Harmee ogeettii, kan mucaashee ajjeese ajjeeste! (ยฟ)
~~~~
Harmee ogeettii tokkotu turte. Ogummaan harmee kanaa baay'ee nama ajaa'iba. Yeroo ta'e, namni tokko mucaashee waraanuun ishee jalaa ajjeese. Ajjeessaa mucaashees, suuta suuta, yeroo eeggatteetu galaafatte- ajjeeste! "Kan mucaashee ajjeese ajjeessuun ogummaadhaa? Yoomii kaasetu nama ajjeessuun ogummaa ta'e,...ajjeesaanis ogeessa jedhamee waamame,...?" akka jechaa jirtu shakkii hinqabu. Kun, anattuu akkanuma gaaffii ta'ee ture. Akkana ture dubbichi:-
Biyya Amerikaatti haadha ilma xiqqaa tokko qabdutu turte. Guyyaa tokkoo oduu gaddaatu garashee dhaqe. Kunis, ilmishee kun biillaadhaan waraanamee afaan du'aarra akka jiru. Bifuma gaddisiisaa kanaanis lubbuunsaa darbe. Yeroon booda, namni mucaashee ajjeese murtiitti dhiyaate. Namni ajjeese kunis, ijoollee ganna 14 hincaalledha. Yeroo kana harmeen kun, ija muca ilmashee galafatee kanaa ilaalaa, "Ana amani, anunatu si ajjeesa" jechuun itti dhaaddatte. Murtii waggaa saddetii fudhachuun, gurbaan gara mana sirreessaatti fudhatame.
Yeroo mana hidhaa kana keessa jiru kana, namni deemee isa gaafatu tokkollee hinturre. Kan baay'ee nama ajaa'ibu garuu, harmeen ilmishee jalaa du'e kun deddeebitee isa gaafatti. Waan isa barbaachisus geessuufii itti fufte. Waanti ta'aa jiru kun, gurbaatti gaaffii guddaa uumuunsaa wal nama hingaafachiisu.
Osooma akkanaan jiranii, turtiin adabbiisaa nidhumate. Yeroo kana gaaffii tokko gaafatteen; "Yeroo asii baatu maal dalagda?" Innis akka waan hojjetu homayyuu karoorfatee hinjirre isheetti hime. Sanaan booda, akka ofitti fudhattee haala hojii mijeessuufii dandeessu edda hubachiifteen booda, garasheetti fudhatte. Haala hundumaas mijeessiteefii hojiisaa itti fufe.
Yeroo muraasaa booda, gurbaa sana ofitti waamtee, "Waanan yeroo tokko, yeroo mana hidhaa seenuuf jettu siin jedhe niyaadattaa?" jetteen. Gurbaanis boquusaa gad cabsee, "Eeyyeen nan yaadadha,....akkamittiinan hirraanfadha!" jedheenii. Isheenis deebiftee, "Anis akkuman jedhe godheen jira. Kan mucaakoo ajjeese ajjeeseera" yeroo jettu mucaan rifannaa guddaadhaan garashee ilaaluun, "Maali anoo jiraa, yooman du'e?" jedheen. Isheenis, "Kanan ajjeesuu barbaade foonkee osoo hintaane, eeyyummaakee isa ittiin mucaakoo ajjeeftedha. Kanasimmoo, guyyaa ati hidhamtee kaasee deddebi'ee si gaafachuufi gaarummaa sitti agarsiisuuni. Ati guutumaatti jijjiiramtee jirta; nama mucaakoo ajjeese sana miti. Kan mucaakoo ajjeese sun du'ee jira!" yeroo jettuun, imimmaan qabachuu dadhabe. Walittis marmani. Guyyaa sanaa kaasee, akka haadhaafi ilmootti waliin jiraachuu itti fufani. Akkanaan, harmeen ogeettiin ajjeessaa ilmaashee ajjeefte.
Waanan jechuu barbaade ifaadha! Ajjeessaa jireenya keenyaa adda haabaafannu. Ajjeessaan beekumsa, qabeenya, gammachuufi yeroo keenyaa inni sirriin eenyu? Namni tokko dhukkubsatee mana yaalaa yoo deeme, ogeessi fayyaa dhubbicha balleessuuf nama yaala malee nama sana miti. Eeyyeen, kan dhabamsiifamuu qabu nama badii raawwate yookaan kan hammeenyi keessan mul'ate osoo hintaane, badisa nama keessaati. Hamaan nama keessaan dalagamu, namni hamaa ta'uuf ragaa miti. Kanaafuu, ajjeessaa isa ta'e qofaa haa ajjeefnu!
~~~
Waanan dhagahe irraan qindeesse.
ยฉAbdiisaa Ejjetaa U. Bantii, 2021
~~~
@Orobook