زنان و اندیشه

https://t.me/TheTextsSide از طریق کانال «طرف متن» می‌توانید بیش‎تر و عمیق‌تر با تاریخ بیهقی آشنا شوید. مؤلفان: یاسمن احسانی سحر رضاسلطانی ساسان کریمی کوشا اقبال @zanaanandishe1402

فایل صوتی نشست چهارم:  «خضرای غزنوی» در شناخت جایگاه و اهمیت تاریخ بیهقی با هم‌خوانی داستان کوتاه سخنران: سحر رضاسلطانی @zanaanandishe1402

. ❇️ بخش‌هایی از نشست چهارم: «خضرای غزنوی» معرفی مختصری درباره‌ی تاریخ بیهقی غزنویان نوادگان غلامان ترک‌تبار جنگاوری بودند که در شمال قلمرو غزنوی می‌زیستند. امرای سامانی برای مقابله با قدرت سیاسی زمین‌داران و بی‌نیازی از آنان این جنگاوران ترک را در دستگاه خود به‌عنوان نیروی نظامی به‌کار گماشتند. با افول قدرت سامانیان قدرت این جنگاوران رو به فزونی گرفت، تاجایی‌که یکی از فرماندهان آنان به‌نام آلپ‌تکین با حکم امیر سامانی حاکم غزنه شد. با فروپاشی سامانیان، جانشینان آلپ‌تکین که قدرتشان مستحکم‌تر شده بود قلمرو خود را گسترش دادند و تا عصر محمود غزنوی پادشاهی آنان رسماً تثبیت شد. پادشاهی غزنوی، که در دوران محمود به اوج ثبات و قدرت خود رسید، با مرگ او تبدیل به صحنه‌ی نزاع میان دو پسر او و طرف‌داران آن دو شد. امیرمسعود برادر خود امیرمحمد را که جانشین برگزیده‌ی پدر بود خلع کرد و فروگرفت و سپس خود به‌تخت نشست، اما ازآن‌پس درباریانی که برخی طرف‌دار امیرمحمد و برخی طرف‌دار امیرمسعود بودند (که در تاریخ به پدریان و پسریان معروف‌اند) با یک‌دیگر به کشمکش برخاستند. آن‌چه از کتاب تاریخ بیهقی دردست ماست عمدتاً مربوط به همین دوران پرآشوب سلطنت مسعود غزنوی است و توصیف روی‌دادها، درگیری‌ها، و توطئه‌های این دو گروه علیه یک‌دیگر که بیهقی به‌گفتۀ خود تلاش کرده است با امانت‌داری و دقت و در کمال زیبایی آن را روایت کند. منابع: تاریخ بیهقی، به‌کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر تاریخ غزنویان، کلیفورد ادموند بازورث، ترجمۀ حسن انوشه @zanaanandishe1402

. «زنان و اندیشه» برگزار می‌کند: ❇️«خضرای غزنوی» در شناخت جایگاه و اهمیت تاریخ بیهقی با هم‌خوانی داستان کوتاه در این فرصت اندک، از میان کلمات سترگ و درعین‌حال حریر‌گون بیهقی با داستان‌هایی از دل تاریخ مواجه خواهیم شد، در پیوندگاه تاریخ و ادبیات؛ جایی که هردو معنای مالوف خود را از دست می‌نهند. سخنران: سحر رضاسلطانی دبیر نشست: ناهید عبدلی 🔹 زمان برگزاری: یک‌شنبه، ۲۱ آبان ۱۴۰۲، ساعت ۱۸-۲۰ (به‌وقت تهران).   🔹محل برگزاری: به‌صورت آنلاین و در پلت‌فرم زوم  (zoom)، با مراجعه به لینک زیر: https://uni-freiburg.zoom.us/j/66836374877?pwd=NktxLzNNNm0xRm8yNnFPcG9HNW9Bdz09 Meeting-ID: 668 3637 4877 Kenncode: QL16HaLcG 🔸دوستانی که تمایل دارند اطلاعیه‌ی برگزاری نشست‌ها، دو روز پیش از هر نشست، برایشان ارسال شود لطفاً ایمیلی برای ما ارسال کنند، به این آدرس: [email protected] مشتاق حضورتان هستیم.         «زنان و اندیشه»

فایل صوتی سلسله‌نشست‌های «بررسی تکوین گفتمان حقوقی زنان از پیش از مشروطه تا پایان پهلوی اول» سخنران: ناهید عبدلی @zanaanandishe1402

. ❇️ بخش‌هایی از نشست سوم «بررسی تکوین گفتمان حقوقی زنان از پیش از مشروطه تا پایان پهلوی اول»: گفتمان حقوقی زنان، با پیشینه‌ای که قبل از مشروطه داشت و با تجربه‌هایی که از جنبش مشروطه آورد، در قالب گفتمان حقوقی منسجم فعال شد. در سال ۱۲۹۹، چهار نشریه‌ی عالم نسوان، زبان زنان، نامه‌ی بانوان، و جهان زنان مجوز انتشار گرفتند. دراین‌میان، زبان زنان به‌عنوان سندی حقوقی و تاریخی در گفتمان زنان اهمیت دارد، به این دلیل که نخستین نشریه‌ در حوزه‌ی زنان است که مجوز انتشارش به‌نام یک زن صادر می‌شود. ارتباط گفتمان زنان با قدرت سیاسی در سه دوره قابل‌بررسی است: دوره‌ی اول، از ۱۲۹۹ تا ۱۳۰۴، که با قدرت گرفتن رضا خان، مقالات و انتقادات شدید‌الحنی درباره‌ی او و دولت نوشته می‌شود (زبان زنان ۱۲۹۹)؛ دوره‌ی دوم، از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۲، که دیگر از انتقاد از قدرت سیاسی خبری نیست و زنان مانند دیگر فعالان اجتماعی با روند مدرنیته‌ی رضا شاه هم‌راه می‌شوند؛ دوره‌ی سوم، از سال ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۰، که فعالیت زنان در مطبوعات و سازمان‌ها ممنوع می‌شود و قدرت سیاسی همه‌ی نیروهای اجتماعی را به زیر سلطه خود درآورد. به‌طورکلی، مجموعه‌ی پیام‌های تولیده‌شده‌‌ی گفتمان حقوقی زنان را می‌توان در چهار گروه قرار داد: ۱. حقوق هویتی و شخصی، ۲.حقوق خانوادگی، ۳.حقوق اجتماعی و اقتصادی، ۴. حقوق سیاسی. ۱. حقوق هویتی و شخصی زنان: متداول‌ترین محتوای متون این دوره بیان‌گر شناخت از احوال شخصیه‌ی زنان در نسبت با جامعه و خانواده و در درجه‌ی دوم، حق تمتع و استیفای آن است، بدین معنا که زنان نیز مانند مردان اهلیت و شایستگی برخورداری از یک‌سری حقوق را دارند و تلاش زنان در به‎دست‌آوردن این حق در قانون مدنی در رابطه با اشخاص مصوب ۱۳۱۳ و ۱۳۱۴ انعکاس یافت. ۲. حقوق خانوادگی: به‌طورکلی، زنان تا سال ۱۳۱۲ به‌لحاظ حقوقی و قانونی در موقعیت بدی قرار داشتند. تصویب قوانیـن حمایت از خانواده با تأکید بر ثبت ازدواج، قيد شروط ازدواج، تثبيت سن ازدواج براي دختران از ۱۳ و پسران از ۱۵ سال، و ضرورت اطلاع‌رساني داماد درمورد ازدواج‌هاي پيشين‌ از اقداماتي بود كه به‌منظور حفاظت از نهاد خانواده بـه.اجـرا درآمـد و البته زنان را تا اندازه‌ای منتفع ساخت. ۳. حقوق اجتماعی و اقتصادی: در گام بعدی تلاش مدافعان حقوق زنان بر تغییر نگرش مردان به موقعیت زنان در جامعه و توسعه‌ی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی آن‌ها بود. بنابراین، مشارکت اجتماعی برای گروهی از زنان که به استقلال اقتصادی خود می‌اندیشیدند ممکن شد (زبان زنان ۱۳۰۱: ش ۲، ۷). در این دوره، برابری جنسیتی و تساوی حقوق اجتماعی زنان با مردان از خواسته‌های زنان بود (عالم نسوان ۱۳۰۶: ش ۲). یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات این دوره دفاع سرسخت گفتمانِ سنتی از حجاب بود که آن را به نمادی هویتی تبدیل کرد؛ درمقابل، گفتمان زنان با انتقاد از حجاب آن را مانع پیشرفت و حضور زنان در جامعه می‌دانست. کشف حجاب و اصلاح افكار مردان درباره‌ی حجاب به‌شکل انتقادات تندی به‌ویژه در نشریه‌ی زبان زنان در سال ۱۲۹۹ مطرح شد. ۴. حقوق سیاسی: حقوق سیاسی زنان، که با عنوان حق رأی و حقوق مندرج در قانون اساسی شناخته می‌شود، مطالبه‌ای حداکثری و فراتر از انتظار برای طبقه‌ی حاکم بود، که تا سال ۱۳۴۲ به نتیجه نرسید. گفتمان زنان نمایندگی زنان طبقات اجتماعی بالا را برعهده گرفت؛ با روشن‌فکران و نواندیشان دینی برای هدف برابری جنسیتی و استرداد حقوق پایمال‌شده هم‌راه شد؛ و زنان ناآگاه شهری، جامعه‌ی سنتی، و روحانیون ضدزن را مخاطب مقالات خود قرار داد. درنهایت، این گفتمان به‌دلیل بی‌سوادی جامعه از بدنه‌ی جامعه‌ی زنان گسست، و نتوانست دایره‌ی نفوذ خود را گسترش دهد و اکثریت زنان شهری و روستایی را با خود هم‌راه سازد. @zanaanandishe1402

. «زنان و اندیشه» برگزار می‌کند:   ❇️  سلسله‌نشست‌هایی با عنوان «بررسی تکوین گفتمان حقوقی زنان از پیش از مشروطه تا پایان پهلوی اول»   گفتمان حقوقی زنان از پیش از مشروطه شکل گرفت و تا پایان دورۀ پهلوي اول ادامه یافت. تکوین این گفتمان را می‌توان در پنج دوره دنبال کرد:   1. از حدود 50 سال قبل‌از جنبش مشروطه تا 1285ش: در این دوره جریانی شکل گرفت که در رشد زنان شهری به‌ویژه در حوزۀ تربیت اجتماعی و سواد مؤثر بود.   2. از 1285 تا 1288ش و پایان استبداد صغیر: در این دوره نزاع میان گفتمان سلطنت مطلقه و مشروعه‌خواه و گفتمان سلطنت مشروطه و مشروطه‌خواه جامعۀ زنان را متأثر ساخت.   3. از 1289 تا 1299ش: در این دوره زنان در کنار روشن‌فکران و نواندیشان دینی از فرصت خلأ سیاسی استفاده کردند تا مطالبات خود را از طریق انتشار نشریه بیان کنند.   4. از 1299 تا 1312ش: در این دوره زنان به‌عنوان قشری صاحب‌حق گفتمان حقوقی خود را شکل دادند، ولی درنهایت قدرت سیاسی آن را کنار گذاشت.   5. از 1312 تا 1320ش و پایان دیکتاتوری رضا شاه: در این دوره گفتمان ناسیونالیسم متجدد بر همۀ گفتمان‌ها تسلط داشت.   این گفتمان در سه نشست بررسی می‌شود. سومین نشست به بررسی دورۀ چهارم و پنجم اختصاص دارد، با تمرکز بر این مهم که گفتمان حقوقی زنان با تجربه‌هایی که از جنبش مشروطه به‌دست آورد شکل یک گفتمان حقوقی منسجم را به‌خود گرفت. فعالیت زنان از طریق تشکیل انجمن‌ها، انتشار نشریه، و حضور در مجامع بین‌الملل به تبدیل مطالبات چند دهه به حقوق مدون انجامید.    سخنران: ناهید عبدلی دبیر نشست: مریم نعمت‌پور   🔹 زمان برگزاری: شنبه، ۲۲ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۸-۲۰ (به‌وقت تهران).   🔹 محل برگزاری: به‌صورت آنلاین و در زوم  (zoom)، با مراجعه به لینک زیر:    https://uni-freiburg.zoom.us/j/62673143456?pwd=WU9RcUhrQWRaWmd4RDFPbzlkOVRXdz09   Meeting-ID: 626 7314 3456 Kenncode: Y6CDY3dX9   🔸 شرکت‌کنندگان می‌توانند ده دقيقه پیش از آغاز نشست وارد اتاق زوم شوند، تا درصورت مواجهه با مشکل فنی، آن را رفع کنیم. شایان ذکر است برای اتصال اولیه به فیلترشکن نیاز است، اما پس از واردشدن به جلسه و برقراری ارتباط، برای بهبود کیفیت اتصال، بهتر است فیلترشکن را قطع کنید.   🔹 دوستانی که تمایل دارند اطلاعیه‌ی برگزاری نشست‌ها، دو روز پیش از هر نشست، برایشان ارسال شود لطفاً ایمیلی برای ما ارسال کنند، به این آدرس: [email protected]     مشتاق حضورتان هستیم.                                                                                                                       «زنان و اندیشه»

مریم عمید، ملقب به مزین‌السلطنه، مدیرمسئول نشریه‌ی شکوفه @zanaanandishe1402

چند شماره از نشریه‌ی شکوفه @zanaanandishe1402

نشریه‌ی شکوفه در نقد خرافات، روابط خانوادگی (به‌ویژه روابط زنان با یک‌دیگر)، آموزش مکتب‌خانه‌ای، و تربیت دختران با زبانی طنزآمیز دیدگاه‌های خود را مطرح می‌ساخت. 🔹می‌توانید تعدادی از شمارگان این نشریه را به‌صورت فایل فشرده از این‌جا دریافت کنید. @zanaanandishe1402