با تاریخ

‏تصنیف «شوستر» از عارف قزوینی هنگام اخراج مورگان شوستر آمریکایی از ایران: ننگ آن خانه که مهمان ز سر خوان برود جان نثارش کن و مگذار که مهمان برود گر رود شوستر از ایران رود ایران بر باد ای جوانان مگذارید که ایران برود ننگ تاریخی عالم شود افسانه ما بگذاریم اگر شوستر از ایران برود @batarikh

آتشی در نیستان: مقدمه و تصنیف، ساخته شهرام ناظری، شعر از مجذوب تبریزی. شعله تا مشغولِ کار خویش شد هر نیی شمعِ مزار خویش شد نی به آتش گفت کاین آشوب چیست مر تُرا زین سوختن مطلوب چیست گفت آتش بی‌سبب نفروختم دعوی بی‌معنی‌ات را سوختم زانکه می‌گفتی نی‌ام با صد نمود هم‌چنان دربند خود بودی که بود @batarikh

‏«یادی از روزهایِ رفته» خاطرات حسن مشرف نفیسی یکی از بهترین آثار برایِ شناخت دوره پهلوی از آغاز تا پایان دهه ۴۰ است و بی‌شمار جزئیات مهم به‌ویژه از وقایع دهه ۲۰ دارد که در کمتر نوشته‌ای پیدا می‌شود؛ هم‌چنین درباره شخصِ شاه که نفیسی نسبت به شخصیت و توانایی‌هایِ او به‌شدت بدبین است. ‏حسن نفیسی می‌نویسد: «هر موقعی که از محضر او [محمدرضا پهلوی] دور می‌شدم، از خودم می‌پرسیدم که آیا هنوز به همان بدبینی سابق هستم یا خیر. جواب می‌دادم نه تنها در بدبینی اولیه پایدار هستم، بلکه در این ملاقات بر شدت آن افزوده شده است».‏ نفیسی شاه را به «تصویر دوریان گری» (رمان گوتیک فلسفی) نوشته اسکار وایلد تشبیه می‌کند که به مرور که مرتکب اعمال ناشایسته می‌شد، تصویرش تغییر قیافه می‌داد و کریه‌تر می‌شد. به بیان نفیسی شاه به‌تدریج در دورویی و تزویر مهارت کسب می‌کرد و اطرافیانِ خود را از افراد «سفله» برمی‌گزید. *یادی از روزهایِ رفته؛ خاطرات حسن مشرف نفیسی، به کوشش منصوره اتحادیه (نظام مافی)، نشر تاریخ ایران (۱۳۹۷). @batarikh

سیمین، ساکن جزیره سرگردانی (۲۰۱۲) مستندی درباره سیمین دانشور از حسن صلح‌جو @batarikh

دخالت دولت در اقتصاد دو رساله از احمد متین‌دفتری به‌کوشش حسن رجبی‌فرد (نشر شیرازه) هرچند بحث درباره میزان، حوزه و گستره مداخله دولت در اقتصاد در دهه ۱۹۷۰ میلادی به یک مجادله آیینی در میان اقتصاددانان تبدیل شد، اما تجربه تقریباً سیصدساله این دست مباحث حکایت از آن دارد که همه کشورهایِ جهان همواره بیشتر بر اساس نیازِ وقت کشورشان و تشخیص نخبگان خود به راه‌حل‌هایی روی آوردند که آمیزه‌ای از مداخله‌گری دولت در اقتصاد و رهاسازی امور اقتصادی به دست بازار بوده‌است. دو رساله‌ای که در این کتاب از احمد متین‌دفتری منتشر می‌شوند نیز از قاعده فوق مستثنی نیستند. استدلال‌هایِ وی در رساله اول برایِ انتخاب یک مسیر مناسب با وضع وقتِ ایران مؤید استقلال رأی وی از کلان‌روایت‌هایِ اقتصادی هستند و موضع‌گیریِ وی به نفع واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی در رساله دوم نیز حاصل تجربه‌ای‌ست بیست‌ساله از روند فعالیت اقتصادی در ایرانِ دوران رضاشاه. در کنار این مباحث اقتصادی، خاطراتی از تلاش و تکاپویِ متین‌دفتری در دوران کوتاه نخست‌وزیری‌اش در فاصله آبان ۱۳۱۸ و تیر ۱۳۱۹ ـ که بخشی از رساله دوم را تشکیل می‌‌دهند ـ شناختی را نیز در بابِ تاریخ سیاسیِ ایران در این سال‌ها امکان‌پذیر می‌سازد. @batarikh

دخالت دولت در اقتصاد دو رساله از احمد متین‌دفتری به‌کوشش حسن رجبی‌فرد (نشر شیرازه) هرچند بحث درباره میزان، حوزه و گستره مداخله دولت در اقتصاد در دهه ۱۹۷۰ میلادی به یک مجادله آیینی در میان اقتصاددانان تبدیل شد، اما تجربه تقریباً سیصدساله این دست مباحث حکایت از آن دارد که همه کشورهایِ جهان همواره بیشتر بر اساس نیازِ وقت کشورشان و تشخیص نخبگان خود به راه‌حل‌هایی روی آوردند که آمیزه‌ای از مداخله‌گری دولت در اقتصاد و رهاسازی امور اقتصادی به دست بازار بوده‌است. دو رساله‌ای که در این کتاب از احمد متین‌دفتری منتشر می‌شوند نیز از قاعده فوق مستثنی نیستند. استدلال‌هایِ وی در رساله اول برایِ انتخاب یک مسیر مناسب با وضع وقتِ ایران مؤید استقلال رأی وی از کلان‌روایت‌هایِ اقتصادی هستند و موضع‌گیریِ وی به نفع واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی در رساله دوم نیز حاصل تجربه‌ای‌ست بیست‌ساله از روند فعالیت اقتصادی در ایرانِ دوران رضاشاه. در کنار این مباحث اقتصادی، خاطراتی از تلاش و تکاپویِ متین‌دفتری در دوران کوتاه نخست‌وزیری‌اش در فاصله آبان ۱۳۱۸ و تیر ۱۳۱۹ ـ که بخشی از رساله دوم را تشکیل می‌‌دهند ـ شناختی را نیز در بابِ تاریخ سیاسیِ ایران در این سال‌ها امکان‌پذیر می‌سازد. @batarikh

آن که خیال بافت و آن که عمل کرد ساخته مرتضی ممیز نویسنده: نادر ابراهیمی موزیک: شیدا قرچه‌داغی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (۱۳۵۰) @batarikh

مجتبی ‏مینوی در لندن (۱۹۳۱) به ولادیمیر مینورسکی می‌گوید: «حسن تقی‌زاده گفته که به اعتقاد سردنیسن‌راس علم چیزی نیست جز شناختن کتب مرجع؛ و همین قدر که بدانی هر مطلبی را در کدام کتاب بجویی همه علوم را داری». و مینورسکی در جواب می‌گوید: «بله آقاجان، ولی به شرط این‌که بتوانی از آن مطلبی که می‌یابی استفاده کنی». *«دفتری برای ایران؛ نامه‌هایِ فارسی به ولادیمیر مینورسکی» به کوشش گودرز رشتیانی، ۱۳۹۸. @batarikh

باقر کاظمی ایستاده از راست، در کنار علی‌اکبر سیاسی و نصرالله انتظام، در هنگام امضایِ منشور ملل متحد توسط مصطفی عدل؛ نماینده ایران در کنفرانس سان فرانسیسکو، آوریل ۱۹۴۵. @batarikh