Qazaq tarihy | ҰБТ 2024

"Жоқ, мұндай күш жиналса қазақтар ең алдымен Қоқан хандығына қарсы шығады. Оны Бегдербек жақсы біледі. Өйткені Россия империясынан гөрі бұлар- ға қазір Қоқан, Хиуа хандықтарының тегеуіріні батып отыр. Құшбегі мұны да біледі. Иә, Россия империясы әзірге қазақ жеріне бекіністерін салып, өкіріктер арқылы біртіндеп өз ықпалын таратып жатыр. Ал соңынан бүкіл қазақ жерін біржолата басып алмақ. Түбі өзінің меншігіне тиетін ел болған соң, қазір бірден салық жағынан да қан қақсатып отырған жоқ. Ол сондықтан да бір мың сегіз жүз жиырма екінші жылғы уставы бойынша Орта жүз өкіріктерінен алатын мал салықтарын да жинауды кешіктіріп келді. Ал Қоқан, Хиуа хандықтары болса, олар қазаққа қандай қиянат жасамады десеңші! Бір ғана Шымкент уәлаятынан өзі өткен жылы сексен мың сом күміс ақшамен зекет алған жоқ па. Ал хараж салығынан келетін пайданы қайда қоясың? Он бес, жиырма тақип жер бір қош болады. Бір қоштан жылына орта есеппен елу бес пұт бидай хараж алынады. Сонда әр уәлаяттан ең кем дегенде қырық мың күміс ақшадай пайда түседі. Бұл — бұл ма, Мұхамбет пайғамбардың діні бойынша әр қырық қойдан бір қой садақа алынатын болса, біз әр үйден жылына алты қой садақа алмаймыз ба? Ал шөптен, көмірден, сексеуілден алынатын хараждарды қайда қоясың! Хараж бен зекеттен басқа да пайда аз ба? Олар бекіністердің қабырғаларын, қақпаларын жөндеулері керек. Қоқан бектерінің бау- бақшасын, салған қауын-қарбыздарын қарап, ал соғыс бола қалса, өздерінің ат-көлігімен, қару- жарағымен төлеусіз-құнсыз қызмет істеуге міндетті. Осы салмақтың бәрін де қарамағымыздағы қазақ ауылдары көтеріп келе жатқан жоқ па? Иә, көтеріп келеді... Бірақ үнін шығармай жүр ме?"

XIX ғасырдың басында орыстардың қысымынан гөрі Сыр,Шу,Сарысу бойына билік жүргізген Қоқан басшыларының озбырлығы зор болды. Олар Түркістан уәлаятынан жылына 80 мың сом салық алды.Әр 15-20 тақип жер 1 қошты құрады.Әр қоштан 55 тонна бидай алды.Барлық жиналған өнімнен 40 мың күміс ақша пайда көрді. Онымен қоса Мұхаммед пайғамдардың үндеуі бойынша 40 қойы бар үйден жылына 1 қой садақаға берілуі керек болатын.Ал қоқандықтар жергілікті қазақтардың 40 қойынан 6-ауын тартып алып отырды. Қазақтар құлдың кейпін кешті.Әсем ғимараттар тұрғызды,билеушілердің сарайын әдемі ою-өрнекпен сәндеді.Ол үшін ақы алмады.Бай-манаптардың,шонжарлардың,хәкімдердің үйіндеге бау-бақшасына,қауын-дарбызына күтім жасады.Ал соғыс бастала қалған жағдайда оларды майдан шебіне қойды.Олар өзіне езгі көрсеткендердің жеке басы үшін соғысты.

"Жаралы жолбарыс,жарасыз жолбарысқа қарағанда ер келеді.Біз қазір жаралы жолбарыспыз.Біздің адуын көрсетуіміз заңдылық". XlX ғасыр кейпі.

Кенесары Қасымұлының 1838 жылғы Батыс Сібір генерал-губернаторы Горчаковқа жазған хаты.

ҮЛГЕРМЕГЕНДЕР СРОЧНО МЫНА МЕНЕДЖЕРГЕ👇🏻 https://wa.me/77002591601

Бір жерден қате кетіпті 🫢

ҰБТ-да келу ықтималдылығы 90% сұрақтарды Quizizz тесттер арқылы жатта. Оқушыларымыз Қ.тарихтан 17+; таңдау пәндерден 40+ балл жинады. 🔹1 рет қана төлем жасалады. Барлық тесттер 2024ж Шілде айының соңына дейін сақталады. 🔹Тестті 2-3 рет өтіп, толықтай жаттап аласыз. 🔹Әр пәннен 4000-5000 сұрақ 🔹Қамтылған пәндер: Қазақстан тарихы,  Дүниежүзі тарихы, География, Биология, Химия, Физика, Ағылшын, Қазақ тілі, Қазақ әдебиетті, Информатика, АҚҚ, Мат сауаттылық, Орыс тілі, Орыс әдебиеті 🔹Құны  990. "2+1 Акциясы" 🔴Толық ақпаратпен танысу, толып тұрған отзывтарды көру👇🏻 https://bilimnury.tilda.ws/

Нұрбол ағайдың марафонына қатысып үлгеріп қалыңыз😉