افغانستانی‌ها

🎥 مستند «خانۀ شماره ۳۰ در کابل»: آیا روزنامه‌نگاریِ افغانستان در نظام طالبانی زنده خواهد ماند؟ قبل از آنکه طالبان در آگست سال ۲۰۲۱ در افغانستان به قدرت برسند و همه چیز دگرگون شود، روزنامه اطلاعات روز یکی از پرخواننده‌ترین روزنامه‌ها در کابل بود. وقتی شماری از گزارشگران اطلاعات روز در خیابان‌های کابل مورد آزار و شکنجه قرار گرفتند، اکثر اعضای اطلاعات روز ناگزیر شدند کشور را ترک کنند. دو سال پس از آن رویداد، ذکی دریابی (مدیرعامل اطلاعات روز) به تلاش خود برای سرپا نگه‎داشتن اطلاعات روز ادامه می‌دهد و پیوسته تیم اطلاعات روز را از آمریکا تا اروپا تا افغانستان هماهنگ می‌سازد. در این ویدیو، عباس رضایی (روزنامه‌نگار) فعالیت‌های روزنامه‌نگاران سرسخت اطلاعات روز را در روزهای سقوط کابل به تصویر می‌کشد. در این فیلم، یکی از نقاط عطف در تاریخ افغانستان را مشاهده می‌کنیم و اینکه تبعیدشدن چگونه تجربه‌ای برای یک روزنامه‌نگار است. 🔗 نسخۀ تازۀ مستند اطلاعات روز در روزنامه گاردین ©️ از: یوتیوب روزنامه اطلاعات روز (۱۴۰۳/۲/۱۴) #️⃣ #مستند

🍁 «عذر بدتر از گناه» حسینی مزاری عیسی حسینی مزاری، رئیس مرکز تبیان، سال گذشته در جمع اصنافِ کسبه، بازاریان و متنفذین مهاجرین مشهد این ادعای شاخدار را مطرح کرده بود: «در زمان جمهوریت، هزاران فاحشه‌خانه در کابل بود. ... از این مجموعه هزاران فاحشه‌خانه، تنها ۹۶۰ فاحشه‌خانه ثبت‌شده در دشت برچی در غرب کابل بود. با آمدن امارت این ۹۶۰ فاحشه‌خانه ریشه‌کن شد، رفت. در این فاحشه‌خانه‌ها چه کسانی بودند؟ دختران ما بود، زنان ما بود، مرتبطین ما بود. کس دیگری که از آسمان بی‌ریسمان نیامده بود. ... در کل کابل، ۵۰۰ تا کلیسا وجود داشت. اینهایی که من می‌گویم مستند و ثابت‌شده است. ۵۰۰ تا کلیسا در کابل بود و از این ۵۰۰ تا کلیسا، تنها ۳۰۰ تا در دشت برچی بود. فعلاً با آمدن امارت این ۵۰۰ تا کلیسا ریشه‌کن شد رفت.» (۱۴۰۲/۸/۲۷) این اظهارات وی موجی از اعتراضات را برانگیخت. چند ماه بعد باشندگان غرب کابل از او به‌خاطر این اظهارات شکایت کردند و خواستار تعطیلی رسانه‌های وابسته به او، تبیان و خبرگزاری صدای افغان، شدند. (۱۴۰۲/۱۱/۱۷) چندی پیش حسینی مزاری در «نشست فیصله شکایت جمعی از علما، وکلای گذر و نهادهای فرهنگی غرب کابل علیه وی» از عموم مردمی که بر اثر «توطئهٔ دشمن» و «فرافکنی عناصر منحرف» دچار «سوء‌برداشت» شده بودند با اما و اگر «عذرخواهی» کرد (۱۴۰۳/۲/۵):

«اگر مردم احساس توهین کرده باشند، همان‌طور که در سخنرانیِ شش دلو هم با همین ادبیات گفتم، باز هم تکرار می‌کنم که زبانم بریده باد، قلمم شکسته باد، گام‌هایم سست و بی‌بنیه باد و اراده‌ام ضعیف و بی‌قوت باد، اگر علیه مردم متدین و بیدار و مجاهد و مبارز کل افغانستان، به‌خصوص کل کابل و اخصاً مردم غرب کابل و به‌ویژه دشت برچی، توهین و بی‌حرمتی روا داشته باشم.»

برخی این اظهارات جدید او را «توهین دیگر به شعور مردم» دانستند.

🍁 خبرگزاری ایرنا با انتشار یک اینفوگرافیک پرسیده است که مبارزه با مواد مخدر برای افغانستان چقدر هزینه برداشته است. ✍🏻 سید احمد موسوی مبلغ: اما به نظر من، پرسش اصلی این است که آیا اساساً ادعای مبارزه با کشت مواد مخدر در افغانستان یک ادعای واقعی است؟ راستی‌آزماییِ این ادعا چندان هم سخت نیست. اگر کشت مواد مخدر به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته باشد، علی‌القاعده باید مقدار آن در تجارت و خریدوفروش هم کاهش پیدا کند و قیمت آن هم در سطح جهان، افزایش قابل‌ملاحظه داشته باشد. افغانستان تولیدکننده حدود ۹۰ درصد تریاک دنیا بوده و هیچ جای دیگری نمی‌تواند با سرعت، جایگزین افغانستان در تولید این ماده شود. تا این لحظه، هیچ گزارش قابل‌اعتنایی از کاهش قابل‌ملاحظه تجارت مواد مخدر منتشر نشده است. این مسئله می‌تواند نشانه‌ای بر عدم صحت ادعای مبارزه طالبان با کشت تریاک شمرده شود. ©️ از: کانال جمهوری فریاد (۱۴۰۳/۲/۱۳)

🍁 روایت پایداری زنان (قسمت نهم) ▪️از شلاق دور اول طالبان تا خانه‌نشینیِ دور دوم‌شان نفیسه دور اول حکومت طالبان را به‌خوبی به یاد می‌آورد؛ او صنف دوم مکتب بود که طالبان برای اولین بار قدرت را در اختیار گرفتند. نفیسه با اشاره به محدودیت‌های زن‌ستیزانهٔ طالبان می‌گوید هیچ تفاوتی میان طالبان دههٔ ۹۰ با طالبان امروز وجود ندارد و آنها برای زنان هیچ حقوقی قائل نیستند. ©️ از: یوتیوب روزنامه اطلاعات روز (۱۴۰۳/۲/۱۱) 📝 قسمت‌های دیگر: هشتگ #روایت_پایداری_زنان #️⃣ #زنان_افغانستان #روایت

🍁 سرمایه‌ای برای غرور گم‌شده ✍🏻سید اصغر اشراق: «پیروزی‌های اخیر تیم ملیِ فوتسال افغانستان یک زاویۀ پنهان هم دارد؛ مردی به اسم «نصیر صداقت، تاجری صاحب‏ذوق و دارایی صاحب‌دل که حمایت مالیِ این تیم را ماه‌هاست بر عهده دارد. او چندین اردوی تدارکاتی برای تیم ملی برگزار کرد. با مربیِ ایرانی قرارداد بست. تیم ملی را از مدیریت دولتی خارج کرد و سالون‌های ورزشی را نیز در اختیار تمرینات تیم ملیِ افغانستان در ایران گذاشت. این تاجر گمنام برای آماده‌سازیِ تیم همچنان چندین بازی دوستانۀ تیم ملیِ فوتسال افغانستان را حمایت مالی کرد. به او و نیز مجید مرتضایی سرمربیِ فهیم تیم ملیِ فوتسال افغانستان مانده‎نباشید می‌گوییم.» این متن از جمله متن‌هایی است که این روزها دست‎به‎دست می‌شود، اما آن‌سوی این خبر، پنجره‌ای از امید است برای آخرین بارقه‌ها از ملت‌ماندن یا ملت‌شدن یک کشور غرق در فروپاشی. افغانستان تاجر سرمایه‌دار و سرمایه‌دار نام‌جو کم ندارد. چندی قبل یک تاجر هلمندی هزینۀ یک فیلم کانادایی در هالیوود را پرداخت که قرار بود به زیبایی ولایتش هم بپردازد و البته نپرداخته بود. یک‌ونیم میلیون دالر هزینه‌ای بود که او در یک قلم پرداخته بود‌. تاجران بسیار دیگری هم بوده‌اند که یک رویداد ورزشی یا تورنمنت را حمایت کرده‌اند، مثل حاجی اجمل رحمانی که هنوز برای همان حمایت سابقش، بیش از پدرش که رییس پارلمان بود خوشنام است. براساس فهرستی از ریاست اتاق‌های تجارت، افغانستان سه‌هزار تاجر میلیونر دارد‌. یعنی اینها اگر دو هزار نفرشان هم علاقه‌ای به افغانستان و یا علاقه‌ای به نام‌نیکی خود و جاودانگی یادشان داشته باشند، می‌شود دو هزار نفر و دو هزار کار نیمه‌تمام و حیاتی. به‌طور مثال، افغانستان تیم ملیِ فوتبال و والیبال قدرتمند ندارد، چرا؟ چون لیگ فعال، پویا و مسلکی ندارد. در دیگر کشورها، مدلی که پیاده شده خصوصی‌سازیِ باشگاه‌ها بوده است؛ مثلاً اگر در افغانستان، دوازده تیم فوتبال ساخته شود و هرکدام را یکی از این تاجران در منطقۀ خود حمایت مالی کنند، آن‌وقت ما دوازده تیم مسلکی خواهیم داشت، تیم‌هایی که می‌توانند هم استعدادهای ناب بازیکنان جوان افغانستان را شناسایی کنند و هم برای آنها فرصت تربیت، رشد و ستاره‌شدن فراهم شود. امروز ورزش یک صنعت درآمدزا نیز هست، یعنی به میزان سرمایه‌گذاریِ افراد بازدهیِ آن می‌تواند بیش از خیلی از شرکت‌های تجاری باشد، اگر درست و دقیق برنامه‌ریزی شود. ‌همین‌طور لیگ والیبال، لیگ کشتی و زیربناهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور تمام آنها می‌تواند با حمایت بخش خصوصی و تاجران فعال شود. برای مثال، اگر عده‌ای از تاجران بتوانند به هم اعتماد کنند و کنسرسیوم اقتصادی تشکیل بدهند می‌توانند پروژۀ خط‎آهن افغانستان را به‌عنوان بخش خصوصی در دست بگیرند. این تجربه‌ای است که در کوریای جنوبی و بسیاری از کشورهای در حال رشد پیاده شده است. امروز انتقال بازیکنان و استعدادها به لیگ‌های معتبر اروپایی برای خیلی از کشورهای دارای استعداد، درآمدی هنگفت در پی دارد، در حالی که افغانستان در والیبال و کشتی نیز مثل فوتبال کشور صاحب ظرفیت است. صاحب ظرفیت یعنی اینکه هم دنیا دارد هم آخرت. حتی اگر بازدهیِ مالی به اندازۀ کافی نداشته باشد، بی‌تردید نام‌آوری و نامداری در پی خواهد داشت. فکر کنید ما تاجرانی داشته‌ایم که خرج یک شب مهمانی‌شان در دبی به اندازه هزینۀ یک‌ سال تیم‌داری در فوتبال است و آن مهمانی را فقط برای نام‌آوری برپا کرده‌اند. بعضی از تاجران شبکه‌های تلویزیونی، کارهای خیریه عام‌المنفعه در جاهای غیرضروری داشته‌اند، اما کدام‎یک از آنها به اندازۀ نصیر صداقت توانسته اعتبار، نام و آبرو برای افغانستان کسب کند. از زاویۀ دیگر بالیدن تاجران و سرمایه‌داران مدیون به بستر اجتماع و جامعه‌ای است که در آن بالیده‌اند. همۀ تاجران از این رو به جامعۀ خود مدیون هستند‌. برای همین است که در کشورهای متمدن خود آنان در برنامه‌های حیاتی آستین بر می‌زنند. گم‌شدۀ مهم مردم افغانستان غرور است. این غرور با مهمانی‎گرفتن و نمایش‌های رقت‌برانگیز پرزرق‎وبرق و یا عروسی‎گرفتن در میان تودۀ گرسنگان جبران نمی‌شود. مهر داغ ملتی ناکام بر پیشانیِ هر شهروند افغانستان در هر جایی که باشد، میلیاردر یا فقیر، خودنمایی می‌کند. زدودن این داغ تنها با کسب اعتبار و سرمایه‌گذاری برای تبلور غرور برآورده می‌شود. ©️ از: روزنامه راه مدنیت (۱۴۰۳/۲/۱۰) #️⃣ #ورزش #فرهنگ

🍁 وقت مکتب (قسمت چهلم) ▪️یونیفورم مکتبم مرا به گریه می‌اندازد. مرضیه صنف نهم مکتب بود که از درس و آموزش بازماند. او، که رنج خانه‌نشینیِ اجباریِ طالبان را بر دوش می‌کشد، از این وضعیت به‌شدت خسته است. این دختر نوجوان روزهای تلخ و غم‌انگیزی را از سر می‌گذراند و همیشه با دیدن لباس‌های مکتبش به گریه می‌افتد. ©️ از: یوتیوب روزنامه اطلاعات روز (۱۴۰۳/۲/۹ 📝 قسمت‌های دیگر: روی هشتگ #وقت_مکتب بزنید. #️⃣ #تحصیل #دختران_افغانستان #روایت

🍁 تاریخ‌سازی افغانستان به دست یک ایرانی تیم ملیِ فوتسال افغانستان در مرحله پلی‌آف جام جهانی فوتسال مقابل قرقیزستان با نتیجه ۵ بر ۳ به پیروزی رسید و، ضمن کسب رتبهٔ پنجم جام ملت‌های آسیا، به جام جهانی صعود کرد. افغانستان در اولین دورهٔ حضور خود در جام ملت‌های آسیا توانست سهمیهٔ جام جهانی را کسب کرد. مجید مرتضایی، مربی ایرانی، سرمربیِ تیم ملیِ افغانستان است. © از: کانال ورزش سه (۱۴۰۳/۲/۹) | #ورزش

🍁 روایت پایداری زنان (قسمت هشتم) ▪️از رؤیای رفتن به اروپا تا مرگ همسر در میدان هواییِ کابل پس از سقوط دولت پیشین موج عظیمی از شهروندان برای خروج از کشور راهیِ میدان هوایی کابل شدند. همسر ماه‌گل در ازدحام آن روزها جلوی میدان هوایی کابل با تیراندازیِ هواییِ طالبان کشته شد و او با دختر یک‌ساله‌اش تنها ماند. او، که در غیاب همسرش به‌سختی زندگی می‌کند، از آنچه طی دوونیم سال اخیر بر او گذشته روایت می‌کند. ©️ از: یوتیوب روزنامه اطلاعات روز (۱۴۰۳/۲/۶) 📝 قسمت‌های دیگر: هشتگ #روایت_پایداری_زنان #️⃣ #زنان_افغانستان #روایت

📚 بازگشت طالبان: افغانستان پس از خروج آمریکا ▪️کتابی که خشم طالبان را برانگیخت ✍🏻 مؤلف: حسن عباس (۲۰۲۳) ✍🏻 مترجم: سید نعمت‌الله ضیا (۱۴۰۲) ⚠️ این کتاب را انتشارات دانشگاه ییل و ترجمهٔ آن را وبسایت آزادی: مؤسسهٔ دیجیتال جامعهٔ مدنی نشر کرده است. 🔗مؤلف این کتاب را به #زنان_افغانستان تقدیم کرده است. #️⃣ #کتاب #درباره_افغانستان

📚بازگشت طالبان: افغانستان پس از خروج آمریکا ▪️کتابی که خشم طالبان را برانگیخت ✍🏻 مؤلف: حسن عباس (۲۰۲۳) ✍🏻 مترجم: سمیه مروتی (۱۴۰۲) خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و ورود فاتحانۀ طالبان به هرات، مزارشریف و کابل جهان را در بهت فرو برد. هیچ‌کس گویا آنچه را در تصاویر تلویزیونی می‌دید باور نمی‌کرد، گروهی شورشی به‌راحتی قدرت حاکم را کنار می‌زدند و مردم در افغانستان مات و مبهوت به تحقق کابوس‌های خود می‌نگریستند. دو دهه زمانی مناسب برای فراموشی فجایع گذشته نیست و حال مردم با خط رنج‌های قدیمی رخ‌به‌رخ شده بودند و ناگزیر به هر دری می‌زدند تا پناهی برای خود بیابند. بهت دولت‌ها نیز کم از مردم نداشت؛ تا چند ماه قبل، سناریوی پرطرفدار این بود: «آمریکا پس از هزینه‌کردنِ میلیاردها دلار، چشم روی افغانستان و اعتبار خود نخواهد بست.» بهت اولیهٔ جای خود را به این سؤال داد که چرا هیچ‌کس این روزها را پیش‌بینی نکرد؟ طالبان چگونه در بازیِ پنهان پیروز شد و این طالبان آیا همان طالبان پیشین است؟ (از: مقدمهٔ مترجم، نشر ثالث) 🔗مؤلف کتاب را به #زنان_افغانستان تقدیم کرده است. #️⃣ #کتاب #درباره_افغانستان