1 040
Subscribers
No data24 hours
No data7 days
+330 days
- Subscribers
- Post coverage
- ER - engagement ratio
Data loading in progress...
Subscriber growth rate
Data loading in progress...
در کوری آموزشی به این نکته اهمیت داده نمیشود که شایسته است دانشجو و مهارتها و توانمندیهایی که باید بیاموزد را در مرکز امور آموزشی قرار داد، نه اساتید و نهادهای آموزشی را.
ادامه در بخش ۳
👍 24
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۶: آیا شعار معلمی تا بینهایت مصداق بیرونی به صورت امرواقع هم دارد؟ مثال موردیِ دکتر تقی تقیپور بازرگانی (بخش۲)
ادامه از بخش ۱
"لوحبان" با کارآموزی در مجتمعهای عظیم پرورش مرغ مثل زربال آمل و سیمرغ در خراسان ابتدا فعالیت در عرصۀ پرورش طیور را به عنوان حرفۀ اصلی خود برگزیده بود. کارآموزی در کنار استاد و رئیس اسبق دانشکدۀ دامپزشکی دکتر مرادعلی زهری که وی نیز تکلیفش با آموزش همانند بازرگانی روشن بود، عزم "لوحبان" را در فعالیت حرفهای در عرصۀ پرورش طیور جزمتر کرد، ولی با مشاهدۀ استاد دیگرش که بدون برقراری تماس چشمی با دانشجو فقط به لاشهها نظری میافکند و بدون هیچ حرف و بحثی و توضیحی نسخه را به دامدار میداد، علیرغم این که انبوهی از ترجمههایش در مجلۀ چکاوک به چاپ رسیده بود،عطای این رشته را به لقایش بخشید و مسیر بازرگانی را طی کرد.
در سال 66 بازرگانی بیماری لامپیسکین را برایمان تدریس میکرد و صدای ما دانشجویان درآمده بود که چرا یک بیماری که محدود و منحصر به مناطق جنوبی آفریقا بود را تدریس می‌کند. سی سال زمان لازم بود وقتی که این بیماری در خانهمان را زد و مناطق شمالی کشور را درنوردید و تومار بسیاری از دامداریها را در هم پیچید، این روشن بینی وی درخشت خام را درک میکردیم. بلوتانگ و شمالنبرگ و طیف وسیعی از بیماریهای دیگر یا رسیدهاند و یا در راه هستند و به دلیل بی توجهی به مسئلۀ اصلی آموزش هیچ توجهی به آن نداریم، ضمن این که خودمان را باید برای بیوتروریسم مجهز و آماده کنیم؛ به نظر نمیرسد که قرن بیستویکم از لحاظ وحشی گری و قساوت چیزی از قرون گذشته کم بیاورد. همۀ اینها را اگر در ظرف آموزش پیش بینی نکنیم، کجا خواهیم کرد؟
در زمانی که جداول NRC که نیازهای تغذیهای حیوانات را پیشبینی و محاسبه میکردند، همانند یک سرِّ مگو از دسترس اغیار و دانشجویان پنهان میکردند و آن را نشان دیگری نمیدادند، استادی مثل بازرگانی که همۀ دارایی علمیاش را پیشکش میکرد، بسیار به چشم میآمد. این مرحوم دکتر مسعود هاشمی بود که البته به شیوهای که با معیارهای امروز شاید مقبول نباشد، انحصار جداول NRC را شکست و آن را در دسترس همگان قرار داد. دانشجویان امروز باید از وجود اینترنت بسیار شادمان و مسرور و سپاسگزار باشند که به راحتی با یک روشمندی خاص می توانند خیل قابل توجهی از اساتید خود را پشت سر بگذارند.
بازرگانی از آن دسته اساتیدی بود که بلد بود که دانشجویانی بهتر از خود تحویل اجتماع دهد. مستعدترین دانشجویش، دکتر حسامالدین سیفی بود. آزمون متابولیک پروفایل از آن دسته اندیشههای نوینی بود که با مطالعات پیگیر و همیشگی وی وارد ایران شد و در پایاننامۀ دکتر سیفی متبلور شد. فرد اخیر به میزان قابل توجهی آزمون متابولیک پروفایل را در ایران بسط داد و بومی کرد. در زمانی که بازرگانی متوجه شد دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه تهران از به کار گیریِ این دانشجو و اینک استاد برجسته مطرح در سطح ملی و بینالمللی خود را محروم کرده است، سخت برآشفت و خروشید. این ضررِ دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه تهران موهبتی برای دانشگاه فردوسی مشهد بود و اگر دکتر سیفی بداند که "لوحبان" چقدر از وی آموخته سخت شگفت زده خواهد شد. شاید هم شگفت زده نشود و احتمالاً از همان اول، دندانِ "لوحبان را شمرده و حساب کار دستش آمده بود. با این حال، هیچ یک از شاگردانش به ویژه دکتر سیفی نتوانستند دانشجویی بهتر از خود تربیت کنند. شاید تنها یک مورد و یک استثناء در این مورد دکتر بهرام دلیرنقده، استاد ارجمند دانشکدۀ دامپزشکی ارومیه باشد که در یک مورد شاگرد درخشانی تحویل اجتماع داده است.
دکتر بازرگانی مدتی معاون آموزشی بود. در آن زمان، پستی به نام مدیر خدمات پژوهشی وجود داشت و ایشان در مقام معاون آموزشی در سرِ کلاسِ همکارانش حضور مییافت. معلوم نیست که داوری همکارانش در آن دوره چه بود، اما بازرگانی به یک نکته اعتقاد راسخ داشت و آن یکپارچگی آموزش است. بعدها به خاطر مسائل مالی و با اندیشهای کوته نگرانه پست مدیر خدمات آموزشی را حذف و در اختیارات معاون آموزشی ادغام کردند. آن چه که حذف شد، پست معاون آموزشی بود و آن چه که به عنوان معاون آموزشی امروز میبینیم در انبوهی از جلسات و صدور گواهینامه و معرفی نامه و اموراداری غرق شده، همان مدیر خدمات آموزشی است و فرصتی برای انجام یک اقدام آموزشی اصیل و دامنهدار ندارد.
کوری آموزشی و پژوهشی در آن است که نظام دانشگاهی فاقد قدرت تشخیصِ ویژگیهای شخصی چون بازرگانی در آموزش و اهمیت دادن برای تکثیر آن است. کسی که به ظاهر در زمینۀ پژوهشی سرآمد نبود، ولی نیازهای کشور را به خوبی تشخیص میداد و در اولین کنگرۀ دانشجویی دامپزشکی در سال 1370 در مورد یک بیماری ویروسی به رئیس وقت سازمان دامپزشکی سخت اعتراض کرد.
لوح
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۶: آیا شعار معلمی تا بینهایت مصداق بیرونی به صورت امرواقع هم دارد؟ مثال موردیِ دکتر تقی تقیپور بازرگانی ادامه از بخش ۱۵ امروز دکتر تقی تقیپور بازرگانی به خاک سپرده شد. نگارنده مایل نیست که از کلیشۀ "وز شمار دو چشم یک تن کم-------- وز شمار خرد هزاران بیش" استفاده کند که اولین بار در دلنوشتۀ دکتر حسن تاجبخش، در رثای دکتر عزیز رفیعی استاد و رئیس برجستۀ دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه تهران، در صفحات اولِ کتاب "ریکتزیه و بیماریهای ناشی از آن" به چشمش خورد. به باور "لوحبان" این کلیشه مربوط به زمانی است که نظام آموزشی فعلی وجود نداشت و اندک کسانی که از استعدادی استثنایی و پشتکاری فراوان بهره داشتند، چنان به چشم میآمدند که واقعاً در ظرف زمانی و مکانی خود مصداق آن کلیشه بودند. احتمالاً ویژگی عمدۀ آنان حدت حافظه بود که در اصطلاحات و القابی مثل علامه یا فقیهِ افقه هنوز تداوم دارد. گویا لقب "علم" تنها به ابن سینا داده شده است. آن گونه که نویسنده شنیده و در سریال سربداران دیده است، مفهوم کلاس در قدیم معنا نداشت و طلبۀ روز اول و طلبۀ نزدیک به اجازه، همه با هم مینشستند. به لطف نظام آموزشی مدرن، امکان…
👍 7
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۶: آیا شعار معلمی تا بینهایت مصداق بیرونی به صورت امرواقع هم دارد؟ مثال موردیِ دکتر تقی تقیپور بازرگانی
ادامه از بخش ۱۵
امروز دکتر تقی تقیپور بازرگانی به خاک سپرده شد. نگارنده مایل نیست که از کلیشۀ "وز شمار دو چشم یک تن کم-------- وز شمار خرد هزاران بیش" استفاده کند که اولین بار در دلنوشتۀ دکتر حسن تاجبخش، در رثای دکتر عزیز رفیعی استاد و رئیس برجستۀ دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه تهران، در صفحات اولِ کتاب "ریکتزیه و بیماریهای ناشی از آن" به چشمش خورد.
به باور "لوحبان" این کلیشه مربوط به زمانی است که نظام آموزشی فعلی وجود نداشت و اندک کسانی که از استعدادی استثنایی و پشتکاری فراوان بهره داشتند، چنان به چشم میآمدند که واقعاً در ظرف زمانی و مکانی خود مصداق آن کلیشه بودند. احتمالاً ویژگی عمدۀ آنان حدت حافظه بود که در اصطلاحات و القابی مثل علامه یا فقیهِ افقه هنوز تداوم دارد. گویا لقب "علم" تنها به ابن سینا داده شده است. آن گونه که نویسنده شنیده و در سریال سربداران دیده است، مفهوم کلاس در قدیم معنا نداشت و طلبۀ روز اول و طلبۀ نزدیک به اجازه، همه با هم مینشستند. به لطف نظام آموزشی مدرن، امکان سرایت افکار به مغزها با سرعت و کیفیت بیشتری امکانپذیر شده و امکان ظهور "وز شمار خرد هزاران بیش" در روزگار مدرن منتفی است.
دکتر تقی تقیپور بازرگانی انسانی معمولی بود، و نمود خارجیاش و حسناش هم همین بود. با همین ویژگی هم بزرگی برازندهاش بود، و مثل هر انسان بزرگی در زندگی‌اش نقاط و نکات مثبت و منفی وجود داشت که مثل هر فردِ معمولی دیگری قابل نقد است که این امر هم واقع شده است.
دانشجویی مثل "لوحبان" که در سال ۶۲ وارد دانشگاه شد، نه آن قدر جوان بود که در انقلاب شرکت داشته باشد و نه آن قدر خردسال بود که از تحولات اجتماعی هیچ سردرنیاوَرَد. نسلی که در آن زمان دانشگاه شد، اگر وابستگی فکری به جایی نداشت، تمام نیروی خود را صرف درس خواند میکرد. البته در آن زمان تحکیمیها در تمامی زمینه‌ها از جمله ادارۀ دانشکده و دانشگاه میدانداری میکردند.
نگارنده در آن دوران با اساتیدی برخورد کرد که با سناریوهای مختلف سعی میکردند بگویند که میتوانستند در رشتۀ پزشکی قبول شوند اما به خاطر یک اشتباه یا یک ندانم کاری سر از دامپزشکی درآورند. به نوعی به قول استاد ارجمند دکتر وهاب باباپور با لفظ فرانسۀ خاص ایشان یک Complexe inferiorité در وجودشان نهادینه بود. نشاطی که بچهها سرکلاس دکتر باباپور در فیزیولوژی دامپزشکی تجربه میکردند، محال است تکرار شود. در ترم بعد، مرحوم دکتر رسول زنده روح کرمانی هم آمد و این دو به خوبی میدانستند چگونه پایه‌های تفکر فیزیوپاتولوژی که درسی مفقود در برنامۀ آموزشی است را پی‌ریزی کنند تا دانشجو بتواند به توان خود و برای خود این نقص در برنامۀ آموزش دامپزشکی را جبران کند.
هنوز هم می‌شنوم که اساتیدی نالههای مالی خود را در سرکلاس سرمیدهند و موجب افسردگی دانشجو میشوند. قطعاً دانشجویان باید این قبیل اساتید را به معاون آموزشی معرفی کنند تا ایشان به مرکز روانشناسی دانشگاه هدایت شوند، زیرا این واقعیت غیرقابل کتمان است که حتی به ظاهر پایینترین رشتهها ممکن است آخرین فرصت برای یک دانشجو در زندگی‌اش باشد و باید تمامی رشته های دانشگاهی را ارجمند دانست. وضع مالی اساتید تعریفی ندارد اما نالیدن سرِ کلاس هم کار خوبی نیست.
در میان تمامی اساتید تنها دکتر بازرگانی بود که به درجات بالا تکلیف خود را به رغم یک انسان معمولی بودن، با مسئلۀ آموزش روشن کرده بود. نه ترفیع و ارتقاء و نه مسائل مالی و نه وضعیت سیاسی و مراودات معمول در سطح دانشگاه نمیتوانست توجه ایشان را از مسئلۀ آموزش منحرف کند. وی ماهرانه موجب شکوفایی درس فیزیولوژیِ آن دو استاد نامبرده در عرصۀ کلینیک می‌شد. همانند یک پرندۀ مادر تمامی نکات ریز و کاربردی را به طور خستگی‌ناپذیر در دهان دانشجویان میگذاشت که وقتی برای کارآموزی به مرحومِ کلینیکهای ادارات دامپزشکیِ آن روزگار میرفتند، تازه متوجه میشدند که بازرگانی و نوروزیان و هورشتی و بلورچی چقدر مجهزشان کردهاند. خیلی زود بعد از انقلاب بدون این که قصدی داشته باشد، به توصیۀ پاستور فارغ از اوضاع روزگار، در آرامش حاکم بر درمانگاه و بیماران بیزبان کار کرد. در خارج از دانشگاه هم استاد ارجمند دکتر شمسالملوک خواجه نصیری از همین ویژگی برخوردار بود: بیتوجه به تلخی روزگار و شادمان از معمولی بودن، کارِ درست را انجام میداد و درست کار میکرد، در آرامش آزمایشگاه همان طور که پاستور توصیه کرده بود.
ادامه در بخش دوم
لوح
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۵: دورۀ آموزش را چقدر میتوان طولانی کرد؟ تا کجا مجازیم طول دورۀ آموزش را کش بدهیم؟ هر چقدر هم سودای پیشرفت و رقابت در عرصۀ جهانی داشته باشیم، تاکید بر آموزش نباید موجب قربانی شدن دوران کودکی، نوجوانی و جوانی به عنوان حق مادرزاد انسان در دنیای امروز شود. به نظر میرسد که نظام آموزشی فعلی مهرِ سودایی را بر پیشانی دارد که بعد از انقلابهای مشروطیت در ایران و ترکیه، و تحولات سیاسی در سایر کشورهای خاورمیانه ظهور کرد؛ پیشرفت سریع و شتابان و رسیدن زودهنگام به اروپا و ینگه دنیا. در این تحول شتابان، توجه اساسی به پرورش تکنوکرات بود که هر چه زودتر تربیت شوند تا خلاء مدیریت متمرکز و دولتی را در تمامی نقاط کشور با سرعت زیاد برطرف کنند. در این شیوه تنها هدف، رشد شتابان و بیرون کشیدن کشور از چاه قرون و مصائب و بدبختی زندگی عشایری و تاسیس نهادهای مدرن بود. سید حسین نصر در زمانی که رئیس دانشکدۀ ادبیات و سپس معاون دانشگاه تهران بود، از بابت تاسیس رشته زبان عربی از بیم بیکار ماندن دانشجویان پس از دانشآموختگی در تردید بود. در تماسی تلفنی، تردید و دودلیِ خود را با اردشیر زاهدی وزیر خارجه در میان گذاشت.…
👍 6
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۴: طول دورۀ آموزش را چقدر میتوان طولانی کرد؟
تا کجا مجازیم طول دورۀ آموزش را کش بدهیم؟ هر چقدر هم سودای پیشرفت و رقابت در عرصۀ جهانی داشته باشیم، تاکید بر آموزش نباید موجب قربانی شدن دوران کودکی، نوجوانی و جوانی به عنوان حق مادرزاد انسان در دنیای امروز شود.
به نظر میرسد که نظام آموزشی فعلی مهرِ سودایی را بر پیشانی دارد که بعد از انقلابهای مشروطیت در ایران و ترکیه، و تحولات سیاسی در سایر کشورهای خاورمیانه ظهور کرد؛ پیشرفت سریع و شتابان و رسیدن زودهنگام به اروپا و ینگه دنیا. در این تحول شتابان، توجه اساسی به پرورش تکنوکرات بود که هر چه زودتر تربیت شوند تا خلاء مدیریت متمرکز و دولتی را در تمامی نقاط کشور با سرعت زیاد برطرف کنند. در این شیوه تنها هدف، رشد شتابان و بیرون کشیدن کشور از چاه قرون و مصائب و بدبختی زندگی عشایری و تاسیس نهادهای مدرن بود.
سید حسین نصر در زمانی که رئیس دانشکدۀ ادبیات و سپس معاون دانشگاه تهران بود، از بابت تاسیس رشته زبان عربی از بیم بیکار ماندن دانشجویان پس از دانشآموختگی در تردید بود. در تماسی تلفنی، تردید و دودلیِ خود را با اردشیر زاهدی وزیر خارجه در میان گذاشت. وی تاکید کرده بود که ما همه را استخدام میکنیم.این مکالمه یک مسئلۀ مهم را مشخص میکرد و آن هم اعتماد به نفس دولتمردان ایرانی، و احتمالاً سایر کشورهای منطقه بود که در آن پنجرۀ زمانی و تاریخی خاص هیچ نگرانی از بابت استخدام دانشآموختگان رشتههای مختلف نداشتند. این اعتماد به نفس به خانواده ها و دانشآموزان هم از بابت یک آیندۀ قابل اعتماد سرایت کرد و این همراهی و همکاری دولت و ملت در آموزش ادامه یافت؛ به ویژه که در سنی معقول، امکان دسترسی به درآمدی مطابق شان یک دانشآموخته امری عادی و حتمی بود. اگر انصاف دهیم، این همیاری و همکاری دولت و ملت نتیجۀ بزرگی در کشورهای منطقه به بارآورد و تحولات مهمی در آموزش، بهداشت، رفتار، شهرسازی و بسیاری از اموری که با مدرنیزاسیون (و نه مدرنیته) همخوانی داشت به بار آورد. منطقه از دامِ تراخم و سل و شپش و انگل و مشمشه و بسیاری بلاهایی که زمانی عادی تلقی میشدند، بیرون کشیده شد. دانشآموختگان کارآمدی فوقالعادهای داشتند. کافیست به حسین امانت و محمد پورفتحی نگاه کنید که در سنین ۲۴-۲۶ سالگی مسئولیت ساخت برج آزادی را بر عهده گرفتند و از آن عجیبتر این که هیئت حاکمه در سپردن طرح به این دو هنرمند-مهندس جوان و بزرگ تردید نکرد. البته داورانی کارکشته چون هوشنگ سیحون، فروغی (رئیس اسبق دانشکدۀ هنرهای زیبا، غیاثی، کوهنگ(از سازمان برنامه و بودجه) و شروین (شهردار تهران) بر سپردن کار به این دو جوان مهر تایید زدند. این ویژگی مهمی در آن دوران بود. افرادی دانشآموخته میشدند که از همان ابتدا کارهای بزرگی از ایشان برمیآمد. در این میان میتوان افراد شاخصی چون دکتر محمدعلی حفیظی (رئیس دانشکدۀ پزشکی دانشگاه تهران و نظام پزشکی)، دکتر حسین میرشمسی (موسسۀ رازی)، دکتر عزیز رفیعی (دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه تهران)، دکتر مرتضی قلی ارشدی (مدیرکل و رئیس سازمان دامپزشکی) را نام برد که هنوز که هنوز است نام و کار و آثارشان به شیوهای تکرار نشدنی میدرخشد؛ افرادی که در خشت خام آیندۀ کشور را دیده برنامه ریزی میکردند. در آن دوران هنوز انفجار اطلاعات رخ نداده بود و مدیریت اطلاعات و آموزش کیفی آن در یک برنامۀ آموزشی و انتقال بهینۀ آن امکانپذیر بود. اما رخداد انفجار اطلاعات از دهۀ ۷۰ میلادی که خیلی زود رشدی نمایی پیدا کرد، شرایط را تغییر داد. به این ترتیب، شيوۀ نگرش به آموزش دانشگاهي و مدرسهای در همان حالت قبلی ماند. برنامۀ آموزشی و درسی اینک مانعي در برابر رشد و پرورش فكر و انديشـۀ دانشآموز و دانشجو تبدل شد و ضمناً به‌اندازۀ کافی چالاک نیست و در برابر شرايط متغير جهانی، منطقهای و انساني دچار لختی (اینرسی) است. البته از پیش از انقلاب علائم آن ظاهر شد؛ برنامههای آموزش و پرورش مطابق محل تحصیل وزیران بر اساس فرانسه و آمریکا چند بار تغییر کرد. اینرسی در آموزش و پرورش و دانشگاه به صورت یک باگِ مخل در آموزش درآمد و به مسئلۀ کارآیی و صلاحیت دانشآموختگان صدمه زد. اگر نظام اداری و بخش خصوصی جرات سپردن کارهای بزرگ به تازه دانشآموختگان را داشته باشد، نشانۀ اعتماد به نفس است. با طرح تعدیل اقتصادی در حدود سال ۷۰ حوزۀ تحصیل از حوزۀ اشتغال جدا شد. تنها واکنش نظام آموزشی برای تطابق با جریان جهانی،افزایش طول دورۀ آموزش بود که تاثیری وخیم بر روح و روان دانشجویان و #هراس_اقتصادی از آیندۀ شغلی نهاد. اینک در مرحلهای هستیم که دگرگونیایی از نوع رشدیهای در ساختار آموزشی باید به وجود بیاوریم. (ادامۀ بحث در پست بعدی) بخش پیشین، بخش ۱۴ کامران شریفی دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۴۰۲/۰۲/۰۷ https://t.me/ksharifiRRB
لوح
گشتی در یادداشت های دکتر کامران شریفی
👍 19
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۴: دترمینان و چرتکه
ادامه از بخش ۱۳
یک بازرگان میخواهد دو نوع چای از هند وارد کند، مشخصات (کاراکترهای) آن ها به ترتیب زیر است:
چای اول: نمرۀ رنگ ۱۲ نمرۀ عطر ۲۵
چای دوم: نمرۀ رنگ ۲۰ نمرۀ عطر ۱۱
وی میداند ذائقۀ مردم از بابت رنگ ۱۵ و از بابت عطر ۱۸ است. برای بازاریابی باید به نسبت خاصی این دو را با هم مخلوط کند. راه چاره در آن است که یک "دو معادلۀ دومجهولی" (در اصل معادلات همزمان Simultaneous equations) بنویسد، البته اگر بخواهد قدمی فراتر از چرتکه بردارد. وی نام چای اول را باید بگذارد X و نام چای دوم را بگذارد Y و دو معادلۀ همزمان زیر را حل کند و مسئلۀ تجاریاش را حل کند:
12X + 20Y= 15
20X + 11Y= 18
هنگام تدریس این معادلات (و همچنین اتحادها Factorisation) ساعتها دانشآموز مشغول حل کردن این روشهای ریاضی می‌شد ( شاید هم هنوز میشود)، بدون این که کاربرد آن در زندگی واقعی را بیاموزند. این هم نوعی کوری آموزشیِ جدی در آموزش است، ولی هدف از این پست چیزی دیگر است.
برگردیم به همان معادلات همزمان؛ به جای سامانۀ ۲ در ۲ی بالا، اگر تعداد چایها و تعداد مشخصات (بخوانید مسائل اجتماعی و پارامترها) افزایش یابد، تکلیف چیست؟ همین که تعداد معادلات از ۲ بگذرد، زمان حل به نحو ملال آوری طولانی میشود و احتمال اشتباه بالا میرود. برای همین، روش حل معادلات همزمان به روش ماتریس ابتدا توسط گوتفرید لایبنیتز معرفی شد و کارل گاوس آن را بسط داد و تکمیل کرد. شاید اولین بار، چینیان باستان بودند که این روش انقلابی در حل مسائل را معرفی کرده بودند، ولی احتمالاً تا قرن ۱۸ کسی از آن باخبر نشد. "لوحبان" کنجکاو است آیا در این مورد در ادبیات فارسی پژوهشی صورت گرفته یا خیر. به گمان نگارنده، اکسل تا ماتریس 53 در 53 را حل می کند.
حال، خود را جای ریاضیدانان قرن نوزدهم در غیاب ماشینهای محاسباتی امروزین بگذارید؟ چگونه از پس این حل این معادلات برمیآمدید؟ قدم اول در حل ماتریسها محاسبۀ دترمینان بود.
انقراض غولهای علمی: دیگر آینشتاین، شروینگر، پائولی، هایزنبرگ و ... نخواهیم داشت.جایی نوشته بود که ریاضیدانان قرن گذشته برای محاسبات زیاد، تیمی از ریاضیدانان زبده را سرپرستی میکردند تا محاسبات به درستی و در موعد مقرر انجام گیرد. دترمینان برای صرفه جویی در زمان بسیار مناسب بود و ماتریسی که شانس حل شدن نداشت را در پیش از محاسبات اصلی تشخیص میداد. این محاسبات پیچیده و الگوریتمها برای سیاستگزاری و اقتصاد نیز بسیار ضروری بود و گاه سرنوشت جنگ، مثل جنگ جهانی دوم را نیز تعیین می کرد. به زندگی نامۀ آلن تورینگ و یا فیلم بازی تقلید (۲۰۱۴) با بازی درخشان بندیکت کامبربچ مراجعه کنید. با ماشینهای عظیم محاسبهگر، گروههای ریاضیدانان جای خود را به گروههای دیگر دادند. اینک بسیاری از برندگان نوبل فیزیک کسانی هستند که شاید یک گروه منسجم و پرشمار از فیزیکدانان برجسته را رهبری کردهاند. دیگر مثل سابق، کسانی که در پروژۀ سرن کار کردهاند، حتی اگر بوزون را کشف کرده باشند، نامشان بر سر زبانها نمیافتد. وقتی کریستیان بارنارد در ۱۹۶۷، پس از مطالعات و تجربیات گسترده در حیوانات آزمایشگاهی اولین عمل پیوند قلب را انجام داد، خبرش در دنیا مثل توپ صدا کرد. امروزه از دل عملهای سی و چند ساعتۀ چند تیم از پزشکان و پرستاران و ...، یا عمل پیوند قلب و کلیۀ خوک به انسان نام کسی سرزبانها نمیافتد. کار چند تیمی، بینِ رشتهای و بین قارهای در دنیا رواج پیدا کرده است. کنسرتهای بزرگ موسیقی، عملهای جراحی بزرگ، فعالیتهای قطبنوردی، فضانوردی و منظومه نوردیِ جسورانه همه از یک جنس است؛ انسانهایی که برای کار تیمی بزرگ، اهداف بزرگ و مسائل واقعی آموزش دیدهاند و میتوانند بدون انتظار برای این که راکاستار پژوهشی و پایتونباز شوند، در یک تیم بزرگ نقش آفرین شوند. این تازه قبل از ظهورِ هوش مصنوعی است. سیاستهای پژوهشی ما با انداختن چرتکه، اُنر اُنر (یا عُنرعُنر) سر کوزۀ فعالیت پژوهشی اعضای هیات علمی مینشیند تا ببیند تا کجای کوزه پر شده است. پر کردن فرمهای مختلف بخش قابل توجهی از زمان عضو هیات علمی را میگیرد. این شیوۀ چرتکهای مسیر را به طرف کارهای بزرگ باز نمی‌کند. هر کسی دریک گوشه مشغول پر کردن کوزۀ خود تا سرِ موعد مینشیند. با این شیوه، کار تیمی درازمدت و معطوف به اهداف کلان و معطوف به نیازهای واقعی ممکن نخواهد بود. برای مقابله با شبه علم و بیراهۀ تضمین چاپ مقاله از قبل، به چیزی مثل دترمینان determinant که بیراهه نبودن محاسبات را از قبل تعیین میکرد برای بیراهه نرفتن در فعالیت آموزشی و پژوهشی نیاز داریم نه چرتکه! ادامه در بخش بعدی کامران شریفی دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۴۰۳/۰۱/۲۴ https://t.me/ksharifiRRB
لوح
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۳: سوتفاهمی بزرگتر از محمود حسابی در بخش ۱۲ از این سلسله مطالب کوری آموزشی و پژوهشی، مثال موردی مرد علمی سال به تشخیص موسسۀ کمبریج و مدیران شیادیران دات کام مطرح شد. پدیدۀ مورد بحث فقط نوک کوه یخی است که از آب بیرون زده است؛ بخش عمدۀ سوءتفاهم ما در مورد علم ریشههای عمیقتری دارد. ترجیع بند مسلط در پیش از انقلاب در مورد علل عقب افتادگی مردم مشرق زمین، دستهای پلید استعمار بود. درست است که در چند قرن گذشته دست خارجی هیچ وقت از دخالت در ایران بازنایستاد، ولی همان یک درصدی که خودمان مقصر بودهایم، تکلیفش چیست؟ آدمی همه‌جانبه‌نگر و تيزبين مانند علی‌اكبر دهخدا زمانی كه در اروپا ديپلمات بود در مقاله‌ای به فارسی اما ظاهراً خطاب به اهالی ِ كم‌استعداد خارجه نوشت: "تمدن را ما دو قسمت میكنيم: يكى تمدن معنوى و روحى، و يكى تمدن مكانيكى. از قسمت اول شما بهرهور نيستيد و هيچ مددى هم به آن نكردهايد بلكه برای اختلاط و امتزاجی كه با اقوام وحشی و آدمخوار در خون و اخلاق پيدا كرده‌ايد قرنها هرچه ممكن بود سير تمدن را كندتر كرديد. دير يا زود او را مغرب بايد از شرق اقتباس كند. اما در تمدن مكانيكى…
👍 22
Photo unavailableShow in Telegram
یک بلای طبیعیِ مورد استقبالِ دانش آموزان: طولانی شدن روز از فردا و اهمیت توجه به محیط زیست
سد غول پیکر سه دره (Three gorges Dam) بر روی رودخانۀ یانگ تسه کیانگ در چین نقش کلیدی در حیات اقتصادی چین دارد. شهرهای پرجمعیت ووهان و شانگهای تنها در پناه این سد از نابودی در اثر سیل در امان هستند. بزرگی این سد در حدی است که اگر همزمان همۀ دهانههای این سد باز بماند، میتواند چرخش کرۀ زمین را کند و زاویۀ انحراف سیارۀ ما را بیشتر کند.
متاسفانه در اثر بارشهای فوقسیل آسا که موجب ذوب شدن یخچالهای عظیم در هیمالیا شد، آب زیادی پشت این سد جمع شده و چینیها ناچار به باز کردن تمامی دریچهها شده اند. ازاینرو، از فردا یک شبانه روز 24 ساعت و 48 دقیقه و 25 ثانیه خواهد بود و انحرافِ محور زمین از متوسطِ 23.6 به 32.7 خواهد رسید.
دو گروه از این واقعه شادمان شدند. نخست، دانشآموزان و دانشجویان که به مراد دل خویش رسیدند. دوم، مردم ترکیه که نمایش شکوهمندی در دموکراسی در این اوضاع اسفبار خاورمیانه از خود نشان دادند، فردا میتوانستند اندکی دیرتر برخیزند، اما متاسفانه به دستور اردوغان انتخابات باطل اعلام شد.
اول آوریل2024
👍 25👎 1
کوری آموزشی و پژوهشی 13: سوتفاهمی بزرگتر از محمود حسابی
در بخش 12 از این سلسله مطالب کوری آموزشی و پژوهشی، مثال موردی مرد علمی سال به تشخیص موسسۀ کمبریج و مدیران شیادیران دات کام مطرح شد. پدیدۀ مورد بحث فقط نوک کوه یخی است که از آب بیرون زده است؛ بخش عمدۀ سوءتفاهم ما در مورد علم ریشههای عمیقتری دارد.
ترجیع بند مسلط در پیش از انقلاب در مورد علل عقب افتادگی مردم مشرق زمین، دستهای پلید استعمار بود. درست است که در چند قرن گذشته دست خارجی هیچ وقت از دخالت در ایران بازنایستاد، ولی همان یک درصدی که خودمان مقصر بودهایم، تکلیفش چیست؟
آدمی همه‌جانبه‌نگر و تيزبين مانند علی‌اكبر دهخدا زمانی كه در اروپا ديپلمات بود در مقاله‌ای به فارسی اما ظاهراً خطاب به اهالی ِ كم‌استعداد خارجه نوشت:
”تمدن را ما دو قسمت میكنيم: يكى تمدن معنوى و روحى، و يكى تمدن مكانيكى. از قسمت اول شما بهرهور نيستيد و هيچ مددى هم به آن نكردهايد بلكه برای اختلاط و امتزاجی كه با اقوام وحشی و آدمخوار در خون و اخلاق پيدا كرده‌ايد قرنها هرچه ممكن بود سير تمدن را كندتر كرديد. دير يا زود او را مغرب بايد از شرق اقتباس كند. اما در تمدن مكانيكى كسى دست ما را نبسته است، مشغوليم و خيلى هم به‌سرعت.“
تا پیش از جنگ جهانی اول، بسیاری از شاهزادگان قاجاری و ایرانیانی که دستشان به دهانشان میرسید، به اروپا رفت و آمد داشتند و شکوفایی و زیبایی دوران زیبا (Belle Époque) در اروپا بین 1871 تا 1914 را میستودند و احتمالاً راه رسیدن به آن موقعیت که در آن پاریس میدرخشید را کوتاه مییافتند. البته اگر به کتاب توپهای ماه اوت مراجعه کنید، در همان دوران زیبا هم ژنرالها داشتند موقعیت جنگ را میچیدند. قیصر در تب و تاب بود که چرا با آن همه ابهت، به پاریس دعوت نمیشود. در آن موقعیت دانشمندان دقیقاً متوجۀ خطر شده بودند. اروپا در خطر قحطی بود و اروپاییان در جستجوی کود خفاش و پرندگان (گوانو) در نقاط دوردست جهان مستاصل شده بودند. قحطی و جنگ در کمین اروپا بود و بهتر از ژنرالها، این دانشمندان بودند که به وظیفۀ اجتماعی خویش برای بیرون کشیدن جامعه از فاجعۀ پیشِ رو، صرف نظر از امتیازاتی که دانشگاه قرار بود به آنها بدهد یا ندهد، یا ترفیع و ارتقایی که می‌شد به آن چشم داشت، یک جهش بزرگ علمی ایجاد کردند. این کاری نبود که از راکاستارهای پژوهشی یا پایتون بازان بربیاید. یک جهش بزرگ علمی در یک موقعیت Shituation کاری بود کارستان. با همان تفکرات خاصی که کلام دهخدا نمایندۀ عمق آن در تفکر ایرانیان بود و هست، از تمامی این تحولات غافل ماندیم.
این سوءتفاهم بزرگ موجب شد که حتی نقش تاثیرگذار بوعلی سینا در تمدن اروپایی و رنسانس را متوجه نشویم. در ایران و ترکیه نقش برجستۀ وی در پزشکی نمود دارد و زادروز وی در ایران روز پزشک است. ناشیانه و از روی حماقت کتاب پزشکی هاریسون را در قرینۀ داستانی که در اروپا کتاب ابن سینا را آتش زندند، به آتش کشیدند؛ به امیدی واهی که شاید همان سناریوی پیشرفت هم در ایران تکرار شود. آتش زنندگان هم نقش اصلی وی را در پزشکی تصور میکردند.
برای درک روشمندی خاصی که در غرب شکل گرفت تا به امروز رسید، باز هم باید به خود غربیان مراجعه کنیم که بر نقش پیشگامان عرب رنسانس اروپایی (یا به عبارت بهتر، پیشگامان شرقی رنسانس اروپایی) تاکید ورزیدند.
در دعوای کشورهای منطقه برسر ملیت ابوعلی سینا، حق به جانب چه کسی است؟ حتی با این حقیقت آشکار که در آن زمان مفهوم ملیت وجود نداشته است؟ اگر با همین پیش فرض غلط، ولی در بافتار ساینس Science context بخواهیم ملیتی به ابن سینا نسبت بدهیم، بدون این که بدانیم خودش هم راضی میبود یا نه، باید بنگریم چه کسی بیش از همه از وی استفاده کرده است. با این معیار وی بیشتر یک فرد اروپایی است به ویژه با تاثیری که بر رنسانس اروپایی و نیز تاثیر بر سن توماس آکوئینی و کتاب وی، سوما تئولوژیکا داشته است. (تقطیعات این کتاب به فارسی ترجمه شده است).
دادِ فرانسیس بیکن هم درآمده بود و احساس میکرد که ارسطو، اندیشمندی یونانی و فیلسوفی است که به دست اعراب و دانشگاهیان تغییر شکل یافته است (قهرمانان تاریخ، ویل دورانت، ص ۴۱۵).
اگر در مورد ابن سینا فقط پزشک بودن وی را برجسته میکنیم، باید بدانیم که در مورد علم در مفهوم ساینس دچار سوء تفاهم بزرگی هستیم. برای کسانی که مینشینند و آیین نامۀ ترفیع و ارتقاء را رفع و رجوع و عمدتاً رفو میکنند، داشتن آگاهی از تاریخ ساینس و تحولات آن، احتمالاً از هفتاد سال عبادت ثواب بیشتری دارد.
کامران شریفی
دانشکدۀ دامپزشکی
دانشگاه فردوسی مشهد
1403/01/09
https://t.me/ksharifiRRB
لوح
کوری آموزشی و پژوهشی ۱۲: فاجعۀ یک سوء تفاهمِ به ظاهر علمی و مسئلۀ آقازادهها در پیوند با فایل پیوست دهۀ شصت شمسی است. دانشگاهها پس از انقلاب فرهنگی تلوتلو خوران میخواستند سرپا شوند. به استاد دانشگاه همچون یک کارمند یا کارگر ساده نگریسته بودند. باد کاشتند تا بعدها طوفان درو کنند. موسسهای به نام کمبریج در انگلستان که هیچ ربطی به دانشگاه کمبریج ندارد، نامهای به یکی از سناتوران سابق انتصابی شاه مینویسد که از نظر این موسسه شما مرد علمی سال شدهاید، البته چیزی درحدود دویست دلار هزینه امور اداری است که باید ارسال فرمایید. در سال ۶۶ کسی حق نداشت که از وی نام ببرد (صفحۀ آخر فایل پیوست). یک دفعه رئیس فعلی فرهنگستان ادب فارسی از وی تجلیل می‌کند. در درون حاکمیت عدهای فریاد برداشتند که چه نشستهاید که خارجیها میدانند که ما چه گوهری داشتهایم و نمیدانستیم. عدهای میدانستند که چه خبر است، گفتند صدایش را درنیاورید حالا که به فکر افتادهاند که از یک متخصصِ دانشگاهی قدردانی کنند، مانع نشوید. محمود حسابی خیلی شانس آورد که با کارنامۀ بسیار ضعیف علمی ناگهان به یک بت idol تبدیل شد، خیابان و مدرسه جایزه گرفت و در…
👍 16
کوری آموزشی و پژوهشی 12: فاجعۀ یک سوء تفاهمِ به ظاهر علمی و مسئلۀ آقازادهها
در پیوند با فایل پیوست
دهۀ شصت شمسی است. دانشگاهها پس از انقلاب فرهنگی تلوتلو خوران میخواستند سرپا شوند. به استاد دانشگاه همچون یک کارمند یا کارگر ساده نگریسته بودند. باد کاشتند تا بعدها طوفان درو کنند. موسسهای به نام کمبریج در انگلستان که هیچ ربطی به دانشگاه کمبریج ندارد، نامهای به یکی از سناتوران سابق انتصابی شاه مینویسد که از نظر این موسسه شما مرد علمی سال شدهاید، البته چیزی درحدود دویست دلار هزینه امور اداری است که باید ارسال فرمایید. در سال 66 کسی حق نداشت که از وی نام ببرد (صفحۀ آخر فایل پیوست). یک دفعه رئیس فعلی فرهنگستان ادب فارسی از وی تجلیل می‌کند. در درون حاکمیت عدهای فریاد برداشتند که چه نشستهاید که خارجیها میدانند که ما چه گوهری داشتهایم و نمیدانستیم. عدهای میدانستند که چه خبر است، گفتند صدایش را درنیاورید حالا که به فکر افتادهاند که از یک متخصصِ دانشگاهی قدردانی کنند، مانع نشوید. محمود حسابی خیلی شانس آورد که با کارنامۀ بسیار ضعیف علمی ناگهان به یک بت idol تبدیل شد، خیابان و مدرسه جایزه گرفت و در کتابها آمد. متاسفانه یکی از اساتید خوب و نیک نام "لوحبان" هم در دام همین موسسه با همین دویست دلار و همین سوءتفاهم افتاد. یک کلاهبرداری ساده به آفت علم در کشور تبدیل شد، نه به خاطر کلاهبرداری بلکه به خاطر سوءتفاهمی که از علم در نگرش ما وجود دارد.
هیچ کس منکر خدمات اجرایی و آموزشی دکتر محمود حسابی نیست، اما هر چیز را در اندازه های واقعی خود باید نگریست. به نظر میرسد این وضعیت سرمنشاء یک سوءتفاهم بزرگ درعلم شد که آثار مخرب و رو به گسترش آن به صورت سونامی مقاله که به ادارات دولتی و مجلس هم کشیده شده است و همه مدعی مقاله نویسی هستند را میبینیم. یک مثال آن پیشتر در همین مجموعۀ کوری آموزشی و پژوهشی آمد.
سرچشمۀ این کوری شاید به دوران عیسی صدیق در تاسیس دانشگاه تهران در زمان پهلوی اول و حتی پیشتر برگردد. ما نیاز به یک بازنگری در نگاه خودمان به دنیا و به ویژه علم داریم. خیلی سریع برای این که انگیزۀ خود را برای کار علمی بالا ببریم، فوری آن را با عرفان، که شاید درجۀ غلظت آن در خونمان بالا باشد گره میزنیم. در کتاب استاد عشق در مورد دکتر حسابی کار به عرفون کشیده است. رسوخ این اندیشه در کتابهای درسی آموزش و پرورش کوری آموزشی و پژوهشی را به دانش آموزان هم سرایت میدهد. وقتی ببیند که چنتۀ محمود حسابی خیلی خالی است، دچار سرخوردگی خواهند شد.
این دانش آموزان از دکتر خمسوی، یک فیزیکدان برجسته چیزی نمیدانند که مورد آزار دکتر حسابی و دیگران واقع شد که گوشه نشینی اختیار کرد. برخلاف ادعاهای آقا زاده‌ای که سرمنشاء همۀ دروغها در ملاقات، همپیالگی و پالوده خوریِ حسابی با بزرگان علم فیزیک دنیا بود، این دکتر غفاری، بازنشستۀ ناسا، بود که با بزرگانی چون لویی دوبروی، آینشتاین و اپنهایمر کار کرده و از بنیانگذاران ناسا است. کسی اسمش را نشنیده و وقتی که به ایران آمد، در دانشگاه تهران تحملش نکردند (فایل پیوست).
این آفت از بی سیاستی در زمینۀ علم و فناوری برمیخیزد. استمرادر سیاست یک کشور را آگاه میسازد که موجب شده است پژوهشگران از روی بلاتکلیفی کارهای انفرادی انجام دهند که به انگیزۀ ارتقای شغلی است اما پایدار و منسجم نیست. این انگیزه ها اعضای هیات علمی را به مهمترین عامل محدودیت تبدیل می‌کند زیرا برای اصلاحات آموزشی کمترین انگیزه را دارند، چون آموزشی که میدهیم طوری نیست که دانشجویان بتوانند به خمیرمایهای دست پیدا کنند که خود را رشد بدهند و به مهارتها و صلاحیت لازم برای موفقیت حرفهای آنها بی توجه است؛ یک نوع کوری آموزشی همین است.
نتیجۀ کار یک آقازاده به فاجعه علمی و دروغ پراکنی انجامیده است و شاید خودِ دکتر حسابی فقید هیچ ارتباطی با موسسۀ کذایی کمبریج برقرار نکرده باشد. با این حال، کار دروغ گویی به جایی کشیده که در بلندگوی ملی صحبت از شرکت پدر بزرگوار در مسابقات دوچرخه سواری تور دوفرانس می‌کند و سندی هم برای آن ارائه نمیدهد (مراجعه کنید به ماهروز).
با الهام از محمد قائد، بهتر است آقازادۀ پدر شعر نو ایران، و آقازادۀ قلمزن ستیهنده و آقازادۀ یکی از آشناهای آلبرت آینشتان در این طرفها موسسهای به نام شیادیران دات کام تاسیس کنند.
کامران شریفی
دانشکدۀ دامپزشکی
دانشگاه فردوسی مشهد
1402/12/20
https://t.me/ksharifiRRB
لوح
کوری آموزشی و پژوهشی: فاجعۀ یک سوء تفاهمِ به ظاهر علمی و مسئلۀ آقازادهها دهۀ شصت شمسی است. دانشگاهها پس از انقلاب فرهنگی تلوتلو خوران میخواستند سرپا شوند. به استاد دانشگاه همچون یک کارمند یا کارگر ساده نگریسته بودند. باد کاشتند تا بعدها طوفان درو کنند. موسسهای به نام کمبریج در انگلستان که هیچ ربطی به دانشگاه کمبریج ندارد، نامهای به یکی از سناتوران سابق انتصابی شاه مینویسد که از نظر این موسسه شما مرد علمی سال شدهاید، البته چیزی درحدود دویست دلار هزینه امور اداری است که باید ارسال فرمایید. در سال 66 کسی حق نداشت که از وی نام ببرد (صفحۀ آخر فایل پیوست). یک دفعه رئیس فعلی فرهنگستان ادب فارسی از وی تجلیل می‌کند. در درون حاکمیت عدهای فریاد برداشتند که چه نشستهاید که خارجیها میدانند که ما چه گوهری داشتهایم و نمیدانستیم. عدهای میدانستند که چه خبر است، گفتند صدایش را درنیاورید حالا که به فکر افتادهاند که از یک متخصصِ دانشگاهی قدردانی کنند، مانع نشوید. توضیح مبسوط در لینک بعدی
👍 24