ТАРИХИЙ ҲАҚИҚАТЛАР
Каналда тарихнинг номаълум қолиб келаётган саҳифалари, сирлари, жумбоқлари ҳақида сўз боради.
Mostrar más800
Suscriptores
-224 horas
-57 días
-1130 días
Distribuciones de tiempo de publicación
Carga de datos en curso...
Find out who reads your channel
This graph will show you who besides your subscribers reads your channel and learn about other sources of traffic.
Análisis de publicación
| Mensajes | Vistas | Acciones | Ver dinámicas |
01 ...
10. Йиқилишлар мутлақо ҳеч нарсани англатмайди. Тарақа-туруқ билан йиқилиш учун жуда жасур одам бўлиш керак.
11. Бу ақлдан озган дунёда фақат эсидан оғгангина яшаб қолиши мумкин.
12. Умидсизликка берилманг. У наркотик бўлиб одамга энг катта ёмонликни келтиради - у одамни лоқайд қилиб қўяди.
Чарли Чаплин. »
А. Эргашев таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 98 | 0 | Loading... |
02 Бу талантли одам адабиётга ўртачагина алоқадор бўлган бўлсада, дунёда шунақанги оммалашган эдики, у ҳақида эсламасдан бўлмайди. Бунинг устига ўзи ҳам китоб ёзган.
Бу актёр ўз китобини "Менинг таржимаи-ҳолим" деб номлаган ва унда одамни бахтли қиладиган 12 ҳақиқатни ёзган:
1. Агар сиз бугун кулмаган бўлсангиз - шу кунни йўқотилган деб ҳисобланг.
2. Дунёдаги ҳеч нарса доимий эмас - айниқса кўнгилсизликлар.
3. Ҳақиқий кулишни ўрганиш учун, сизга оғриқ етказадиганлар билан ўйнашни ўрганинг.
4. Фақат жуда яқиндан қарасангизгина ҳаёт фожиали кўринади. Узоқроқдан қаранг ва лаззат олинг.
5. Фақат масхарабозларгина ҳақиқатдан бахтлидир.
6. Биз жуда кўп ўйлаймиз ва жуда кам ҳис қиламиз.
7. Гўзаллик - тушунтириш керак бўлган нарса эмас. У ҳамиша шундоқ ҳам кўриниб туради.
8. Ҳашаматга кўникманг. Бу қайғулидир.
9. Баъзан тўғри вақтда нотўғри ва нотўғри вақтда тўғри нарсаларни қилиш керак.
...
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 122 | 0 | Loading... |
03 ««Кишилик жамиятида баҳслашиб бўлмайдиган фақат биттагина ҳақиқат бор: ҳаммаси ўтиб кетади.»
Осаму Дадзай (1909 - 1948) - таниқли япон ёзувчиси бўлган.
Яҳудларнинг Сулаймон подшоси ҳақида ёзганимда, бу масалага тўхталганман.
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 145 | 0 | Loading... |
04 ,, Ҳаёт фақат эртанги кунга тайёргарликкина эмас, балки бевосита шодлик ҳамдир".
А.Пушкин.
А.Э.таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 133 | 0 | Loading... |
05 Нега Эллада?
Бу халқнинг ўз номига қўйилган. Қадимги греклар эрамиздан аввалги 7- асрдан бошлаб ўзларини эллинлар деб атай бошлаган. Лекин бошида эллин Фессалиянинг жанубида яшаган кичик бир қабиланинг номи бўлган. Анча кейин грек шоирлари халқ гўёки Эллин деган одамдан келиб чиққан деган воқеани тўқиб чиқаришган. Халқнинг бир одамдан тарқалгани ҳақидаги афсоналар эса турли-туман халқлар орасида ҳам кенг тарқалган.«Греция» атамаси эса греклар яшаган Грея (Грайя) деган кичик бир жойнинг латинча номи бўлган. Кўп халқлар Греция атамасини қабул қилган. Шунинг учун греклар ўз юртини Эллада дейди, бошқалар эса Греция деб атайди.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 144 | 0 | Loading... |
06 1873 йилда Т.Д.Форсайтнинг Британ дипломатик миссияси томонидан олинган фотосуратлар. Уларда Қашқар,Оқсув, Қучор ва Хотандаги қуролли мусулмон жангчилардан иборат қаршилик кучларининг суратлари тасвирланган.
Улар Еттишаҳар (1865-1877) давлатининг аскарлари. Еттишаҳар давлати ҳақида юқорида ёритилган.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 169 | 0 | Loading... |
07 Улуғларимиздан бири бўлган Алишер Навоий ёқтирган гулоб атиргул япроқларидан тайёрланади. Бизда унутилиб кетган ҳисоб, лекин Эронда ҳануз бор экан. Гулоб тайёрлашда Эрон марказидаги Исфаҳон етакчи экан.
Бирон инсофли ишбилармон топилиб ҳақиқий гулоб ишлаб чиқаришни ўзимизда ҳам йўлга қўйса яхши бўларди.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 167 | 0 | Loading... |
08 «Исмоилнинг қурбонлиги»
16 асрдаги Қурбонлик байрамига бағишланган Усмонийлар миниатюраси.
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 181 | 0 | Loading... |
09 Иброҳим пайғамбарнинг қурбонлик келтириши. Миниатюра. «Темурийлар антологияси» дан. Шероз, 1410-1411 йиллар.
Қурбон байрам (Ийд аль-Адҳа).
Қуръонга кўра Жаброил Иброҳим пайғамбарнинг тушида келиб, унга Аллоҳнинг ҳукми бўйича ўғлини қурбон қилишни етказади. Қуръонда бу ўғлининг исми келтирилмаган, лекин ривоятга кўра бу унинг катта ўғли Исмоилдир. Инжилда эса бу ўғил Исҳоқ бўлган дейилган. Иброҳим Макка жойлашган Мина воҳасига келиб тайёргарлик бошлайди. Унинг ўғли қаршилик кўрсатмайди, лекин йиғлаб илтижо қилади, чунки у отаси ва Аллоҳга қулоқ тутгувчи, бўйсунгувчи эди. Бу Аллоҳнинг синови бўлган. Аллоҳнинг қудрати билан пичоқ кесмайди ва қурбонлик ўғил ўрнига қўй билан алмаштирилади. Ўшандан бошлаб қурбонликка қўй келтирилади.
Бу байрам Ҳижратнинг 2 йилидан (623) бошлаб Мадинада нишонлана бошланган. Кейин бутун ислом оламига ёйилган.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 187 | 0 | Loading... |
10 «Бил ва ёдда тут, агар одам бахтсиз бўлса, бунга унинг ўзи айбдор, чунки Худо одамларни бахтсиз бўлишлари учун эмас, балки бахтли бўлишлари учун яратган».
Эпиктет - қадимги дунёнинг энг обрўли файласуфларидан бири.
А. Э. таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 186 | 0 | Loading... |
11 «Бил ва ёдда тут, агар одам бахтсиз бўлса, бунга унинг ўзи айбдор, чунки Худо одамларни бахтсиз бўлишлари учун эмас, балки бахтли бўлишлари учун яратган».
Эпиктет - қдимги дунёнинг энг обрўли файласуфларидан бири.
А. Э. таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 2 | 0 | Loading... |
12 «Қадимги греклар худоларнинг одамга берган олий ва охирги совғаси - меъёр ҳиссидир деб бекорга айтмаган».
Иван Тургенев (1818-1883) - рус реалист ёзувчиси, шоири, публицисти, носири ва таржимони.
А.Э.таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 189 | 0 | Loading... |
13 1905 йил. Ялта шаҳри. Бухоро амирининг саройи.
Амирнинг Ялтада иккита саройи бўлган: 1905 йилги откриткада тасвирлангани ва яна шаҳар ташқаридагиси (буниси кейинчалик "Ўзбекистон" санаторийси номини олган). Бу санаторий мустақилликнинг дастлабки йилларида Россияга бериб юборилган.
Сурат олинган пайтда сарой амир Саид Абдулаҳадхонга тегишли эди (1910 йилда вафот этган).
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 181 | 0 | Loading... |
14 ...
ҳам дунё фани Осиё ва Африкани алоҳида қитъалар деб ҳисобламайди, уларни 1869 йилда қурилган сунъий Сувайш канали ажратиб туради холос. Европадан эса Гибралтар бўғози ажратиб қўйган.
Шимолий ва Жанубий Америкалар ҳақида ҳам шуни айтиш мумкин. Уларни 1920 йилда қурилган Панама канали ажратиб туради.
Материклар сони эса мос келади. Улар олтита. Каттасидан кичигига қараб санасак:
Евроосиё - 54,6 млн. кв. км.
Африка - 30,3 млн. кв. км.
Шимолий Америка - 24,4 млн. кв. км.
Жанубий Америка - 17,8 млн. кв. км.
Антарктида - 14,1 млн. кв. км.
Австралия - 7,7 млн. кв. км.
Шундай қилиб, Африка майдони катталиги бўйича иккинчи ўриндаги энг иссиқ материк (қитъа ҳам) дир.
Ғарбда Атлантика, шарқда Ҳинд, жанубда ҳар икки океан сувлари билан ювиб турилади. Африканинг шимолида Ўрта ер денгизи, шимоли-шарқида - Қизил денгиз жойлашган.
Африка шимолдан жанубга қараб - 8103 км.га, ғарбдан шарққа - 7385 км. га чўзилган. Қитъадаги барча мамлакатларнинг жами аҳолиси, 2023 йилнинг декабрида, 460 миллион кишига етган.
Бу Ер аҳолисининг 18,2 фоизи.
«Африка» номининг келиб чиқиши ҳақида бир неча тахминлар бор. Улардан энг ҳақиқатга яқинлари:
1. Афри - бу финикий тилидан таржима қилганда «чанг» дегани. Саҳролар назарда тутилган бўлиши мумкин.
2. Латинча aprika сўзи «қуёшли» деган маънони англатади.
3. Грекча сўз бўлган afrikng «совуқсиз» деб таржима қилинади.
4. Арабча «афрос» сўзи «шер», шерлар ўлкаси дегани. Бу қитъада шерлар кўп бўлган.
5. Арабларда «фарака» деган сўз бўлган, бу «ажралган» дегани. Африка билан Осиёни Қизил денгиз ажратиб туради. Шунинг учун араблар бу қитъани фарака сўзидан олинган Ифриқия номи билан аташган. «Ажралган» дегани.
6. Қадимги мисрча «афрос» сўзи «кўпик» дегани. Ўрта ер денгизидаги айрим оқимлар Африка соҳилларига яқинлашган сари кўпикланади, шунинг учун бу қитъанинг номи маъноси «кўпикли мамлакат» дейишади.
Африка еримизнинг одамзод туғилган қисми деб ҳам ҳисобланади. Ҳар қалай кўп олимлар шундай дейди.
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 188 | 0 | Loading... |
15 Африка - Ернинг тўлиқ ўрганилмаган қисми
«Қитъа тавсифлаш учун жудаям улкан. У ҳақиқий океан, алоҳида сайёра, хилма-хил, фавқулодда бой коинот. Фақат катта соддалаштириш орқалигина, қулайлик учунгина, биз: «Африка» деб айтишимиз мумкин.»
Поляк ёзувчиси Ришарьд Капушинскийнинг бу сўзлари, унинг Африканинг ихлосманд мухлиси эканидан дарак бўлиб кўринса ҳам, лекин унинг гапида жон бор.
Африка қитъами ёки материкми?
Африкага нисбатан униси ҳам,буниси ҳам тўғри. Шунга батафсилроқ тўхтасак.
Бизга қитъа ва материк ўзаро тенг тушунчалар деб ўргатишган. Шунинг учун ҳозиргача Ерни 6 қитъа ва 6 материкка бўлиб келамиз. Ҳар ким ўзига ёққан ифодасини ишлатаверади.
Дунё амалиётида эса бошқа иш тутилади. Қитъалар 4 та, материклар 6 та деб ҳисобланади.
4 қитъа:
Эски Дунё (Евроосиё ва Африка),
Янги Дунё (Шимолий ва Жанубий Америка),
Австралия,
Антарктида.
Қитъа континент сўзининг ўзбекча муқобили бўлиб, континент дегани эса латинчада «узлуксиз» дегани. Шунинг учун
...
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 189 | 0 | Loading... |
16 Африка. Коинотдан кўриниш.
Нега энди айнан Африка одамзоднинг бешиги бўлган?
Бунинг энг муҳим омили, Африканинг миллион йиллар давомида нисбатан иқлимий барқарорликни сақлаб қолганидадир.
Дунёнинг кескин иқлимий ўзгаришларга учраб турган, ҳатто музлашгача етиб борган бошқа минтақаларидан фарқ қилиб, Африкада нисбий иқлимий барқарорлик сақланиб турган. Бу эса одам яшаши учун қулай шароитлар яратган.
Одамлар нега Африкани тарк этган ва сайёранинг бошқа ерларига бориб жойлаша бошлаган? Бунинг сабаблари кўп бўлган бўлиши мумкин: урушқоқ қўшнилар, эпидемиялар, табиий офатлар ва зарур заҳираларнинг етишмай қолиши... Шуларнинг ҳаммаси одамларнинг яхши ҳаёт излаб жойларидан кўчишига сабаб бўлган бўлиши мумкин.
Бундан ташқари, олимлар - одамларнинг қизиқувчанлиги ва жойларини ўзгартиришга бўлган майллари ҳам қадимданоқ улар юриш-туришининг табиий эҳтиёжиларидан бўлган деб ҳисоблашади.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 189 | 0 | Loading... |
17 Африка. Коинотдан кўриниш.
Нега энди айнан Африка одамзоднинг бешиги бўлган?
Бунинг энг муҳим омили, Африканинг миллион йиллар давомида нисбатан иқлимий барқарорликни смқлаб қолганидадир.
Дунёнинг кескин иқлимий ўзгаришларга учраб турган, ҳатто музлашгача етиб борган бошқа минтақаларидан фарқ қилиб, Африкада нисбий иқлимий барқарорлик сақланиб турган. Бу эса одам яшаши учун қулай шароитлар яратган.
Одамлар нега Африкани тарк этган ва сайёранинг бошқа ерларига бориб жойлаша бошлаган? Бунинг сабаблари кўп бўлган бўлиши мумкин: урушқоқ қўшнилар, эпидемиялар, табиий офатлар ва зарур заҳираларнинг етишмай қолиши... Шуларнинг ҳаммаси одамларнинг яхши ҳаёт излаб жойларидан кўчишига сабаб бўлган бўлиши мумкин.
Бундан ташқари, олимлар - одамларнинг қизиқувчанлиги ва жойларини ўзгартиришга бўлган майллари ҳам қадимданоқ улар юриш-туришининг табиий эҳтиёжиларидан бўлган деб ҳисоблашади.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 1 | 0 | Loading... |
18 ...
Унга она полисининг (шаҳрининг) худоларини иззатлашдан воз кечиб, янги маъбудларни ўйлаб топганликни тўнкашган. Сократни суд қилишнинг тагида туҳмат баҳонагина бўлиб, аслида уни олигархат вакиллари Критий ва Алкивиад билан алоқада бўлганлиги ҳамда қатор демократик муассасаларни танқид қилгани ётган. Сократ айбдор деб тан олинганидан кейин судьяларга Греция олдидаги хизматлари учун ўзини абадий пенсия билан мукофотлашни таклиф қилган, лекин ўлимга ҳукм қилинган. У кучли заҳар ичиб ўзини ўлдирган.
Файласуфнинг суди ва ўлимини Платон ва Ксенофонт ўз асарларида тасвирлаб ёзишган. Жумладан «Сократнинг апологияси (оқлови)» да унинг нутқи келтирилган (афтидан сўзма-сўз эмас). Платоннинг «Федон» мунозарасида Сократ ҳаётининг охирги соатлари тасвирланган.
-
1812 йилда Сократ устидан қайтадан мажозий суд ўтказилган. Афинадаги миллиардер Онассиснинг фонди биносида ўтказилган бу қайта судда, Греция, Буюк Британия, Швейцария, Франция ва АҚШдан келган 10 та юрист, шунингдек суд маслаҳатчилари ролини ўйнаган 866 та томошабин қатнашган. Афв қилишга 584 маслаҳатчи, бунга қарши - 282 маслаҳатчи овоз берган. Натижада файласуф оқланган.
Туҳмат билан айбдор қилинган Сократни тарих аллақачонлар оқлаб бўлган. Лекин мажозий суд ҳам одамзод учун бир намунадир.
Юқоридаги сурат - «Сократ устидан суд» деб аталади. Лекин уни ким чизганлиги номаълум.
А.Эргашев.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 198 | 0 | Loading... |
19 « Сен кўтарилган тоғнинг баландлиги, сен чиқиб олган жарликнинг чуқурлиги билан ўлчанади.
Бу дунёда шараф билан яшашнинг энг тўғри усули - ўзимизни бошқача кўрсатишда эмас, аслида ким эканлигимизни кўрсатишдадир.
Одамлар ўзларида бўлмаган фикр эркинлиги ўрнига, сўз эркинлигини талаб қиладилар.
Фақат аҳмоқ одамларгина ҳамма нарсадан маъно излайди.
Одам ўз тажрибасидан келиб чиқмай туриб гапирса, унга ишониб бўлмайди. Ҳатто у мендан кўчирма келтирса ҳам.»
-
Сократ - коинотнинг ва бутун борлиқнинг яралиши масалалари қизиқтирган ўзининг ўтмишдошларидан фарқ қилиб, одамнинг ички дунёсини ўргана бошлаган.
Сократ Платон, Аристотель ва Пифагорлар билан бир қаторда энг машҳур файласуфлардан биридир. У эр. ав. 469-399 йилларда яшаган.
У сирли даҳогина эмас, балки фалсафани янги юксакликка кўтарган киши деб ҳисобланади. У фалсафани мангуга ўзгартириб юборган.
-
Сократ устидан суд, эр. ав. 399 йилда Афинада бўлиб ўтган. Уни "номуссизлик"да ва"ёшларни бузиш"да айблашган.
...
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 204 | 0 | Loading... |
20 « Эҳтимол сийқаси чиқиб кетгандир, лекин мен учун жуда жиддий бўлган бир фикрни эслатиб ўтишни истайман: одам учун кичик бир бир қадам - одамзод учун катта қадамдир. Одамзодни тузатиб бўлмайди - одам фақат ўзини ўзигина тузатиши мумкин. Гўдакнинг қорнини тўйғазиш, бировга қўпол сўз айтмаслик, кексани йўлдан ўтказиб қўйиш, йиғлаётганни юпатиш, ёмонликка жавоб қайтармаслик, ўз қизиқишларини асраш, бегона одамнинг кўзларига қарай олиш.
Буларни бажариш бир одам учун анча осон, лекин ҳамманинг буни бир вақтда бажариши жуда қийин иш. Бу ишни ҳамиша ўзингдан сўрашдан бошлаш керак. Ўзинг учун жуда кўп нарсани кечиравермай яшаш ҳам - маданиятнинг белгисидир. Мен севган ҳикматли ибора - эртага қиёмат бўлса ҳам - албатта дарахт эккин!»
[Яъни яхшилик қилиш бурчинг бўлсин демоқчи. А. Э.]
Дмитрий Лихачёв.
А. Эргашев таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 192 | 0 | Loading... |
21 « Одам ҳали яқиндагина тўрт оёқликдан орқа оёқларида юриш учун қад ростлади, унинг устида ҳали миллионлаб асрлар давомида зиёсиз ўтган ваҳшийлик осилиб турибди. Катта ғоя билан бошқарилмайдиган одамлар оммаси - даҳшатли нарса. Одамларни етакчиларсиз қолдириш мумкин эмас. Уларнинг яна тўрт оёқли бўлгиси келиб қолади.»
Алексей Толстой.
Чиройли гап. Маъқул ҳам. Лекин ҳозир шу етакчиларнинг ўзи тўрт оёқли бўлгиси келганлардан иборат бўлиб қолган бўлса, одамзод қаерга борсин?!
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 210 | 0 | Loading... |
22 ,, Босмачилар "давлати
Мадаминбекнинг фожиали ўлимидан кейин исёнчилар ҳаракатида большевикларнинг муросасиз душмани бўлган Шермуҳаммадбек асосий ролни ўйнай бошлади. Туркистонликларнинг мустақиллик учун кураши тарихидаги қисқа бўлсада бутун бошли бир давр унинг номи билан боғлиқ. 1920 йил майининг бошларида Олтиариқ районининг Ғарибота қишлоғида қўрбошилар ва тинч аҳоли вакиллари навбатдаги қурултойни ўтказишган ва мустақил Туркистон ислом республикаси тузилгани эълон қилинган. Ҳукумат бошлиғи ва бош қўмондон деб Шермуҳаммад сайланган. Қурултойда ҳукуматдан ташқари 14 кишилик Ҳарбий кенгаш ҳам сайланган, у мустақиллик учун курашни авж олдириш билан шуғулланиши керак эди.
Шермуҳаммадбек ҳукумати исёнчилар қўлида бўлган ҳудудларда чор ҳукумати ўрнатган маъмурий-ҳудудий бўлинишларни - область, уезд, волость, жамоаларни бекор қилган, руслар босиб олишидан олдинги унвонлар - элликбоши, юзбоши, мингбоши кабилар қайта тикланган, Қўқон хонлиги давридаги беклик вазифаларини Шермуҳаммад тайинлаган қўрбошилар бажарган. Аҳолидан солиқларни элликбошилар йиғган ва мингбошилар орқали қўрбошига, ундан молия вазирига ўтиб хазинага тушган. Халқдан олинадиган солиқлар советларникидан анчагина кам бўлган. Қўрбоши ва унинг йигитларини боқиш, улар жойлашган қишлоқлар аҳолисига юкланган. Шермуҳаммад тор-мор бўлишдан қутулиб қолган қўрбошилар отядларини бирлаштириш ва ҳамкорликда озодлик учун курашиш учун кўп куч сарфлаган,ташкилий ва сиёсий ишлар олиб борган. Туркфронт алоҳида бўлими бошқарувчисининг 1920 йил 9 майдаги Тошкентга ёзган хатида айтилишича: ундаги маълумотларга кўра «Кўршермат барча таниқли қўрбошиларга хат билан мурожаат қилиб, уларни Исломни ҳимоя қилиш учун бирлашишга чақирган».
Манба: Академия наук Республики Узбекистан. Туркестан в начале 20 века: К истории истоков национальной независимости.
А.Э. таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 210 | 0 | Loading... |
23 1900- йиллар. Россия империяси. Кавказ типлари. Татар аёллар.
У замонда татарлар деб бари Кавказликларни айниқса Доғистонда яшовчиларни айтишган.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 199 | 0 | Loading... |
24 Халқлар ва тилларнинг ўлиб бораётганлиги
Дунёдаги энг камёб тил яган тили бўлиб турибди. Бу тилнинг эгалари бўлган яганлар элати Жанубий Америкадаги Оловли Ернинг энг жанубий чеккасида истиқомат қилиб келган.
Чили ва Аргентина 19- асрнинг охирида бу ерларни ўзлаштиришни бошлаганида яганлар мони 10 мингтача бўлган. Бу оз эди. Аммо 1930 йилга келиб улардан 70 киши қолган. Сабаби медицина сифатининг жуда пастлиги, мажбурлаб кўчиришлар ва туб аҳолини қаттиқ эксплуатация қилишда бўлган.
Бугунга келиб эса яган тилини биладиган бир кишигина, 1938 йилда туғилган Кристина Кальдерон қолган холос. У бир неча йил олдин 91 ёшга кирганини нишонлаган эди ва мендан кейин яган тилини биладиган қолмайди деган. Ҳозир ҳаётми, йўқми маълум эмас.
----
2022 йил 16 февралда вафот этибди. У қўшиқчи, этнограф, ёзувчи, лексикограф, ҳунарманд эди.
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 197 | 0 | Loading... |
25 Бой ва камбағал ҳақида масал
Кунлардан бир кун битта бой одам камбағалга чиқинди тўлдирилган сават берибди. Камбағал унга табассум билан қарабдида, саватни олиб кетибди. Саватни бўшатибди, тозалабди, кейин уни чиройли гулларга тўлдирибди. Орқасига қайтиб бойнинг олдига келибди ва унга саватни қайтариб берибди. Бой ажабланибди ва сўрабди: «Мен сенга чиқинди берган эдим, нега сен чиройли гуллар тўла саватни менга бераяпсан?»
Камбағал дебди: «Ҳар ким бировга ўз қалбида бор нарсанигина беради».
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 195 | 0 | Loading... |
26 1899 йил. Черчилль (ўнгдан энг чеккадагиси) иккинчи инглиз-бурлар уруши вақтида бурлар қўлида асирликда.
Унинг асирликдан қандай қочгани ҳақида олдин ҳикоя қилгандим.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 204 | 0 | Loading... |
27 «Ютуққа эришишнинг учта қоидаси: бошқалардан кўра кўп билиш; кўпроқ ишлаш; бошқаларга нисбатан камроқ кутиш».
Уильям Шекспир.
А. Э. таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 193 | 0 | Loading... |
28 Совет плакатларидан:
Мен фаннинг гуллаб-яшнаши учун овоз бераман.
А.Э.таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 202 | 0 | Loading... |
29 " Кўпинча ёшлар шундай деганини эшитиб қоласан: Мен бировнинг ақли билан яшашни истамайман, мен ўзим ўйлаб кўраман. Ўйлаб бўлинган нарсани ўйлашнинг нима кераги бор? Тайёрини ол ва олға бор! Одамзоднинг кучи ана шунда! "
Л. Н. Толстой.
А. Э. таржимасида.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 212 | 0 | Loading... |
30 Болаликнинг энг севимли китобларидан бири
Албатта Жюль Верннинг "Капитан Грант болалари" эди. Бу китоб кўп марталаб кинолаштирилган.
Олижаноб лорд Гленарван ва унинг хотини Элен, паришонхаёл географ Паганель, жасур денгизчи Жон Мангле, совуққон майор Мак-Наббс, капитан Грантнинг болалари - Мэри ва Роберт - кемада дунё бўйлаб саёҳатга чиқади, Патагонияни, Австралияни, Янги Зеландияни пиёда, отда кесиб ўтади, тошқиндан халос бўлади, каторгачилар билан тўқнашади, одамхўрлар қўлига асир тушиб қолади...
Улар кема ҳалокатига учраган капитан Грантни топишадими?
Ҳа, топишади...
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 217 | 0 | Loading... |
31 Боуржон Момиш ўғли (1910 - 1982) - 2- ЖУнинг қатнашчиси, Совет Иттифоқи Қаҳрамони, панфиловчи, Москва учун жанг қатнашчиси, ёзувчи.
Мен бу ажойиб қаҳрамон ҳақида биринчи марта ўқиганимда ҳали мактабда, 5- синфда ўқирдим. А.Кривицкийнинг китобида, кейин А.Бекнинг машҳур "Волокаламск шоссеси" китобида у ҳақида ўқиб болалик шуурим билан қойил қолгандим. Кейин Боуржан Момиш ўғлининг ўзи ёзган " Ортимизда Москва" китобини ўқиганман. Асл Қаҳрамон!!!
Фидел Кастро Москвага келганида ундан сўрашган:
- 2- Жаҳон урушидаги сизга энг ёққан қаҳрамон ким? Кастро деган:
- А. Бекнинг "Волоколамск шоссеси» китобидаги Боуржон Момиш ўғли."
Че Геварадан сўрашганда, у ҳам Момиш ўғли деган.Улар Момиш ўғлини Кубага ҳам таклиф қилишган.
Боуржон Момиш ўғли тўғри ва ҳақиқатчи одам эди.
Сталиннинг лаганларидан ва мансабдорларидан бўлган Микоян туркларда шундай эканлигини била туриб,атайлаб сўраган: "Нега сиз Момишев эмас Момиш ўғлисиз?"
Жавобни олган:
"Нега ўзингиз Микоев эмас, Микоянсиз?"
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 217 | 0 | Loading... |
32 Ҳақиқий дўстлик ...
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 222 | 0 | Loading... |
33 [Чигиртка босқинига карикатура.]
...
Чигиртка офати Канадагача етиб борган. Кейин тасодифан чигирткаларнинг ялпи ҳужумидан кутилмаганда халос бўлишган. Гап шундаки чигирткалар ўн минг йиллар давомида Қояли тоғлардан оқиб ўтадиган дарёлар бўйларига ин қурган ва тухум қўйган. Бу ерлар эса жуда унумдор чиқиб қолган. Буни пайқаган фермерлар шу ерларни ўзлаштиришга киришган. Натижада отлар ва чорва моллари бу ерлардаги чигирткаларнинг инларини топтаб йўқ қилиб юборган.
Шунга қарамай чигирткалар ҳужуми дунё бўйлаб, айниқса Осиё ва Африкада такрорланиб турадиган ҳодиса.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 218 | 0 | Loading... |
34 [Чигирткалар ҳужуми тасвирланган тарихий сурат]
Америкада ҳали бунақаси бўлмаган.1874 йили Қояли тоғлардан оқиб ўтадиган дарёларнинг соҳилларида ин қурган чигирткалар ғоят кўпайиб кетган.Ва текисликларга ҳужум бошлаган.Чигирткалар кўплаб штатларни эллаб босиб ва учиб келаверган.Улар ҳамма нарсани - ўтлар,барглар,дарахтлар,қўйлар жуни,от абзаллари, тўсиқ-ғовлардаги бўёқларгача еб қўйган,ҳатто кийимларни ҳам тилкалаб ташлаган.Бир аёл ёзган:«зангор йўлли кўйлагим бор эди, бирпасда уни тилкалаб ташлашди».Чигирткалар дастидан бир неча соатлаб қуёш кўринмай қолган.Далалар қоп-қорайиб,бўшаб қолган. Далаларни қуритгач,уйларга ҳужум бошланган. Йўқотилган ҳосилнинг ўзидан 200 миллиондан ошиқ зарар кўрилган. Поездлар шилимшиқ излар туфайли юра олмаган, кўчиб келаётган юз минглаб одамлар орқага қайтган.
Чигирткаларни ўт билан, порох портлатишлар каби усуллар билан тўхтатиб бўлмаган. Егани нарса қолмагач, фермерлар чигирткаларни ёғда қовуриб ея бошлаган.Ёнғоқ таъмини бераркан.
...
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat | 207 | 0 | Loading... |
...
10. Йиқилишлар мутлақо ҳеч нарсани англатмайди. Тарақа-туруқ билан йиқилиш учун жуда жасур одам бўлиш керак.
11. Бу ақлдан озган дунёда фақат эсидан оғгангина яшаб қолиши мумкин.
12. Умидсизликка берилманг. У наркотик бўлиб одамга энг катта ёмонликни келтиради - у одамни лоқайд қилиб қўяди.
Чарли Чаплин. »
А. Эргашев таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
Photo unavailableShow in Telegram
Бу талантли одам адабиётга ўртачагина алоқадор бўлган бўлсада, дунёда шунақанги оммалашган эдики, у ҳақида эсламасдан бўлмайди. Бунинг устига ўзи ҳам китоб ёзган.
Бу актёр ўз китобини "Менинг таржимаи-ҳолим" деб номлаган ва унда одамни бахтли қиладиган 12 ҳақиқатни ёзган:
1. Агар сиз бугун кулмаган бўлсангиз - шу кунни йўқотилган деб ҳисобланг.
2. Дунёдаги ҳеч нарса доимий эмас - айниқса кўнгилсизликлар.
3. Ҳақиқий кулишни ўрганиш учун, сизга оғриқ етказадиганлар билан ўйнашни ўрганинг.
4. Фақат жуда яқиндан қарасангизгина ҳаёт фожиали кўринади. Узоқроқдан қаранг ва лаззат олинг.
5. Фақат масхарабозларгина ҳақиқатдан бахтлидир.
6. Биз жуда кўп ўйлаймиз ва жуда кам ҳис қиламиз.
7. Гўзаллик - тушунтириш керак бўлган нарса эмас. У ҳамиша шундоқ ҳам кўриниб туради.
8. Ҳашаматга кўникманг. Бу қайғулидир.
9. Баъзан тўғри вақтда нотўғри ва нотўғри вақтда тўғри нарсаларни қилиш керак.
...
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
Photo unavailableShow in Telegram
««Кишилик жамиятида баҳслашиб бўлмайдиган фақат биттагина ҳақиқат бор: ҳаммаси ўтиб кетади.»
Осаму Дадзай (1909 - 1948) - таниқли япон ёзувчиси бўлган.
Яҳудларнинг Сулаймон подшоси ҳақида ёзганимда, бу масалага тўхталганман.
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
Photo unavailableShow in Telegram
,, Ҳаёт фақат эртанги кунга тайёргарликкина эмас, балки бевосита шодлик ҳамдир".
А.Пушкин.
А.Э.таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
Photo unavailableShow in Telegram
Нега Эллада?
Бу халқнинг ўз номига қўйилган. Қадимги греклар эрамиздан аввалги 7- асрдан бошлаб ўзларини эллинлар деб атай бошлаган. Лекин бошида эллин Фессалиянинг жанубида яшаган кичик бир қабиланинг номи бўлган. Анча кейин грек шоирлари халқ гўёки Эллин деган одамдан келиб чиққан деган воқеани тўқиб чиқаришган. Халқнинг бир одамдан тарқалгани ҳақидаги афсоналар эса турли-туман халқлар орасида ҳам кенг тарқалган.«Греция» атамаси эса греклар яшаган Грея (Грайя) деган кичик бир жойнинг латинча номи бўлган. Кўп халқлар Греция атамасини қабул қилган. Шунинг учун греклар ўз юртини Эллада дейди, бошқалар эса Греция деб атайди.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
1873 йилда Т.Д.Форсайтнинг Британ дипломатик миссияси томонидан олинган фотосуратлар. Уларда Қашқар,Оқсув, Қучор ва Хотандаги қуролли мусулмон жангчилардан иборат қаршилик кучларининг суратлари тасвирланган.
Улар Еттишаҳар (1865-1877) давлатининг аскарлари. Еттишаҳар давлати ҳақида юқорида ёритилган.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
Улуғларимиздан бири бўлган Алишер Навоий ёқтирган гулоб атиргул япроқларидан тайёрланади. Бизда унутилиб кетган ҳисоб, лекин Эронда ҳануз бор экан. Гулоб тайёрлашда Эрон марказидаги Исфаҳон етакчи экан.
Бирон инсофли ишбилармон топилиб ҳақиқий гулоб ишлаб чиқаришни ўзимизда ҳам йўлга қўйса яхши бўларди.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
Photo unavailableShow in Telegram
«Исмоилнинг қурбонлиги»
16 асрдаги Қурбонлик байрамига бағишланган Усмонийлар миниатюраси.
А. Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
Photo unavailableShow in Telegram
Иброҳим пайғамбарнинг қурбонлик келтириши. Миниатюра. «Темурийлар антологияси» дан. Шероз, 1410-1411 йиллар.
Қурбон байрам (Ийд аль-Адҳа).
Қуръонга кўра Жаброил Иброҳим пайғамбарнинг тушида келиб, унга Аллоҳнинг ҳукми бўйича ўғлини қурбон қилишни етказади. Қуръонда бу ўғлининг исми келтирилмаган, лекин ривоятга кўра бу унинг катта ўғли Исмоилдир. Инжилда эса бу ўғил Исҳоқ бўлган дейилган. Иброҳим Макка жойлашган Мина воҳасига келиб тайёргарлик бошлайди. Унинг ўғли қаршилик кўрсатмайди, лекин йиғлаб илтижо қилади, чунки у отаси ва Аллоҳга қулоқ тутгувчи, бўйсунгувчи эди. Бу Аллоҳнинг синови бўлган. Аллоҳнинг қудрати билан пичоқ кесмайди ва қурбонлик ўғил ўрнига қўй билан алмаштирилади. Ўшандан бошлаб қурбонликка қўй келтирилади.
Бу байрам Ҳижратнинг 2 йилидан (623) бошлаб Мадинада нишонлана бошланган. Кейин бутун ислом оламига ёйилган.
А.Э.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat
Photo unavailableShow in Telegram
«Бил ва ёдда тут, агар одам бахтсиз бўлса, бунга унинг ўзи айбдор, чунки Худо одамларни бахтсиз бўлишлари учун эмас, балки бахтли бўлишлари учун яратган».
Эпиктет - қадимги дунёнинг энг обрўли файласуфларидан бири.
А. Э. таржимаси.
https://t.me/Tarihiy_haqiqat