زبان‌ورزی

🍁 دنیای رو به زوال ۱۳ گویش ایرانی! در حال حاضر، تعدادی از زبان‌های ایرانی رو به زوال هستند، به این اعتبار که فقط جمعیت بسیار اندکی از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها با آن صحبت می‌کنند، پدر و مادرها می‌فهمند که آنها چه می‌گویند اما فرزندان‌شان نه زبان را می‌فهمند و نه می‌توانند با آن صحبت کنند. ایرنا ۲۴ در گفت‌وگو با بهروز محمودی بختیاری، استاد دانشگاه و عضو انجمن زبان‌شناسی ایران، به بررسی این موضوع پرداخته است. این کارشناس زبان‌شناسی می‌گوید:

اولین کار برای برای حفظ و حراست از زبان‌های در معرض خطر، شناسایی این زبان‌ها و سپس مستندسازی زبان است. مستندسازی زبان یعنی پیکرهٔ بزرگی از مواد زبانی و آوانویسی را جمع‌آوری کنیم و دستور زبان را تولید کنیم. این یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر است که زبان‌های کوچک محکوم به فنا هستند.

🔗 گفت‌وگوی کامل را در اینجا ببینید. © از: کانال خبرگزاری ایرنا (۱۴۰۳/۲/۵)

📚 زبان، فرهنگ، جامعه: موضوعات مهم حوزهٔ انسان‌شناسیِ زبان‌شناختی ✍🏻 کریستین جوردن، کوین تیوت ✍🏻 مترجم: اعظم داودی زبان نخستين و مهم‌ترين ابزار تفكر و ادراک است كه در بطن هويت فردىِ ما جاى دارد. زبان‌ها پيوسته در حال تغيير هستند، آنها گاهى به گونهٔ كاملاً جديدى از گفتار تبديل مى‌شوند و منجر به بروز تفاوت‌هاى ظريفى در نحوهٔ معرفىِ هويت ما به ديگران مى‌شوند. در اين تحقيق، دوازده كارشناس زبده در حوزه‌هاى زبان‌شناسى، انسان‌شناسى، فلسفه و روان‌شناسى به اين منظور گرد هم آمده‌اند كه رابطهٔ شگفت‌انگيز بين زبان، فرهنگ و تعامل اجتماعى را آشكار كنند. در اين كتاب طيف گسترده‌اى از سؤالات مهم مورد بحث و توجه قرار گرفته‌اند. براى مثال: زبان چگونه بر درک ما از جهان اثر مى‌گذارد؟ زبان‌هاى جدید چگونه پدید مى‌آیند؟ کودکان چگونه یاد مى‌گیرند که از زبان به شیوهٔ درست و مناسب استفاده کنند؟ عوامل تعیین‌کنندهٔ انتخاب زبان در جوامع دوزبانه و چندزبانه چه هستند؟ زبان تا چه اندازه به شکل‌گیرىِ شخصیت ما کمک مى‌کند؟ و در نهایت، زبان به چه طریق از ما انسان مى‌سازد؟ (جلد پشت کتاب؛ انتشارات فرهامه) #️⃣ #کتاب #زبان‌شناسی #زبان_و_جهان‌بینی

🍁قطع میکروفون نمایندۀ کردتبار پارلمان ترکیه به دلیل تبریک عید ایزدی‌ها به زبان کردی رییس مجلس ترکیه: اگر نمایندگان به‌جز زبان ترکی، که زبان رسمی است، صحبت کنند میکروفون به‌طور خودکار قطع می‌شود. ©️از: کانال عصرایران (۱۴۰۳/۲/۲) #️⃣ #زبان_و_سیاست #زبان_کردی #زبان_ترکی

🍁 The Influence of English Language ✍🏻 Rodney Huddleston et al: Almost certainly, English is now the most important language in the world. This might not have been clear even just fifty years ago, but it cannot reasonably be denied today. English is used for government business in well over sixty countries and territories around the world. By international agreement it is the primary language for all air traffic control and maritime navigation. It’s the uncontroversial choice ofofficial language for almost all international academic conferences, and increasingly the main language ofhigher education globally. The European Union is increasingly using it for conducting business even though the United Kingdom is no longer a member. The widespread use and enormous influence of English is not due to anyone having objectively judged it to be deserving. The unique status of the language is just a side-effect of various mutually reinforcing historical trends. From the eighteenth and nineteenth centuries onward, British exploration, missionary work, imperialism, and colonial policy began to spread English around the world. The whole North American continent ultimately adopted English as its dominant language (despite important early rivals like Spanish, French, and German). India’s huge multilingual population recognized English as a subsidiary official language (alongside Hindi) for government business after independence. The twentieth century, especially after the outcomes of the first and second world wars, saw an extraordinary growth in the economic power of the USA and the British Commonwealth. The growing importance of scientific research further strengthened the standing of English; it emerged as the language in which the majority of scientists publish their results. The economic importance of university education accentuated this effect: many universities in non-English-speaking countries allow or even require PhD dissertations to be submitted in English. And a hugely important additional factor was the global success of English-language broadcasting, publishing, songwriting, and above all film production: in Hollywood, the only place on earth where film-making budgets routinely run into the hundreds of millions of dollars, almost every film script is in English. It may not be a good thing for a single language to come so close to predominating all over the planet, but it seems to be happening. (Huddleston et al, 2022: 1; emphasis added) 📚 Huddleston, Rodney & Pullum, Geoffrey K. & Reynolds, Brett. (2022). A Student's Introduction to English Grammar. 2nd edition. UK: Cambridge. 🔗 Also see: Where did English come from? #⃣ #زبان_انگلیسی

✍🏻 Michael McCarthy:

More than 50 countries have English as one of their offcial languages. They include countries as widely geographically dispersed as Bangladesh, Myanmar, sudan, sierra Leone, Cyprus, Malta, The Bahamas, Vanuatu, Barbados, Namibia, and Qatar. Not everyone in those countries can speak English fuently, and not everyone uses English on a daily basis, but English is very visible in public life and in the media. Most of the countries have English as a result of their history as part of the British Empire. These different varieties of English have developed their own vocabularies alongside the original colonizing variety of English. (McCarthy, 2023: 4)

📚 McCarthy, Michael. (2023). English Vocabulary: the Basics. UK: Routledge. 🔗 Also see: Where did English come from? #⃣ #زبان_انگلیسی

🍁 خاستگاه زبان انگلیسی کجاست؟ ©️ از: ویدوآل (۱۳۹۵/۱۰/۲۱) | منبع اصلی ویدیو (۲۰۱۵) #️⃣ #زبان_انگلیسی

براساس سندی که در اختیار آماج‌نیوز قرار گرفته، وزارت تحصیلات عالی طالبان ترجمهٔ اثرها جهت «ترفیع علمی» به زبان‌های تُرکی و اوزبیکی را ممنوع اعلام کرده است. این وزارت در مکتوبی از دیپارتمنت‌های زبان و ادبیات اوزبیکی و تُرکی دانشگاه‌ها، به‌ویژه شمال افغانستان، خواسته تا جهت «ترفیع عملی» از «پوهنملی» به «پوهندویی» اثرهای علمیِ خارجی را به زبان‌های رسمیِ پشتو و فارسی ترجمه کنند. پیش از این استادان زبان و ادبیات اوزبیکی و تُرکی جهت ترفیع علمی اثرهای علمیِ خارجی را به اوزبیکی #ترجمه می‌کردند. با حاکمیت طالبان فارسی‌ستیزی اوج گرفته و این گروه همهٔ مکتوب‌های ادارات را به پشتو تغییر داده و از سوی دیگر اثرها و مفاخر فرهنگیِ فارسی را از بین برده‌اند. اما این نخستین‌بار است که طالبان به گونهٔ واضح در ولایت‌های شمالی، که اوزبیک‌‌نشین‌اند، مانع زبان تُرکی و اوزبیکی می‌شوند. (از: آماج‌نیوز؛ ۱۴۰۳/۲/۳)

چندی پیش مطالعهٔ کتاب «چرا؟ هدف جهان» (۲۰۲۳) را تمام کردم. کتابی است خواندنی. در این کتاب چند بی‌دقتی یافتم. این موضوع را از طریق ایمیل با نویسنده در میان گذاشتم. او وعده کرد در چاپ بعدی این نکات را لحاظ کند. نکتهٔ جالب اینکه، نویسنده در سرتاسر کتاب برای God (خدا) از she و Her استفاده کرده است. پس‌نوشت: شاید یادآوری این نکته خالی از لطف نباشد که خانم الیزابت بِرنز نیز در کتاب «چه باشد آنچه نامندش فلسفه دین؟» (۲۰۱۸) با معضل ضمیر مواجه بوده است. وی عنوان می‌کند که در سرتاسر کتابش برای اشاره به خدا از Xe استفاده کرده و Xe را از Ze برگرفته است، اما جای Z را در آن واژه با X مجهول عوض کرده است، چه اینکه X مجهول را معمولاً برای چیزی به‌کار می‌برند که چیستی‌اش درک نمی‌شود. (ص ۳۹) پیش‌تر در یادداشتی به چالش‌های ضمیر در زبان انگلیسی پرداخته‌ام. حسین حسن‌زاده #⃣ #کتاب #ویرایش #ایمیل #زبان_و_جنسیت

🍁 چگونه در شبکه‌های اجتماعی بحث کنیم؟ ✍🏻 جواد حیدری: این مطلب برگرفته از نویسندهٔ جدی و خوشنام به‌ نام لوئیس وُون است که در تفکر انتقادی و نظریه‌های اخلاقی تخصص دارد. وُون در کتاب بسیار تأمل‌برانگیزش به‌ نام «فلسفه‌نگاری: راهنمای دانشجویان برای خواندن و نوشتن جستارهای فلسفی» مطلب مهمی را دربارهٔ چگونگیِ بحث در شبکه‌های اجتماعی و آنلاین مطرح می‌کند. فرض کنید که شما می‌خواهید در شبکه‌های اجتماعی دربارهٔ موضوع سیاسی یا اخلاقی یا فلسفیِ مهمی وارد بحث جدی، صادقانه و سازنده شوید. شما قصد دارید در یک مباحثهٔ واقعی مشارکت کنید و از بحث‌های بی‌فایده‌ای که وقت و انرژی شما را هدر می‌دهند اجتناب کنید. چگونه این کار را باید انجام دهید؟ به این شیوه: ➊ قبل از هر چیز، از کسانی که فکر می‌کنید فقط می‌خواهند برتری خودشان را به رخ بکشند، جلب توجه و خودنمایی کنند، خود را آرام کنند، خشم خودشان را بر سر شما خالی کنند، یا شما را عصبانی و تحریک کنند دوری کنید. اگر در نیمه‌راه بحث متوجه شُدید که طرف مقابل شما علاقه‌ای به بحث عقلانی ندارد، خداحافظی کنید و خود را کنار بکشید. به سمت گفت‌وگوهایی بروید که در آن مباحث محترمانه و هوشمندانه رایج است. ➋ فقط روی استدلال متمرکز شوید. شکل استدلال یا صدق مقدمات طرف مقابل‌تان را نقد کنید و اصلاً به شخصیت او کار نداشته باشید. از شخصی‌کردن بحث اجتناب کنید و عواطف خود را وارد بحث نکنید و بحث بی‌ربط به موضوع را طرح نکنید. ➌ سعی کنید دیدگاه طرف مقابل را خیلی خوب فهم کنید. با این کار، مجال ارائهٔ بحث خوب را افزایش می‌دهید و چیزهایی را که نمی‌دانستید، یاد می‌گیرید و با نشان‌دادن همدلیِ خود بحث را آرام می‌کنید. با ارج‌نهادن به ایرادات طرف مقابل‌تان می‌توانید استدلال خودتان را قوی‌تر کنید و نشان دهید که در بحث جدی و منصف هستید. ➍ به طرف مقابل‌تان در بحث احترام بگذارید. حرف‌های او را با دقت بخوانید و گوش فرادهید. در مورد انگیزه‌های او، یا ارزش‌های او یا پیشینهٔ او بدترین حالت را متصور نشوید. تنها بر مبنای گرایش‌ها و تمایلات سیاسی به طرف مقابل‌تان برچسب نزنید. از اظهارنظرهای رکیک، تمسخرآمیز، فحاشانه و توهین‌آمیز اجتناب کنید. ➎ محل نزاع را عوض نکنید؛ با طرح موضوعات جانبی بی‌ربط یا با عیب‌جویی بحث را منحرف نکنید. با اشاره به اشکالات گرامری طرف مقابل‌تان یا برشمردن خطاهای تایپی و املایی او اصلاً بحث پیش نخواهد رفت و احتمالاً مهر خاتمه خواهید زد بر هرگونه شانس بحث عقلانی. ➏ احساسات خود را مهار کنید. اگر خشمگین یا مضطرب یا عصبانی هستید، نمی‌توانید، آن‌طور که باید، واضح فکر کنید. ممکن است به‌جای اقامهٔ استدلال قوی و محکم، شروع کنید به ناسزاگفتن و احتمالاً طرف مقابل‌تان هم به همین شیوه به شما پاسخ خواهد داد. ➐ بدانید که در مورد چه چیزی صحبت می‌کنید. فرض کنید که با کسی دربارهٔ یک موضوعی بحث می‌کنید. در گرماگرم بحث متوجه می‌شوید که از واقعیاتی بی‌خبر هستید. اما همچنان اصرار می‌ورزید که برحق هستید، چون برای شما بسیار عذاب‌آور است که قبول کنید دربارهٔ آن موضوع یک‌سری نکات را نمی‌دانستید. این وضعیت اتلاف وقت است. بهتر است قبل از اینکه وارد بحث و منازعه شوید از واقعیات باخبر شوید. از قبل در مورد موضوع تحقیق کنید و از استدلال‌های له و علیه موضع مورد بحث مطلع شوید. ➑ قبل از اینکه بخواهید وارد بحث جدی در یک پلتفرم شبکه‌ی اجتماعی با کاراکتر محدود مانند توئیتر شوید، دوباره فکر کنید. محدودیت کاراکتر توئیتر بحث دربارهٔ موضوعات پیچیده و طولانی را دشوار یا بی‌فایده می‌کند. ©️ از: روزنامه هم‌میهن (۱۴۰۳/۱/۲۱) #️⃣ #زبان_و_رسانه #تفکر_انتقادی #زبان_و_ارتباط

🍁 مهم‌ترین خبرهای گوگل دربارۀ ایران (۱۴۰۳/۱/۲۶) The Guardian: Iran missile and drone attack on Israel Aljazeera: Iran fires over 300 drones, missiles at Israel BBC News: Iran launches drones at Israel in retaliatory attack Euronews: How world leaders responded to Iran's drone attack on Israel? The Economist: Iran attacks Israel, risking a full-blown regional war #️⃣ #زبان_و_رسانه