Vardan Voskanyan's Channel

Հայաստանում վերջին տասնամյակներում տեղի է ունեցել մի չափազանց կարևոր տրանսֆորմացիա, որն, ըստ էության, աննկատ է մնացել այս տարիների ընթացքում, սակայն այժմ դարձել է կարևորագույն գործոն։ Դա հայկական քրիստոնեության և եկեղեցու վերածնունդն է հետաթեիստական Հայաստանում, որը հանգեցրել է նաև Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու ծոցում գրագետ, պատրաստված և հարգանք վայելող հագևորականների նկատելի փաղանգի ձևավորմանը։ 2018թ.-ից ի վեր եկեղեցու դեմ պարբերական հարձակումներն ի հայտ են բերել հետանկախության շրջանի Հայաստանի համար բոլորովին նոր մի միտում՝ քաղաքական քրիստոնեության սաղմերի ձևավորում և առաքեալական մեր դավանանքի հիմնական պատվար եկեղեցու քաղաքականացում, որն այլևս անհերքելի հանգամանք է։ Թե ի՞նչ ուղղությամբ կընթանա այս միտումն առայժմ հստակ կանխատեսելն առայժմ անշնորհակալ գործ է Փաստ է սակայն, որ եկեղեցին որպես 1700-ամյա անընդմեջ տևականության ավանդույթ ունեցող միակ հայկական ազգային կառուցակարգ, հստակորեն գիտակցել է, որ քաղաքականությամբ չզբաղվելն անհնար է, որովհետև քաղաքականություն արդեն իսկ զբաղվում է եկեղեցով։ #հավերժականՀայաստանը 🆔 @vardan_voskanyan

Թշնամու կողմից բռնազավթված Իվանյան ավանում Բաքվի բռնապետի ամենակարևոր հայտարարություններից մեկը, թերևս, այս էր՝ «Ամբողջ Ղարաբաղը և Արևելյան Զանգեզուրը լինելու են շատ ամուր ամրությունների գոտի»։ Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի պարագլուխը սրանով փաստացիորեն խոստովանել է, որ իրականում պատրաստվում է հաջորդ պատերազմին՝ բռնազավթված Արցախի Հանրապետության ողջ տարածքը վերածելով ռազմական ամրացված գոտու և մեր դեմ պլացդարմի։ Սա է թշնամու իրական մտադրությունը, իսկ Հայաստանում թմբկահարում են ինչ-որ «ստոլբեքով» պաշտպանվելու հնարավորության մասին։ #թշնամու_իրական_վիճակը 🆔 @vardan_voskanyan

Մեր տարածշրջանի մի քանի լեզուներում «հայ» էթնիկական նշանակյալն իմաստի ընդլայնման արդյունքում ստացել է նաև «քրիստոնյա» իմաստն ընդհանրապես։ Այդպես է պարսկերենում ارمنی [արմանի] «հայ; քրիստոնյա», քրդերենում file [ֆըլա] «հայ; քրիստոնյա», ադրբեջաներեն erməni [էրմանի] «հայ; քրիստոնյա» և այլն։ Սա ցույց է տալիս նաև, թե ինչպիսի դեր ու նշանակություն ունենք հայերս հին արևելյան քրիստոնեական աշխարհում, և դա նաև մեր հինավուրց եկեղեցու վաստակն է։ #հավերժականՀայաստանը 🆔 @vardan_voskanyan

1918թ.-ի մայիսի 28-ն անժխտելի ապացույցն է այն բանի, որ պատմական Հայաստանը կարող է դառնալ հենց իրական Հայաստան պետություն, եթե որպես ելակետ առկա է կամք ոչ ձեռնտու իրողությունները փոխելու, այլ ոչ թե դրանց հետ հաշտվելու և հանձնվելու։ Հայաստանի Հանրապետության գոյությունն իսկ պատմականն իրական դարձնելու մասին ասք է, անհաշտ և առանց հանձնվելու պայքարով իրողությունները փոխելու պատմություն։ #հավերժականՀայաստանը 🆔 @vardan_voskanyan

Համառոտակի վերլուծելով Սրբազան պայքարի նախորդ փուլը և հատկապես վերջին երկու օրերը, պետք է արձանագրել, որ այն կարողացել է հասնել լուրջ հաջողության հանրության լայն շերտերին և քաղաքական ուժերին համախմբելու գործում։ Սկսելով զրոյական կամ նույնիսկ զրոյից ներքև կետից, Սրբազան շարժմանը և նրա առաջնորդին հաջողվել է այս պահին հաստատել առնվազն պարիտետային իրավիճակ, որտեղ առաջիկա օրերին կողմերից յուրաքանչյուրի հաջողության հասնելու շանսերը հավասարվել են։ Անշուշտ իշխանական համակարգը փողոցում ունի կոշտ ուժի կիրառության լայն գործիքակազմ, սակայն սրան զուգահեռ Սրբազան շարժումն ապացուցել է, որ կարող է մայրաքաղաքի սրտում՝ մեկ վայրում կենտրոնացնել խաղաղ ցուցարարների այնպիսի հսկա քանակ, որը թույլ չի տալիս ուժային լծակների կիրառություն՝ դրանց անարդյունավետության բարձր ռիսկի պայմաններում։ Փողոցում Սրբազան շարժման հիմնական խնդիրն ապակենտրոն պայքարի տարբեր վայրերում խաղաղ անհնազանդության իրենց իրավունքն իրականացնող մարդկանց ակնհայտ պակասն է և թույլ կազմակերպված բնույթը, ինչը հնարավորություն է տալիս ուժային կառույցներին թեև ռեսուրսների որոշակի լարումով, բայց, այսուհանդերձ, դրանք չեզոքացնել։ Այս պայամաներում փողոցում Սրբազան պայքարի մարտավարությունը ցանկացած պահի կարող է փոխվել ապակենտրոնությունից դեպի կենտրոնացվածություն, իսկ մինչ այդ կողմերը դեռևս «շոշափում են» միմյանց հնարավորությունները։ #հավերժականՀայաստանը 🆔 @vardan_voskanyan

«Հայրենիքը սկսվում ա ընտեղ, որտեղ պապս տոմբի (բրբռ.՝ «այգու ցանկապատի սյուն») ա տնկել», - երեկ այսպիսի բանաձևում տվեց կիրանցեցի տղամարդը հայտնի բանավեճի ընթացքում։ Խորքային իմաստով սա հենց իրական ինքնիշխանության հայկական ժողովրդական բանաձև է, որովհետև տասնվեց տարեկանից թշնամու հետ կռիվ տված և պատվո նշանների արժանացած այս տղամարդը մեր հայրենիքի ինքնիշխան տարածքի սահմանը պատկերացնում է ոչ թե բոլշևիկների գծած քարտեզով և Բաքվի բռնապետի անսանձ պահանջներով , այլ իր իսկ պապի տնկած այգով։ Հենց այս, թող թույլ տրվի ասել, ինքնիշխան այգին է, որը խորթ է եղել տափաստանային վաչկատուն տարերքին, այգին, որի տոմբին է իրական սահմանասյունը, այլ ոչ թե խոտերի մեջ կորած հիշողությունից ու ժառանգականությունից զուրկ «սահմանային ստոլբեն», որը դարձվում է կեղծ պաշտամունքի առարկա։ #հավերժականՀայաստանը 🆔 @vardan_voskanyan

Ոչ մի կասկած չկա, որ Սրբազան պայքարի՝ մայիսի 26-ին նախանշված հանրահավաքը լինելու է մարդաշատ։ Դրա համար կան գրեթե բոլոր օբյեկտիվ նախադրյալները, որոնցից կարևոր է ոչ միայն պայքարի խարիզմատիկ առաջնորդի առկայությունը, ինչն ակնհայտ ձեռքբերում է նման գործընթացների համար, այլ նաև իշխանության վարած հատկապես անվտանգային քաղաքականությունից հայաստանցիների խոշոր և ակտիվ հատվածի անթաքույց դժգոհությունը։ Այս առումով Սրբազան պայքարի՝ մայիսի 26-ին բազմամարդ հրապարակ ունենալն, ըստ էության, այլևս գերխնդիր չի լինելու, ուստի՝ որպես հիմնական խնդիր, պետք է ձևակերպվի հրապարակի ներուժի քաղաքական կապիտալացումը։ #հավերժականՀայաստանը 🆔 @vardan_voskanyan

Հայաստանում մեր օրերի ամենամեծ աբսուրդներից մեկն այն է, երբ օրնիբուն «ինքնիշխանություն» բառը թմբկահարող, մեր պատմությունն, իբր, օտար կայսրության կողմից գրված հռչակող, այդ կայսրությունն արհեստածին Ադրբեջանի, իբր, իրական դաշնակից համարողներն իրենց համար «սուրբ գիրք» են դարձրել նույն այդ կայսրության բանակի Գլխավոր շտաբի ինչ-որ քարտեզ, որով էլ որոշում են Հայաստանի «ինքնիշխան» աշխարհագրությունը և բոլորիս ու մեր սերունդների ճակատագիրը։ Այս ամենն ուղղակի զավեշտալի կթվար, եթե իրականության մեջ այսքան ողբերգական չլիներ։ #չՀայաստանը 🆔 @vardan_voskanyan

Հա՛, ի դեպ, Մեծ Հայքի Պապ թագավորի կարծիքով և սպարապետ Մուշեղ Մամիկոնյանի ջանքով Հայաստանի արևելյան սահմանն այսպիսին էր (տե՛ս Փավստոս Բուզանդ, «Պատմություն Հայոց»)՝ #հավերժականՀայաստանը 🆔 @vardan_voskanyan

Ամեն ինչից բացի, Իրանը պետականության հազարամյակների տևակսն ավանդույթ և փորձառություն ունեցող հինավուրց երկիր է, որի բյուրոկրատիան աշխարհում ամենակայացածներից է։ Նաև հենց այդ բյուրոկրատիան է, որն այս երկրի պետական համակարգն ունակ է լավագույնս դուրս բերելու ամենաբարդ փորձություններից և մարտահրավերներից, ինչպես դա հաջողությամբ արել է դարեր շարունակ։ Հետևաբար, թեև Իրանը Մերձավոր Արևելքում է, սակայն բյուրոկրատիայի կայացածությամբ այս երկիրն ամենևին էլ համեմատելի չէ միջին վիճակագրական որևէ այլ մերձավորարևելյան պետության հետ։ Ուստի, նույնիսկ նախագահի և այլ պաշտոնյաների զոհվելու հանգամանքը, նաև նշված գործոնը հաշվի առնելով, չի կարող սասանել այս երկրի դիրքերը որպես տարածաշրջանային գերտերություն։ #ճանաչիր_հարևանիդ 🆔 @vardan_voskanyan