طبقه سه| مجتبی نامخواه

به جلیلی رای میدم برای فرصت شورش علیه «طبقه مرفه جدید» @tabagheh3_ir @sch_negah

🔸شورش، جنبش و پایش [بخش دوم و پایانی] مسئله‌ی اکنونِ جامعه ما یک ثبات و رکود گسترده است. این به این معنا نیست که تحرک اجتماعی وجود ندارد؛ تحرک هست و بسیار هم گسترده است اما اغلب صرف آیین‌های مذهبی و یاریگری در مواقع بحرانی می‌شود. از این منظر تکوین این شورش از آن‌جا که می‌تواند نویدبخش یک تغییر در آینده باشد، خود یک پیروزی است. مسئله مهم پایش این شورش است. در دور دوم به طور طبیعی بسیاری از نیروها و نهادهای رسمی به حمایت از آقای جلیلی پرداختند چون مسئله‌شان دیگر نادیده‌گرفت یا تقابل با این شورش نبود، تقابل با نیروهای رسمی دیگری بود که رقیب‌شان هستند. پس از هفته جاری، یعنی پس از فاصله دور اول و دور دوم برای این شورش مهم‌تر است. نتیجه انتخابات هر چه باشد، اگر این شورش نتواند به جنبش تبدیل بشود، نخواهد توانست نقشی در سیاست ایفا کند. این بی‌نقشی این نیرو را سرخورده خواهد کرد. یعنی همان اتفاقی که در دو دهه اخیر رخ داد. نیروی طغیان اگر امکانی برای بودن نیابد، بر نبودن متکرکز خواهد شد. برخی توهم‌ها درباره موضوع طب اسلامی، نظام آموزش، فضای مجازی، حجاب، پیشرفت و مانند آن از همین مسیر طی یکی دو دهه اخیر کم و بیش مقبول مطرح شده است. به تعبیر امام خمینی باید مراقب بود تحجر از «لایه‌های تفکر اهل جمود» به طلاب جوان «سرایت» نکند. یکی از مهم‌ترین مراقبت‌ها این است که اجازه ندهیم نفی‌زدایی‌هایی که سیاست‌مدران رسمی از ایده انقلاب می‌کنند، فضا را برای پرخاشگری اخلاقی فراهم کند. دینامیسم اصلی انقلاب اسلامی همین نیرویی است که سیاستمداران رسمی آن را «دیوانه» می‌خوانند. باید پیش از این که وضع موجود با عاملیت عاقلان و منتفعان تثبت گردد؛ پیش از آن که نیروی جامعه و انقلاب در ساختار رسمی مضمحل و یا از آن طرد گردد، آن را فهمید و کشف کرد. @tabagheh3_ir

🔸شورش، جنبش و پایش مقدمه‌ای بر نوزایی نیروهای اجتماعی در انتخابات ۱۴۰۳ [بخش اول] همه می‌دانیم سعید جلیلی در دور اول انتخابات گزینه مطلوب ساختارها و سازوکارهای متعدد و قدرتمند جناح اصولگرا نبود؛ هنوز هم نیست. برآمدن او محصول شورشِ یک نیروی اجتماعی در بدنه جامعه بر علیه سازوکار و صاحبان قدرت بود. این شورش در گام نخست توانست موفقیت مهمی کسب کند و صحنه انتخابات را پیش ببرد و بخش مهمی از نیروهای رسمی سیاسی را تحقیر کرد. البته بسیاری از کسانی که به رئیس مجلس رای دادند هم مطلقا به خاطر حمایت نیروهای اصولگرا از او رای ندادند، بلکه ویژگی‌های شخصی او برایشان جذاب بود. بنابراین تحقیر بخش مهمی از نیروهای رسمی سیاست، در واقعیت بسیار حادتر از روی کاغذ بوده و هست. این شورش لزوما شورش روستا علیه شهر، حاشیه علیه متن و محرومان علیه اشرافیت نیست. این‌ها هست ولی صورت مهم‌تری دارد. شورش آنان که به رسمیت شناخته نشده‌اند علیه نیروهای اجتماعی‌ای که به دلیل وابستگی‌های ژنتیک و حتی ایدئولوژیک برکشیده شده‌اند. این شورش از جهاتی، ولی فقط از جهاتی و نه از همه نظر، شبیه ماجرای تیر 84 است؛ در آن دوره نیز جناح راست که پس از 76 خودش را در چارچوب اصولگرایی بازسازی کرده بود، تحقیر شد. پس از آن، این نیروها در چارچوب نواصولگرایی و «جبهه انقلاب» خودشان را بازسازی کردند. این بازسازی‌ها یک امر زمان‌بر و تدریجی بود. شیوه سازماندهی سیاسی، گفتمان و تا حد زیادی اقتصادی سیاسی این جناح تغییر کرده اما همچنان اراده معطوف به استیلا و میل به تحمیل در آن موج می‌زند و همین بخش مهمی از نیروهای اجتماعی را به طغیان کشانده است. همان طور که می‌دانیم نیروهای سیاسی رسمی با شیوه‌هایی متفاوت اما با نتایجی کم و بیش یکسان، این شورش را طرد می‌کنند. تأکید می‌کنم نیروهای سیاسی «رسمی» این کار را می‌کنند، یعنی هم اصولگرایان و هم رقبایشان. اصولگرایان همچنان آن‌ها را را نادیده می‌گیرند و دیگران هم آن «طالبان» و «دیوانه» و «نابودگران ایران و جهان» می‌خوانند. می‌خواهم تأکید کنم این دیگران و طردکنندگان بیشتر از آن که رقیبان سیاسی اصولگرایان باشند، بخش قابل توجهی از نیروهای امنیتی و رسمی هستند. همچنان که در طرف اصولگرایان نیز چنین است. در واقع این ساختار رسمی است که کنشگران این تغییر و شورش را طرد می‌کند. در وضعیت فروبسته ما که دینامیسم اجتماعی اغلب میان دو نیروی رسمی تقسیم‌بندی می‌شود، تکوین این شورش خود یک پیروزی مهم است. فارغ از این که منتهی به کسب قدرت دولت بشود یا نه؛ اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم، تکوین این شورش مهم‌تر از کسب پیروزی در انتخابات است. چرا مهم‌تر است؟ نمی‌خواهم بگویم قدرت سیاسی و دولت اهمیت ندارد؛ اما یک دلیل مهم این اهمیت این است ما اکنون با مسئله‌هایی مواجهیم که راه‌حل آن بیش از قدرت رسمی، نیازمند قدرت غیر رسمی است و بیش از قدرت کلان نیازمند قدرت خُرد است. این شورش می‌تواند، تأکید می‌کنم می‌تواند، یعنی ممکن است بتواند، مسئله و بحران نانمایندگی را حل کند. این شورش و طغیان تنها در میان نیروهای دربند اصولگرایان نیست که محتمل و ممکن بوده و خواهد بود. در طرف مقابل آنان هم محتمل بود بخشی از نسل جدیدی که در سازوکارهای جناح موسوم به اصلاح‌طلب تخته‌بند شده‌اند، بتوانند حرکت رهایی خودشان را ایجاد کنند؛ اما همان طور که می‌دانیم سیطره نیروهای رسمی در آن طرف موفق‌تر هستند چون میل به استیلا را کمتر بروز می‌دهند و بیشتر سازوکارهایی برای اعمال آن و مهار طغیان طراحی می‌کنند. برای مثال کافی است در نظر بگیریم سازوکار تصنعی، بسته‌، غیراجتماعی و خلق‌الساعه‌ای که در همین انتخابات اصولگرایان برای وحدت طراحی کردند با سازوکاری که تحت عنوان جبهه اصلاحات در طرف دیگر بود. این ناکارآمدی اصولگرایان به بروز گاه و بیگاه این شورش کمک می‌کند و بالعکس به واسطه توانایی اصلاح‌طلبان، اغلب منتفی می‌شود. @tabagheh3_ir

[این یادداشت کوتاه زاویه قابل توجهی را در تحلیل رویارویی جاری در انتخابات ۱۴۰۳ می‌گشاید]: #یادداشت_میهمان در مورد سعید جلیلی ما تسلیم انگاره‌های پیشینی پُر خطایی هستیم. این خطا نیز در مورد بخشی از الیت نوگرای جریان اصولگرا نیز قابل تعمیم است. نسل جدیدی از اصولگرایان کنجکاو و خردمند شکل گرفته است که در زیر سایه‌ی سنگین پدرخوانده‌های مرتجع خود به درستی دیده نمی‌شوند . این یک جریان درونزا و اصیل است. از جایی خارج از منظومه ایران به عاریه و قرض گرفته نشده است. تکاملش را مدیون خودش است. آنتی‌تزی کاملا منطبق با تز. آنتی‌تزی که از بیرون تحمیل نشده است. برخلاف این پوست اندازی و جهش مثبت در بدنه ی اصولگرایان سنتی ، ما شاهد هیچگونه پویش امید بخشی در بخش نوگرای اصلاح طلبان نوگرا نیستیم. بر عکس سیر حرکت این جریان همواره روندی قهقرایی داشته و امروز به وضعیتی فلاکت بار دچار شده است. اقتصاد سیاسی این جریان فکری و اجتماعی، همپوشانی‌های گسترده‌تری با اقتصاد سیاسی تبهکاران و غارتگران اقتصادی اجتماعی دلباخته‌ی جریان‌ غرب دارد. پزشکیان این بخش ایران بر باد ده را نمایندگی می‌کند.‌ پزشکیان بی‌آن‌که و خودش ملتفت باشد ، اینجا نقش محلل را بر عهده گرفته و سوگند و عهدی که با مردم بسته، در لابلای چرخ‌دنده‌های فساد موجود خرد و خمیر خواهد شد. تا زمانی که نتوانیم‌ آثار پر خسارت و مصیبت بار ویروس لیبرال را از پستوها و تاریکخانه‌های ذهنی‌مان پاک کنیم، امید هیچ گشایش پایدار و پیوسته ای را نباید داشته باشیم. ما محکومیم که سعید جلیلی را انتخاب کنیم. فرنوش اعتمادی

پیروز انتخابات هر که باشد، اگر «قانون شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها» در زمان مقرر، که چهار ماه پس از ابلاغ است، اجرا شود؛ ما از دهم شهریور با سیمای متفاوتی از حکمرانی مواجه خواهیم شد. یکی از مهم‌ترین مسئله‌های سیاست پس از نیمه تیر ۱۴۰۳، ایجاد سازوکار مطالبه اجرای این قانون است، پیروز انتخابات هر که باشد. همچنین باید تلاش کرد تا در گام بعد شفافیت عمومیِ حاصل از اجرای این قانون به سود فرایند عدالت اجتماعی فرآوری گردد. مجلس یازدهم هیچ تحرکی متناسبی در مورد اجرای ماده ۲۶ برنامه ششم توسعه، که مشابه این قانون (ماده ۲ آن) بود، نداشت؛ همچنین تجربه شکست بزرگ در اجرای شفافیت تکلیف شده در برنامه ششم را در فرایند تقینین این قانون جدید ملحوظ نساخت. سازوکار مطالبه اجتماعی شفافیت و اجرای این قانون اما از بازخوانی شکست پیشین؛ از عدم اجرای شفافیت برنامه شمم و از بی‌توجهی به الزامات آن در ادوار مختلف قوای سه‌گانه بر می‌خیزد. به هر روی شفافیت حکمرانی یکی از مهم‌ترین گام‌های پروژه عدالت‌خواهی در فردای انتخابات ۱۴۰۳ است. @tabagheh3_ir

درباره انتخابات بیشتر در توییتر (ایکس) می‌نویسم، به اختصار. در این صفحه اگر فرصت شد تحلیل مبسوط‌تری را هم در همین کانال خواهم گذاشت. @tabagheh3_ir

درباره انتخابات بیشتر در توییتر (ایکس) می‌نویسم، به اختصار. در این صفحه

🔸نجات جمهوری با وجود عدم اعلام رسمی کاملا قابل حدس است که میزان مشارکت در انتخابات ۱۴۰۳، در ادامه روند نزولی سال‌های اخیر و حتی کمتر از برخی پیش‌بینی‌های پیمایشی رقم خورده است. مسئله کاهش مشارکت و شیب نزولی آن، اغلب با دلایل سیاسی توصیف می‌شود و تلاش می‌شود با تجویز محرک‌های تبلیغاتی پاسخ داده شود. هر دو سطح توصیفی و تجویزی درباره مشارکت به کلی اشتباه است.

ما دست‌کم در سه شماره اخیر مجله نامه‌جمهور @Nameh_Jomhour تلاش کرده‌ایم به تفصیل درباره این اشتباه خطرناک و تحلیل جایگزین را بحث کنیم. در شماره‌های ۴ و ۶ و تا حدودی به مناسبت در شماره ۵، تلاش شده این چنین استدلال شود که موضوع کاهش مشارکت را باید در موارد دیگری، غیر از تحلیل‌های متداول جست‌وجو کرد.

ما نیازمند گشودن سطوح مختلفی از بحث درباره بحران مشارکت هستیم. مواردی همچون: ۱. کاستن شتابان از نقش دولت در خدمات و رفاه عمومی؛ به عنوان نمونه در حوزه آموزش عمومی طی سه دهه اخیر، سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی نصف شده است. ۲. نابرابری درآمدی و تثبیت آن با صورت‌های مختلف خصوصی‌سازی. ۳. فقدان ادراک دقیق از مسئله کاهش مشارکت و امکان‌های اجتماعی برای احیای آن، بلکه انکار یا نادیده گرفتن مسئله مشارکت؛ به عنوان نمونه در کل چند صد ساعت تبلیغات تلویزیونی انتخابات جاری، که سومین انتخاب با مشارکت چهل و چند درصد بوده، یک بحث جدی هم در این باره از نامزدها پرسیده و خواسته نشد. یا استدلالی که توسط آیت‌الله علم‌الهدی، روزنامه همشهری و غیره با مضمون کفایت مشارکت مومنانه مطرح شد. ۴. بحران نمایندگی و به رسمیت نشناختن بخش‌های مهمی از جامعه در فرایند حکمرانی؛ به عنوان کاهش از سهم مجلس در تقنین. تا جایی که دیده‌ام در اغلب سطوح تحلیلی نزدیک به حاکمیت، با واقعیت کاهش مشارکت، با برخوردی از سر انکار و نادیده گرفتن مواجه می‌شود و با پاسخی از جنس روایت. همان طور که در آخرین شماره نامه جمهور به تفصیل بحث شده، ما باید به نجات جمهوری فکر کنیم، نه کمتر از آن. @tabagheh3_ir

🔰 بیانیه تحلیلی پیرامون چارچوب اقدام‌های اجتماعی مورد انتظار از دولت چهاردهم 🎯 در این بیانیه می‌خوانیم: 1⃣ حفظ قدرت خرید و سفره عموم مردم 2⃣ احیای حقوق کارگران 3⃣ آموزش و پرورش دولتی و باکیفیت 4⃣ حل تبعیض های اساسی 5⃣ تضمین آزادی های اساسی و امکان مشارکت‌های مردمی 6⃣ توجه ویژه به استان های محروم و مرزی ➖➖➖➖ 💠 با ما همراه باشید 🆔 @nameh_jomhour | نامه‌جمهور

🔰 سند مطالبات و توصیه‌های سیاستی جمعی از پژوهشگران و فعالات حوزه کارگری به دولت چهاردهم 🎯 در این متن می‌خوانیم: 1⃣ توسعه مالکیت عمومی و سهم‌بری عادلانه 2⃣ تشکل یابی 3⃣ دستمزد 4⃣ امنیت شغلی ➖➖➖➖ 💠 با ما همراه باشید 🆔 @nameh_jomhour | نامه‌جمهور