کتابخانه ایرانشهر

▪️عوامل گرایش ایرانیان به اسلام چنانکه مورّخین گفته اند تا ۳، ۴ قرن مردم برخی از مناطق ایران هنوز مسلمان نشده بودند. از جمله مردم فارس تا قرن چهارم زرتشتی بودند. مردم گیلان و دیلمستان نیز بر آئین قبلی خویش بودند تا اینکه پس از دو قرن توسّط شخصی به نام ناصر اطروش زیدی مسلمان شدند. البته مناطقی مثل قزوین بود، که اسلام را به سرعت پذیرفتند. با این وجود، آنها به خاطر عدم آشنایی با زبان عربی ، بدون اینکه از اسلام چیزی بدانند اظهار مسلمانی می کردند. اغلب موارد نیز مناطقی بودند که با اسلام آوردن کدخدایان و صاحبان اراضی و اشراف، رعایا و دیگر مردم نیز مسلمان می شدند. تمایل اشراف و صاحبان اراضی نیز بخاطر این بود که هر کس مسلمان می شد امتیازاتی داشت. از جمله تملّک او بر اراضی و اموالش باقی می ماند، و از پرداخت جزیه معاف می شد. این چنین بود که عدّه زیادی بخاطر حفظ اموال و اراضی خود، و عدّه زیادی بخاطر تبعیّت از عمل اشراف و بزرگانشان مسلمان شدند، در حالی که ایمان در دلهایشان رسوخ نکرده بود. عدّه ای نیز از ترس جان یا عدم توانایی پرداخت جزیه، مسلمان شدند. چرا که اگر کسی مسلمان نمی شد، یا باید جزیه پرداخت می کرد و یا باید کشته می شد. گفته شده در زمان حجّاج ، از موالی به این عنوان که اسلام آنها واقعی نیست ـ و برای فرار از جزیه اسلام آورده‌اند ـ جزیه گرفته می‌شد! بنابراین، ایرانیان که هم زمان با فتح ایران اظهار مسلمانی کردند پنج دسته بودند: 🔹عدّه ای که به سرعت اسلام را پذیرفتند امّا نسبت به معارف اسلامی ـ بخاطر ندانستن زبان عربی ـ معرفتی نداشتند. این گروه اندک بودند. 🔹عدّه ای که بخاطر تبعیّت از اشراف و بزرگان منطقه مسلمان شدند. 🔹عدّه ای که از ترس جانشان مسلمان شدند. 🔹عدّه ای که بخاطر عدم توانایی در پرداخت جزیه های سنگین مسلمان شدند. بنابراین اکثر تازه مسلمانان ایرانی، اسلام ظاهری داشتند، و در طی چند قرن پس از فتح ایران، با معارف اسلام آشنا شدند, آنان هم که اسلام را نپذیرفتند، یا مقاومت کردند و کشته شدند و یا مانند اکثر مناطق از جمله مردم آذربایجان ، بانقیا، باروسما، حیره ، بهقباد اسفل، و اوسط، انبار، ساباط، رومیه، مهرود، اهواز ، ایذه، شوش ، جندی_شاپور ، رامهرمز ، اصفهان و ... با پرداخت جزیه به آئین پیشین خود باقی‌ماندند.

تبر مسی عیلامی با نگاره یک انسان و دو حیوان قدمت:4000سال پیش

▪️سیستم نظامی ساسانیان و رومیان 🔹ورود هوون ها به مرز ایران و روم دو امپراتوري بزرگ جهان باستان ايران و روم سده چهارم و پنجم میلادی از جانب هونها تهديد جدي مي شدند. هونها در اين زمان از شرق ولگا در دو جهت به حرکت درآمده بودند. دسته اي از آنان رهسپار اروپا و دسته ديگر به سوي آسياي ميانه, همين دسته بعدا متعرض ايران شده بود. پريسكوس نوشته است: هون ها به هر تدبير و نقشه جنگي كه دست زدند تا وارد قلمرو اصلي ايران شوند موفق نشدند. يك بار به مدت 15 روز از كوهها عبور كردند تا از حاشيه کسپين سي (درياي مازندران) وارد ايران شوند كه به محض سرازير شدن از كوه با سواره نظام ساساني كه در دنياي آن زمان نظير نداشت رو به رو شدند و همين وضعيت باعث شد كه روانه اروپا شوند و آنجا را مورد تاخت و تاز قرار دهند. از سده هاي سوم و چهارم ميلادي كه هونها در ساحل دانوب استقرار يافتند، امپراتوري روم، ديگر روي آرامش نديد. امپراتوران رومي پس از شكست هايي كه در دوران اردشير و پسرش شاپور و نيز شاپور_دوم از ايران خوردند به سياست تعرضي شان تا حدي پايان داده بودند. و از دوران ساسانی این ایران بود كه روحيه تعرضي خود را حفظ كرده بود به گونه اي كه رومي ها از ترس مجبور شدند، نخست يك پايتخت شرقي (قسطنطنيه) براي خود به وجود آورند و سپس به تجزيه امپراتوري تن در دهند و آن گاه در غرب تسليم مهاجران مهاجم شوند و از ميان بروند. برتري ايرانيان در عهد ساسانيان عمدتا اين بود كه از دست يافتن به سلاحهاي تازه و تاكتيك جنگي جديد باز نمي ايستادند. نظام اداري و قضايي پيشرفته و خوب داشتند. تلاش براي بهسازي تسليحات و تقويت روحيه سربازان امري روزانه بود كه متوقف نمي شد. ساسانيان به سواره نظام توجه كامل داشتند. دست سرباز در مصرف تير باز بود و مانند رومي ها و هون ها به 30 تير محدود نبود. هر سوار دو اسب ذخيره و يك يدك داشت و ارتش ايران داراي يك نيروي ضربتي هميشه آماده بود و روميان پس از استقرار در قسطنطنيه ابتكار نظامي ايران را تقليد كردند. رومي ها درقرن پنجم ميلادي پس از اين كه خود را زير فشار آتيلا (رهبر هونها متولد 406 و متوفا در 453 ميلادي) ديدند او را هنگامي كه در سواحل درياي سياه سرگرم تاخت و تاز بود فريب دادند كه به قلمرو ايران وارد شود، ولي ايرانيان در مرز شمالي ارمنستان چنان گوشمالي به او دادند كه براي هميشه نام ايران را هم نبرد. تاخت و تاز هون ها در قلمرو روم با مرگ آتيلا در سال 453 ميلادي به تدريج پايان يافت و سلطه ايشان تا مدتي محدود به قسمتي از مجارستان شد.

آویزه دو طرفه جنس: طلا وسنگ های قیمتی دوره: اشکانیان محل کشف: ایران محل نگهداری: مجموعه خصوصی برفک آلمان

نشان طلایی خشایار شاه کشف شده در شهر سارد (ترکیه امروزی)

بشقاب دوره: ساسانیان محل نگهداری: موزه آرمیتاژ روسیه

▪️️نمونه هایی از محرومیت های ایرانیان پس از هجوم تازیان افراد شهری که به وسیله تازیان مسلمان تسخیر میشد تبدیل به شهروند درجه دوم می شدند وآنها را موالی می گفتند. موالی از حقوق انسانی و اجتماعی برابر با مهاجمان تازی برخوردار نبوده اند نمونه های زیر از چنین موارد است: تازی ها باور داشتند که سه چیز نماز را می شکند که عبارتند از: سگ، الاغ و موالی! موالی حق نداشتند از ساختمان هایی که هم شکل با مسلمانان بود بهره بگیرند و باید ساختمانشان کوتاهتر و پست تر می بود. اگر یک نفر تازی خرید می کرد و به یک موالی برخورد می نمود، بار خودرا به وی می داد و موالی مجبور بود بار را تا خانه اش برایش حمل کند. موالی حق نداشتند با خود سلاح حمل کنند و به جای سواری گرفتن از اسب و قاطر ،بایستی تنها از الاغ بهره می گرفتند. حتی سهم موالی از غنیمتهای جنگی به اربابان آنها تعلق می گرفت! موالی سرسفره ی خوراک می بایستی می ایستادند تا تازیان بخورند و بعد از خوردن آنها آنگاه موالی به خوردن باقیمانده می پرداختند. موالی نمی توانستند زن تازی بگیرند اما وارون آن امکان پذیر بود. حتی موالی حق ارث بردن از تازیان نداشتند! اگر تازیان ،موالی را کتک می زدند او نمی توانست از خود دفاع کند ولی حق داشت از او در خواست کند که از ادامه ی کتک زدنش خودداری کند.

ا💎💎 #کلیپ_ویژه ۱۱۷: ستاره عراقی تیک تاک - من زئوس هستم لینک یوتیوب: https://youtu.be/ystyQTH2QuM

▪️رفتار سپاه خشایارشا با زنان یونانی ده روز بعد از ورود ارتش ايران به آتن از داخل خانه های آتن صدای نواختن چنگ به گوش می رسيد. يکی از حقایق درباره فتح یونان احترامی است که ايرانيان به نواميس يونانيان گذاشتند. سربازان ايرانی لااقل يک سال و به روايتی بيش از يک سال از زنهای خود دور بودند و اکثر آنها جوان به گفته تاریخ نگاران به هیچ وج ديده نشده که يک افسر يا سرباز ايرانی به يک زن يونانی تعرض کند در تمام تاریخی که يونانيان راجع به جنگهای ايران و يونان نوشته اند، حتی يکبار ديده نمی شود که نوشته باشند که يک افسر يا سرباز ايرانی به يک زن يونانی تجاوز کرده باشد، در صورتی که در عرف قديم وقتی يک شب ارتش وارد کشوری می شد همانطور که اموال ملت مغلوب را متعلق به خود می دانست زنهای آن ملت را هم از آن خود می دانست. اما ايرانيان بزرگ دوره هخامنشی آنقدر متمدن و مقيد به احترام نواميس بودند که هرگز به خود اجازه نمی دادند هنگام تهاجم به يک کشور به زنهای ملت مغلوب تجاوز کنند.

▪️شکست نرسی از رومیان 🔹قرارداد ننگین برای ایران 🔹انتقام شکست نرسی توسط شاپور بزرگ ﻧﺮﺳﻪ ‏(ﻧﺮﺳﯽ) ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺍﻭﻝ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺳﻮﻡ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺖ, ﻧﺮﺳﻪ ﻫﻤﯿﻨﮑﻪ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺖ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﮐﺮﺩ ﺗﺎ ﺍﺭﻣﻨﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﻣﯿﺎﺭﻭﺩﺍﻥ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺩﻭﻡ ﺑﻪ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﺎﺯﭘﺲ ﮔﯿﺮﺩ. ﺍﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 296 ﻡ ﺑﻪ ﺍﺭﻣﻨﺴﺘﺎﻥ ﺗﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﯿﺮﺩﺍﺩ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﯼ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺨﺖ ﺩﻭﺭ ﮐﺮﺩ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﮔﺎﻟﺮﯾﻮﺱ ﺍﺯ ﻧﺮﺳﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﯿﺎﻧﺮﻭﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻑ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺩﺭﺁﻣﺪ. ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﻧﺮﺳﻪ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺯﻥ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﺣﺮﻣﺶ ﺭﺍﻫﯽ ﺩﯾﺪﺍﺭ ﺍﺯ ﺍﺭﻣﻨﺴﺘﺎﻥ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﻧﺠﺒﺎﯼ ﺍﺭﻣﻨﯽ ﺑﺎ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﺗﺒﺎﻧﯽ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺮﺳﻪ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺍﺭﺯﻧﻪ ﺍﻟﺮﻭﻡ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺯﻥ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻧﺮﺳﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﺩﺭﺁﻣﺪﻧﺪ. ﺳﻔﺮﺍﯼ ﻧﺮﺳﻪ ﺭﺍﻫﯽ ﻣﺬﺍﮐﺮﻩ ﺑﺎ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﮔﺮﺩﯾﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﯾﺪﺍﺭ ﺳﻔﯿﺮ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭ ﺭﻭﻡ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺭﻭﻡ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻭ ﭼﺸﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺪﺭ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ, ﺍﻣﺎ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭ ﺭﻭﻡ ﭘﺮﺧﺎﺵ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺷﮑﺴﺖ ﺗﻮﻫﯿﻦ ﺁﻣﯿﺰ ﻭﺍﻟﺮﯾﻦ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺍﻭﻝ ﮐﻪ ﭘﺪﺭ ﻫﻤﯿﻦ ﻧﺮﺳﻪ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﯾﺎﺩﺁﻭﺭ ﺷﺪ. ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺮﺳﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺁﺯﺍﺩ ﺳﺎﺯﯼ ﺯﻥ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﺳﯿﺮﺵ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮﺵ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺻﻠﺢ ﻧﻨﮕﯿﻦ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﯾﻦ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺩﺟﻠﻪ ﺑﺠﺎﯼ ﻓﺮﺍﺕ ﻣﺮﺯ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﻡ ﺷﺪ ﻭ ﭘﻨﺞ ﻭﻻﯾﺖ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺣﻞ ﺩﺟﻠﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪ .ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺩﮊ ﺯﻧﺘﺎ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﺩﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺭﻭﻡ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﯾﺒﺮﯼ ﯾﺎ ﮔﺮﺟﺴﺘﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﺍﻟﺤﻤﺎﯾﻪ ﺭﻭﻡ ﺷﺪ.ﺍﯾﻦ ﺻﻠﺢ ﭼﻮﻥ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﺮﺩ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻝ ﺩﻭﺍﻡ ﺁﻭﺭﺩ. بعدها شاپور بزرگ با شکست سنگین رومیان توانست انتقام شکست جدش نرسی را از رومیان بگیرد. و قراردادی به نفع ایرانیان به رومیان تحمیل کند. 🔸به موجب این معاهده: 🔹ایرانیان نصیبین و سنجار و ولایات ارمنستان کوچک(روم) را که مورد اختلاف بود پس گرفتند. 🔹ممالک قفقاز مثل ایبری (گرجستان) و آلبانی به موجب شرائط صلح از تصرف روم خارج شد و به قیمومت ایران قرار گرفت. 🔹به علاوه امپراتور روم متعهد شد که از آرشاک دوم حمایت نکند. ﺍﮔﺮ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺩﻭﻡ ‏(ﺑﺰﺭﮒ ‏) ﺍﯾﻦ ﻧﻨﮓ ﺭﺍ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻫﺮ ﺁﻥ ﻧﺮﺳﻪ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻓﺘﺤﻌﻠﯽ ﺷﺎﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ! ﺍﯾﻦ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ﭼﻨﺎﻥ ﺧﻔﺖ ﺁﻭﺭ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻧﺮﺳﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﻭﻩ ﻋﻤﯿﻘﯽ ﺩﭼﺎﺭ ﮔﺸﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 302 ﻡ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﯾﺮﺍ ﺍﻭ ﺭﻭﯾﺎﯼ ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻥ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺪﺭﺵ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺍﻭﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮ ﻣﯽ ﭘﺮﻭﺭﺍﻧﺪ. 🔹ﺑﻦ ﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎ : ﺯﺭﯾﻦ ﮐﻮﺏ، ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺹ ۴۴۷ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﭘﯿﺮﻧﯿﺎ ﺝ 4 ﺹ 1942-1941 ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﮐﻤﺒﺮﯾﺞ ﺝ 3 ﺑﺨﺶ 1ﺹ 231-230