مرکز فرهنگی شهرکتاب

لویی فردینان سلین، قصر به قصر، ترجمه مهدی سحابی، تهران، نشر مرکز، ۱۴۰۲، چ ۹، ۴۸۳ص. امید طبیب‌زاده در میان سه‌ رمانِ خودزندگی‌نامه‌ای سلین، «سفر به انتهای شب» (۱۹۳۲) معروف‌ترین کار اوست، و «مرگ قسطی» (۱۹۳۶) و مخصوصاً «قصر به قصر» (۱۹۵۷) تعمیق استادانه‌تر همان «انتهای شب» است. در «قصر به قصر» راوی بیشتر به خود سلین شبیه و حتی گاه با او یکی می‌شود؛ اگر در دو رمان نخست فقط نام کوچک راوی فردینان است، در این رمان نام فامیلش هم سلین می‌شود! پیرمردِ مال‌باختهٔ روبه‌مرگ که ظاهراً چیزی برای پنهان کردن ندارد، نه‌تنها پارانویا و بدبینی‌اش را هرچه غلیظ‌تر می‌نمایاند، بلکه تصریح می‌کند که شرّووِر می‌بافد تا پول بیشتری از ناشران بی‌شرف برای همسر عزیزش بگیرد (۲۳۳)! سلین در این کتاب خود را چون هنرپیشه‌های پیری نشان می‌دهد که به هزار طریق می‌کوشند تا هرچه شبیه‌تر به ایام جوانی خودشان بشوند، اما این هم از دیگر فنون دروغ‌پردازی اوست! خوانندگان ممکن است تصور کنند پیری باعث ضعف مشاعر و آشفته‌گویی نویسنده شده، اما به‌تدریج معلوم می‌شود که آسمان‌ریسمان‌ بافتن‌های او دلایل دیگری دارد- که حتی یکی از آنها هم همانی نیست که خود تصریح می‌کند! این کتاب از معدود آثاری است که در آن از حال‌وروز طرفدارانِ فرانسوی هیتلر در پایان جنگ‌ جهانی دوم، و از آخروعاقبتِ «همکاری‌کرده‌ها»ی فرانسوی در تبعیدگاه‌ها و زندان‌ها سخن می‌رود، اما اغراق‌‌های آشکار راوی و نیز خیال‌پردازی‌های کشدار او به این ارزش تاریخی هیئتی روایت‌گونه می‌بخشد. این کتاب نمونه بارز اثری است که نابغه‌ای به ظاهر برای پول، و در واقع برای هرچه عمیق‌تر کردن دروغش می‌نویسد؛ به قول خودش: «واقعیت این دنیا مرگ است. باید بین مرگ و دروغ یکی را انتخاب کرد. من هرگز نتوانستم خودکشی کنم» (سفر به انتهای شب، ۲۲۷، غبرایی)- باری او همچنان زندگی را برگزیده است. سحابی جرئت کرده و در این ترجمه از فارسی شکسته هم اندکی بهره برده است. شاید اگر کمتر از ویراستاران و بزرگ‌ترها می‌ترسید، مانند خود سلین دل به دریا می‌زد و نشان می‌داد که شکسته فقط کلمه نیست، بلکه عاملی است که نحو و درنتیجه معنا را نیز در برمی‌گیرد. البته چنین توقعی از مترجمان شاید زیاده باشد، پس به امید ظهور نویسنده‌ای که جرئت کند و کار را پیش ببرد. اگر جمال‌زاده و هدایت چنین جرئتی نمی‌داشتند و دست به چنان پژوهش‌هایی در زبان گفتار و خلق زبان آثار خود نمی‌زدند، هرگز این دیوار در سرای کوران ساخته نمی‌شد. بیت: شهر خالیست ز عشاق، بود کز طرفی مردی از خویش برون آید و کاری بکند

پدیدارشناسی ادراک در زمره‌ی مهم‌ترین متون جنبش پدیدارشناسی و فلسفه‌ی قرن بیستم جای دارد. این اثر کلاسیک، که اکنون به هشتاد سال پس از انتشار به فارسی درآمده است، نمونه‌ای است کم‌نظیر از رویکرد پدیدارشناسانه به قلم فیلسوفی که بنیادکاوانه در تجربه‌ی زیسته و زیست‌جهان نقب می‌زند تا از کار ادراک و ساختارها و مقومات آن سردرآورد. در نظر او، پدیدارِ ادراک بنیادی‌ترین سطح تماس و مراوده‌ی ما با جهان است که سطوح دیگر تجربه و فرهنگ و شناخت و فهم و تعقل قائم به آن‌اند و در نهایت از آن قوت و قوّت می‌گیرند. ادراک پدیداری پرمایه است که روشن‌سازی پدیدارشناسانه‌اش (هم از حیث مُدرِک یا سوژه‌ی بدنمند و هم از حیث مُدرَک یا جهانی که به ادراک درمی‌آید) گاه مفهوم‌پردازی‌ها و صورت‌بندی‌های بدیعی می‌طلبد و گاه مستلزم بازنگری در مفهوم‌پردازی و صورت‌بندیِ بسیاری از پدیدارهای دیگری است که در تاریخ فلسفه مطرح بوده‌اند. به این ترتیب مرلوپونتی در ضمنِ بررسی ادراک، پدیدارهایی چون بدن و بدنمندی، احساس، زبان، فضا و فضامندی، زمان و زمانمندی، جهان، آزادی، اگزیستانس، دیگری، چیز یا شیء، سوژه و سوبژکتیویته و بیناسوبژکتیویته، تاریخ و تاریخمندی، و کوگیتو را نیز موضوع بازاندیشی قرار می‌دهد.

رمان راهنمای ارواح (۲۰۲۳) سی و دومین اثر آملی نوتومب، نویسنده خوش ذوق ،بلژیکی است ،نویسنده در این رمان متفاوت عشقی را که از دیرباز به پرندگان و پرواز آنان داشته است با نثری شیوا به روی کاغذ می آورد و علاوه بر اینکه در جای جای رمان با لحنی اعتراف گونه به بیان بخش هایی ناگفته از زندگی شخصی و زوایای تاریک گذشته اش می پردازد، انگیزه اصلی نوشتن برخی از رمان های قبلی اش را نیز با خوانندگان مشتاق خود در میان می گذارد. نوتومب نویسنده را به پرنده ای آزاد و رها و نوشتن را به پروازی از سر شوق در آسمان بی حصار تشبیه می کند پرنده هر روز باید پرواز کند و می داند که پرواز کاری عظیم است. علاقه مندی به نوشتن هر روزه نیز در همین ردیف است. پرنده به هنگام پرواز می داند چه چیزهایی را نباید همراه ببرد، سنگینی زیاد مانع پروازش می شود پس بار اضافی با خود برنمی دارد چطور می توان نوشته های یک مبتدی را تشخیص داد؟ از طریق اضافه بار همراهش. نویسنده مبتدی در جمله پردازی هایش اهل صرفه جویی نیست... نوشتن خطر عظیم ترس از سقوط را در بطن خود دارد زیرا نوشتن در واقع شبیه پرواز است... پروراندن پرنده در خودم تنها کاری است که باید بکنم پرنده مخلوق خوشگل و بی وزنی نیست که مطابق هواوهوس خود به هرسو پر بکشد، پرنده قوی ترین ضعیفان است ضعیفانی که ما هستیم...

چاقو زدن به کالبد تاریخ مردانه https://culture.bookcity.org/%da%86%d8%a7%d9%82%d9%88-%d8%b2%d8%af%d9%86-%d8%a8%d9%87-%da%a9%d8%a7%d9%84%d8%a8%d8%af-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae-%d9%85%d8%b1%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%87/

«فرهاد» با نَفَسِ مخاطب زنده بود https://culture.bookcity.org/%d9%81%d8%b1%d9%87%d8%a7%d8%af-%d8%a8%d8%a7-%d9%86%d9%8e%d9%81%d9%8e%d8%b3%d9%90-%d9%85%d8%ae%d8%a7%d8%b7%d8%a8-%d8%b2%d9%86%d8%af%d9%87-%d8%a8%d9%88%d8%af/