تُراثُ السَّـلَف

﴿ئایا هەرکەس بڵێت ﴿لا الە الا اللە﴾ ئەچێتە بەهەشت ....؟﴾ ٩٣٩ - أخبرني محمد بن أبي هارون، ومحمد بن جعفر، أن أبا الحارث حدثهم، قال: سألت أبا عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل قلت :إذا قال الرجل : لا إله إلا الله)، فهو مؤمن؟ قال: كذا كان بدء الإيمان، ثم أنزلت الفرائض الصلاة والزكاة، وصوم رمضان وحج البيت . ٩٣٩ - أبا الحارث ئەڵێت : بە أبو عبدالله أحمد بن محمد بن حنبل ـم وت : ئەگەر کەسێک بڵێت (لا إله إلا الله) ئیماندارە؟ وتی :ئەوە لە سەرەتای ئیمان هێناندا بوو، پاش ئەوە فەرزەکان دابەزین : نوێژ و زەکات و ڕۆژووی ڕەمەزان و حەج. ۱۲۱۸ - قال: حدثنا أبو عبد الله ، قال : حدثني أبو عبد الرحمن الرقي، قال: ثنا الحسن - :يعني أبا مليح - عن الزهري، قال: قال هشام بن عبد الملك :أبلغك أن رسول الله ﷺ أمر مناديًا يُنادي: «من قال: لا إله إلا الله فله الجنة»؟ هشام بن عبدالملک وتی : ئایا پێت گەیشتووە کە رسول الله ﷺ فەرمانی بە بانگکەرێک کردووە بڵێت :هەر کەسێک بڵێت لا إله إلا الله ئەوە بەهەشت بۆ ئەوە ؟ ۱۲۲۲ ـ قال: حدثنا أبو عبد الله ، قال : ثنا وكيع قال: ثنا سلمةبن نبيط عن الضحَاكِ بن مُزاحِم قال : ذكرنا عنده:(من قال:لاإله إلا الله دخل الجنة فقال الضَّحَّاك: هذا قبل أن تُحدَّ الحدود، وتنزل الفرائض . لەلای تابعي الضحاک باسی ئەمە کرا : هەر کەسێک بڵێت لا إله إلا الله ئەچێتە بەهەشتەوە؟ الضحاک وتی :ئەمە پێش دانانی حدودەکان و دابەزینی فەرزەکان بوو . #السنة_خلال (بەتەنها ووتی لا الەالا اللە بەزمان سودت پێناگەیێنت ئەگەر بێت و مەرج و داواکاریەکانی  جێبەجێ نەکەیت وخۆت نەپارێزیت لەهەڵوەشێنەرەکانی)

١٧٦٨ - حدثنا عبد الله حدثني أبي حدثنا أسود بن عامر حدثنا حماد عن حبيب عن ابن سيرين قال : إذا أراد الله بعبد خيراً جعل له واعظاً من قلبه يأمره وينهاه . تابعي محمد بن سیرین ئەڵێت : ئەگەر الله خێری بووێت بۆ بەندەیەک ئامۆژگاریکارێک لە دڵیدا دائەنێت فەرمانی پێ ئەکات و ڕێگری لێ ئەکات . 📖الزهد للإمام أحمد|۱۷٦٨|#الزهد

|قەدەر ....| ١٢٢٦ - سُئِلَ سهل بن عبد الله عن القدر؟ فقال:الإيمان بالقدرِ فرضُ والتكذيبُ به كفر، والكلام فيه بدعة،والسكوت عنه سنة . پرسیارکرا لە سهل بن عبداللّٰە دەربارەی قەدەر ؟! ، فەرمووی: باوەڕ هێنان بە قەدەر فەڕزە ، وە بەدرۆخستنەوەی کوفرە ، وە قسەکردن تێیدا بیدعەیە ، وە بێدەنگ بوون تێیدا سوننەتە. 📖ٱصول ٱعتقاد للالکائي:۲صـ|۱٨۳| #اصول_الاعتقاد

٧٥٣ - حَدَّثَنِي أَبِي، نا مُحَمَّدُ بْنُ فُضَيْلٍ، عَنْ ضِرَارٍ وَهُوَ أَبُو سِنَانٍ الشَّيْبَانِيُّ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، قَالَ : التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ عز وجل جِمَاعُ الْإِيمَانِ . تابعي سعید ـی کوڕی جبیر دەفەرمووێت:پشت بەستن بە الله عز وجل کۆکەرەوەی ئیمانە . #السنة_لعبدالله

|بەڕۆژووبوون ...| قال محمد: حدثنا إسحاق بن منصور، حدثنا أبو إسحاق الحميسي قال: سمعت يزيد الرقاشي يقول: بلغنا أن المتجوعين لله في الرعيل الأول يوم القيامة. یزید رقاشی دەڵێت: پێمان گەشتووە ئەوانەی لە پێناو پەروەردگاردا خۆیان برسی ئەکەن لە پێشەنگی یەکەمن لە ڕۆژی دواییدا.

📖ابن أبي الدنيا في |الجوع|۳۱۳

قيل للأحنف بن قيس: إنك كبير والصوم يُضعفك،قال : إني أُعِدُّه لسفرٍ طويل. وترا بە ئەحنەفی کوری قەیس : تۆ گەورە بویت وە ڕۆژوو لاوازت دەکات،فەرمووی : من ئامادەی ئەکەم بۆ گەشتە دوور و درێژەکە.

📖السير|٩١/٤|

قال محمد: حدثنا محمد بن سنان الباهلي قال: سمعت عبدالواحد بن زيد عن الحسن قال: عرض عليه طعام فقال: إني صائم، قيل له: في هذا الحر الشديد تصوم؟، قال: إني أحب أن أكون في الرعيل الأول. عبدالواحد دەڵێت: خواردنێکیان بۆ حەسەن ـی بەصری دانا وتی: من بەڕۆژوومە، پێی وترا: ئا لەم گەرمایە توندەدا بەڕۆژووی؟، گوتی: من پێم خۆشە لە پێشەنگی یەکەم بم.

📖ابن أبي الدنيا في |الجوع|۳۱٤

حدثنا عيسى بن يونس عن جعفر بن برقان عن ثابت بن الحجاج عن عوف بن مالك الأشجعي قال : قال عمر : صيام يوم من غير رمضان وأطعام مسكين يعدل صيام يوم من رمضان. ئیمامی عمر اللە لێی ڕازی بێت  دەفەرمووێت :بەرۆژوو بوونی رۆژێک لە غەیری رەمەزان وە بەخشینی خواردن بە ھەژاران ئەوا یەکسانە بە بەرۆژوو بوونی رۆژێک لە مانگی رەمەزان.

📖المصنف ابن شیبة|١٠٠٠٧|

قال بكر بن خنيس: وكان يقال: الجائع الظمآن أفهم للموعظة، وقلبه إلى الرقة أسرع، وكان يقال: كثرة الطعام تدفع كثيرا من الخير. بکر بن خنیس دەڵێت: دەوترا: باشترین بەندایەتی لە دوای فەرزەکان برسێتی و توێنیەتیە(ڕۆژوو)، دەڵێ: دەوترا: کەسی برسی و توێنوو تێگەشتوترە بۆ ئامۆژگاری، وە دڵی خێراترە بۆ نەرمی، وە دەوترا: زۆر خواردن خێر و چاکەیەکی زۆرت لێ لادەدات و بێبەشت دەکات.

📖ابن أبي الدنيا في |الجوع|١٥٦

اعتقاد﴿سهل بن عبد الله التستري﴾ ٢٩٦ - أخبرنا أبو عبد الله محمد بن إبراهيم بن محمد بن حَارَست النَّجِيرمي قراءة عليه ، قال : سمعت أبا القاسم عبد الجبار بن شيران بن يزيد العبدي - صاحب سهل بن عبد الله -، يقول: سمعتُ سهل بن عبد الله يقول، وقيل له: متى يعلم الرجلُ أنه على السنة والجماعة؟ قال:إذا عرَفَ مِن نفسه عشرَة خِصَالٍ : ١ - لا يترك الجماعة . ٢ - ولا يَسُبُّ أصحاب النبي . ۳ - ولا يخرجُ على هذه الأُمَّةِ بالسيف. ٤ - ولا يُكذِّبُ بالقدر. ه - ولا يَشُكُ في الإيمان. ٦- ولا يُماري في الدِّينِ. ۷ - ولا يَترُكُ الصلاة على من يموتُ مِن أهل القبلة بالذنب. ٨ - ولا يَترُكُ المسحَ على الخُفين ۹- ولا يَترُكُ الجماعة خلف كلِّ وال جارَ أو عدَل . هاوەڵی سەهلی ڪوڕی عبداللّٰە فەرمووی: بیستم سەهلی کوڕی عبداللّٰە فەرمووی: وە پێی دەگوترا: ڪەی کەسێ دەزانێت کە لەسەر سوننەت و جەماعەتە؟! ، سەهلی  کوڕی عبداللّٰە وەڵامی دایەوە و فەرمووی: کاتێک بزانێت ئەم ۱۰ تایبەت مەندیەی تێداهەیە(ئەڵێ۱۰خاڵ بەڵام خۆی ۹ خاڵ نوسراوە) ۱ - واز نەهێنێت لە جەماعەت واتە جومعە و دوو جەژنەڪە ـ واللّٰە تعالۍ ٲعلم ـ . ۲ - جنێو نەدات بە هاوەڵانی رسول اللّٰە صلی الله علیه وسلم . ۳ - وە دەرنەچێت لەسەر ئەم ئوممەتە بە شمێرەوە. ٤ - وە قەدەر بەدرۆ نەخاتەوە. ٥ - وە شکی نەبێت لە ئیمان. ٦- وە مشت و مڕ نەکات لە دیندا. ۷ - وە وازنەهێنێت لە نوێژ کردن لەسەر کەسێکی مردووی ئەهلی قیبلە بەهۆی تاوانێکەوە. ٨ - وە واز نەهێنێت لە مەسح ڪردن لەسەر خوفەکان. ۹ - وە واز نەهێنێت لە جەماعەت لە پشت سەرڪردەوە ئیتر خراپ بێت یاخوود باش. 📖أصول الاعتقاد للالكائي:۱صـ|۲۹۱|

١١٩٦ - قال الشيخ: سمعت بعض شيوخنا رحمهم الله يقول : سُئل سهل بن عبد الله التستري عن الإيمان ما هو؟ فقال:هو قول ونيةٌ وعمل وسُنةٌ؛ لأن الإيمانإذا كان قولا بلا عمل فهو:كفر، وإذا كان قولا وعملا بلا نية فهو:نفاق، وإذا كان قولا وعملا ونية بلا سُنةٍ فهو بدعة . پرسیار کرا لە سهل بن عبداللّٰە التستري کە ئایا ئیمان لە چی پێکدێت؟! ، فەرمووی: ئیمان بریتیە لە: ووتە و نیەت و کردار و سوننەت ، لەبەر ئەوەی ئیمان ئەگەر ووتە بێت بێ کردار ئەوە کوفرە ، وە ئەگەر ووتە و کردار بێت بەبێ نیەت ئەوە نیفاقە ، وە ئەگەر ووتە و کردار و نیەتیش بێت بێ سوننەت ئەوە بیدعەیە. قال الشيخ(ابن بطة) وحسبك من ذلك ما أخبرك عنه مولاك الكريم بقوله: ﴿وَمَا أُمِرُوا إلا ليعبدوا الله مُخلِصِينَ لَهُ الَّذِينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلَوَةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَوةَ وَذَلِكَ دِينُالقيمة )[البينة :٥] .فإن هذه الآية جمعت القول والعمل، والنية؛ أ ـ فإن عبادة الله لا تكون إلا من بعد الإقرار به. ب ـ وإقام الصلاة وإيتاء الزكاة لا يكون إلا بالعمل. ج - والإخلاص لا يكون إلا بعزم القلب والنية . ابن بطة رحمه️ اللّٰه دەڵێت :بەسە بۆت لەم بارەیەوە ئەوەی پەروەردگارت پێی ڕاگەیاندووی دەربارەی ئیمان بە ووتەی خۆی کە فەرموویەتی :{ئەوان فەرمانیان پێ نەکرابوو ئیللا بەوە نەبێت کە️ اللّٰه بپەرستن بەنییەت پاکی و ئیخلاصەوە وە️ اللّٰه بەتاکــ ڕابگرن و نوێژ بکەن و زەکات بدەن وه دینی ڕێک و ڕاست و دامه‌زراو و چاک ئه‌مه‌یه‌} بەڕاستی ئەم ئایەتە ووتە و کردار و نییەتی لەخۆیدا کۆکردووەتەوە . أ - عیبادەتی️ اللّٰه ناکرێت ئیللا لەدوای دان پێدا نان نەبێت . ب - وە ئەنجامدانی نوێژ و دانی زەکات ناکرێن ئیللا بەکردار نەبێت . ج - وە إخلاص ڕوونادات ئیللا بەبڕیاری دڵ و نییەت نەبێت . 📖الإبانة الکبری:مجلد:۱صـ|٤۹۹| #الابانة_الكبری #ئیمان_لای_ئەهلی_سوننە

۱۹۲ - وقال إبراهيم: ثنا أحمد بن عبد الله بن يونس، قال: سمعت أبابكر بن عيَّاش يذكر عن أجلح، قال: قال الضَّحَّاك بن مزاحم اعْمَلْ قَبْلَ أَلا تَسْتَطِيعَ أَنْ تَعْمَلَ، فَأَنَا أَبْغِي أَنْ أَعْمَلَ الْيَوْمَ فَلَاأَسْتَطِيعُ» ۱۹۲ ـ ضحاك بن مزام دەڵێت : کاربکە پێش‌ئەوەی نەتوانی کاربکەیت، ڕەنگە من ئەمڕۆ بمەوێت کارێک بکەم و نەتوانم. #اقتضاء_العلم_العمل_للخطیب

كان التابعي الجليل ميمون بن مهران يقول: يَا ابْنَ آدَمَ خَفِّفْ عَنْ ظَهْرِكَ ، فَإِنَّ ظَهْرَكَ لَا يُطِيقُ كُلَّ الَّذِي تَحْمِلُ عَلَيْهِ مِنْ ظُلْمِ هَذَا وَأَكْلِ مَالِ هَذَا وَشَتْمِ هَذَا وَكُلُّ هَذَا تَحْمِلُهُ عَلَى ظَهْرِكَ فَخَفِّفْ عَنْ ظَهْرِكَ . تابعي ميمون بن مهران: دەیفەرموو : ئەی نەوەی ئادەم باری سەر پشتت سوک بکە ، پشتت توانای ئەوھەمووەی نیە کە لەسەری ھەڵدەگریت ▪️ستەم کردن لەم ▪️خواردنی ماڵی ئەم ▪️جوێندان بەم ئەمە ھەمووی لەسەر پشتت ھەڵی دەگریت .باری پشتت سوک بکە . #حلیة_الاولیاء

قَالَ الْحَسَنُ: يُعْرَضُ عَلَى ابْنِ آدَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ سَاعَاتُ عُمْرِهِ، فَكُلُّ سَاعَةٍ لَمْ يُحْدِثْ فِيهَا خَيْرًا تَقَطَّعَتْ نَفْسُهُ عَلَيْهَا حَسَرَاتٍ. ئیمامی حەسەن وتویەتی : لەڕۆژی قیامەتدا مرۆڤ ڪاتەڪانی تەمەنی نیشان دەدرێ، هیچ ڪاتێڪ نیە ڪە چاڪەی تێدا نەڪردبێ ئیلا نەفسی پارچەپارچە دەبێ لە داخ و حەسرەتدا .! 📖حفظ العمر |٦٣|