Биики халандаар 📆

  Эн ханна бааргыный, Тапталым сулуһа, Мин күнүм чаҕыла, Мин түүнүм күнүһэ? – Арбита (маны баттаан, эбии аах)

От ыйын 13 күнүгэр туох буолбут эбитий? 🏳️ Айыы итэҕэлигэр Дьылҕа үрүҥ суруга суруллар күнэ. 🔸 АХШ, Теннеси штаат — Натан Форрест күнэ. 🔸 Венгрия — "Оҕус хаанын"  бэстибээлэ[1] 🔸 Казахстаан — Дойду куттала суох буолуутун уорганнарын үлэһиттэрин күнэ. 🔸 Монголия — Үс күннээх Наадам (Оонньуу) бүтэһик күнэ. Күрэхтэһиигэ үс үгэс буолбут көрүҥ киирэр: тустуу, ат сүүрдүүтэ уонна оҕунан ытыы. Дьахталлар ат сүүрдүүтүгэр уонна оҕунан ытыыга күрэхтэһэллэр. 🔸 Черногория — Судаарыстыбаннас күнэ. 1941 сыллаахха буолбут өрө турууга сыһыаннаах. 🔸 Япония — Обон (дьоп. お盆?) эбэтэр Бон (дьоп. 盆?), өлбүттэри ахтан ааһар күн (от ыйын 16 диэри). Буддистар бу үс күн тухары өлбүттэр дьиэлэригэр таарыйан ааһаллар диэн итэҕэйэллэр. Бон одори диэн үҥкүү сиэрэ-туома толоруллар. 🔹 1728 — Витус Беринг  Камчаатка кытылыттан хоту устан кэлин Бастакы Камчаатка эспэдииссийэтэ диэн ааттаммыт айанын сүрүн устуутун саҕалаабыт. Бу айан кэмигэр Азияны уонна Американы араарар байҕал силбэһиитинэн устан Чукотка байҕалыгар тиийбит, Америка кытылын көрбөтөх да буоллар, Азия Американы кытта холбоспотун быһаарбыт. Бу ситиһиитин кэлин улуу айанньыт Джеймс Кук  сыаналаан, силбэһиини Беринг аатынан ааттаппыта. 🔹 1772 — Англия айанньыта  Джеймс Кук  устуоруйаҕа аан бастакы сири арҕааттан илин эргийэр айанын саҕалаабыт. 🔹 1857 — Лондоҥҥа Герцен  «Колокол» сурунаал бастакы нүөмэрин таһаарбыт. Бу сурунаал Арассыыйаҕа бастакы оппозиционнай таһаарыыннан ааҕыллар. 🔹 1878 — Берлииннээҕи сөбүлэҥ түһэрсиллибит. Балкааннар каарталара төрдүттэн уларыйбыт: Сербия, Черногория уонна Румыния Осмаан импиэрийэтиттэн букатын тутулуга суох буолбуттар. 🔹 1930 — аан дойду  футболга  бастакы чөмпүйэнээтэ  Уругвайга  буолбут. 🔹 1938 — Говард Хьюз аан дойду рекордун олохтуур көтүүтүн кэмигэр Дьокуускайга түһэн ааспыт. Метеоролог кыргыттар тэлиэгэлээх атынан айанньыттары көрсө баран иһэр буоланнар, сөмүлүөт түһүөхтээх хонуутун үрдүнэн иккитэ эргийэргэ күһэллибит. Хьюз туһунан элбэх киинэ уһуллубута, онтон ордук биллэллэрэ Мартин Скорцезе устубут "Авиатора", онно Хьюз оруолун Ди Каприо толорбута. 🔹 2009 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин Кыһыл кинигэтигэр уларытыылар киирбиттэр. 🔹 Бүгүн ахтыллар дьон:  Төрөөбүттэр: ▫️Б. э. инн. 100 сыл — Юлий Цезарь, Рим полководеһа уонна судаарыстыба дьайыксыта (б. э. инн. 44 с. өлб.) ▫️1935 — Раиса Антонова  төрөөбүт, РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ. Ол ▫️1940 — Елена Олбутцева  төрөөбүт, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, мелодист. Өлбүттэр: ▫️1943 — Арбита — саха биллиилээх  бэйиэтэ, тылбаасчыта. ▫️1990 — Афанасий Дьяконов  (02.12.1948 төр.) — Саха сиригэр XVIII-XIX үйэлэргэ  түүлээх  бултааһынын уонна эргиэнин чинчийбит учуонай, устуоруйа билимин хандьыдаата. ▫️2007 — Сардаана Ойунская  (06.09.1934 төр.) — саха таабырыннарын, тойугун, олоҥхотун чинчийбит фольклорист, литературовед, тыл үөрэҕин хандьыдаата. ▫️2010 — Николай Берестов (1932 төр.), композитор, саха музыката сайдарыгар бөдөҥ кылааты киллэрбит киһи. 🔹 Бүгүн уонна туох ахтылларын — бэлиэ күннэр, түбэлтэлэр, ким төрөөбүтүн/өлбүтүн туһунан — манна сиһилии көр: https://sah.wikipedia.org/wiki/от_ыйын_13

От ыйын 12 күнүгэр туох буолбут эбитий? 🔸 Саха итэҕэлигэр Көмүс сүргүөр күнэ. От сүрүн тардар күн. 🔸 Бортпроводник аан дойдутааҕы күнэ 🔸 Дания — Фьорд күнэ. 🔸 Ираан — Хиджаб күнэ. Хайыыллара буолуой, бу күн? 🔸 Кирибати — Тутулуга суох буолуу күнэ. 🔸 Сан-Томе уонна Принсипи  — Тутулуга суох буолуу күнэ. 🔹 1562 — Юкатан эпиискэбэ Фрай Диего де Ланда майя омук ытык эмэгэттэрин уонна кинигэлэрин уматтарбыт. 🔹 1576 — Улуу Моҕуоллар импиэрийэлэрэ Раджмахал аттыгар буолбут кыргыһыыга Бенгаал султанаатын үлтүрүтэн Бенгалияны бэйэтигэр холбообут. 🔹 1740 сыл от ыйын 12 күнүгэр Дьокуускайтан тахсыбыт айанньыт Харитон Лаптев дьонун кытта Хатанга уоһугар кыстаан баран дубель-шлюпкатынан салгыы арҕаа барбыт. Уһун сыралаах айан кэннитттэн биир ыйынан байҕалга тахсыбыт, онно хараабылын мууска хам астаран муус устун нэһиилэ тыаны булбуттар. Бэрт эрэйинэн былырыын кыстаабыт сирдэригэр төннүбүттэр. 🔹 1920 — «На борьбу с панами» диэн биир күннээх хаһыат Дьокуускайга тахсыбыт. Эрэдээктэр — Е.Стрелов. 🔹 1960 — «Орлёнок» диэн РСФСР сүрүн пионер лааҕыра олохтоммут. 🔹 1993 — Түүр култууратын уонна ускуустубатын сайыннарар тэрилтэ диэн аатынан (туур. Türk Kültür ve Sanatları Ortak YönetimiTürk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi) Алматы куоракка билигин Түүр култууратын аан дойдутааҕы тэрилтэтэ (Тюрксой) диэн ааттаах тэрилтэ олохтоммута. Бу тэрилтэ ЮНЕСКО иһинэн үлэлиир. 🔹 2001 Абыйга Шангин өрүс тардыытыгар уонна Бадьаариха өрүс тардыытыгар эркээйи сирдэр тэриллибиттэр. 🔹 2008 — IV "Азия Оҕолоро" оонньуулар үөрүүлээх сабыылара буолбут. Онньууларга 16 дойду, Арассыыйа 27 субъега кыттыыны ылбыттар. Барыта үс тыһыынчаттан тахса киһи кыттыбыт, онтон спортменнара 1854, 710-на тас дойдулартан. Күрэхтэһиилэри 705 судьуйа, ол иһигэр 35 кыраныысса таһыттан, 245 атын регионнартан, көрбүт-истибит. Эдэр спортсменнар 19 көрүҥҥэ күрэхтэспиттэр. 🔹 Бүгүн ахтыллар дьон:  Төрөөбүттэр: ▫️1912 — Курбуһахха Елизавета Бурцева (02.10.1985 өлб.) — ыанньыксыт, Социалистыы Үлэ Дьоруойа. ▫️1919 — Петр Софронеев  (04.07.1978 өлб.) — сахалар устуоруйаларын үөрэтэр чинчийээччи, устуоруйа билимин хандьыдаата. ▫️1920 — Николай Кондаков  (11.07.1979 өлб.) — Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. ▫️1929 — Петр Слепцов — Саха тылын улахан быһаарыылаах тылдьытын сүрүн эрэдээктэрэ, тыл үөрэҕин билимин дуоктара, профессор, академик. ▫️1930 — Ньурба оройуонун Мэгэдьэк нэһилиэгэр Егор Алексеев (24.10.2010 өлб.) — аатырбыт саха устуоруга, публицист, СӨ билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, Кулаковскай аатынан судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Нам, Таатта, Үөһээ Бүлүү, Ньурба улуустарын, Бүлүүчээн нэһилиэгин ытык олохтооҕо. ▫️1935 — Гаврил Александров — СӨ култууратын туйгуна,  Горнай улууһун уонна  Бэрдьигэстээх нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо. ▫️1936 — Петр Тимофеев — биолог, геоботаник, лесовед. ▫️1946 — Үөһээ Бүлүү  Хоротугар  Виктор Михайлов (22.09.2021 өлб.) — бөлүһүөпүйэ билимин дуоктара, профессор. 🔹 Бүгүн уонна туох ахтылларын — бэлиэ күннэр, түбэлтэлэр, ким төрөөбүтүн/өлбүтүн туһунан — манна сиһилии көр: https://sah.wikipedia.org/wiki/от_ыйын_12

От ыйын 11 күнүгэр туох буолбут эбитий? 🔸 ХНТ — Сир нэһилиэнньэтин күнэ. 1987 сыллаахха бу күн аан дойдуга дьон ахсаана 5 млрд куоһарбыт. Сиргэ киһи аһара элбээн эгэлгэ кыһалҕа үөскүөн, айылҕа иҥин айгырыан сөп диэн, бу кыһалҕаларга болҕомто тардаары ХНТ олохтообута. 🔸 ЕС — Сребреница олохтоохторун геноцидын  сиэртибэлэрин ахтан ааһар күн[1] 🔸 Аргентина — Бандонеон күнэ 🔸 Бельгия — Фламандия төрүт олохтоохторун күнэ; 🔸 Кытай — Байҕал күнэ 🔸 Монголия  ▫️«Надом» саҕаланар (от ыйын 11–15 күннэригэр буолар); ▫️Тутулуга суох буолуу күнэ (1921); 🔹 1851 — Саха уобалаһа Иркутскай күбүөрүнэттэн араарылларын туһунан быһаарыныы ылыныллыбыт: "Саха уобалаһын салайыы туһунан" балаһыанньа бигэргэммит. Онон 1852 сыл тохсунньу 13 (урукку истиилинэн тохсунньу 1) күнүттэн Саха сирэ Илин Сибиир күбүрүнээтэристибэтигэр күбүөрүнэ бырааптах туспа уобалас (самостоятельная область на правах губернии) буолбут. 🔹 1913 — Саха уобалаһын күбүрүнээтэринэн 1907 сыллаахтан олорбут Иван Крафт уурайан эрэринэн, Дьокуускай куорат дуумата киниэхэ бочуоттаах гражданин аатын иҥэрбит. 🔹 1918 — Иркутскай чехословактар илиилэригэр киирбитэ, ити кэнниттэн үрүҥ гвардеецтар Уус-Куту, Киренскэйи ылбыттара. Салгыы Саха сирэ барыта саҥа былааска бэриммитэ. Өрөбөлүүссүйэ кыттыылаахтара (ол иһигэр хомуньуустар) тутуллан сорохторо Иркутскайга хаайыыга утаарыллыбыттара. 🔹 1921 — Монгуол норуотун аармыйата Кыһыл Аармыйа көмөтүнэн Кытай оккупааннарын уонна нуучча үрүҥнэрин кыайан Монголияҕа былааһы ылбыт. 🔹 1922 — атыыһыт Петр Кушнарев Чурапчыга ыстааптанан олорор ВЯОНУ бэрэссэдээтэлэ, Саха уобалаһын салайааччытыгар Петр Куликовскайга Эмиэрикэттэн суругар Саха сирин уопсастыбаннаһын көрдөһүүтүн толорон үбүнэн көмөлөһүөх буолбут. 🔹 1947 — Алдан уокуруга ликвидацияламмыт. 🔹 2000 — Амма улууһугар СӨ бырабыыталыстыбатын уураҕынан "Амма" диэн 735 430 га иэннээх эркээйи сир (нууч. ресурсный резерват) тэриллибит. 🔹 Бүгүн ахтыллар дьон:  Төрөөбүттэр: ▫️1873 сыллаахха урукку ааҕыыннан бэс ыйын 29 күнүгэр (аныгыннан от ыйын 11 күнүгэр) Дьокуускайга нуучча хаһаагын дьиэ кэргэнигэр Пётр Староватов төрөөбүт. Бу киһи Бүлүүгэ учууталлыы олорон 1928 сыллаахха Сэбиэскэй Сойууска бастакы 4 Үлэ дьоруойдарыттан биирдэстэрэ буолбута. ▫️1915 — Петр Решетников (1960 өлб.) — Саха тыйаатырын артыыһа, киинэ артыыһа, РСФСР уонна Саха АССР үтүөлээх артыыһа. ▫️1937 — Михаил Хатылаев — устуоруйа доктора, профессор. ▫️1939 — Игорь Литвинов — СӨ үтүөлээх артыыһа, концертмейстер. Өлбүттэр: ▫️1979 — Николай Кондаков  (1920 төр.) — Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, суруналыыс, араадьыйа эрэдээктэрэ. ▫️2004 — Эдхям Тенишев (1921 төр.) – тюрколог, РАН тыл үөрэҕин үнүстүүтүн ураал-алтаай тылларын салаатын сэбиэдиссэйэ, «Сэбиэскэй тюркология» сурунаал уонна «Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков» элбэх туомнаах таһаарыы кылаабынай эрэдээктэрэ. 🔹 Бүгүн уонна туох ахтылларын — бэлиэ күннэр, түбэлтэлэр, ким төрөөбүтүн/өлбүтүн туһунан — манна сиһилии көр: https://sah.wikipedia.org/wiki/от_ыйын_11

Бэҕэһээ Майа Ураһалааҕар Масаха, Феодосия Габышева этиилэриттэн кылгас быһа тардыылар. "Ийэ тыл кэскилин" салайар Вилюяна Никитина төрөппүттэр үлэлэрин туһунан кэпсээнэ. Бүгүн дьаарбаҥ сабыллар. Ситиһиилээх үлэни!

От ыйын 10 күнүгэр туох буолбут эбитий? 🔸 Тесла күнэ. Айааччы, учуонай Никола Тесла төрөөбүт күнэ. 🔸 Арассыыйа — Полтааваҕа кыайыы күнэ (1709 с. от ыйын 8 күнүгэр буолбута); 🔸 Багаамалар — Тутулуга суох буолуу күнэ (1973) 🔸 Мауритания — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ 🔸 Монголия — Былаах күнэ[1]; 🔸 Япония — Натто күнэ (сояттан оҥоһуллар ас-үөл күнэ). 🔹 1806 — Веллор өрө туруута — Ииндийэҕэ сипайдар (олохтоох саллааттар) Ост-Ииндийэ хамапаанньатын утары бастакы өрө туруулара. 🔹 1917 — Дьокуускайга саха интэлигиэнсийэтин "Көҥүл" сойуус чилиэннэрэ көскө сылдьар дьону кытта холбоһон "Саха федералистарын үлэһит сойууһа" (нууч. Якутский трудовой союз федералистов) диэн баартыйаны тэрийбиттэр. 🔹 1918 — Сэбиэттэр бүтүн Арассыыйатааҕы V сийиэстэрэ Арассыыйа бастакы сэбиэскэй конституциятын ылыммыт. Бу докумуоҥҥа дойду аата чопчуламмыт: Российская Социалистическая Федеративная Советская Республика (РСФСР). Төрүт сокуон олоххо тоҕус хонугунан от ыйын 19 күнүгэр үлэҕэ киирбитэ. 🔹 1934 — ССРС-ка НКВД  тэриллибит, 1946 сыллаахха аата МВД диэҥҥэ уларыйбыт. 🔹 1941 — Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Смоленскайдааҕы кыргыһыы саҕаламмыт. Бу икки ый устата буолбут кыргыһыыга Кыһыл аармыйа элбэх сүтүктэммитэ, вермахт сэриилэрэ бөдөҥ ситиһиилэммиттэрэ. Ол эрээри ньиэмэстэр Москубаҕа кыайан тиийбэтэхтэрэ. 🔹 1964 — Битлзтар «A Hard Day’s Night» альбомнара атыыга тахсыбыт, мантан ыла аан дойдуга битломания саҕаламмыт. 🔹 1991 — Борис Ельцин Арассыыйа бэрэсидьиэнэ буолбут. Кини бу солоҕо 1999 сыл ахсынньы 31 күнүгэр диэри олорбута. Төһө да Ельциҥҥэ араастык сыһыаннаһыахха сөп эрээри, дьиктитэ диэн, кини бэйэтин кириитикэлииллэрин, ону ааһан үөҕэллэрин да, саба тута сатаабат этэ. 🔹 1998 — Усуйаана улууһугар үөскүү сылдьыбыт Власово  бөһүөлэк учуоттан уһуллубута. 1989 с. биэрэпискэ 2087 киһи олоро сылдьыбыта бэлиэтэммит. 🔹 2003 — СӨ Төрүт сокуонун 55-с (дьокутааттар биир мандааттаах уонна өрөспүүбүлүкэ уокуругуттан талыллалларын туһунан), 62-с (сокуону уларытарга көҕүлээһин туһунан), 93-с ыстатыйаларыгар уларытыылар киирбиттэр. 🔹 Бүгүн ахтыллар дьон:  Төрөөбүттэр: ▫️1509 — Жан Кальвин — христианство реформатора, кальвинизмы төрүттээччи. Кэрэхсэбиллээҕэ диэн итэҕэл реформатын ылыммыт дойдуларга экэниэмикэлэрин сайдыыта түргэтээбитэ. ▫️1927 — Дьокуускайга  Валентина Николаева — устуоруйа билимин хандьылаата, Саха Сирин сэбиэскэй кэминээҕи устуоруйатын үөрэппит биллиилээх чинчийээччи. ▫️1932 — Үөһээ Бүлүү Боотулуутугар Николай Амыдаев — худуоһунньук, муосчут, СӨ үөрэҕириитин туйгуна. ▫️1949 — Сунтаар Бүлүүчээнигэр Юрий Степанов — Саха Өрөспүүбүлүкэтин доруобуйа харыстабылын, социальнай сулууспа туйгуна. Талааннаах хирург, Өрөспүүбүлүкэтээҕи Реабилитациялыыр киин дириэктэрэ. ▫️1957 — Мэҥэ-Хаҥалас оройуонун Төҥүлү сэлиэнньэтигэр Виктор Игнатьев — мэдиссиинэ билимин дуоктара, профессор, үрдүкү категориялаах хирург, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх бырааһа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин доруобуйатын харыстабылын туйгуна. Өлбүт: ▫️1858 — Огюст Монферран (1786 төр.), Франция уонна Арассыыйа архитектора, Санкт-Петербурга Исаакий собуорун уонна Александровскай колонна ааптара. 🔹 Бүгүн уонна туох ахтылларын — бэлиэ күннэр, түбэлтэлэр, ким төрөөбүтүн/өлбүтүн туһунан — манна сиһилии көр: https://sah.wikipedia.org/wiki/от_ыйын_10

От ыйын 9 күнүгэр туох буолбут эбитий? 🔸 Австралия — Конституция күнэ 🔸 Азербайджан — Дипломатия үлэһиттэрин күнэ 🔸 Аргентина — Тутулуга суох буолуу күнэ, Соҕуруу Америка холбоһуктаах провинциялара Tucumán сийиэһин 1816 сыллаахха ыыппыттар 🔸 Казахстаан — Уу хаһаайыстыбатын үлэһиттэрин күнэ 🔸 Камбодьа — Мас күнэ (Arbor Day) 🔸 Марокко — Хасан II күнэ 🔸 Нунавут (Канаада) — Нунавут күнэ. 1993 сыллаахха плебисцит кэнниттэн Канаада түмэнэ Нунавут сокуонун ылыммыт, алта сыл буолан баран Нунавут Хотугулуу-Арҕаа территорияттан арахсан туспа территория бырааптаммыт. 2000 сыллаахха бастаан бэлиэтэммит. 🔹 1401 — Тимур Джалаиридтар султанааттарыгар кимэн киирбит, Багдад куораты урусхаллаабыт. 🔹 1762 — Сыл аҥаара Арассыыйаны салайбыт ыраахтааҕы Петр III (Петр I кыыһын уола, аҕата ньиэмэс) саагыбар оҥорон былаастан туораппыттар, кини оннугар ойоҕо Екатерина II (кэргэн тахсыан иннинэ Пруссия куоратын принцессата этэ) бүрүстүөлгэ олорбут. Биир уоллаахтар этэ (кэлин ийэтэ өлбүтүн кэннэ Павел I диэн ыраахтааҕы буолбута). Петр III биир нэдиэлэ буолан баран өлөн хаалбыта, хайдах өлбүтэ чопчу биллибэт, дьоҥҥо геморройтан сылтаан сүрэҕэ тохтообут диэн быһаарбыттара. 🔹 1790 — Фиин хомотугар Швеция флота Арассыыйа флотун үлтүрүппүт (билиҥҥи Финляндия Котка куоратын аттыгар). Бу кыргыһыы Швеция байҕалга саамай бөдөҥ кыргыһыытынан буолбута, ону тэҥэ Балтика байҕалыгар буолбут саамай бөдөҥ кыргыһыы (Швеция 275 хараабылыгар 14 тыһ. киһилээҕэ, Арассыыйа 240-274 хараабылыгар 18,5 тыһ. киһилээҕэ). Манан Арассыыйа-Швеция 1788–1790 сс. сэриитэ түмүктэммитэ. 🔹 1918 — Центросибирь бэрэстэбиитэлэ, Сэбиэскэй былааһы олохтооһун инструктора Былатыан Ойуунускай Саха сирин үлэлээн иитиллээччилэригэр туһаайан олохтоох сэбиэттэри тэрийэргэ ыҥырбыта. 🔹 1922 — И.П. Мизин хамандыырдаах кыһыл этэрээт Уус-Майа сэлиэнньэлэрин Петропавловскайы, Уус Майаны, Троицкайы босхолообут. 🔹 1944 — Аан дойду иккис сэриитэ бүтүүтүн саҕана Тали-Ихантала кыргыһыытыгар  Сэбиэскэй Сойуус кимэн киириитин  Финляндия тохтоппут. Онон сэрии кэнниттэн  Финляндия тутулуга суох  капиталистыы дойдунан хаалбыт. 🔹 1993 — Канаадаҕа Хотугулуу-Арҕаа Территориялартан Нунавут диэн инуиттар (эскимостар) олорор сирдэрэ туспа территория буолан араарыллыбыт. Бу Арктикаҕа сытар олус киэҥ уонна аҕыйах нэһилиэнньэлээх сир (2012 сыллаахха — 33 тыһ. киһи). 🔹 Бүгүн ахтыллар дьон:  Төрөөбүттэр: ▫️1930 — Павел Григорьев  төрөөбүт, САССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ (1989 өлбүт) ▫️1932 — Николай Берестов — композитор, Дьокуускайдааҕы музыка училищетын учуутала. 1964 сыллаахтан Саха сиригэр олорбут уонна үлэлээбит композитор, саха төрүт муусукатын чинчийээччи, саха муусукатын тэриллэрин (үнүстүрүмүөннэрин) түмэлин тэрийээччи, хомуһу симфоническай оркестрга киллэрэн онно оонньуур сүрүн үнүстүрүмүөн быһыытынан аан бастаан туһаммыта. Саха сирин композитордарын сойууһун төрүттээбитэ уонна уон сыл тухары салайан үлэлэппитэ (1979-1989). ▫️1959 — Леонид Владимиров — РФ уонна СӨ билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, РАЕН академига, биология билимин дуоктара, профессор, Ил Түмэн дьокутаата. 🔹 1962 — бэйиэт, суруйааччы, суруналыыс, "Күрүлгэн" альманаах эрэдээктэрэ Арчылан. Өлбүт: ▫️2010 — Василий Роббек — Саха Өрөспүүбүлүкэтин наукатын Академиятын академика, тыл үөрэҕин билимнэрин доктора, Хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар кыһалҕаларын Институтун төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, 1992 сылтан 2008 сыллаахха диэри салайбыта. 🔹 Бүгүн уонна туох ахтылларын — бэлиэ күннэр, түбэлтэлэр, ким төрөөбүтүн/өлбүтүн туһунан — манна сиһилии көр: https://sah.wikipedia.org/wiki/от_ыйын_9

Площадка №46 "Ийэ тыл: оҕо, төрөппүт, иитээччи, учуутал" түһүлгэтэ.

Бэҕэһээ Мэҥэ-хаҥалас Майатыгар Ураһалаах алааска "Иитии-уһуйуу дьаарбаҥа" саҕаланна. Бу сылын ахсын иитэр-үөрэтэр идэлээх дьон мустан үлэлэрин көрдөрөр, саҥаны билэр, санаа атастаһар түһүлгэлэрэ. Сылын аайы улууһунан көһө сылдьар. Быйыл 20-с төгүлүн ыытыллар. 3 тыһыынча кэриҥэ киһи быйыл кыттар дииллэр. Онно "Ийэ тыл кэскилэ" түмэт-тэрилтэ кытта сылдьар. Бастакы күн туһунан ролик устубуттарын көрүҥ.