خواندن و شرح تاریخ عالم‌آرای عبّاسی

#روز_قلم لب اهل زبان نتوان به مهر خاموشی بستن قلم از سرمه خوردن کم نسازد ناله دل را بیدل

چند تک‌بیت از صائب تبریزی: خون ما را پیری از گردون سنگین‌دل خرید قامت خم‌گشته شد انگشتر زنهار ما ☆☆☆ ناامیدی از غم عالم دل ما را خرید از غبار  اندیشه نبود چشم‌برهم‌هشته را ☆☆☆ گریبان‌چاک از مجلس میا بیرون که می‌ترسم گل خورشید خود را در گریبان تو اندازد ☆☆☆ بوسه را در نامه می‌پیچد برای دیگران آنکه می‌دارد دریغ از عاشقان پیغام را ☆☆☆ آسمان گر از خزان درد پامالم کند به سرسبز از بهار عافیت دارد مرا ☆☆☆ از گرستن عقده‌های تاک گردد سخت‌تر گریه مستانه نگشاید دل غمناک را ☆☆☆ چون شرر آمدن و رفتن ما هر دو یکیست ما چه دانیم که انجامی و آغازی هست شرح عکس: نگارنده از آرامگاه صائب در اصفهان این عکس را گرفته است. @safavidhistory1402

خلوت خیال غزلیات و ابیات برگزیده مولانا صائب تبریزی به کوشش: استاد زنده‌نام محمد قهرمان @safavidhistory1402

١٠ تیر؛ نکوداشت صائب تبریزی عبدالرضا مدرس زاده بزرگداشت و ارج‌داشت صائب تبریزی در واقع پاسداشت بخشی بزرگ از شعر و ادب فارسی است که به تحول ساختار و بافت غزل فارسی مربوط می‌شود. با همه آنچه در باره سبک صایب و شعر دوره صفویه گفته‌اند، راست این است که کار و ابتکار او در بنیاد نهادن این شیوه از غزل، بهترین تدبیر و حتی ترفند برای رهاشدن از مضامین و تصاویر همیشه مکرر و نخ‌نمای شعر فارسی است (مرور شعر دوره تیموری و عهد شاهرخ گواه روشن این سخن است) ضمن این به راه حافظ و سعدی نرفتن امثال صائب تبریزی و کلیم کاشانی، خود گرامی‌ترین خدمت به شعر فارسی است. شعر صائب آیینه تمام‌نمای اندیشه و نگرش حاکم بر دربار و جامعه شیعی است و خواص این دوره بهتر از این نمی‌توانسته‌اند رفتار کنند. از این رو  همین شعرهای رنگین و خیال‌انگیز بهترین اسناد جامعه‌شناسی و روان‌شناسی است که می‌توان روش و منش افراد  را در ساحت متنوع جامعه مرور کرد. شعر و هنر صایب بی آن که ناشی از ناتوانی شاعر باشد؛ رنگین و برجسته و البته کوتاه و فشرده است و به همین سبب است که او ابیات پراکنده را با مضامین متفاوت به صرف وزن و قافیه و ردیف کنار هم قرار می‌دهد. مگر نه این است که در دوره صفویه؛ میدان چوگان و کاخ عشرت و مسجد و شربت‌خانه و.... هم در یک مجموعه و در کنار هم هستند؟ این هم که نه صایب سرزمین هند را مناسب حال و هوای شاعری خود دانست و نه شاعران آن دیار او را در حد انتظار گرامی داشتند، بدان معنی است که شاعر ِمضمون‌سازی‌های رنگین پیش از آن که مخاطب برایش مهم باشد، خاستگاه و زادگاه اجتماعی و فرهنگی مضمون را ارج می‌نهد وگرنه صائب از امثال عرفی شیرازی چیزی کم ندارد که نتواند مضمون‌سرایی‌های کشمیری را در شعر خود جای دهد. با همه انتقادی که به شاه صفوی در کوچ‌دادن ناچاری اقوام ایرانی هست: اما عجالتا در این یک فقره، حضور خاندان صایب در اصفهان موجب شکوفایی شعر این شاعر در شهری شد که پیشه‌ها و اندیشه‌ها زنده‌تر و روشن‌تر از همانندان خود در تبریز آن روزگاران بود. شاید اگر امثال رضاقلی‌خان هدایت کمی ذهن و ذوق خود را از چارچوب بسته مکررات تذکره‌ای رها می‌کردند، مجبور نبودند از دهها هزار بیت صایب به دشواری ده بیت را برگزینند و در عمل کسی چون صائب را به چیزی نشمارند. این نگرش صاحب تذکره مجمع‌الفصحا البته تا عهد دایر شدن دانشکده ادبیات هم البته خالی از هوادار نبود، اما این یکسونگری‌های آلوده به تعصب ( و شاید کج‌ذوقی) مانع بهره‌مندی دوستداران شعر فارسی از سخن صایب تبریزی نیست. @Bookcitycc @safavidhistory1402 #صائب_تبریزی #صفویه

در روز بزرگداشت صائب تبریزی آوازی از استاد شجریان را می‌شنویم که غزلی از آن شاعر نامور را در مایه بیات اصفهان استادانه اجرا کردند. دیگر هنرمندان: استاد همایون خرم: ویولون استاد مجید نجاحی: سنتور استاد جهانگیرملک: ضرب #صائب_تبریزی @safavidhistory1402

سخن صائب از نظر وسعت دامنه اندیشه و خیال و اشتمال بر مشهودات و تجارب شخصی او دریایی است. دید تازه‌جوی او در هر منظره عادی یک مضمون ژرف شاعرانه می‌بیند، و معنی‌های بیگانه را در زندگی آشنای دور و بر خود می‌یابد. کثرت اشعار و تنوع معانی و مضامین می‌رساند که او در همه عمر، و در همه لحظه‌ها به شعر می‌اندیشیده است، و در شعر زندگی می‌کرده است. صائب در قهوه‌خانه‌ها، یا در تکیه خود در اصفهان(که بعد از او هم تا حوادث ۱۱۳۵ برقرار بوده است) می‌نشست، و اشعار خود را برای حاضرانی که اگر نه از طبقات پایین اجتماع، لااقل از طبقه متوسط بودند می‌خواند. نصرآبادی تصریح داده که:《عموم خلایق از صحبتش فیض وافر می‌برند. از دریای خیال به غواصی و فکر و تامل لآلی بی‌قیاس به در آورده، آویزه گوش مستمعان می‌سازد.》 بن‌مایه: صائب و سبک هندی، مجموعه سخنرانی‌های ایراد‌شده در مجمع بحث در افکار و اشعار صائب، به کوشش محمدرسول دریاگشت، تهران، انتشارات کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، ۱۳۵۴، ص۳۳، بخشی از سخنان استاد زنده‌نام دکتر محمدامین ریاحی شرح عکس: نگاره استاد محمدامین ریاحی @safavidhistory1402

📔بزرگداشت صائب تبریزی سخنرانان: #دکتر_محمود_فتوحی_رودمعجنی #دکتر_هومن_یوسفدهی #دکتر_بهمن_بنی_هاشمی همراه با اجرای موسیقی سنتی 🗓 دوشنبه ۱۱ تیر 1403 ساعت 17 🏡 سالن حافظ 🔹برنامه به صورت حضوری برگزار می گردد. 🔹ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 💢انجمن سرو سایه فکن💢 💢خانه اندیشمندان علوم انسانی💢 🆔 @iranianhht @safavidhistory1402

هیچ دوره‌ای از تاریخ ایران چون دوره صفوی پُر رمز و راز نیست. دوره‌ای سرشار از حوادث که در پس غبارِ جعل و خرافه و تاریخ و مذهب و شعر فرو رفته است. عهدی نزدیک به ما و بس دور. روزگار جنایات و مکافات. زمانه فرزندکُشی. از شاه اسماعیل تا شاه سلطان حسین شاهانی برآمدند که شهره‌ترین آنها شاه عبّاس بوَد ولیکن دوره‌ چهارده ساله نوه‌اش و جانشین او یعنی *شاه صفی* سخت قابل تامّل است و مالامال از جنایات نا‌معهود و نو. سام میرزا که پس از سلطنت خود را به صفی ملّقب ساخت از ۱۰۳۸‌ق تا ۱۰۵۲‌ق مرشد کامل صوفیان قزلباش بود و شاه مملکت ایران. او وارث مملکتی شد که شاه عبّاس چنانش نظم و نسق داد که شخصی چون شاه‌ سلطان حسین هم از این میراث بهره برد. دوره‌ سلطنت شاه صفی همراه شد با چند شورش که یکی از شورشیان بنام غریب‌شاه بود. او را گرفتند و به دستور شاه فکّ پایینش را سوراخ کردند و در نقش جهان به دارش کشیدند. مرشد کامل فقط به یک مطلب می‌اندیشید: حفظ قدرت خویش. شاهی که به وقت تاج‌گذاری چنان خونسرد و خواب آلود و سست بود که اطبّا گفتندش شرابی بنوشد مگر گرم شود. این سستی هم از آنجا آمد که شاه عبّاس امر کرده بود برای ایجاد رخوت در صفی هر روز به او تریاک دهند تا مباد فکر تاج و سلطنت کند. شهوت قدرت و سرمستی بزم باده‌پیمایی کار را بدانجا رسانید که همسرش یعنی ملکه را به قتل رساند و جمعی از زنان حرمسرا را زنده به گور کند. پدر و پسر‌کُشی را رونق تازه‌ای داد. نوادگان دختری شاه عبّاس را از بین برد. خون‌خوری او تمامی نداشت. کشتن فرزندان عیسی‌خان‌قورچی‌باشی_داماد شاه‌ عبّاس_آنچنان وحشیانه بود که آدام اولئاریوس در سفرنامه‌اش آن را نقل کرد. امّا اوج بی‌خردی و ناسپاسی شاه شراب‌نوش در کشتن امام‌قلی‌خان، حاکم فارس بود. به امر مرشد کامل در شب شنبه، ۱ جمادی‌الثّانی ۱۰۴۲ امام‌قلی‌خان را به همراه سه پسرش کشتند. او همان کسی است که جزیره هرمز را تصرّف کرد و پرتغالی‌ها را بیرون راند. شاه صفی گوش به حرف مادر داد تا اینکه در اصفهان آنان را گردن زدند. شاه برای جلب رضایت مادر سر آن چهار تن را در تشتی زرّین نهاد و به نزدش فرستاد. شاهی که به وقت نشستن بر تخت خواندن و نوشتن نمی‌دانست با این کشتارها دربار را تهی‌تر از قبل کرد. وابستگان و شاهزادگان در بند. جام شراب شاه پُر ولیکن نوادگان شاه عبّاس پَر. امام‌قلی‌خان پَر. صفی‌قلی‌خان پَر. ازبکان دوباره حمله کردند. خسرو‌پاشا به ایران لشکر کشید. عثمانی ها تا تبریز پیش آمدند. صفویه روی در نشیب. شاه صفی هم در ۳۲ سالگی به ارواح مقتولین پیوست. میلاد نورمحمّدزاده. @safavidhistory1402

جلسه بیستم جمعه ۱۴۰۳/۴/۱ جنگ صفویه و ازبکان معروف به جنگ مرو آغاز داستان فتح خراسان از ص۳۶ تا میانه ص۳۸

مهر کتابخانه شاه سلطان حسین صفوی مهری هشت گوش مسجع به : «رسيد از سليمان به عز و شرف * حسين از غلامي شاه نجف» این مهر در دو نسخه : 2539 و 5877 آمده است . نکته قابل توجه اینکه کتابدار هنگام ثبت آنها توضیحات مختصری درباره جنس کاغذ کتاب و جلد و ... ارائه نموده است . @sepahsalaar @safavidhistory1402