کاناڵ کتێب
کتێبخانەیەکی ڕەنگاوڕەنگ لە بابەتە جیاوازەکان ؛ بەزمان کوردی و فارسی لە چەشنە ئەدەبییەکان و زمانناسی و دەسنووس خەتی @samannazabbasi
Show more199
Subscribers
No data24 hours
No data7 days
+130 days
Posting time distributions
Data loading in progress...
Find out who reads your channel
This graph will show you who besides your subscribers reads your channel and learn about other sources of traffic.Publication analysis
Posts | Views | Shares | Views dynamics |
01 🔳 خولی نوێی فێرکاریی ڕێزمانی کوردی لە کۆڕی فێرگەی زمانی کوردیی هێما بەڕێوە دەچێت.
⚪️ هەموو حەفتەیەک، چوارشەممە، کاتژمێر ١٠:١٥ شەو.
❤️ ئایدیی کۆڕ: @korifergeyhema | 30 | 1 | Loading... |
02 #قازی_محەممەد
ئێستا کە بڕیارە من لە سێدارە بدرێم،
بە خاتری ئەو سۆز و بەڵێنەیە کە
من بە میللەتەکەمم داوە.
بڕیارم داوە لەگەڵ گەلەکمدا
بژیم و بۆ ئەوان بمرم.
ئیتر چۆن بەڵێنی خۆم و
سوێندێک کە خواردومە بیشکێنم!
ئەگەر خوای گەورە ئەو شێوە مەرگەم
بە خۆ بەهیلاکدان دانەنێ،
نا پەشیمان نیم،
چونکە بەڵێنم بە میللەتی کورد دابوو
لەگەڵیان بژیم و لە پێناویاندا بمرم!
ئەگەر من ڕۆیبام و ئەمنیان نەکەوتایە دەست،
کەسانی زۆرتان لە خەڵکی مەهاباد و
میللەتی کورد بە تۆڵەی من دەکوشت،
جا بۆیە خۆشحاڵم بەوەی
یەکەم کار من بێتاوان دەکوژرێم و دووەمیش
بە بەڵێنی خۆم وەفام کرد و هیوادارم
ڕوسوری دنیا و قیامەت بم
لە لای خودا و لە لای میللەتەکەی خۆم...!
✍#پێشەوا_قازی_محەممەد
@sher_nusrava | 29 | 1 | Loading... |
03 متخصری در بارۀ خان احمدخان اردلان (با این توضیح که کی.بورد سیستم به درستی نیم اسپیس را اجرا نمی کند لذ برای اغلاط نگارشی معذور هستیم. بعد از دوره تیموری دو طایفۀ قراقوینلو و آق قوینلو ترکمنی قدرت به قدرت رسیدند. خلأ قدرت و نبود یک حکومت مرکزی در ایران و آنتاتولی از دلایل و عوامل زمینه ساز ظهور یک حکومت کًردی در یک بخش از کُردستان بود که با نام «اردلان» شناخته شده است. بر اساس متون آشوری و جایابی پژوهشگران حوزه های باستان شناسی و تاریخ، پادشاهای «آلابریا» در 700 قبل از میلاد تقریبا با منطقۀ اردلان منطبق است. سالنامه های شلمنصر سوم و سارگن دوم از شهر پر از برج و باروی «پدیرا» یاد کرده اند، زمانی که سارگن دوم برای گرفتن خراج وارد پدیرا میشود دروازه کاخ شاه با روکش طلا اورا متحیر و شگفت زده میکند. بر اساس کتاب شرف نامه تشکیل امارت اردلان به بابااردلان نامی نسبت داده میشود که از نبیرۀ احمد بن مروان بوده است؛ بنی مروانیان در قرن پنج میلادی با مرکزیت آمد حکومتی وسیع قدرتمند و باثبات تشکیل داده بودند که به گفته مورخان با امنیتی که مروانیان برقرار کرده بودند، آهو و گرگ در کنار هم بر رسر یک چشمه آب مینوشیدند. بعد از بابا اردلان در حدود قرن دهم و یازدهم حکومت اردلان به هلوحان میرسد. در این مقطع زمانی دولتهای عثمانی و صفوی تازه ظهور کرده بودند. بر اساس شواهد از جمله با استناد به کتاب شرف نامه، امارت اردلان در زمان هلوخان با توجه به شرایط و اضاع عثمانی و صفوی تحت سلطه هیچکدام از آن دو دولت قرار نداشت. بعد از هلوخان حکومت به فرزند او «خان احمدخان» رسید. در اینجا تاریخنگاران وابسته به خانهای اردلان در دورۀ قاجار با مرکزیت شهر سنندج، در کتابهای تاریخی خود داستان هایی دروغین را پدید آوردند. از جمله این مطالب دروغین به این چند مطلب اشاره میکنیم: یکم: خان احمدخان به دعوت شاه عباس یکم به اصفهان رفته و شاه عباس خواهر خود با نام «سیده بیکم- زرکلاه» را به عقد او درآورده، به کُردستان برگشته پدر خود را کتف بسته به اصفهان میفرستد و خود حکومت اردلان را به دست میگیرد، به عنوان فرماندۀ صفوی با فرمان شاه بغداد را تصرف میکند. فرزندش با نام سرخاب را به عنوان گروگان به دربار شاه در اصفهان میفرستد بعدا به فرمان شاه صغی کور شده و خان احمد سر به شورش مینهد. همسرش با مطربی به نام یوسف رابطه برقرار میکند و به خان اردلان خیانت میکند . برای روشن شدن موضوع و پی بردن به بی پایه و اساس بودن این داستان دروغین؛ اولا سلطان محمد خدابنده پدر شاه عباس یکم دختری با نام سیده بیگم با شهرت زرکلاه نداشته، پس شاه عباس خواهری با این نام نداشته که به عقد خان احمدخان دربیارد و داستان رابطۀ همسر خان احمدخان با یوسف مطرب و فرزند پسری از خان احمدخان با نام سرخاب نیز دروغ و ساختگی است. دوم؛ سردار و فرمانده صفوی که به فرمان شاه عباس بغداد را تصرف کرد، قرچغای خان بود نه خان احمدخان اردلان و رفتن خان احمدخان به اصفهان وانتصاب خان احمدخان به عنوان والی کردستان و خیانت او به پدرش دروغی بیش نیست که سرچشمۀ آن به تاریخنگاری با نام قاضی شریف اردلان برمیگردد از کتابی با نام زبده التواریخ که بعد از او تاریخنگارانی دیگر مانند عبدالقادربن رستم بابانی و مستوره اردلان و ... آن را تکرار کردند. امید است که کسانی که خود را پژوهشگر تاریخ میدانند حداقل زحمت یک تفحص و جستجو در منابع و کتب را به خود بدهند و با آب و تاب این تحاریف داستانهای دروغین را بازگو نکنند و آب به آسیاب کسانی نریزند که شدیدا علاقه مند به این اباطیل میباشند. | 81 | 3 | Loading... |
04 بۆ یهکهم جار مامۆستا مودهڕس له کتێبی بنهماڵهی زانیاران له شرۆڤهی ژیانی "شێخ مستهفا تهخته" ڕایگهیاند که دیوانی شیعری شێخی لهبهردهستدایه که له ڕووی کهشکۆڵی مهمحموود پاشای جاف ڕوونووسیان کردووه. دوایی چهند ساڵ چاوهڕوانی وێنهی ههڵگیراوی دهستنووسی ئهم کهشکۆڵه له لایهن بنکهی ژین له سلێمانی بڵاو کرایهوه.ئاکامی سرنجدانی ئێمه له ئهم کهشکۆڵه ئهمهیه ئهو بەشه له پهڕاوێزی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جاف له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ که به سهرنووسی
"من کلام شێخ مصطفی"
هاتووه به ئهم هۆکارانهی خوارهوه که دهستنیشانمان کردووه شیعری شێخ مصطفی تهخته نیین؛
۱ـ نه له سهرنووس و نه له دواهاتی شیعرهکان ئاماژه به ناوی "تهخته" نهکراوه
۲ـ هیچ دیارده و نیشانهیک که نیشانی بدات ئهم شێخ مستهفا که ناوی له سهرهتا و دواهاتی شیعرهکاندا هاتووه، شێخ مستهفا تهختهیه له ئهم بهشه له کهشکۆڵهکهدا نییه
۳ـ به پێی بنهماکانی زمانناسی؛ وشهناسی، دهنگناسی و ڕێزمان بهتایبهت "ئارکائیک" له زمان، ئهم شیعرانه هیچ تایبهتمهندیکی زمانیی سهدهی ده ههتا یازدهی کۆچی، واتا سهردهمی ژیانی شێخ مستهفا تهخته، له پێکهاتهی شیعرهکاندا نییه و تایبهتمهندی زمانی سهدهی ۱۳ کوچییان ههیه وهکوو زمانی شیعریی مهولهوی تاوهگۆزی و شاعیرانی دیکهی سهدهی ۱۳ و ۱۴ـی کۆچی مانگی
۴ـ بهپێی بنهمای شێواز ناسی، شێوازی شیعری ئهم شیعرانه، شێوازی شیعری مهولهوییه و بهشێوهیکی دیار و ڕوون ئهم شاعیره شۆنکهوتووی شێوازی شیعری مهولهوی بووه، له ههموو بوارێکهوه وهکوو؛ ڕستهسازی له میسرهع، شێوهی دهربڕین، ئاههنگ، و ڕازاندنهوه ئهدهبییهکان، بهتایبهت وێناکردن.
۵ـ دیاره شاعیری ئهم شیعرانه بهڕوونی لاسایی شیوهی وتن و شێوازی شیعری "سهید عهبدولحهکیم مههجووری" کردووهتهوه، بهجۆرێک که ههندێ جار ڕسته و وشهکانی مههجووری دووپات کردووهتهوه
۶ـ ههندێ وشه و ناو له شیعرهکانی ئهم شێخ مستهفا هاتووه که له سهدهکانی دوایی شێخ مستهفا تهخته بهدی هاتوون
بۆ وێنه " دووربین" له شیعری ئهم شاعیرهدا هاتووه له کاتێکدا که دووربین نیوهی دووهمی سهدهی ۱۸ـی زایینی له ئهورووپا بهدی هات و له ساڵهکانی سهردهمی قاجار تاکوتراک هاتووته ئێران
بۆیه له سهدهی ۱۰ ههتا ۱۱ دوورێن ههبوونی نهبووه تا خهڵکی کوردستان بیناسن و شێخی تهخته ئاماژهی پێیبکات!
۷ـ له زانشتی نوسخهناسیدا تهنیا لە ڕووی یەک نوسخه ناساندنی بهرههمێک بهناوی کهسێکهوه زانستانه نییه و نوسخهی "منحصر به فرد"ـیش تایبهتمهندییهکانی خۆی ههیه که ئهم شیعرانه له کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا نیانه
۸ـ بۆیه ئاکامی تهواوی دیاردهکان ئهمهیه که ئهم شیعرانه بهههڵه بهناوی "دیوانی شیعری شێخ مستهفا" له کهشکۆڵی جافدا هاتوون، شیعری "شێخ مستهفا تهخته" نیین و دیار نییه ئهم "شێخ مستهفا" کێ بووه و خهڵکی چه شوێنێک بووه.
۹ـ بڕوای ئێمه ئهوهیه که له ڕووی تهواوی دیاردهکانی زمانناسی، شێوازناسی شیعر و زۆر دیاردهی تر، ئهم شێخ مستهفایه که شیعری له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ـی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا هاتووه، له سهدهی ۱۳ـی کۆچی مانگیدا لهژیاندا بووه. وێنە بۆ ئەم جۆرە کارە نازانستانە بۆ مێژووی ئەدەبی کوردی زۆرن و ڕەوتی توێژینەوەی میژووی ئەدەبی کوردی لاواز و نەخۆش کەوتووە! رەستگار ڕەزاقولی | 81 | 3 | Loading... |
05 بۆ یهکهم جار مامۆستا مودهڕس له کتێبی بنهماڵهی زانیاران له شرۆڤهی ژیانی "شێخ مستهفا تهخته" ڕایگهیاند که دیوانی شیعری شێخی لهبهردهستدایه که له ڕووی کهشکۆڵی مهمحموود پاشای جاف ڕوونووسیان کردووه. دوایی چهند ساڵ چاوهڕوانی وێنهی ههڵگیراوی دهستنووسی ئهم کهشکۆڵه له لایهن بنکهی ژین له سلێمانی بڵاو کرایهوه.ئاکامی سرنجدانی ئێمه له ئهم کهشکۆڵه ئهمهیه ئهو بەشه له پهڕاوێزی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جاف له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ که به سهرنووسی
"من کلام شێخ مصطفی"
هاتووه به ئهم هۆکارانهی خوارهوه که دهستنیشانمان کردووه شیعری شێخ مصطفی تهخته نیین؛
۱ـ نه له سهرنووس و نه له دواهاتی شیعرهکان ئاماژه به ناوی "تهخته" نهکراوه
۲ـ هیچ دیارده و نیشانهیک که نیشانی بدات ئهم شێخ مستهفا که ناوی له سهرهتا و دواهاتی شیعرهکاندا هاتووه، شێخ مستهفا تهختهیه له ئهم بهشه له کهشکۆڵهکهدا نییه
۳ـ به پێی بنهماکانی زمانناسی؛ وشهناسی، دهنگناسی و ڕێزمان بهتایبهت "ئارکائیک" له زمان، ئهم شیعرانه هیچ تایبهتمهندیکی زمانیی سهدهی ده ههتا یازدهی کۆچی، واتا سهردهمی ژیانی شێخ مستهفا تهخته، له پێکهاتهی شیعرهکاندا نییه و تایبهتمهندی زمانی سهدهی ۱۳ کوچییان ههیه وهکوو زمانی شیعریی مهولهوی تاوهگۆزی و شاعیرانی دیکهی سهدهی ۱۳ و ۱۴ـی کۆچی مانگی
۴ـ بهپێی بنهمای شێواز ناسی، شێوازی شیعری ئهم شیعرانه، شێوازی شیعری مهولهوییه و بهشێوهیکی دیار و ڕوون ئهم شاعیره شۆنکهوتووی شێوازی شیعری مهولهوی بووه، له ههموو بوارێکهوه وهکوو؛ ڕستهسازی له میسرهع، شێوهی دهربڕین، ئاههنگ، و ڕازاندنهوه ئهدهبییهکان، بهتایبهت وێناکردن.
۵ـ دیاره شاعیری ئهم شیعرانه بهڕوونی لاسایی شیوهی وتن و شێوازی شیعری "سهید عهبدولحهکیم مههجووری" کردووهتهوه، بهجۆرێک که ههندێ جار ڕسته و وشهکانی مههجووری دووپات کردووهتهوه
۶ـ ههندێ وشه و ناو له شیعرهکانی ئهم شێخ مستهفا هاتووه که له سهدهکانی دوایی شێخ مستهفا تهخته بهدی هاتوون
بۆ وێنه " دووربین" له شیعری ئهم شاعیرهدا هاتووه له کاتێکدا که دووربین نیوهی دووهمی سهدهی ۱۸ـی زایینی له ئهورووپا بهدی هات و له ساڵهکانی سهردهمی قاجار تاکوتراک هاتووته ئێران
بۆیه له سهدهی ۱۰ ههتا ۱۱ دوورێن ههبوونی نهبووه تا خهڵکی کوردستان بیناسن و شێخی تهخته ئاماژهی پێیبکات!
۷ـ له زانشتی نوسخهناسیدا تهنیا لە ڕووی یەک نوسخه ناساندنی بهرههمێک بهناوی کهسێکهوه زانستانه نییه و نوسخهی "منحصر به فرد"ـیش تایبهتمهندییهکانی خۆی ههیه که ئهم شیعرانه له کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا نیانه
۸ـ بۆیه ئاکامی تهواوی دیاردهکان ئهمهیه که ئهم شیعرانه بهههڵه بهناوی "دیوانی شیعری شێخ مستهفا" له کهشکۆڵی جافدا هاتوون، شیعری "شێخ مستهفا تهخته" نیین و دیار نییه ئهم "شێخ مستهفا" کێ بووه و خهڵکی چه شوێنێک بووه.
۹ـ بڕوای ئێمه ئهوهیه که له ڕووی تهواوی دیاردهکانی زمانناسی، شێوازناسی شیعر و زۆر دیاردهی تر، ئهم شێخ مستهفایه که شیعری له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ـی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا هاتووه، له سهدهی ۱۳ـی کۆچی مانگیدا لهژیاندا بووه. وێنە بۆ ئەم جۆرە کارە نازانستانە بۆ مێژووی ئەدەبی کوردی زۆرن و ڕەوتی توێژینەوەی میژووی ئەدەبی کوردی لاواز و نەخۆش کەوتووە! | 1 | 0 | Loading... |
06 بۆ یهکهم جار مامۆستا مودهڕس له کتێبی بنهماڵهی زانیاران له شرۆڤهی ژیانی "شێخ مستهفا تهخته" ڕایگهیاند که دیوانی شیعری شێخی لهبهردهستدایه که له ڕووی کهشکۆڵی مهمحموود پاشای جاف ڕوونووسیان کردووه. دوایی چهند ساڵ چاوهڕوانی وێنهی ههڵگیراوی دهستنووسی ئهم کهشکۆڵه له لایهن بنکهی ژین له سلێمانی بڵاو کرایهوه.ئاکامی سرنجدانی ئێمه له ئهم کهشکۆڵه ئهمهیه ئهو بشه له پهڕاوێزی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جاف له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ که به سهرنووسی
"من کلام شێخ مصطفی"
هاتووه به ئهم هۆکارانهی خوارهوه که دهستنیشانمان کردووه شیعری شێخ مصطفی تهخته نیین؛
۱ـ نه له سهرنووس و نه له دواهاتی شیعرهکان ئاماژه به ناوی "تهخته" نهکراوه
۲ـ هیچ دیارده و نیشانهیک که نیشانی بدات ئهم شێخ مستهفا که ناوی له سهرهتا و دواهاتی شیعرهکاندا هاتووه، شێخ مستهفا تهختهیه له ئهم بهشه له کهشکۆڵهکهدا نییه
۳ـ به پێی بنهماکانی زمانناسی؛ وشهناسی، دهنگناسی و ڕێزمان بهتایبهت "ئارکائیک" له زمان، ئهم شیعرانه هیچ تایبهتمهندیکی زمانیی سهدهی ده ههتا یازدهی کۆچی، واتا سهردهمی ژیانی شێخ مستهفا تهخته، له پێکهاتهی شیعرهکاندا نییه و تایبهتمهندی زمانی سهدهی ۱۳ کوچییان ههیه وهکوو زمانی شیعریی مهولهوی تاوهگۆزی و شاعیرانی دیکهی سهدهی ۱۳ و ۱۴ـی کۆچی مانگی
۴ـ بهپێی بنهمای شێواز ناسی، شێوازی شیعری ئهم شیعرانه، شێوازی شیعری مهولهوییه و بهشێوهیکی دیار و ڕوون ئهم شاعیره شۆنکهوتووی شێوازی شیعری مهولهوی بووه، له ههموو بوارێکهوه وهکوو؛ ڕستهسازی له میسرهع، شێوهی دهربڕین، ئاههنگ، و ڕازاندنهوه ئهدهبییهکان، بهتایبهت وێناکردن.
۵ـ دیاره شاعیری ئهم شیعرانه بهڕوونی لاسایی شیوهی وتن و شێوازی شیعری "سهید عهبدولحهکیم مههجووری" کردووهتهوه، بهجۆرێک که ههندێ جار ڕسته و وشهکانی مههجووری دووپات کردووهتهوه
۶ـ ههندێ وشه و ناو له شیعرهکانی ئهم شێخ مستهفا هاتووه که له سهدهکانی دوایی شێخ مستهفا تهخته بهدی هاتوون
بۆ وێنه " دووربین" له شیعری ئهم شاعیرهدا هاتووه له کاتێکدا که دووربین نیوهی دووهمی سهدهی ۱۸ـی زایینی له ئهورووپا بهدی هات و له ساڵهکانی سهردهمی قاجار تاکوتراک هاتووته ئێران
بۆیه له سهدهی ۱۰ ههتا ۱۱ دوورێن ههبوونی نهبووه تا خهڵکی کوردستان بیناسن و شێخی تهخته ئاماژهی پێیبکات!
۷ـ له زانشتی نوسخهناسیدا تهنیا لە ڕووی یەک نوسخه ناساندنی بهرههمێک بهناوی کهسێکهوه زانستانه نییه و نوسخهی "منحصر به فرد"ـیش تایبهتمهندییهکانی خۆی ههیه که ئهم شیعرانه له کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا نیانه
۸ـ بۆیه ئاکامی تهواوی دیاردهکان ئهمهیه که ئهم شیعرانه بهههڵه بهناوی "دیوانی شیعری شێخ مستهفا" له کهشکۆڵی جافدا هاتوون، شیعری "شێخ مستهفا تهخته" نیین و دیار نییه ئهم "شێخ مستهفا" کێ بووه و خهڵکی چه شوێنێک بووه.
۹ـ بڕوای ئێمه ئهوهیه که له ڕووی تهواوی دیاردهکانی زمانناسی، شێوازناسی شیعر و زۆر دیاردهی تر، ئهم شێخ مستهفایه که شیعری له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ـی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا هاتووه، له سهدهی ۱۳ـی کۆچی مانگیدا لهژیاندا بووه. وێنە بۆ ئەم جۆرە کارە نازانستانە بۆ مێژووی ئەدەبی کوردی زۆرن و ڕەوتی توێژینەوەی میژووی ئەدەبی کوردی لاواز و نەخۆش کەوتووە! | 1 | 0 | Loading... |
07 بۆ یهکهم جار مامۆستا مودهڕس له کتێبی بنهماڵهی زانیاران له شرۆڤهی ژیانی "شێخ مستهفا تهخته" ڕایگهناند که دیوانی شیعری شێخی لهبهردهستدایه که له ڕووی کهشکۆڵی مهمحموود پاشای جاف ڕوونووسیان کردووه. دوایی چهند ساڵ چاوهڕوانی وێنهی ههڵگیراوی دهستنووسی ئهم کهشکۆڵه له لایهن بنکهی ژین له سلێمانی بڵاو کرایهوه.ئاکامی سرنجدانی ئێمه له ئهم کهشکۆڵه ئهمهیه ئهو بشه له پهڕاوێزی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جاف له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ که به سهرنووسی
"من کلام شێخ مصطفی"
هاتووه به ئهم هۆکارانهی خوارهوه که دهستنیشانمان کردووه شیعری شێخ مصطفی تهخته نیین؛
۱ـ نه له سهرنووس و نه له دواهاتی شیعرهکان ئاماژه به ناوی "تهخته" نهکراوه
۲ـ هیچ دیارده و نیشانهیک که نیشانی بدات ئهم شێخ مستهفا که ناوی له سهرهتا و دواهاتی شیعرهکاندا هاتووه، شێخ مستهفا تهختهیه له ئهم بهشه له کهشکۆڵهکهدا نییه
۳ـ به پێی بنهماکانی زمانناسی؛ وشهناسی، دهنگناسی و ڕێزمان بهتایبهت "ئارکائیک" له زمان، ئهم شیعرانه هیچ تایبهتمهندیکی زمانیی سهدهی ده ههتا یازدهی کۆچی، واتا سهردهمی ژیانی شێخ مستهفا تهخته، له پێکهاتهی شیعرهکاندا نییه و تایبهتمهندی زمانی سهدهی ۱۳ کوچییان ههیه وهکوو زمانی شیعریی مهولهوی تاوهگۆزی و شاعیرانی دیکهی سهدهی ۱۳ و ۱۴ـی کۆچی مانگی
۴ـ بهپێی بنهمای شێواز ناسی، شێوازی شیعری ئهم شیعرانه، شێوازی شیعری مهولهوییه و بهشێوهیکی دیار و ڕوون ئهم شاعیره شۆنکهوتووی شێوازی شیعری مهولهوی بووه، له ههموو بوارێکهوه وهکوو؛ ڕستهسازی له میسرهع، شێوهی دهربڕین، ئاههنگ، و ڕازاندنهوه ئهدهبییهکان، بهتایبهت وێناکردن.
۵ـ دیاره شاعیری ئهم شیعرانه بهڕوونی لاسایی شیوهی وتن و شێوازی شیعری "سهید عهبدولحهکیم مههجووری" کردووهتهوه، بهجۆرێک که ههندێ جار ڕسته و وشهکانی مههجووری دووپات کردووهتهوه
۶ـ ههندێ وشه و ناو له شیعرهکانی ئهم شێخ مستهفا هاتووه که له سهدهکانی دوایی شێخ مستهفا تهخته بهدی هاتوون
بۆ وێنه " دووربین" له شیعری ئهم شاعیرهدا هاتووه له کاتێکدا که دووربین نیوهی دووهمی سهدهی ۱۸ـی زایینی له ئهورووپا بهدی هات و له ساڵهکانی سهردهمی قاجار تاکوتراک هاتووته ئێران
بۆیه له سهدهی ۱۰ ههتا ۱۱ دوورێن ههبوونی نهبووه تا خهڵکی کوردستان بیناسن و شێخی تهخته ئاماژهی پێیبکات!
۷ـ له زانشتی نوسخهناسیدا تهنیا لە ڕووی یەک نوسخه ناساندنی بهرههمێک بهناوی کهسێکهوه زانستانه نییه و نوسخهی "منحصر به فرد"ـیش تایبهتمهندییهکانی خۆی ههیه که ئهم شیعرانه له کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا نیانه
۸ـ بۆیه ئاکامی تهواوی دیاردهکان ئهمهیه که ئهم شیعرانه بهههڵه بهناوی "دیوانی شیعری شێخ مستهفا" له کهشکۆڵی جافدا هاتوون، شیعری "شێخ مستهفا تهخته" نیین و دیار نییه ئهم "شێخ مستهفا" کێ بووه و خهڵکی چه شوێنێک بووه.
۹ـ بڕوای ئێمه ئهوهیه که له ڕووی تهواوی دیاردهکانی زمانناسی، شێوازناسی شیعر و زۆر دیاردهی تر، ئهم شێخ مستهفایه که شیعری له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ـی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا هاتووه، له سهدهی ۱۳ـی کۆچی مانگیدا لهژیاندا بووه. وێنە بۆ ئەم جۆرە کارە نازانستانە بۆ مێژووی ئەدەبی کوردی زۆرن و ڕەوتی توێژینەوەی میژووی ئەدەبی کوردی لاواز و نەخۆش کەوتووە! | 1 | 0 | Loading... |
08 https://jokl.uok.ac.ir/article_62157_7628c89e8991bb89cb7c93b496d9d3ea.pdf | 56 | 1 | Loading... |
09 چند نکته در خصوص "سومریان" برگرفته از منابع معتبر علمی :
...گرچه دانش وآگاهی کنونی ما در باره سومریان نمیتواند مسئله زبانشناسی قومی و موطن اولیه این مردمان را به طور قطع حل کند، با این حار شواهدی وجود دارد که بر مبنای آن چنین فرض کنیم که سومریان بومی نواحیای که در دوره تاریخی مشخص در آنجا استقرار داشتند، نبوده و ظاهرا از شرق به میان رودان کوچ کردهاند.
اما بعید است که بتوان موطن اولیه آنها را در فلات ایران یافت، زیرا برای چنین استنتاجی هیچگونه مبنایی در دست نداریم. میتوان تنها این احتمال را داد که سومریان در مسیر کوچ خود به سمت غرب، یعنی به میان رودان، از برخی نواحی فلات ایران عبور کرده و در برخی نقاط آثاری از خود برجای گذاشتهاند.
کاوشهای به عمل آمده در آنائو، نزدیک عشقآباد(جمهوری ترکمنستان)، نیز ظاهرا موید خاستگاه شرقی سومریان است. اگرچه فرهنگ آنائو ازبرخی جنبههای معین همراستا با فرهنگ سومر است، اما این امر به هیچ روی به ما اجازه نمیدهد فرهنگی خاص تحت عنوان، به اصطلاح، آنائو- سوزیانی بسازیم که صاحبان آن احتمالا قبایل ترک زبان، از آن جمله سومریان بودهاند. چنین استنتاجی تنها آب به آسیاب پانترکیستها میریزد که وجود یک "نژاد ترک" اولیه باستانی ساکن در مناطق وسیع را بدیهی شمرده، ویژگیهای فرهنگهای محلی را نفی کرده و همه را دارای یک ریشع و اغلب به همین علت بیشخصیت و بیشکل میدانند.
اما راجع به خود زبان سومری میتوان گفت که تلاشهای متعدد برای بافتن رابطه آن با زبانهای قغقازی و نیز زبانهای آسیای مقدم حاصلی نداشته است. ور بهترین حالت میتوان عناصر اندکی درشباهت این زبانها یافت. بر اساس آنچه گفته شد، نمیتوانیم زبان سومری را جزء گروه زبانهای پیشگفته محسوب کنیم، هرچند که وجود رابطههای خاص بین آنها را نیز نمیتوانیم نفی کنیم. بنابراین زبان سومری هنوز ازنظر خویشاوندی ژنتیکی از دیگر زبانهای پیشگفته مجزا باقی میماند. (پادشاهی ماد، اقرار علییف: ۸۴-۸۷)
در عین حال لازم است خاطرنشان کنیم که نباید رشد وتعاای فرهنگی خیرتانگیز و فراگیر منطقه سامرا و آراپچای تا تپه گَوره و تل خلف را که مقدم بر سومر، در پایان عصر نوسنگی روی داده بود از نظر دور بداریم. (علییف: ۲۰۸)
مناطق جنوبی بینالنهرین ( منتهیالیه جنوب بغداد و شمال بصره) از دشتهای رسوبی و مسطح بین دو رودخانه دجله و فرات تشکیل شده است. بین النهرین جنوبی از کانونهای اصلی تمدن بشری است که در حال حاضر در مرکز تقاطع دو رودخانه دجله و فرات با پیچ و خمهای متفاوت، زمینهای کشاورزی، باتلاقها و تودههای سنگ و شن ساحلی قرار گرفته است. بر اساس شواهد باستانشناسی، شواهد و بقایای "تمدن سومر" در قسمتهای حنوبی دشت و آکاد در شمال آن یافت شده است.
(باستانشناسی پیش از تاریخ بینالنهرین، حسن طلایی: ۳۳)
در حدود ۳۰۰۰ ق.م. در مکان مقدس اینانا ، ((بانوی آسمان)) سومریها، در اروک( واقع در شمال غرب شهر بصره؛ کناره شرقی جنوبیترین شاخه رودخانه فرات)
(وارکای جدید) ، مجموعه ساختمانهایی برپا شد که اگر در وضعیت بهتری باقی میماند، حتی امروز نیز در زمره باشوهترین و جالبترین آثار معماری محسوب میشد.
(هنر بینالنهرین باستان، آنتون مورگارت: ۵) | 74 | 1 | Loading... |
10 ... حتی طرفداران دوآتشه مهاجرت، چون کونیگ نیز نمیتوانند این حقایق را نادیده بگیرند اما به هر حال در نطر کونیگ و دانشمندان بورژوای سلف او چون پراشک، نقطه آغاز تاریخ ماد همان تئوری کذایی و تکراری مهاجرت است که عمدتا بر پایههای فرمالیسم، ایدهآلیسم و نظرات و عقاید مرده و متافیزیکی بنا شده است. انکار منابع قومی و زبانی بومی، بهویژه از سوی پراشک، تا حدی اوج گرفته بود که بهصورت یک اصل در آمده بود: مادها به هر حال ایرانی هستند. این محققانِ مبتلا به هند و اروپاگرایی، در مادهای مهاجر فقط و فقط "آریاییان" را میدیدند. آنها تاریخ ماد را منحصر به قومی هند و اروپایی ویدانستند و وجود تودههای قومی بومی قدرتمند در این سرزمین را کاملا نادیده میکرفتند. اکثریت قریب به اتفاق دانشمندان بورژوا به تاریخ ماد از نقطه نظر آغاز تاریخ "آریایی" علاقهمندند، در حالی که اهمیت آن از هر لحاظ بیدلیل بزرگنمایی شده است. عناصر هند و اروپایی در آثار این محققان به هر صورت ممکن حتی به مناطقی که آنها واقعا حضور نداشتند، سرایت داده شدهاند.
این دانشمندان با توقف بر نقطه ورود مادها و اعلام اینکه آنها قطعا مهاجر و غیر بومی و ایرانی زبان بودهاند، مادها را به گونهای تصنعی از اقوام کاسپی محلی جدا کردند و تاریخ اقوام وحشی کوچنشین ایرانی زبان را که حدود قرون نهم وهشتم پ.م. به ماد هجوم آوردند، جایگیزن تاریخ ماد کردند. دانشمندان مذکور بدین وسیله تعمدا تاریخ اقوام یا حتی تمامی گروههای بزرگ اقوام ساکن در فلات ایران باستان را که در حقیقت از محل سکونت خود به هیچ جایی کوچ نکرده و در سرزمین آبا و اجدادی خود به زندگی پرداختهاند، جعل کردهاند. با اطمینان میتوانیم بگوئیم که ما هیچگونه اطلاعات و شواهدی دال بر اینکه اقوام ماد غیربومی و مهاجر بودهاند، در دست نداریم. به نظر ما فقط میتوانیم از ورود برخی اقوام ایرانیزبان به سرزمین ماد که بعدها جزئی از آن شناخته شدند، صحبت به میان آوریم. اما این بههیچ وجه تمام ماجرا نیست.
بیتردید در تاریخ ماد، چه در قرون نهم ئ هشتم پ.م. ( یعنی دوره، ورود اقوام ایرانیزبان به این سرزمبن) و چه پیش از آن، باید دو عنصر قومی را از یکدیگر تفکیک کنیم: اول، عنصر قومی بومی، یعنی خود مادها ( اقوامی که با نامهای Matâi, Madâi یا Âmadâi شناخته شدهاند) و اقوام و گروههای قومی خویشاوند آنها؛ دوم، اقوام مهاجر ایرانیزبان.
(پادشاهی ماد، اقرار علییف: ۱۲۱-۱۲۲) | 72 | 3 | Loading... |
11 ئاغهی دوکتۆر چهمهنئارا مامۆستای بهڕێزم سڵاو له گهڵ ڕێزم
پێیم وابێ واتای وشهی "مودبر"ـم دۆزیبێتهوه ئیتر گهرهکمه بزانم بڕوای بهڕێزتان چییه
زۆر سپاس
نمام نۆخێز گوڵباغچهی نۆڕهس
مودبرهی بۆموشک مێخهک بۆنهفهس
بهڵێ ئهو ڕهمکێش مودبرهی خوتهن
ئاهووی موشکناف ڕهوێڵهی چهمهن
جهوپهی خاڵخاسان غهزاڵان چین
ڕهوان بین چون سان مودبرهی ماچین
بهڵێ ئهو سهرسام ڕهوێڵهی مودبهر
غهزاڵ نۆڕهس سهرو سهمهنبهر
بهڵێ ئهو ڕهمکێش مودبرهی خوتهن
ئاهووی موشکناف ڕهویڵهی چهمهن
زڵێخا نه طهرح ئاهووی تهتاریی
نیاشان وه ناز وه تۆی عهماریی | 1 | 0 | Loading... |
12 https://jokl.uok.ac.ir/article_62157_7628c89e8991bb89cb7c93b496d9d3ea.pdf | 102 | 2 | Loading... |
13 🌐 ناوەندی فەرهەنگی هونەریی جامی کۆرسێکی فێرکاری بەڕێوە دەبا
📚ئیتیمۆلۆژی، کۆرسی سەرەتایی، چوار جەلەسە، بە شێوەی حوزووری
✅ وانەبێژ: دوکتۆر محەممەد فرووھەندە
↙️ هۆکاری بەڕێوەبردنی کۆرس:
بەشداریی هۆگران و لێکۆڵەران لەم کۆرسەدا ھۆکارە بۆ شارەزایی پتر بە سەر زماندا.
💸 تێچوو بۆ ناونووسین: 200000 تمەن
🔘 ژمارە کارتی بانکی: 6396071260276621 آمینە سنبلی
✔️ لانیزۆری ڕێژەی بەشداربووان: بیست کەس
بەشداربووان بڕوانامەی باوەڕپێکراویان پێدەدرێ.
🏢 شوێن: مەهاباد، شەقامی ئیمام شافعی، بەرامبەر مزگەوتی سوور، پاساژی میدیا،
نهۆمی سێیەم، نووسینگەی ناوەندی جامی (گۆڤاری مەهاباد)
❇️ فیشی بانکی یا تێچووی کۆرسەکە بەم ژمارە تێلێگرامە بنێرن: ٠٩١٤٣٤٥٠٤٨٤
☎️ تەلەیفۆن بۆ پێوەندی: ٠٤٤٤٢٢٢١٤٣٥
🗓 دەرفەت بۆ ناونووسی: ١٤٠٣٫٠١٫٣١
📉 کاتی بەڕێوەچوونی کلاسەکان ڕادەگەیەندرێ. | 64 | 1 | Loading... |
14 Media files | 77 | 0 | Loading... |
15 🌹دعای ختم قران 🌹
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﻧَﻮِّﺭ ﻗُﻠُﻮﺑَﻨﺎ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺯَﯾِّﻦ ﺍَﺧْﻼﻗَﻨﺎ ﺑِﺰﯾﻨَﺔِ ﺍﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍَﻟْﺒِﺴْﻨﺎ ﺑِﺨِﻠْﻌَﺔِ ﺍﻟْﻘُﺮﺁﻥ-
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺯُﻗﻨﺎ ﺷَﻔﺎﻋَﺔَ ﺍﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﻏْﻔِﺮﻟَﻨﺎ ﺫُﻧُﻮﺑَﻨﺎ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍَﮐْﺮِﻣْﻨﺎ ﺑِﮑَﺮﺍﻣَﺔَ ﺍﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺣَﻤْﻨﺎ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﻫْﺪِﻧﺎ ﺑِﻬِﺪﺍﯾَﺔِ ﺍﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﻧْﺼُﺮِﺍﻟْﺎِﺳْﻞﺍﻡَ ﻭَﺍﻟْﻤُﺴْﻠِﻤﯿﻦَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺧْﺬُﻝِ ﺍﻟْﮑُﻔّﺎﺭَ ﻭَﺍﻟْﻤُﻨﺎﻓِﻘﯿﻦَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺷْﻒِ ﻣَﺮﺿﺎﻧﺎ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺣَﻢ ﻣَﻮْﺗﺎﻧﺎ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺣْﻔَﻆ ﻭَ ﺍَﯾِّﺪْ ﻗﺎﺋِﺪَﻧﺎ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺯُﻗْﻨﺎ ﺗَﻮﻓﯿﻖَ ﺍﻟﻄّﺎﻋَﺔَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺯُﻗْﻨﺎ ﺑُﻌْﺪَ ﺍﻟْﻤَﻌْﺼﯿﺔَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺯُﻗْﻨﺎ ﺻِﺪْﻕِ ﺍﻟﻨِّﯿَّﺔَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺯُﻗْﻨﺎ ﻋِﺮﻓﺎﻥَ ﺍﻟْﺤُﺮﻣَﺔَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺯُﻗﻨﺎ ﺣَﺞَّ ﺑَﯿﺘِﮏَ ﺍﻟْﺤَﺮﺍﻡَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺭْﺯُﻗْﻨﺎ ﺯﯾﺎﺭَﺓَ ﻗَﺒْﺮِ ﻧَﺒِﯿِّﮏَ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺗَﻘَﺒَّﻞ ﺻَﻼﺗَﻨﺎ ﺑِﺎﻟْﻘُﺮﺁﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺗَﻘَﺒَّﻞ ﺗﻼﻭﺗﻨﺎ ﺑﺎﻟﻘﺮﺍﻥ
🌺ﺍﻟﻠّﻬُﻢَّ ﺍﺟْﻌَﻠْﻨﺎﻣِﻦ ﺍَﻋْﻮﺍﻧِﻪِ ﻭَﺍَﻧْﺼﺎﺭِﻩِ ﺑِﺎﻟْﻘران
🌺یاالله بحق لااله الا انت سبحانک إنی کنت من الظالمین🌺 یاذلجلال والااکرام
به حرمت ختم قران مجید دعاهامون را مهراجابت بزن
یاالله قلم عفو برگناهان ما و اموات بکش
یاالله ما و مردگانمان را از عذاب قبر عذاب جهنم نجات ده
یاالله ما و مردگانمان را از حوض کوثر سیرات بگردان و رد شدن از پل صراط را اسان بگردان و سیاهی نامه اعمالمان را پاک بگردان و نامه اعمالمان را ب دست راستمان قرارده
یاالله شفاعت رسول الله(ص)وشفاعت قران را نصیبمان بگردان
یاالله ببخش زنگار گناهامون را
یاشافی بیماران را شفای عاجل وکامل نصیب بفرما
یاالله عشق و محبت خودت را دلهامون جای بده و مارا پایبندنماز وسنت های رسول(ص)بگردان
یاالله مارا هدایت بگردان
یارازق رزق و روزی حلال و پربرکت نصیبمان بگردان
یاقاضی الحاجات حاجات همه را براورده بخیربگردان
یا حلال مشکلات..مشکلات همه را حل بگردان
یاالله ب بی اولادان..اولادصالح و سالم
ب مجردا همسرباایمان
ب زندانیان ازادی
ب معتاد شفا وهدایت
ب بیکارا کار خوب و پردرامد
ب مصیبت دیده ها صبرجمیل
ب مستاجران خانه
ب دختران حیاو حجاب
ب پسران ایمان وغیرت
ب طلبه و ها ودانشجوها موفقیت
ب علما طول عمر
ب والدینمون طول عمرودل خوش
عطا بفرما
یاالله یاالله یاالله
کسانی که در راه دین قدم گذاشتن و در این ختم قرآن شرکت کردن را خیر دو دنیا نصیب بفرما ای مهربانم ای ذاتی ک جز تو معبودی نیست التماست میکنم مشکلاتمان را حل بگردان همین فردا همین فردا خبرای خوشی ک منتظرشون هستیم را بما برسان و دلهامون راشادبگردان
یاربی به دعاهای گفته شده و نشدیمان مهراجابت بزن
اللهم آمین اجمعین
یا الله این ختم را از ما قبول فرما و دعایمان را به برکت کلام پاکت مستجاب بفرما
یا الله تمام کسانی که در این ختم شریک بودند اخلاق قرآنی عنایت بفرما
یا الله شکرت که به ما بار دیگر توفیق ختم کلامت را دادی پس یا رب قلب های ما را به نور قرآن نورانی گردان
پرور دگارا دستانی که بسویت بلند میگردد را خالی بر نگردان
یا الله سبحانه و تعالی ختم قرآن پاک و درود شریف مان را قبول درگاهت بگردان
یا الله سبحانه و تعالی سلام و درود مان را بروح پیامبر بزرگوار مان برسان و روح ایشان را از ما خشنود بگردان
یا الله سبحانه و تعالی تمام کسانی که درین ختم شریف مان سهم گرفتند را به آرزو های بزرگ و نیک شان بگردان و هر گز روی خواری و ذلت را برای شان نشان مده
یا الله سبحانه و تعالی ما را از عذاب قبر نجات بده
یا الله سبحانه و تعالی سکرات موت مان را آسان بگردان
یا الله سبحانه و تعالی روزی حلال و پاک نصیب مان بگردان
یا الله سبحانه و تعالی حساب و کتاب را بر ما آسان بگردان
یا الله سبحانه تعالی توفیق خدمت صادقانه والدین و اسلام را نصیب مان بگردان
یا الله سبحانه و تعالی دیدار خودت و پیامبر خودت را نصیب مان بگردان
یا الله سبحانه و تعالی تمام بی اولادان را اولاد صالح نصیب بگردان
یا الله سبحانه و تعالی تمام مریضان را شفا عاجل نصیب بگردان
یا الله سبحانه و تعالی تمام زندانیان را از زندان آزاد بگردان
یا الله سبحانه و تعالی تمام فقیران را غنی بگردان
یا الله سبحانه و تعالی پرده حیا را از چشم هیچ برادر و خواهر مان دور نگردان
یا الله سبحانه و تعالی از تمام کشور های اسلامی جنگ ،نارامی ،قتل ،کشتار ، انفجار ،بی حیایی و زنا را دور بگردان
یا الله سبحانه و تعالی تمام مسلمانان را با حیا با عفت سربلند با عزت و با ایمان بگردان
یاالله سبحانه و تعالی گناهان صغیره و کبیره مان رامورد عفو خود قرار ده
☘🌼🍀🍃🌸🌺
💙🍀🌸🌙 | 63 | 4 | Loading... |
16 مناجات : بە دەنگی گەرمی مامۆستای پایەبەرزی کورد مەلا عەبدولکریمی مودەریس (نامی)
──═इई 🌺🌼🌺ईइ═┅─
@ahaang_video
──═इई 🌺🌼🌺ईइ═┅─
| 48 | 2 | Loading... |
17 📖 شێعر: مناجات
✍️شاعیر: خانای قوبادی
🎙سەڵای مەلا محەمەد ڕەبیعی (ساڵی 1338)
بە هاوکاری عەلی مەردان
🆔 @kurdica | 62 | 1 | Loading... |
18 سەڵای ڕەمەزان ـ ڕەبێعی
بەڕێز حیسام ئەمین ـکۆنەبێژەری ڕادیۆی کوردی تارانـ دانیشتووی شاری سنە بۆ NRT:
ساڵی ۱۳۳٨ بەشی کوردی ڕادیۆ بانگێشتنامەی نارد بۆ مامۆستا عەلی مەردان. زۆری پێ خۆش بوو، وڵامی بەڵێی دایەوه و هاتە تاران. یەکەم جار بوو ئەو مرۆڤه مەزنەم دەبینی. کەسێکی زۆر ئەنتیکه و بێوێنە له مۆسیقای کوردی. لەسەر داوای ئێمه چەند گۆرانی تۆمار کرد و پەخش بۆوە. هەر لەو سەروبەندە ـ نزیکی مانگی ڕەمەزان بوو ـ مامۆستا موحەمەد ڕەبێعی هات بۆ تاران. ئەو دوو مامۆستایە دوو هەفتە پێکەوە بوون لە شوێنی نووسینگەی ڕادیۆ بەشی کوردی و ماڵی من و ماڵی مامۆستا حەسەن زیرەک. مامۆستا عەلی مەردان شارەزاییەکی باشی لە مەقام و ئاوازی ڕەسەنی کوردی هەبوو. مەقامی ئەڵاوەیسی بۆ گۆرانی کوردی بە ڕەسەن دەزانی. بۆیە لەگەڵ مامۆستا ڕەبێعی ڕێ کەوتن ئەو شێعرەی خانای قوبادی لەسەر مەقامی ئەڵاوەیسی تۆمار بکەن. شێعرێکی تایبەتییە بۆ پەسن و ستایشی پەروەردگار.
دوای ئاماده بوونی لە یەکەم ڕۆژی مانگی ڕەمەزانی ۱۳۳٨ هەتاوی یەکەم جار له ڕادیۆ کوردی تاران بڵاو بۆوە.
ژێدەر: (@Allame_rabiei) و (@Mezhoo_Divandareh)
✍ ئیرەج مورادی
۲۵ی ڕەشەمەی ۱٤۰۲
@dastnoosxane | 58 | 2 | Loading... |
19 🌺🍂🍃🌺🍃🍂🌺🍃🍂
🍃🌺🍃🍂
🍂🍃🌺
🌺🍂
🍃
🍂
🌺
* نوای عرفانی *
موضوع : الوداع ماه مبارک رمضان
🌹 زیبا و دلنشین 🌹
🌹 حتما ، حتما ، گوش کنید 🌹
🍃
🌺🍂
🍂🍃🌺
کانال حضرت شیخ حسام الدین ( قدس سره ) :
@alvdvd
🍃🌺🍂🍃
🌺🍂🍃🌺🍂🍃🌺🍂🍃
⬇️ ⬇️ ⬇️ | 32 | 1 | Loading... |
20 Media files | 38 | 0 | Loading... |
21 مناجات طبیبی احوال
شهرام منصوری
ارسالی: کاک مظهر حسنی
@Mezhoo_Divandareh | 46 | 2 | Loading... |
22 الوادع
الوداع یا شهر رمضان ✋
الوداع ... الوداع الوداع یا شهر الخیر و البرکة و الاحسان الوداع ... الوداع الوداع یا شهر التسبیح و التهلیل و تلاوة القرآن الوداع
رمضان می رود ومی برد ازکف دل ما...
آنکه یک ماه صفا یافت ازاو محفل ما...
حال ای ماه خدا می روی آهسته برو...
که ندانی چه کند رفتن توبادل ما...
آری انگار یک چشم به هم زدنی بیش نبود. همین دیروز بود که تبریک حلول ماه مبارک رمضان را گفتیم...
و اکنون هم با آرزوی قبولی یک ماه طاعت، عبادت، قیام و صیام و شب زنده داری و استغفارهای لیالی متبرکه قدر همەی بندگان مخلص در این ماە پرفضیلت الهی
سنتهای رایج و باب در ناوچەی دیواندەرە در ۲۷ ماە مبارک رمضان
#برساق
مسلمانان اهل سنت دیواندره (همچون دیگر مناطق) بر این باورند که ماه رمضان ابتدایش رحمت الهی میانهاش غفران و آخرش دوری از آتش جهنم است، لذا به همین مناسبت زنان دیواندرهای در روزهای ۲۷ و ۲۹ رمضان اقدام به پخت نانهای سنتی ویژهای به نام "برساق" کرده و این نانها را در بین همسایههای خویش تقسیم کرده و مقداری را نیز در مساجد و برای افطاری نمازگزاران نگهداری میکنند.
✅ کاناڵ مێژووی ناوچەی دیواندەرە
@Mezhoo_Divandareh | 46 | 1 | Loading... |
23 🌙 الوداع یا رمضان ❤️
👌 بەدەنگێکی زۆر خۆش و دڵگیر
✅ بەڕاستی فرمێسک ئەڕژێنێتە چاوان
@yekdiluhezar_xozge
@yekdiluhezar_xozge
❣❣❣ | 20 | 4 | Loading... |
24 ماه صیام در کردستان
روزه از جمله عبادات مهم در دین اسلام است که همچون سایر نواحی جهان اسلام در کردستان، با استقبال فراوان و شکوه و معنویت خاص برگزار میشود. در این مقال، نگاهی خواهیم انداخت به بعضی از برنامههای دینی و اجتماعی اهل سنت در کردستان در ماه صیام.
ختم قرآن: از آنجا که رمضان ماه نزول قرآن است (شهر رمضان الذی أُنزل فیه القرآن...) یکی از برنامههای مسلمانان دراین ماه، ختم کل قرآن است. روزه داران، هرروز ملزم به تلاوت یک جزء قرآن هستند و همراه با تلاوت، در حد توان و وسع، به تدبر در مفاهیم آیات مینشینند. در بسیاری از مساجد و محافل، بهصورت روزانه یا شبانه، جلسات تفسیر و بیان مفاهیم قرآن هم از سوی ماموستاها برپا میشود.
تراویح: نمازی است که هرشب پس از فریضه نماز عشاء، معمولاً بهصورت جماعت در مساجد گزارده میشود و بسیار باشکوه و باصفا ست. نماز تراویح بیست رکعت است که پس از هردو رکعت، سلام داده میشود و پس از هر چهار رکعت استراحت(یا اصطلاحاً ترویحه ای) میشود و دعاها و اوراد خاصی بهصورت دسته جمعی خوانده میشود. (یا حنّان یا منّان! یا ذاالفضلِ و الإحسان! ثبِّت قلبَنا علی الإیمان، نرجُو عفَوَک والغُفران). هرچند که عملا هشت رکعت خوانده میـشود.
در پانزده شب نخست رمضان، در کنار دعاها و نیایشها، با صدای بلند و با خطاب قرار دادن رمضان، «مرحبا مرحبا یا شهر رمضان مرحبا یا شهر الخیر و البرکة و الإحسان، فُتِّحَت فیک أبوابُ الجِنان و غُلِّغت فیک أبوابُ النیران» سرداده میشود و در پانزده شب آخر، «الوداع الوداع یا شهر رمضان الوداع...» گفته میشود.
در شبهای رمضان هرکس به قدر وسع و توان خود، شب زندهداری میکند؛ بخصو ص در شبهای قدر که در دهه اخیر ماه رمضان واقع است که یکی از شبهای فرد است. شب قدر شبی است که گناهان آمرزیده میشود و عبادت در آن شب، بهتر و بیشتر از هزار ماه است و شب نزول فرشتگان و روح الأمین به زمین است و شب سلام و نزول رحمت است؛ (لیلة القدر خیرٌ مِن ألفِ شهر، تنزّل الملائکة و الروح فیها بإذن ربِّهم من کل أمر سلام هی حتّی مطلع الفجر). همه تلاش دارند که شب قدر را درک کنند و به فیضش نائل شوند. معلوم نیست شب قدر دقیقاً کدام یک از شبهاست اما غالباً شب بیستوهفتم را شب قدر میدانند و بهنظر امام شافعی شب بیستوسوم است.
بیدار کردن همدیگر برای سحری ( پارشیو): یکی از رسمهای زیبا که هنوز هم در بسیاری جاها باقی مانده است. از دیرباز چند نفر در کوی و برزن، وظیفه بیدار کردن مردم برای برخاستن از خواب و نماز تهجد و راز و نیاز را داشند که معمولاً با خواندن اشعار و نیایشهایی بود که اصطلاحاً «صلا» گفته میشود که گاه همراه با کوبیدن طبل و دف است.
رمضان کریم: رمضان، ماه خیرات و بخششهاست. هرکس هرقدر در توان داشته باشد میبخشد و فقرا و مساکین را اطعام میدهند.
پختن نان روغنی محلی و توزیع آن در میان همسایگان و اقوام و افراد نیازمند؛ یکی از سنت های دیرینه است.
عید فطر: مراسم عید فطر بسیار با شکوه برگزار میشود. در همه مساجد محلات، این نماز برپاست. پس از یک ماه عادت ستیزی و مبارزه با خواهشهای نفسانی، مردم بهترین لباسهایشان را میپوشند و پس از انجام غسل مستحب، معطر و آراسته به نماز عید میروند.
سرفطره یا زکات بدن: پرداخت زکات بدنی واجب شرعی است که قبل از برگزاری عید فطر باید به شخصی که از نظر مالی مستحق دریافت آن است پرداخت شود.
حلالیت طلبی: پس از برخاستن از نماز عید فطر، حاضران در مسجد، برای طلب حلالیت از همدیگر و رفع کدورتهای احتمالی، یکدیگر را میبوسند و از هم حلالیت میخواهند که مناظر زیبایی از دوستی و اخلاص توأم با حلقه زدن اشک در چشمها خلق میکنند و دوستی و صفا را تجدید دوباره میکنند.
دید و بازدیدها و صله رحم: پختن غذا ی گرم برای صبح عید که معمولاً «پلاو جشن» گفته میشود و نوعی عادت ستیزی است و خاطرهاش ماندگار، از دیگر برنامههای خانوادههاست. البته قدیم ترها افراد، غذای خود را با خود به مسجد میبردند و پس از نماز عید، در مسجد سفره پهن میشد و غذای صبح عید تناول میشد. بعد از اتمام این برنامه، مردم برای صلهرحم به دید و بازدید به خانه اقوام و خویشان سر میزنند. | 26 | 1 | Loading... |
25 #الـوداع
الوداع 🌙 الوداع
یا شهر رمضان الوداع
الوداع 🌙 الوداع
یا شهر الخیر و البرکة و الاحسان الوداع
الوداع 🌙 الوداع
ایا شهر التهلیل و التسبیح و تلاوة القران الوداع
💙🍀🌸🌙 | 20 | 4 | Loading... |
26 نـوای دلنشین الـوداع با رمضان ...
الوداع یاشهـرَ الخیرِ والبـرکە والاحسان
روزها و شبهای آخـر رمضان را غنیمت بشماریم ...
مێـژووی ناوچەی دیواندەرە
@Mezhoo_Divandareh | 21 | 4 | Loading... |
27 🎼الوداع _ الوداع
🎤شەهـرام مەنسووری
#ڕەمـەزان_ئەلـوەداع
🌸
🍃🌺🌻
╭─═ঊঈ🌷 ঊঈ═─╮
✅ @pangeh ✍
╰─═ঊঈ🌷 ঊঈ═─╯
🍃🌺🌻
🌸
کانال پەنجە پەنجەڴەل
#🌙🌙رمضان مبارک🌙🌙 | 29 | 1 | Loading... |
28 🎙 نشید زیبا و حزین
😔ای رمضان الوداع🌙
🔹 زبان کوردی | 21 | 4 | Loading... |
29 ✨﷽✨
🥀🌷سرود ئەی مانگی خێرو رەحمەت ئەی ره مه زان الوداع🌷🥀
🌴 💞💞🌴
❣⚡️به زبـان کــۆردی⚡️❣
᷂اللَّهُــمَّ ᷂صَلِّ ᷂وَسَـــلِّمْ ᷂وَبَارِک ᷂على ᷂نَبِيِّنَـــا ᷂مُحمَّدﷺ🌿.
🎈 بۆ منداڵان🎈 بۆ مناڵان، 🎈
@Mendalann
https://t.me/mendalann | 21 | 3 | Loading... |
30 .
خوات لەگەڵ مانگی خۆش نەوا
چ زوو ویداعت لێکردین
نامەی غوفرانت ھەڵگرتین
خوات لەگەڵ وەرزی ژیانەوە
وەرزی دوعا و پاڕانەوە
خوات لەگەڵ مانگی ئەحیابوون
مانگی بەرەو بەرزایی چوون
وانەی سەبرت پێ فێرکردین
بەرەو لوتکەی تەقوات بردین
تۆ ڕۆیشتی و بەجێت ھێشتین
ئاوی ڕەییانت پێ چێشتین
خوات لەگەڵ ئەی مانگی قەدر
مانگی تەراویح و نەسر...
🍂
.
الوداع... الوداع يا شهر رمضان! الوداع .. 🌹 | 24 | 1 | Loading... |
31 🌸نزا و پاڕانەوە🌻
مامۆستا: عەبدوڵڵا ئەحمەدیان | 22 | 3 | Loading... |
32 🌻نزا و پاڕانەوە🌸
ڕێزدار: مامۆستا عەبدوڵڵا ئەحمەدیان. | 25 | 2 | Loading... |
33 🌻نزا و پاڕانەوە🤲🌸🤲
مامۆستا: ڕەسووڵ ڕەش ئەحمەدی(هەڵوەدا) | 19 | 5 | Loading... |
34 کتێبی فەرهەنگی حوجره، بەرهەمی لێکۆڵینەوەی محەممەد ئەحمەدیان، فەرهەنگنووس و مێژوونووسی مەهابادی چاپ و بڵاو کرایەوە.
ئەم کتێبە لە ٣٦١ لاپەڕە و لە کواڵیتەیەکی بەرزدا لە لایەن بڵاوگەی خانی کاری چاپ و بڵاوکردنەوەی بۆ کراوە.
فەرهەنگی حوجرە وەک یەکەمین فەرهەنگی کوردی سەبارەت به زاراوەکانی حوجرە دێتە ئەژمار و ئەم ٣ بەشە لەخۆ دەگرێ:
1)بەشی یەکەم؛ ئەو بەشە لە ڕاستیدا تیئۆری و بنەمای شێوازناسانەی 2 بەشەکەی دوایی لە ئەژمار دێ. لەو بەشەدا لایەنی مەعریفی و ئانتڕۆپۆلۆژیکی و ڕووناکبیری و کەلتووریی گوتار و هزری حوجرەیی شی کراوەتەوە.
2)بەشی دووهەم؛ فەرهەنگی زاراوەکانی حوجرە لە کوردستان. لەم بەشەدا زاراوەکانی باو لە نێو هەڵسوکەوت و ژیان و ژینگەی حوجرە، بەوردی و بەچەشنێکی بەڵگەمەند و شیکارانە لێکدراوەتەوە؛
3)بەشی سێهەم؛ فەرهەنگی کتێبە دەرسییەکانی نێو حوجرەکان. لەم بەشەدا بە چەشنێکی چڕوپڕ و شیکارانە و زانستی، تێکڕای کتێبە دەرسییەکانی حوجرە و بابەتەکانیان، زۆر شارەزایانە و وردبینانە ناسێندراوە و ژیاننامەی نووسەرانی کتێبە دەرسییەکانیش، هاوپێچ کراوە.
به نقل از کانال هاژه | 38 | 1 | Loading... |
35 Media files | 1 384 | 6 | Loading... |
Repost from N/a
🔳 خولی نوێی فێرکاریی ڕێزمانی کوردی لە کۆڕی فێرگەی زمانی کوردیی هێما بەڕێوە دەچێت.
⚪️ هەموو حەفتەیەک، چوارشەممە، کاتژمێر ١٠:١٥ شەو.
❤️ ئایدیی کۆڕ: @korifergeyhema
Repost from شێعر و نووسراوە🌷
Photo unavailableShow in Telegram
#قازی_محەممەد
ئێستا کە بڕیارە من لە سێدارە بدرێم،
بە خاتری ئەو سۆز و بەڵێنەیە کە
من بە میللەتەکەمم داوە.
بڕیارم داوە لەگەڵ گەلەکمدا
بژیم و بۆ ئەوان بمرم.
ئیتر چۆن بەڵێنی خۆم و
سوێندێک کە خواردومە بیشکێنم!
ئەگەر خوای گەورە ئەو شێوە مەرگەم
بە خۆ بەهیلاکدان دانەنێ،
نا پەشیمان نیم،
چونکە بەڵێنم بە میللەتی کورد دابوو
لەگەڵیان بژیم و لە پێناویاندا بمرم!
ئەگەر من ڕۆیبام و ئەمنیان نەکەوتایە دەست،
کەسانی زۆرتان لە خەڵکی مەهاباد و
میللەتی کورد بە تۆڵەی من دەکوشت،
جا بۆیە خۆشحاڵم بەوەی
یەکەم کار من بێتاوان دەکوژرێم و دووەمیش
بە بەڵێنی خۆم وەفام کرد و هیوادارم
ڕوسوری دنیا و قیامەت بم
لە لای خودا و لە لای میللەتەکەی خۆم...!
✍#پێشەوا_قازی_محەممەد
@sher_nusrava
متخصری در بارۀ خان احمدخان اردلان (با این توضیح که کی.بورد سیستم به درستی نیم اسپیس را اجرا نمی کند لذ برای اغلاط نگارشی معذور هستیم. بعد از دوره تیموری دو طایفۀ قراقوینلو و آق قوینلو ترکمنی قدرت به قدرت رسیدند. خلأ قدرت و نبود یک حکومت مرکزی در ایران و آنتاتولی از دلایل و عوامل زمینه ساز ظهور یک حکومت کًردی در یک بخش از کُردستان بود که با نام «اردلان» شناخته شده است. بر اساس متون آشوری و جایابی پژوهشگران حوزه های باستان شناسی و تاریخ، پادشاهای «آلابریا» در 700 قبل از میلاد تقریبا با منطقۀ اردلان منطبق است. سالنامه های شلمنصر سوم و سارگن دوم از شهر پر از برج و باروی «پدیرا» یاد کرده اند، زمانی که سارگن دوم برای گرفتن خراج وارد پدیرا میشود دروازه کاخ شاه با روکش طلا اورا متحیر و شگفت زده میکند. بر اساس کتاب شرف نامه تشکیل امارت اردلان به بابااردلان نامی نسبت داده میشود که از نبیرۀ احمد بن مروان بوده است؛ بنی مروانیان در قرن پنج میلادی با مرکزیت آمد حکومتی وسیع قدرتمند و باثبات تشکیل داده بودند که به گفته مورخان با امنیتی که مروانیان برقرار کرده بودند، آهو و گرگ در کنار هم بر رسر یک چشمه آب مینوشیدند. بعد از بابا اردلان در حدود قرن دهم و یازدهم حکومت اردلان به هلوحان میرسد. در این مقطع زمانی دولتهای عثمانی و صفوی تازه ظهور کرده بودند. بر اساس شواهد از جمله با استناد به کتاب شرف نامه، امارت اردلان در زمان هلوخان با توجه به شرایط و اضاع عثمانی و صفوی تحت سلطه هیچکدام از آن دو دولت قرار نداشت. بعد از هلوخان حکومت به فرزند او «خان احمدخان» رسید. در اینجا تاریخنگاران وابسته به خانهای اردلان در دورۀ قاجار با مرکزیت شهر سنندج، در کتابهای تاریخی خود داستان هایی دروغین را پدید آوردند. از جمله این مطالب دروغین به این چند مطلب اشاره میکنیم: یکم: خان احمدخان به دعوت شاه عباس یکم به اصفهان رفته و شاه عباس خواهر خود با نام «سیده بیکم- زرکلاه» را به عقد او درآورده، به کُردستان برگشته پدر خود را کتف بسته به اصفهان میفرستد و خود حکومت اردلان را به دست میگیرد، به عنوان فرماندۀ صفوی با فرمان شاه بغداد را تصرف میکند. فرزندش با نام سرخاب را به عنوان گروگان به دربار شاه در اصفهان میفرستد بعدا به فرمان شاه صغی کور شده و خان احمد سر به شورش مینهد. همسرش با مطربی به نام یوسف رابطه برقرار میکند و به خان اردلان خیانت میکند . برای روشن شدن موضوع و پی بردن به بی پایه و اساس بودن این داستان دروغین؛ اولا سلطان محمد خدابنده پدر شاه عباس یکم دختری با نام سیده بیگم با شهرت زرکلاه نداشته، پس شاه عباس خواهری با این نام نداشته که به عقد خان احمدخان دربیارد و داستان رابطۀ همسر خان احمدخان با یوسف مطرب و فرزند پسری از خان احمدخان با نام سرخاب نیز دروغ و ساختگی است. دوم؛ سردار و فرمانده صفوی که به فرمان شاه عباس بغداد را تصرف کرد، قرچغای خان بود نه خان احمدخان اردلان و رفتن خان احمدخان به اصفهان وانتصاب خان احمدخان به عنوان والی کردستان و خیانت او به پدرش دروغی بیش نیست که سرچشمۀ آن به تاریخنگاری با نام قاضی شریف اردلان برمیگردد از کتابی با نام زبده التواریخ که بعد از او تاریخنگارانی دیگر مانند عبدالقادربن رستم بابانی و مستوره اردلان و ... آن را تکرار کردند. امید است که کسانی که خود را پژوهشگر تاریخ میدانند حداقل زحمت یک تفحص و جستجو در منابع و کتب را به خود بدهند و با آب و تاب این تحاریف داستانهای دروغین را بازگو نکنند و آب به آسیاب کسانی نریزند که شدیدا علاقه مند به این اباطیل میباشند.
Repost from N/a
بۆ یهکهم جار مامۆستا مودهڕس له کتێبی بنهماڵهی زانیاران له شرۆڤهی ژیانی "شێخ مستهفا تهخته" ڕایگهیاند که دیوانی شیعری شێخی لهبهردهستدایه که له ڕووی کهشکۆڵی مهمحموود پاشای جاف ڕوونووسیان کردووه. دوایی چهند ساڵ چاوهڕوانی وێنهی ههڵگیراوی دهستنووسی ئهم کهشکۆڵه له لایهن بنکهی ژین له سلێمانی بڵاو کرایهوه.ئاکامی سرنجدانی ئێمه له ئهم کهشکۆڵه ئهمهیه ئهو بەشه له پهڕاوێزی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جاف له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ که به سهرنووسی
"من کلام شێخ مصطفی"
هاتووه به ئهم هۆکارانهی خوارهوه که دهستنیشانمان کردووه شیعری شێخ مصطفی تهخته نیین؛
۱ـ نه له سهرنووس و نه له دواهاتی شیعرهکان ئاماژه به ناوی "تهخته" نهکراوه
۲ـ هیچ دیارده و نیشانهیک که نیشانی بدات ئهم شێخ مستهفا که ناوی له سهرهتا و دواهاتی شیعرهکاندا هاتووه، شێخ مستهفا تهختهیه له ئهم بهشه له کهشکۆڵهکهدا نییه
۳ـ به پێی بنهماکانی زمانناسی؛ وشهناسی، دهنگناسی و ڕێزمان بهتایبهت "ئارکائیک" له زمان، ئهم شیعرانه هیچ تایبهتمهندیکی زمانیی سهدهی ده ههتا یازدهی کۆچی، واتا سهردهمی ژیانی شێخ مستهفا تهخته، له پێکهاتهی شیعرهکاندا نییه و تایبهتمهندی زمانی سهدهی ۱۳ کوچییان ههیه وهکوو زمانی شیعریی مهولهوی تاوهگۆزی و شاعیرانی دیکهی سهدهی ۱۳ و ۱۴ـی کۆچی مانگی
۴ـ بهپێی بنهمای شێواز ناسی، شێوازی شیعری ئهم شیعرانه، شێوازی شیعری مهولهوییه و بهشێوهیکی دیار و ڕوون ئهم شاعیره شۆنکهوتووی شێوازی شیعری مهولهوی بووه، له ههموو بوارێکهوه وهکوو؛ ڕستهسازی له میسرهع، شێوهی دهربڕین، ئاههنگ، و ڕازاندنهوه ئهدهبییهکان، بهتایبهت وێناکردن.
۵ـ دیاره شاعیری ئهم شیعرانه بهڕوونی لاسایی شیوهی وتن و شێوازی شیعری "سهید عهبدولحهکیم مههجووری" کردووهتهوه، بهجۆرێک که ههندێ جار ڕسته و وشهکانی مههجووری دووپات کردووهتهوه
۶ـ ههندێ وشه و ناو له شیعرهکانی ئهم شێخ مستهفا هاتووه که له سهدهکانی دوایی شێخ مستهفا تهخته بهدی هاتوون
بۆ وێنه " دووربین" له شیعری ئهم شاعیرهدا هاتووه له کاتێکدا که دووربین نیوهی دووهمی سهدهی ۱۸ـی زایینی له ئهورووپا بهدی هات و له ساڵهکانی سهردهمی قاجار تاکوتراک هاتووته ئێران
بۆیه له سهدهی ۱۰ ههتا ۱۱ دوورێن ههبوونی نهبووه تا خهڵکی کوردستان بیناسن و شێخی تهخته ئاماژهی پێیبکات!
۷ـ له زانشتی نوسخهناسیدا تهنیا لە ڕووی یەک نوسخه ناساندنی بهرههمێک بهناوی کهسێکهوه زانستانه نییه و نوسخهی "منحصر به فرد"ـیش تایبهتمهندییهکانی خۆی ههیه که ئهم شیعرانه له کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا نیانه
۸ـ بۆیه ئاکامی تهواوی دیاردهکان ئهمهیه که ئهم شیعرانه بهههڵه بهناوی "دیوانی شیعری شێخ مستهفا" له کهشکۆڵی جافدا هاتوون، شیعری "شێخ مستهفا تهخته" نیین و دیار نییه ئهم "شێخ مستهفا" کێ بووه و خهڵکی چه شوێنێک بووه.
۹ـ بڕوای ئێمه ئهوهیه که له ڕووی تهواوی دیاردهکانی زمانناسی، شێوازناسی شیعر و زۆر دیاردهی تر، ئهم شێخ مستهفایه که شیعری له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ـی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا هاتووه، له سهدهی ۱۳ـی کۆچی مانگیدا لهژیاندا بووه. وێنە بۆ ئەم جۆرە کارە نازانستانە بۆ مێژووی ئەدەبی کوردی زۆرن و ڕەوتی توێژینەوەی میژووی ئەدەبی کوردی لاواز و نەخۆش کەوتووە! رەستگار ڕەزاقولی
Repost from N/a
بۆ یهکهم جار مامۆستا مودهڕس له کتێبی بنهماڵهی زانیاران له شرۆڤهی ژیانی "شێخ مستهفا تهخته" ڕایگهیاند که دیوانی شیعری شێخی لهبهردهستدایه که له ڕووی کهشکۆڵی مهمحموود پاشای جاف ڕوونووسیان کردووه. دوایی چهند ساڵ چاوهڕوانی وێنهی ههڵگیراوی دهستنووسی ئهم کهشکۆڵه له لایهن بنکهی ژین له سلێمانی بڵاو کرایهوه.ئاکامی سرنجدانی ئێمه له ئهم کهشکۆڵه ئهمهیه ئهو بەشه له پهڕاوێزی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جاف له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ که به سهرنووسی
"من کلام شێخ مصطفی"
هاتووه به ئهم هۆکارانهی خوارهوه که دهستنیشانمان کردووه شیعری شێخ مصطفی تهخته نیین؛
۱ـ نه له سهرنووس و نه له دواهاتی شیعرهکان ئاماژه به ناوی "تهخته" نهکراوه
۲ـ هیچ دیارده و نیشانهیک که نیشانی بدات ئهم شێخ مستهفا که ناوی له سهرهتا و دواهاتی شیعرهکاندا هاتووه، شێخ مستهفا تهختهیه له ئهم بهشه له کهشکۆڵهکهدا نییه
۳ـ به پێی بنهماکانی زمانناسی؛ وشهناسی، دهنگناسی و ڕێزمان بهتایبهت "ئارکائیک" له زمان، ئهم شیعرانه هیچ تایبهتمهندیکی زمانیی سهدهی ده ههتا یازدهی کۆچی، واتا سهردهمی ژیانی شێخ مستهفا تهخته، له پێکهاتهی شیعرهکاندا نییه و تایبهتمهندی زمانی سهدهی ۱۳ کوچییان ههیه وهکوو زمانی شیعریی مهولهوی تاوهگۆزی و شاعیرانی دیکهی سهدهی ۱۳ و ۱۴ـی کۆچی مانگی
۴ـ بهپێی بنهمای شێواز ناسی، شێوازی شیعری ئهم شیعرانه، شێوازی شیعری مهولهوییه و بهشێوهیکی دیار و ڕوون ئهم شاعیره شۆنکهوتووی شێوازی شیعری مهولهوی بووه، له ههموو بوارێکهوه وهکوو؛ ڕستهسازی له میسرهع، شێوهی دهربڕین، ئاههنگ، و ڕازاندنهوه ئهدهبییهکان، بهتایبهت وێناکردن.
۵ـ دیاره شاعیری ئهم شیعرانه بهڕوونی لاسایی شیوهی وتن و شێوازی شیعری "سهید عهبدولحهکیم مههجووری" کردووهتهوه، بهجۆرێک که ههندێ جار ڕسته و وشهکانی مههجووری دووپات کردووهتهوه
۶ـ ههندێ وشه و ناو له شیعرهکانی ئهم شێخ مستهفا هاتووه که له سهدهکانی دوایی شێخ مستهفا تهخته بهدی هاتوون
بۆ وێنه " دووربین" له شیعری ئهم شاعیرهدا هاتووه له کاتێکدا که دووربین نیوهی دووهمی سهدهی ۱۸ـی زایینی له ئهورووپا بهدی هات و له ساڵهکانی سهردهمی قاجار تاکوتراک هاتووته ئێران
بۆیه له سهدهی ۱۰ ههتا ۱۱ دوورێن ههبوونی نهبووه تا خهڵکی کوردستان بیناسن و شێخی تهخته ئاماژهی پێیبکات!
۷ـ له زانشتی نوسخهناسیدا تهنیا لە ڕووی یەک نوسخه ناساندنی بهرههمێک بهناوی کهسێکهوه زانستانه نییه و نوسخهی "منحصر به فرد"ـیش تایبهتمهندییهکانی خۆی ههیه که ئهم شیعرانه له کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا نیانه
۸ـ بۆیه ئاکامی تهواوی دیاردهکان ئهمهیه که ئهم شیعرانه بهههڵه بهناوی "دیوانی شیعری شێخ مستهفا" له کهشکۆڵی جافدا هاتوون، شیعری "شێخ مستهفا تهخته" نیین و دیار نییه ئهم "شێخ مستهفا" کێ بووه و خهڵکی چه شوێنێک بووه.
۹ـ بڕوای ئێمه ئهوهیه که له ڕووی تهواوی دیاردهکانی زمانناسی، شێوازناسی شیعر و زۆر دیاردهی تر، ئهم شێخ مستهفایه که شیعری له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ـی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا هاتووه، له سهدهی ۱۳ـی کۆچی مانگیدا لهژیاندا بووه. وێنە بۆ ئەم جۆرە کارە نازانستانە بۆ مێژووی ئەدەبی کوردی زۆرن و ڕەوتی توێژینەوەی میژووی ئەدەبی کوردی لاواز و نەخۆش کەوتووە!
Repost from N/a
بۆ یهکهم جار مامۆستا مودهڕس له کتێبی بنهماڵهی زانیاران له شرۆڤهی ژیانی "شێخ مستهفا تهخته" ڕایگهیاند که دیوانی شیعری شێخی لهبهردهستدایه که له ڕووی کهشکۆڵی مهمحموود پاشای جاف ڕوونووسیان کردووه. دوایی چهند ساڵ چاوهڕوانی وێنهی ههڵگیراوی دهستنووسی ئهم کهشکۆڵه له لایهن بنکهی ژین له سلێمانی بڵاو کرایهوه.ئاکامی سرنجدانی ئێمه له ئهم کهشکۆڵه ئهمهیه ئهو بشه له پهڕاوێزی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جاف له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ که به سهرنووسی
"من کلام شێخ مصطفی"
هاتووه به ئهم هۆکارانهی خوارهوه که دهستنیشانمان کردووه شیعری شێخ مصطفی تهخته نیین؛
۱ـ نه له سهرنووس و نه له دواهاتی شیعرهکان ئاماژه به ناوی "تهخته" نهکراوه
۲ـ هیچ دیارده و نیشانهیک که نیشانی بدات ئهم شێخ مستهفا که ناوی له سهرهتا و دواهاتی شیعرهکاندا هاتووه، شێخ مستهفا تهختهیه له ئهم بهشه له کهشکۆڵهکهدا نییه
۳ـ به پێی بنهماکانی زمانناسی؛ وشهناسی، دهنگناسی و ڕێزمان بهتایبهت "ئارکائیک" له زمان، ئهم شیعرانه هیچ تایبهتمهندیکی زمانیی سهدهی ده ههتا یازدهی کۆچی، واتا سهردهمی ژیانی شێخ مستهفا تهخته، له پێکهاتهی شیعرهکاندا نییه و تایبهتمهندی زمانی سهدهی ۱۳ کوچییان ههیه وهکوو زمانی شیعریی مهولهوی تاوهگۆزی و شاعیرانی دیکهی سهدهی ۱۳ و ۱۴ـی کۆچی مانگی
۴ـ بهپێی بنهمای شێواز ناسی، شێوازی شیعری ئهم شیعرانه، شێوازی شیعری مهولهوییه و بهشێوهیکی دیار و ڕوون ئهم شاعیره شۆنکهوتووی شێوازی شیعری مهولهوی بووه، له ههموو بوارێکهوه وهکوو؛ ڕستهسازی له میسرهع، شێوهی دهربڕین، ئاههنگ، و ڕازاندنهوه ئهدهبییهکان، بهتایبهت وێناکردن.
۵ـ دیاره شاعیری ئهم شیعرانه بهڕوونی لاسایی شیوهی وتن و شێوازی شیعری "سهید عهبدولحهکیم مههجووری" کردووهتهوه، بهجۆرێک که ههندێ جار ڕسته و وشهکانی مههجووری دووپات کردووهتهوه
۶ـ ههندێ وشه و ناو له شیعرهکانی ئهم شێخ مستهفا هاتووه که له سهدهکانی دوایی شێخ مستهفا تهخته بهدی هاتوون
بۆ وێنه " دووربین" له شیعری ئهم شاعیرهدا هاتووه له کاتێکدا که دووربین نیوهی دووهمی سهدهی ۱۸ـی زایینی له ئهورووپا بهدی هات و له ساڵهکانی سهردهمی قاجار تاکوتراک هاتووته ئێران
بۆیه له سهدهی ۱۰ ههتا ۱۱ دوورێن ههبوونی نهبووه تا خهڵکی کوردستان بیناسن و شێخی تهخته ئاماژهی پێیبکات!
۷ـ له زانشتی نوسخهناسیدا تهنیا لە ڕووی یەک نوسخه ناساندنی بهرههمێک بهناوی کهسێکهوه زانستانه نییه و نوسخهی "منحصر به فرد"ـیش تایبهتمهندییهکانی خۆی ههیه که ئهم شیعرانه له کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا نیانه
۸ـ بۆیه ئاکامی تهواوی دیاردهکان ئهمهیه که ئهم شیعرانه بهههڵه بهناوی "دیوانی شیعری شێخ مستهفا" له کهشکۆڵی جافدا هاتوون، شیعری "شێخ مستهفا تهخته" نیین و دیار نییه ئهم "شێخ مستهفا" کێ بووه و خهڵکی چه شوێنێک بووه.
۹ـ بڕوای ئێمه ئهوهیه که له ڕووی تهواوی دیاردهکانی زمانناسی، شێوازناسی شیعر و زۆر دیاردهی تر، ئهم شێخ مستهفایه که شیعری له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ـی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا هاتووه، له سهدهی ۱۳ـی کۆچی مانگیدا لهژیاندا بووه. وێنە بۆ ئەم جۆرە کارە نازانستانە بۆ مێژووی ئەدەبی کوردی زۆرن و ڕەوتی توێژینەوەی میژووی ئەدەبی کوردی لاواز و نەخۆش کەوتووە!
بۆ یهکهم جار مامۆستا مودهڕس له کتێبی بنهماڵهی زانیاران له شرۆڤهی ژیانی "شێخ مستهفا تهخته" ڕایگهناند که دیوانی شیعری شێخی لهبهردهستدایه که له ڕووی کهشکۆڵی مهمحموود پاشای جاف ڕوونووسیان کردووه. دوایی چهند ساڵ چاوهڕوانی وێنهی ههڵگیراوی دهستنووسی ئهم کهشکۆڵه له لایهن بنکهی ژین له سلێمانی بڵاو کرایهوه.ئاکامی سرنجدانی ئێمه له ئهم کهشکۆڵه ئهمهیه ئهو بشه له پهڕاوێزی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جاف له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ که به سهرنووسی
"من کلام شێخ مصطفی"
هاتووه به ئهم هۆکارانهی خوارهوه که دهستنیشانمان کردووه شیعری شێخ مصطفی تهخته نیین؛
۱ـ نه له سهرنووس و نه له دواهاتی شیعرهکان ئاماژه به ناوی "تهخته" نهکراوه
۲ـ هیچ دیارده و نیشانهیک که نیشانی بدات ئهم شێخ مستهفا که ناوی له سهرهتا و دواهاتی شیعرهکاندا هاتووه، شێخ مستهفا تهختهیه له ئهم بهشه له کهشکۆڵهکهدا نییه
۳ـ به پێی بنهماکانی زمانناسی؛ وشهناسی، دهنگناسی و ڕێزمان بهتایبهت "ئارکائیک" له زمان، ئهم شیعرانه هیچ تایبهتمهندیکی زمانیی سهدهی ده ههتا یازدهی کۆچی، واتا سهردهمی ژیانی شێخ مستهفا تهخته، له پێکهاتهی شیعرهکاندا نییه و تایبهتمهندی زمانی سهدهی ۱۳ کوچییان ههیه وهکوو زمانی شیعریی مهولهوی تاوهگۆزی و شاعیرانی دیکهی سهدهی ۱۳ و ۱۴ـی کۆچی مانگی
۴ـ بهپێی بنهمای شێواز ناسی، شێوازی شیعری ئهم شیعرانه، شێوازی شیعری مهولهوییه و بهشێوهیکی دیار و ڕوون ئهم شاعیره شۆنکهوتووی شێوازی شیعری مهولهوی بووه، له ههموو بوارێکهوه وهکوو؛ ڕستهسازی له میسرهع، شێوهی دهربڕین، ئاههنگ، و ڕازاندنهوه ئهدهبییهکان، بهتایبهت وێناکردن.
۵ـ دیاره شاعیری ئهم شیعرانه بهڕوونی لاسایی شیوهی وتن و شێوازی شیعری "سهید عهبدولحهکیم مههجووری" کردووهتهوه، بهجۆرێک که ههندێ جار ڕسته و وشهکانی مههجووری دووپات کردووهتهوه
۶ـ ههندێ وشه و ناو له شیعرهکانی ئهم شێخ مستهفا هاتووه که له سهدهکانی دوایی شێخ مستهفا تهخته بهدی هاتوون
بۆ وێنه " دووربین" له شیعری ئهم شاعیرهدا هاتووه له کاتێکدا که دووربین نیوهی دووهمی سهدهی ۱۸ـی زایینی له ئهورووپا بهدی هات و له ساڵهکانی سهردهمی قاجار تاکوتراک هاتووته ئێران
بۆیه له سهدهی ۱۰ ههتا ۱۱ دوورێن ههبوونی نهبووه تا خهڵکی کوردستان بیناسن و شێخی تهخته ئاماژهی پێیبکات!
۷ـ له زانشتی نوسخهناسیدا تهنیا لە ڕووی یەک نوسخه ناساندنی بهرههمێک بهناوی کهسێکهوه زانستانه نییه و نوسخهی "منحصر به فرد"ـیش تایبهتمهندییهکانی خۆی ههیه که ئهم شیعرانه له کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا نیانه
۸ـ بۆیه ئاکامی تهواوی دیاردهکان ئهمهیه که ئهم شیعرانه بهههڵه بهناوی "دیوانی شیعری شێخ مستهفا" له کهشکۆڵی جافدا هاتوون، شیعری "شێخ مستهفا تهخته" نیین و دیار نییه ئهم "شێخ مستهفا" کێ بووه و خهڵکی چه شوێنێک بووه.
۹ـ بڕوای ئێمه ئهوهیه که له ڕووی تهواوی دیاردهکانی زمانناسی، شێوازناسی شیعر و زۆر دیاردهی تر، ئهم شێخ مستهفایه که شیعری له لاپهڕهی ۱ ههتا ۵۸ـی کهشکۆڵی مهحموود پاشا جافدا هاتووه، له سهدهی ۱۳ـی کۆچی مانگیدا لهژیاندا بووه. وێنە بۆ ئەم جۆرە کارە نازانستانە بۆ مێژووی ئەدەبی کوردی زۆرن و ڕەوتی توێژینەوەی میژووی ئەدەبی کوردی لاواز و نەخۆش کەوتووە!
Repost from کاناڵ کتێب
Show all...چند نکته در خصوص "سومریان" برگرفته از منابع معتبر علمی :
...گرچه دانش وآگاهی کنونی ما در باره سومریان نمیتواند مسئله زبانشناسی قومی و موطن اولیه این مردمان را به طور قطع حل کند، با این حار شواهدی وجود دارد که بر مبنای آن چنین فرض کنیم که سومریان بومی نواحیای که در دوره تاریخی مشخص در آنجا استقرار داشتند، نبوده و ظاهرا از شرق به میان رودان کوچ کردهاند.
اما بعید است که بتوان موطن اولیه آنها را در فلات ایران یافت، زیرا برای چنین استنتاجی هیچگونه مبنایی در دست نداریم. میتوان تنها این احتمال را داد که سومریان در مسیر کوچ خود به سمت غرب، یعنی به میان رودان، از برخی نواحی فلات ایران عبور کرده و در برخی نقاط آثاری از خود برجای گذاشتهاند.
کاوشهای به عمل آمده در آنائو، نزدیک عشقآباد(جمهوری ترکمنستان)، نیز ظاهرا موید خاستگاه شرقی سومریان است. اگرچه فرهنگ آنائو ازبرخی جنبههای معین همراستا با فرهنگ سومر است، اما این امر به هیچ روی به ما اجازه نمیدهد فرهنگی خاص تحت عنوان، به اصطلاح، آنائو- سوزیانی بسازیم که صاحبان آن احتمالا قبایل ترک زبان، از آن جمله سومریان بودهاند. چنین استنتاجی تنها آب به آسیاب پانترکیستها میریزد که وجود یک "نژاد ترک" اولیه باستانی ساکن در مناطق وسیع را بدیهی شمرده، ویژگیهای فرهنگهای محلی را نفی کرده و همه را دارای یک ریشع و اغلب به همین علت بیشخصیت و بیشکل میدانند.
اما راجع به خود زبان سومری میتوان گفت که تلاشهای متعدد برای بافتن رابطه آن با زبانهای قغقازی و نیز زبانهای آسیای مقدم حاصلی نداشته است. ور بهترین حالت میتوان عناصر اندکی درشباهت این زبانها یافت. بر اساس آنچه گفته شد، نمیتوانیم زبان سومری را جزء گروه زبانهای پیشگفته محسوب کنیم، هرچند که وجود رابطههای خاص بین آنها را نیز نمیتوانیم نفی کنیم. بنابراین زبان سومری هنوز ازنظر خویشاوندی ژنتیکی از دیگر زبانهای پیشگفته مجزا باقی میماند. (پادشاهی ماد، اقرار علییف: ۸۴-۸۷)
در عین حال لازم است خاطرنشان کنیم که نباید رشد وتعاای فرهنگی خیرتانگیز و فراگیر منطقه سامرا و آراپچای تا تپه گَوره و تل خلف را که مقدم بر سومر، در پایان عصر نوسنگی روی داده بود از نظر دور بداریم. (علییف: ۲۰۸)
مناطق جنوبی بینالنهرین ( منتهیالیه جنوب بغداد و شمال بصره) از دشتهای رسوبی و مسطح بین دو رودخانه دجله و فرات تشکیل شده است. بین النهرین جنوبی از کانونهای اصلی تمدن بشری است که در حال حاضر در مرکز تقاطع دو رودخانه دجله و فرات با پیچ و خمهای متفاوت، زمینهای کشاورزی، باتلاقها و تودههای سنگ و شن ساحلی قرار گرفته است. بر اساس شواهد باستانشناسی، شواهد و بقایای "تمدن سومر" در قسمتهای حنوبی دشت و آکاد در شمال آن یافت شده است.
(باستانشناسی پیش از تاریخ بینالنهرین، حسن طلایی: ۳۳)
در حدود ۳۰۰۰ ق.م. در مکان مقدس اینانا ، ((بانوی آسمان)) سومریها، در اروک( واقع در شمال غرب شهر بصره؛ کناره شرقی جنوبیترین شاخه رودخانه فرات)
(وارکای جدید) ، مجموعه ساختمانهایی برپا شد که اگر در وضعیت بهتری باقی میماند، حتی امروز نیز در زمره باشوهترین و جالبترین آثار معماری محسوب میشد.
(هنر بینالنهرین باستان، آنتون مورگارت: ۵)
... حتی طرفداران دوآتشه مهاجرت، چون کونیگ نیز نمیتوانند این حقایق را نادیده بگیرند اما به هر حال در نطر کونیگ و دانشمندان بورژوای سلف او چون پراشک، نقطه آغاز تاریخ ماد همان تئوری کذایی و تکراری مهاجرت است که عمدتا بر پایههای فرمالیسم، ایدهآلیسم و نظرات و عقاید مرده و متافیزیکی بنا شده است. انکار منابع قومی و زبانی بومی، بهویژه از سوی پراشک، تا حدی اوج گرفته بود که بهصورت یک اصل در آمده بود: مادها به هر حال ایرانی هستند. این محققانِ مبتلا به هند و اروپاگرایی، در مادهای مهاجر فقط و فقط "آریاییان" را میدیدند. آنها تاریخ ماد را منحصر به قومی هند و اروپایی ویدانستند و وجود تودههای قومی بومی قدرتمند در این سرزمین را کاملا نادیده میکرفتند. اکثریت قریب به اتفاق دانشمندان بورژوا به تاریخ ماد از نقطه نظر آغاز تاریخ "آریایی" علاقهمندند، در حالی که اهمیت آن از هر لحاظ بیدلیل بزرگنمایی شده است. عناصر هند و اروپایی در آثار این محققان به هر صورت ممکن حتی به مناطقی که آنها واقعا حضور نداشتند، سرایت داده شدهاند.
این دانشمندان با توقف بر نقطه ورود مادها و اعلام اینکه آنها قطعا مهاجر و غیر بومی و ایرانی زبان بودهاند، مادها را به گونهای تصنعی از اقوام کاسپی محلی جدا کردند و تاریخ اقوام وحشی کوچنشین ایرانی زبان را که حدود قرون نهم وهشتم پ.م. به ماد هجوم آوردند، جایگیزن تاریخ ماد کردند. دانشمندان مذکور بدین وسیله تعمدا تاریخ اقوام یا حتی تمامی گروههای بزرگ اقوام ساکن در فلات ایران باستان را که در حقیقت از محل سکونت خود به هیچ جایی کوچ نکرده و در سرزمین آبا و اجدادی خود به زندگی پرداختهاند، جعل کردهاند. با اطمینان میتوانیم بگوئیم که ما هیچگونه اطلاعات و شواهدی دال بر اینکه اقوام ماد غیربومی و مهاجر بودهاند، در دست نداریم. به نظر ما فقط میتوانیم از ورود برخی اقوام ایرانیزبان به سرزمین ماد که بعدها جزئی از آن شناخته شدند، صحبت به میان آوریم. اما این بههیچ وجه تمام ماجرا نیست.
بیتردید در تاریخ ماد، چه در قرون نهم ئ هشتم پ.م. ( یعنی دوره، ورود اقوام ایرانیزبان به این سرزمبن) و چه پیش از آن، باید دو عنصر قومی را از یکدیگر تفکیک کنیم: اول، عنصر قومی بومی، یعنی خود مادها ( اقوامی که با نامهای Matâi, Madâi یا Âmadâi شناخته شدهاند) و اقوام و گروههای قومی خویشاوند آنها؛ دوم، اقوام مهاجر ایرانیزبان.
(پادشاهی ماد، اقرار علییف: ۱۲۱-۱۲۲)