمی‌گرفتند. 📗 پله‌پله تا ملاقات خدا درباره زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال‌الدینرومی_صفحه ۱۵۰ تا ۱۵۲ ✍ عبدالحسین زرین‌کوب 🆔 @MolaviPoet 🆑 کانال مولوی وعرفان

🌹🌹 @MolaviPoet لینک جلسه قبل 👈 اینجا *عوالم هستی: شریعت، طریقت، و حقیقت             بخش  پایانی* ممکن است کسی در گوشه مسجد سکنی گزیند اما از نظر حالات و اطوار درونی در عالم میخانه یا حتی خرابات باشد، و ممکن است در خانقاه منزل گزیده باشد ولی چنان گرفتار قشر و احکام ظاهر باشد که رفتارش با متشرعین مسجد نشین تفاوتی نکند. *شیخ عزیز الدین نسفی،* سال‌های پایان عمر خود را در مسجد جامع ابرقو گذرانده و چنان که خود ذکر کرده است، رسایل *انسان الکاملش* را، همان جا نوشته است؛ پس اگر بر ظاهر بخواهیم حکم کنیم باید بگویم که شیخ عزیز الدین چون در موقع نوشتن انسان کامل در مسجد سکنی گزیده، بنابر این هنوز در عالم شریعت منزل داشته…استدلال بی پایه و کودکانه و سطحی است. *مولانا،* این پیر سوختگان و سر حلقه عاشقان، در بیت زیر، خود به صراحت می گوید که اگر چه ظاهرا در لباس *اهل شرع* هستم اما این تلبیسی بیش نیست و برای این است که دهان اهل ظاهر را ببندم، ولی درونم همچون دل ادریس پیامبر نورانی است: *هر چند به تلبیسم در ظاهر قسیسم* *نور دل ادریسم، آهسته که سر مستم* به همین دلیل که ابتدا *حافظ*  به *مسجد* می رفته است و سپس به *خانقاه* پناه می اورد و در انجا نیز با عجب….صوفیان روبرو میشود و به *میخانه* و سپس به *خرابات* روی می برد….تفسیر کسانی است که گذر حافظ را در زندگی از نظر بیرونی و مکانی دنبال می کنند نه از حالات درونی و سلوک باطنی،  و بدین وسیله می خواهند تناقضات شعری او را حل کنند. همین دیدگاه اشتباه، سال ها بسیاری از پژوهندگان را به جست و جوی این موضوع کشانده که در متون صوفیانه به دنبال رد پای، *«خرقه سوزی»* بگردند…. درگیری و ستیز *عاشقان و رندان،* با *زاهدان* خشک اندیش و گران جان نیز درست از همین جا اغاز می شود. *زاهد* در مرتبه قشر جا خوش کرده است و به *عبادات و طاعات تقلیدی و بی روح* پشت گرم و دل مشغول است.و به مواعید و نعمت های *بهشتی* دل خوش است. اما *روندگان حق جوی* که از این مرتبه رسته اند و از  حالات معنوی حی و حاضر سرمستند از روی شفقت برانند تا این خفتگان وادی بی شر و شور *زهد* را، به *جرس های* هشدار دهنده بیدار کنند. تا به امید *حوران بهشتی* عمر در گوشه *صومعه و مسجد و خانقاه* تباه نسازند و به آن شاهد زیبا روی *زنده* ***          *دل، نفس و روح* *در ره نفس کز و سینه ی ما بتکده شد* *تیر آهی بگشاییم و غزایی بکنیم* برای روشن تر شدن بحث ناگزیریم از *عالم نفس* شناختی هر چند محدود و مختصر بیابیم که بدون آگاهی به آن دیگر اطوار وجود ادمی،  یعنی *دل و روح* نیز ناشناخته می ماند. هر کسی که در باره *نفس*  سخنی گفته است در باره *صفات* آن بوده است نه شناخت *ذات* آن . *عز الدین کاشانی*  رسیدن به شناخت *ذات نفس* را همان قدر ناممکن می داند که رسیدن به کنه *ذات باری تعالی* :«….چه او *(نفس)* صفت *بوقلمون* دارد و دم به دم رنگی دیگر نماید و ساعت به ساعت به شکلی دراید….هر لحظه نقشی دیگر بر آب بزند و *نفس نیرنگی دیگر اغاز کند* و در اشتراک معرفت الهی به معرفت او ، اشارتی است، بدانک او را شناختن یه جمیع اوصاف و رسیدن به کنه معرفتش مقدر هیچ آفریده نیست. هم چنانکه رسیدن به کنه معرفت *الهی….»* در خصوص منقاد و مطیع نگشتن نفس ، *امیر مومنان* تمثیلی نغز بیان داشته اند: *«ما انا و نفسی الا کراعی غنم کلما ضمها من جانب انتشرت من جانب».* ( من همانند چوپانم و نفس گله گوسفند چوپان هر چند گوسفندان را از یک سوی گرد کند از سوی دیگر پراکنده شوند). 📗سلوک باطنی حافظ وادی های سلوک_صفحه ۲۵ و ۲۶           عوالم هستی (۲) ✍استاد منصور پایمرد خلاصه نویسی: خسروافشار 🆔 @MolaviPoet 🆑 کانال مولوی وعرفان

🔊 فایل صوتی_1 💬 مولانا و هنر زیستن با دیگری 🎙 دکتر ناصر مهدوی حجم :7MB 🆔 @ ‌MolaviPoet 🆑 کانال مولوی وعرفان