Nurbek Makhmudov Blog

Tasavvur qiling, siz 10 yoshli bolachasiz.  Sizning eng yaqin do‘stingiz ko‘chaning narigi tarafida yashaydi. Har tunda ota-onangiz sizni uxlagani xonangizga yuborgandan so‘ng, siz do‘stingiz bilan gaplashishni, fikr almashishni, g‘iybat qilishni xohlaysiz. Buni qanday uddalash mumkin? Telefon yo‘q, wi-fi o‘chirilgan. Lekin siz va do‘stingizda fonarcha bor. Fonarcha bilan gaplashsa bo‘ladimi? Ikkalangiz ham yozishni, ham o‘qishni bilasizlar. Demak, fonarcha yordamida harflarni oynaga chizsangiz bo‘ladi. “O“ harfini yozish uchun fonarchani yoqib oynaga doira shaklini chizasiz. “I” harfi uchun esa vertikal chiziq chizasiz. Bu ishlaydigan usul, lekin juda ham sekin. Keyin yaqinda ko‘rgan filmingiz esingizga tushadi. U filmda bir nechta dengizda suzayotganlar bir-birlaridan uzoq masofada turib fonarlarini miltillatib signallar yuborishgan va muloqot qilishgan edi. Balki shu yechim bo‘lar? Shunday qilib, siz oddiy bir strategiya o‘ylab topasiz. Har bir harf qandaydir ketma-ketlikdagi fonar miltillashini (blinks) anglatadi. Masalan, “A” harfi bitta blink, B esa 2 ta, C esa 3 ta va hokazo. ”Bad” so‘zini jo‘natmoqchi bo‘lsangiz, 2 ta blink, 1 ta blink va 4 ta blink qilasiz. Albatta, kichik pauzalar bilan. Bu yaxshi progress, lekin bu ham oson ish emas. “How are you?” deyish uchun 131 bir marta blink qilishingiz kerak. Lekin siz yaxshi yechimga yaqinlashib kelyapsiz. “Bunday muammoga yechim topilgan bo‘lishi aniq” degan fikr keladi sizga. Va siz mutlaqo haqsiz. Bir google qilsangiz “Morse code” degan ajoyib ixtiroga duch kelasiz.  Uning ishlash prinsipi ham xuddi siz o‘ylab topgan usulga o‘xshab ketadi. Faqat Morse codeda 2 xil blink bor xolos - qisqa blink va kattaroq blink (“.” va “—“). Bu usul orqali “How are you?” deyish uchun 32 ta blink kifoya. So‘zlarni hosil qilish uchun og‘zimiz bilan chiqaradigan tovushlar ham bir kod. Bu kod bizni eshita oladigan va bizning tilimizni tushunadiganlar uchun mo‘ljallangan koddir. Bu kodni biz “og‘zaki nutq” deb ataymiz. Eshita olmaydiganlar uchun alohida kodlar mavjud - American Sign Language (ASL), LSQ va hokazolar. O‘qiy oladiganlar uchun esa bizda boshqa turdagi kod mavjud - “yozma matn”. Ko‘rlar uchun esa yana boshqa turdagi kod mavjud - Braille tizimi. Muallif kodni yaratish uchun uni “encode” qiladi (ya’ni yozadi yoki gapiradi). Bu kodni tushunish uchun esa qolganlar bu kodni “decode” qiladi (ya’ni eshitadi, o‘qiydi). Ba’zida “transmission error”lar bo‘lishi mumkin. Masalan, matn yozilgan qog‘oz ustiga suv to‘kilsa. Demak, xulosa qilib aytish mumkinki, code sizga muloqot qilish imkoniyatini beradi. Bu muloqot odam bilan odam o‘rtasida, odamlar va kompyuterlar o‘rtasida yoki kompyuter va kompyuter o‘rtasida ham bo‘lishi mumkin. Manba: Code - The hidden language of computer hardware and software. @jakhonrakhmonov

Ishsizlik davri boshlanyaptimi?

#info O'zbekistondagi aloqa operatorlari kodlari. @NurbekMakhmudovBlog

Assalomu Alaykum Barcha zamonaviy kasblarga qiziquvchilar va yozda farzandini bekor qolmasligini istayotgan ota onalar. Sizlarni 20 iyun payshanba kuni soat 10 : 00 da boʻladigan yirik formatdagi ochiq darslarimizga taklif qilamiz. Ochiq darsdan siz nimalar olasiz!!!! 1 Zamonaviy kasbalar haqida oʻz sohasining mutaxasislaridan toʻliq maʼlumotlar. 2 Oʻzlaringizni qiziqtirayotgan IT sohasiga oid savollaringizga javob 3 Ochiq darsimizda qatnashish mutlaqo bepul. 📞+998998375214 @Nodirbek_0114

#info Dasturlash tillari tarixi Birinchi dasturlash tili Dunyodagi birinchi kompyuter dasturlash tili 1843 yilda ixtiro qilinganini bilasizmi? Ada Lavleys birinchi kompyuterlardan biri uchun tarixdagi birinchi mashina algoritmini ixtiro qildi, uni qog'ozga yozib qo'ydi, chunki o'sha paytda kompyuterlar mavjud emas edi! O'shandan beri dasturlash tillari uzoq yo'l bosib o'tgani aniq, ammo tillar tarixini tushunish uchun avvalo ularning kelib chiqishini tushunish kerak. 👉🏻  @NurbekMakhmudovBlog

#task 3 ta aka ukaning yoshlari tub sonlar. Bundan tashqari bularning yoshlarini ayirmasi ham tub son. Savol aka ukalar necha yoshda? Tub sonlar — 1 dan va oʻzidan boshqa bo'luvchilarga ega bo'lmagan, 1 dan katta butun musbat sonlardir. 👉🏻  @NurbekMakhmudovBlog

#info LMS (Learning management system ) - Ta'limni boshqarish tizimi Ta'limni boshqarish tizimi - bu muayyan o'quv jarayonini rejalashtirish, amalga oshirish va baholash uchun ishlatiladigan dasturiy ta'minot yoki veb saytdir. LMS o'qituvchiga talabalar ishtirokini kuzatish va talabalar faoliyatini baholash usulini taqdim etadi. Shuningdek, u talabalarga mavzuli munozaralar, video konferentsiyalar va muhokama forumlari kabi interaktiv xususiyatlarni taqdim etishi mumkin . 👉🏻  @NurbekMakhmudovBlog

#info 2024 yilda sun'iy intellekt bo'yicha mutaxassis bo'lish uchun Developer RoadMap