متون نثر و نظم ادبیات فارسی

❇️غزلی از حافظ کی شعرِ تر انگیزد خاطر که حزین باشد یک نکته از این معنی گفتیم و همین باشد از لعل تو گر یابم انگشتریِ زنهار صد ملکِ سلیمانم در زیرِ نگین باشد غمناک نباید بود از طعنِ حسود ای دل شاید که چو وابینی خیرِ تو در این باشد هر کاو نکند فهمی زین کِلکِ خیال‌انگیز نقشش به حرام ار خود صورتگر چین باشد جامِ می و خونِ دل هر یک به کسی دادند در دایرهٔ قسمت اوضاع چنین باشد در کارِ گلاب و گل حکمِ ازلی این بود کاین شاهدِ بازاری و آن پرده‌نشین باشد آن نیست که حافظ را رندی بشد از خاطر کـاین سابقهٔ پیشین تا روزِ پسین باشد

⬆️⬆️⬆️ ✅ فرّخی چون بشنید مأیوس گشت، و از صادر و وارد استخبار میکرد که در اطراف و اکناف عالم ممدوحی شنود تا روی بدو آرد، باشد که اصابتی یابد، تا خبر کردند او را از امیر ابوالمظفّر چغانی بچغانیان، که این نوع را تربیت میکنند، و این جماعت را صله و جایزهٔ فاخر همی دهد، و امروز از ملوک عصر و امراء وقت درین باب او را یار نیست قصیده‌ای بگفت و عزیمت آن جانب کرد: با کاروان حُلّه برفتم ز سیستان با حُلّهٔ تنیده ز دل، بافته ز جان... 🔸منبع: چهار مقاله، نظامی عروضی سمرقندی، تصحیح علامه قزوینی، با تصحیح مجدد و شرح لغات و عبارات و توضیح نکات ادبی به اهتمام دکتر محمد معین مقاله دوم (شعر)، حکایت 4 #چهارمقاله #نظامی_عروضی #علامه_قزوینی #محمد_معین @motunefarsi

❇️ شاعرِ سیستانی بعد از عیالواری‌! ✅ فرّخی از سیستان بود پسر جولوغ، غلام امیر خلفِ بانو، طبعی بغایت نیکو داشت و شعر خوش گفتی، و چنگ تر زدی، و خدمت دهقانی کردی از دهاقینِ سیستان، و این دهقان او را هر سال دویست کیل پنج منی غلّه دادی و صد درم سیم نوحی، او را تمام بودی، امّا زنی خواست هم از موالیِ خلف، و خرجش بیشتر افتاد و دبّه و زنبیل در افزود. فرّخی بی‌برگ ماند، و در سیستان کسی دیگر نبود مگر امراء ایشان. ✅ فرّخی قصّه بدهقان برداشت که "مرا خرج بیشتر شده است، چه شود که دهقان از آنجا که کرم اوست غلّهٔ من سیصد کیل کند و سیم صد و پنجاه درم، تا مگر با خرج من برابر شود؟" دهقان برپشت قصّه توقیع کرد که " این قدر از تو دریغ نیست و افزون ازین را روی نیست." ⬇️⬇️⬇️

❇️ از خواجهٔ شیراز بیا با ما مَوَرز این کینه‌داری که حقِّ صحبتِ دیرینه داری نصیحت گوش کن کـاین دُر بسی بِهْ از آن گوهر که در گنجینه داری ولیکن کی نمایی رخ به رندان تو کز خورشید و مه آیینه داری بدِ رندان مگو ای شیخ و هش دار که با حکمِ خدایی کینه داری نمی‌ترسی ز آهِ آتشینم تو دانی خرقهٔ پشمینه داری به فریادِ خمارِ مفلسان رس خدا را گر می‌ِ دوشینه داری ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ به قرآنی که اندر سینه داری منبع: دیوان حافظ، بر اساس نسخه تصحیح شده‌ی غنی-قزوینی #حافظ #علامه_قزوینی #قاسم_غنی #شعر #غزل @motunefarsi

❇️چند رباعی از شیخ  داروفروش نیشابوری ✅ تا چند زنی منادی، ای‌ سرکه فروش! بی‌زحمت لب شراب تحقیق بنوش تا چند زنی ای‌ دل برخاسته جوش‌ در ماتم این حدیث بنشین و خموش ✅ گر خواهی تو که وقت خود داری‌ گوش‌ دم درکشی‌ و به خویش بازآری‌ هوش‌ گر هر دو جهان چو بحر‌ آید در جوش‌ تو یافه‌ مگو ز دور‌ بنشین و خموش ✅اجزای تو جمله گوش می‌باید و بس‌ جان تو سخن نیوش می‌باید و بس‌ گفتی تو که «مرد راه چون می‌باید؟» -نظّارگی‌ و خموش می‌باید و بس‌ ✅ آن به که نفس ز کارِ عالم نزنی‌ وز‌ دست زمانه دست بر هم نزنی‌ هم غُصّهٔ روزگار و هم قصهٔ خویش مردانه فرو‌ می‌خوری و دم نزنی 🔸منبع: مختارنامه عطار نیشابوری. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. باب هفدهم در بیان خاصیت خموشی گزیدن #عطار #محمدرضا_شفیعی_کدکنی @motunefarsi

ساقیا بده جامی، زان شراب روحانی تا دمی برآسایم زین حجاب جسمانی بهر امتحان ای دوست، گر طلب کنی جان را آنچنان برافشانم، کز طلب خجل مانی بی‌وفا نگار من می‌کند به کار من خنده‌های زیر لب، عشوه‌های پنهانی دین و دل به یک دیدن باختیم و خرسندیم در قمار عشق ای دل کی بود پشیمانی؟ ما ز دوست غیر از دوست، مقصدی نمی‌خواهیم حور و جنت ای زاهد! بر تو باد ارزانی رسم و عادت رندیست، از رسوم بگذشتن آستین این ژنده می‌کند گریبانی زاهدی به میخانه، سرخ‌رو ز مِی دیدم گفتمش: مبارک باد بر تو این مسلمانی زُلف و کاکُل او را چون به یاد می‌آرم می‌نهم پریشانی بر سر پریشانی خانۀ دل را ما از کرم عمارت کن پیش از آنکه این خانه رو نهد به ویرانی ما سیه‌گلیمان را جز بلا نمی‌شاید بر دل بهایی نه، هر بلا که بتوانی منبع: دیوان کامل شیخ بهایی، با مقدمۀ استاد سعید نفیسی، بخش غزلیات #شیخ_بهایی #سعید_نفیسی #شعر #غزل @motunefarsi