کتیبه

به بهانه ثبت جهانی 54 کاروانسرای ایرانی کاروانسرای شهر باگامایو تانزانیا به‌سبک کاروانسراهای ایرانی/حضور شیرازی‌ها و بلوچ‌ها در شهر باگامایو   در شهر باگامایو نزدیک مسجد بلوچ‌ها کاروانسرایی قرار دارد که اکنون به موزۀ برده‌داری تبدیل شده زیرا پس از تسلط اعراب، آلمان‌ها و انگلیس‌ها از این کاروانسرا برای اقامت و اعزام برده‌ها و ارسال عاج فیل استفاده شده است. به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مرتضی رضوانفر عضو هیأت علمی پژوهشگاه با اشاره به ثبت جهانی 54 کاروانسرای ایرانی، از نکات جالب پرونده ثبت جهانی کاروانسرهای ایرانی در یونسکو را استفاده از کلمه «ایرانی» به جای«ایران» دانست و تصریح کرد: اینگونه این موضوع از مرزهای سیاسی فراتر رفته و تمام کاروانسراهای جهان که با شکل و سبک این 54 کاروانسرا ساخته شده‌اند می‌توانند به این پرونده مرتبط باشند. او افزود: از جملۀ آنها کاروانسراهای قفقاز، آسیای میانه و حتی کاروانسرای شهر باگامایو در تانزانیا است که در منطقۀ شیرازی نشین و بلوچ نشین شرق آفریقا قرار دارد. عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، گفت: شهر باگامایو و تعدادی از روستاهای آن دارای ساکنینی از شیرازیها (قرن7ق) و بلوچ‌ها (قرن 12ق) هستند که خود را ایرانی معرفی می‌کنند و همچنین یکی از مهمترین سایت‌های تاریخی تانزانیا به نام کائوله که یک دولت‌شهرشیرازی است و نزدیک به چهار قرن یکی از بنادر مهم شرق آفریقا بوده است در این منطقه وجود دارد. رضوانفر اظهارکرد: هم اکنون تعداد زیادی کلمات فارسی و بلوچی در زبان سواحیلی وجود دارد، همچنین برخی آیین‌ها مانند آیین نیروزی(نوروز دریایی) و یا سینه زنی بوشهری در جزیره زنگبار در نزدیکی باگامایو اجرا می‌شود. عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اظهارکرد: دریغا، علیرغم تمایل وافر اقوام ایرانی ساکن در شرق آفریقا برای ارتباط با ایران، اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفته است چرا که برای شناسایی میراث ملموس و ناملموس مشترک و همچنین تبیین راهکارهای موثر در تعامل ایران و کشورهای شرق آفریقا نیاز به تصمیم و اقدامات فرا دستگاهی است. او در پایان گفت: افسوس که با یک جستجوی ساده در اینترنت، می‌توان مقالات و همایش‌هایی یافت که نشان می‌دهد برخی تلاش دارند شیرازی‌ها را یک قوم آفریقایی و بلوچ‌ها را یک قوم عمانی معرفی کنند.

نام پیامبر (ص) بر کتیبه‌های فارسی پاکستان - ایسنا https://www.isna.ir/news/1402062314563/%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-%D8%B5-%D8%A8%D8%B1-%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

مرتضی رضوانفر 1

اربعین ایرانی در جزیرۀ زنگبار، تانزانیا. مسلمانان در جزیرۀ توریستی زنگبار، شامل گروه‌های شیرازی، بلوچ، شوشتری، کازرونی، خوجه‌های دوازده امامی (هندیان)، بُهره‌ها (شاخه ای از اسماعیلیه)، هرساله در مراسم اربعین که آنرا "چهلم" مینامند شرکت میکنند. حتی مسیحیان و هندوها نیز در این بزرگترین آیین مذهبیِ جزیره همراهی میکنند. تصویر بالا مراسم چهلم در "تعزیه‌خانۀ" حضرت ابوالفضل العباس (ع) را نشان میدهد. در این نوع سینه‌زنی که آنرا "سینه‌زنی بوشهری" مینامند، علمهایی که پیش از ایام محرم برپا کرده‌اند، مجددا جمع نموده و مانند پیکر امام حسین(ع) تشییع میکنند. همچنین نوحه‌هایی به زبانهای سواحیلی، هندی و فارسی (در حالی که دیگر فارسی نمیدانند) میخوانند. در حسینیه‌ها(محفلها و امام‌باره‌ها) از کتیبه‌های پارچه‌ای محتوی عبارات انگلیسی، هندی، سواحیلی و فارسی خصوصا ترجیع بند محتشم کاشانی استفاده میکنند. مراسم چهلم، سه روز به طول می‌انجامد و شب آخر با تجمع در "ماتم خانه" به اتمام میرسد. فایل نوحه زیبای فارسی و تصاویر، در کانال تلگرامی کتیبه. https://t.me/katibefarsi مرتضی رضوانفر پژوهشگاه میراث فرهنگی