زەوی سهخت و ئاسمان دوور
ئازادی، عهداڵهت و خۆشهویستی مرۆڤ بهشێک له خولیاکانی ژیانمه و ههوڵی بۆ ئهدەم. سهربهستی و رزگاری گهلی کورد خولیای شهو و رۆژمه و .. @GoranSenaey
Show more1 406
Subscribers
-324 hours
-27 days
+3330 days
Posting time distributions
Data loading in progress...
Find out who reads your channel
This graph will show you who besides your subscribers reads your channel and learn about other sources of traffic.Publication analysis
Posts | Views | Shares | Views dynamics |
01 Media files | 158 | 3 | Loading... |
02 تەنیا چاوەکانی تۆ؛
ڕێی من
و گەمیەی من
و ڕەفيقی سەفەرەکانمە!
گەر نیشتمانێکم هەبێ،
بێ شک روومەتی تۆ
نیشتمانی منە،
و گەر ماڵێکم هەبێ،
خۆشویستنت،
تەنیا ماڵمە…🥀
#نزار_قبانی
#کەیومەرس_یووسفی
@haivy_run | 1 | 0 | Loading... |
03 مامۆستا هەژار و بۆ کوردستان
╭━═━⊰✹✍✹⊱━═━
🦋 @nik_siratan_azadandish
╰━═━⊰❀🌿🌼📚 | 100 | 4 | Loading... |
04 دامپۆشه
به ناسکترین وشەکانی ناخت
وەک باڵای ڕووتی دار هەنارێک
له وردیلە گەڵای سەوزی خۆشەویستی
پڕم که
لە حسرەتی دواهمین دیدار و بڵێنی سبەی
بە کاتی بزە شاراوەکانت
له پیاسەی ژوان و
فڕینی پەپوولەکان لە چاوەکانت
لە دەستەکانت
لە قاچەکانت
وتم شار بۆ پەپوولە دایگرتوه؟!
حەسوود به
به سێبەری ڕێبوارێک
ل ژێر پەنجەرەی ژوورەکەم
بە جریوەی چۆلەکەکانی بەری دەلاقەی بەیانیان
حەسوود به
بە تریفەی مانگ لە سەر جێگای نووستنم
به دەنگی بەرزەوێژی فرۆشەری نیوەڕوان کە" هەی سێو
سێو ئەفرۆشین
سێوی زەرد و سوور"
داگیرم که
وەک چۆن داگیر کەرێک مەزن
وڵاتێکی بێ سنوور و
شۆڕشگێڕێک بەهێز
قەڵایەک
بەشکۆ
✍ #روناک_صمدی
(#باران)
─┅═༅𖣔🌸𖣔༅═┅─
@kizhi_hataw9
─┅═༅𖣔🌸𖣔༅═┅─ | 124 | 1 | Loading... |
05 بۆ بولبول
ئەی باڵداری ئیسکسووک
بولبولی دەنووکبچوک
باغچه به باغچه ئەفڕیی
وچانێکی لێ ئەگری
کام سەرچڵ دڵت گرتی
دەنگی لێ هەڵئەبڕی
کام ئاوازه شیرینە
ڕووناکی و نەشئەی ژینە
به چوار دەوریا ئەپژێنی
دنیا پێ ئەکەنێنی
له گەرووە بچکۆلانە
ئەم نەغمه بەرزه جوانە
چۆن دێتە دەر چۆن ئەڕژێ
وا گیان ئەسمێ هۆش ئەمژێ
منیش دەروونم شاد بێ
ملم له بەند ئازاد بێ
دەوروپشتم گوڵزار بێ
عومرم یەکسەر بەهار بێ
پەرداغی ئاوم گوڵ بێ
جێحەسانەوەم چڵ بێ
عەشقم وەک عەشقت پاک بێ
پڕ له هیوا و ڕووناک بێ
ئەبەدی بێ و پڕجۆش بێ
ئەوەندەی هی تۆ خۆش بێ
منیش ئەی مەلی پیرۆز
به یەک چریکەی پڕسۆز
بەستەی وات بۆ ئەخوێنم
که جوان جوان بلەرزێنم
ڕووی کام گۆم شین و مەنگە
کام درەخت شۆخ و شەنگە
کام شاخ که سەخت و بەرزه
بیخەمه بوومەلەرزه
کام ئاسمان بێبنە
ناخی پڕ کەم له شنە
✍ : ْ#مامۆستا_گۆران
🎙 : ْ#مامۆستا_نەجمە_غولامی
🫶@Sozibasoz🫶 | 100 | 2 | Loading... |
06 🎼 بێدەنگی
دەمێکە من لەدووی تۆ دێم، بەبێدەنگی وەکوو "سایە"
نە ڕۆژ خاک هێندە بێدەنگە، نە ئەستێرە بەشەو وایە
هەموو سینەم بە عیشقی تۆ، وەکوو کوانوو بڵێسەی بوو
کە تینی پێ نەما ئیدی، هەموو هەر خۆڵی بەربایە
هەتا سەرسەوزە دارستان، گەڵا و لاولاوی تێک داڵێن
خەزان هەر تاکەدارێکی، لە بەرزریان بەتەنیایە
بەفر بەرزایی داپۆشی، لەبەر مژ ئێستە نابینی
کە ئەم دەربەندە دڵتەنگە، چ تۆفیکی لە سەردایە
زمانێکم دەوێ بۆ دوان، کە بانگم کردی بێژی گیان!
چلۆن بدوێم لەگەڵ خەڵکێک زمانی بێ وشەی وایە
هەتا دەنگی شەقەی باڵت نەیە، خامۆشە دڵ بۆیە
گمەی ئەم کۆترە زامدارە، دەمێک دێت و دەمێک نایە
دڵم وەک نەی دەناڵێنێ، گەرووی سەد قومریی تێدایە
بەبێ پەنجەی هونەرمەندت، حەیف بێدەنگە ئەو نایە
ْ#مامۆستا_ناسر_حیسامی
لە دیوانی فڕینی دوور
🫶@Sozibasoz🫶 | 103 | 1 | Loading... |
07 دنیا، زیندان
وڵات، زیندان
شار، زیندان و
خانوو، زیندان!
جەستەم زیندان
ئاخ نازانم،
گەر بتوانێ مشکی زەمان
تەیمانی ژەنگگرتووی قەفەز
لێک بپچڕێ
باڵندەی دیل بۆ کوێ دەفڕێ...!
#جەلال_مەلەکشا
@kiwmars | 109 | 2 | Loading... |
08 موشتاقم که لە گەڵ تۆ
پیاسە بکەم
لە سەر ئاو
لە سەر هەوران
لە سەر زەمان...
#نزار_قبانی
#کەیومەرس_یووسفی
@haivy_run | 166 | 5 | Loading... |
09 #شەهید_سمایل_شەریفزادە
#سمکۆ
ڕچەشکێنی بزاڤی خوێندکاریی کورد
@kiwmars | 131 | 3 | Loading... |
10 تنها گزینه کُردها در بحران خاورمیانه اتحاد است
گفتوگوی خبرگزاری مزوپتامیای ترکیه با دکتر اردشیر پشنگ
ایران و اسرائیل وارد مرحله جدیدی از سطح تنش شدهاند، اما به نظر مجددا براساس سطح پیشین علیه هم اقدام میکنند.
کُردها در چهار کشور ایران، ترکیه، عراق و سوریه از یکطرف سرنوشت و مسیرهای متفاوتی با یکدیگر دارند اما از طرف دیگر وقوع هر تحولی در یکی از کردستانات تاثیر و بازتاب مستقیمی بر دیگر مناطق خواهد داشت. البته بایست کُردهای دیاسپورا (در اروپا و آمریکا) که هر هرروز قوی و پراثرتر نیز میشوند را در نظر بگیریم.
احزاب سیاسی کُرد باید دست به یک خودانتقادی جدی بزنند، اشتباهات گذشته و حال را دریابند، از تکرار آنها بپرهیزند و اهدافی واقعبینانهتر، امروزی و مناسب با شرایط را پیریزی کنند، عدم درگیری باهم و اتحاد معقولترین راه است هرچند فرمول حل مسالهی کُرد در ایران و ترکیه شبیه هم و متفاوت از این فرمول در عراق و سوریه است.
لینک نسخهی کُردی کرمانجی مصاحبه https://www.mezopotamyaajansi.net/kr/HEM-NCE/content/view/239763
لینک نسخهی ترکی مصاحبه https://www.mezopotamyaajansi.net/tum-haberler/content/view/239747 | 145 | 3 | Loading... |
11 خەوەبەردینە
شاعیر: سوارە_ئیلخانیزادە
خوێندنەوە و پەراوێزنووسین: هادی_مورادی
نەخشاندن: شابەیتی_کوردی
ــــــــــــــــــ
بیرەوەری و باسێک لەسەر شێعری بەرزی خەوەبەردینە
ــــــــــ
@fardin4917
https://t.me/allameahmademoftizadeh | 155 | 8 | Loading... |
12 نوع بشر از طریق دست به دست شدن قدرت و افتادن قدرت به دست آدمهای بیقدرت سابق نجات نخواهد یافت، زیرا درست در همان روزی که قدرت به دست آنها میافتد معصومیتشان از بین میرود. درست از همان لحظه، آنها هم به این وحشت میافتند که مبادا قدرت استحکام پیدانکردهشان از دست برود، رؤیاها و نقشههای تحقق نیافتهشان نقش بر آب شود، و در نتیجه دستانشان را به خون میآلایند و تخم وحشت میپراکنند، و سرانجام از این بادی که میکارند همان توفان را میدروند. آنها نمیتوانند از این وحشت بگریزند. آنها در وحشت انتقام خواهند زیست، از وحشت از آنکه دوباره به همان گذشتهشان پرتاب شوند، و از کارهایی که خودشان کردهاند به وحشت خواهند افتاد. قدرتِ ترکیب شده با وحشت منجر به جنون میشود. قدرتِ آن بیقدرتهای سابق غالباً سبعانهتر از قدرت آنهایی است که از قدرت ساقط شدهاند، چون اگرچه اینان اکنون زمام حکومت را بهدست گرفتهاند، باز همچنان ترس و وحشت در دلشان لانه دارد.
نویسنده : ایوان_کلیما.روح پراگ.
مترجم : خشایار دیهیمی
@kiwmars | 191 | 3 | Loading... |
13 #جوانڕۆ
#بەهەشت
دوای باران
@Asmanek_shin | 174 | 5 | Loading... |
14 دەمگرن ڕۆژێ بە شەرابی پێکەنینتەوە مەست...
#فەرەیدوون_ئەرشەدی | 205 | 3 | Loading... |
15 شەرەف یان پارە.....؟
بڕیار بوو لەگەڵ کچێک کە زۆر یەکترمان خۆش ئەویست زەماوەند بکەین. ئەو کچە، تاقانەی یەکێک لە دەوڵەمەندترین پیاوانی شار بوو.
شەوێک لە ماڵی خزمێک میوان بووم. لەو کۆڕەدا چەند کەسی دیکەش بەشدار بوون. یەک لەوانە پیرەپیاوێک بوو کە خەڵکی شارێکی دوور بوو، دەیانگوت زۆر گەڕیدە و دنیادیدەیە. داوایان لێکرد لە بەسەرهات و بیرەوەری ژیانی خۆی شتێکمان بۆ بگێڕیتەوە. وتی: سەردەمی لاویەتیم، ئاگری شەڕ وڵاتی داگرتبوو. ئەرتەش حوکمی هەموو لای دەکرد. لەو بگرە و بەردە، من بە شەقی سیاسەت کەوتبوومە بەندیخانە. ڕۆژێک لاوێکیان هێنا و وتیان ئەمشەو لێرە دەمێنیتەوە. ڕەنگی بزرکابوو، دەیگوت لێرە غەریبم، تازە دوێنێ شەو لەگەڵ هاوریەک، هاتوومەتە ئەم شارە. دوێنێشەو لە هوتێلی شار تەنیا یەک وتاغی بەتاڵ هەبوو، بە کرێمان گرت. هەر ئەو کاتە پیاوێکی غەریبیش هاتە هوتێل. جێگا بۆ ئەو نەمابوو. پێکەوە شاممان خوارد. لە سەر سفرە، کابرا لە لامان درکاندی کە هەموو دارایی خۆی کردۆتە پارەو لە جانتاکەی ناوە و دەیەوێ ناوچەی شەڕ بەجێبێڵێت. هاوڕێکەم بە کابڕای گوت: تۆ بەو هەموو پارەوە ناکرێ لەدەرەوە بخەوی. وەرە لە جێگای من بخەوە. من هیچم نیە و بێخۆفم، دەچم لە سالونی هوتێل دەخەوم. من و کابرا چوێنە وتاغەکەوە. کاتی خەوتن شەیتان کەوتە کەوڵم کە کابرا بکوژم و پارەکەی بڕفێنم. بەڵام لە دەروونەوە لەگەڵ وێژدانی خۆم دەستەویەخە بووم. لەم ڕاو و بێڕایەدا، بە بێدەنگی هاتمە دەرەوە و ڕووم کردە دارستان و قەراخی چۆم. تا نیوەشەو بیرم دەکردەوە کە خودابەردار نیە کاری وا بکەم. ئاخۆ بۆ ئەو پارە چەندە ڕەنجی کێشاوەو و لە نانی ژن و منداڵی گرتۆتەوە؟ زانیم ددانی من ئەو نانە نابڕێ، بۆیە لەحنەت لە شەیتان، بێدەنگ گڕامەوە و خزامە نێو جێگەی خۆم و خەوتم. بەیانی بە قیژە و هەرای خزمەتکارانی هوتیل وە خەبەرهاتم. سەری کابرا بە چەقۆ بڕابوو. هاوڕێکەم و جانتای پارەش دیار نەبوون. زانیم کە دوێنێشەو پێش هاتنەوەم هاوڕێکەم ئەو کارەی کردووە!!
بەڵام منی غەریب و بێکەس لەم ئاگربارانەدا ئەو هەموو ژنێڕاڵە یاسا نەزانە چۆن تێبگەینم؟ ئەو شەوە تا بەیانی وەکوو مەنجەڵ دەکوڵا. دەیگوت تەنیا دایکە پیرێک شک دەبەم و ماڵمان لە فڵانە دێهاتە لە باکووری وڵات. دەزانم تا ڕێوی قەباڵەی خۆی بخوێنێتەوە، کەوڵی دەکەن.
هەرواش بوو. کاتێ دەیانبرد بۆ پای سێدارە، چاوی هیوای بڕیە چاوانم و وتی وەرە پیاوەتیم لە گەڵ بکە، هەر کاتێ رزگار بوویت، بچۆرە دێهاتەکەی ئێمە و بە دایکم بڵێ تەنیاکوڕەکەت بێتاوان بوو.
پاش چەند مانگ کە لە زیندان ئازاد کرام. ڕێگەی باکوورم گرتە بەر. کە چوومە ئەو دێهاتە وتیان درەنگ هاتووی. هەر زوو هەواڵەکەمان پێگەیشت. دایکی پاش چەن ڕۆژ دوای ئەو هەواڵە لە خەفەتان دیقی کرد..
بەسەرهاتی کابرا کە گەیشتە ئێرە، پرسیارم کرد: ئەو لاوە ئەو شەوەی زیندان، هیچ باسی هاوڕیەکەی نەکرد؟ وتی ئەوەی من لەبیرم مابێت، وتی ناوی فڵانەکەسە، خەڵکی فڵانە شارە و... بە بیستنی ئەو قسانە تەزووی سەردم بە لەشدا هات. ئەوانەی ئەو دەیگوت هەمووی ناوونیشانی خەزوورم بوو. پاش ئەو شەوە، زۆر بە دوایدا چووم، هەر خۆی بوو.
جا دەزگیرانی من، ئەبوو بە میراتگری ماڵێک کە هێلمە(گرێچن) بە هێلمەی فەرشەکەشیان حەرام بوو، لە سەر گۆڕی سێ بێتاوان بنیات نرابوو.
پاش چەند مانگ خەزوورم عومری درێژی بۆ ئێوە بەجێهێشت و کچیش چاوەڕی گواستنەوە بوو.
نەمەدەزانی چ بکەم. بۆیە چەندین کەسم هەڵبژارد: قازی، نوینەری پێشووی پارلمان، زانای ئایینی، مافناس، چەند لاوێکی هاوتەمەنی خۆم و وەلحاسڵ لە هەموو مەرامێک... بەبێ ئەوەی ناوی کچە بێنم، لە شوێنیکا کۆ بووینەوە و داوام لیان کرد ڕای خۆیان بفەرموون. یەکیان وتی: ئەگەر بمانەوێ زۆر لێی وردببینەوە، کەس ماڵی حەلاڵ نیە. جارجارە دەبێ خۆتی لێ گێل بکەی. ئەوی دیکە دەیگوت: وەرە بەو پارە بنکەیەکی خێرخوازی دامەزرێنین. ئەوی دیکە: زەکاتەکەی بدەی تەواوە. لاوێک پرسیاری کرد ماڵی خەزوورت لە کوێیە؟ ئەویتر.....
وتم بەڕێزان وانابێت. تکایە بە شێوەی دەنگدانی شاراوە. ڕای خۆتان بنووسن. دوایی کە سەرەنجم دەدا زۆربەیان نووسیبوویان لەگەڵی زەماوەند مەکە.
خەڵکی قسەیان و کردەوەیان یەکناگرێ و هەمیشە لە پشتی شانۆگەری درۆزنانەوە بە تەواوی هێزەوە مڵازیان گرتووە کە لە گرفتی کەسانی دیکە، بە دوای قازانجی خۆیان دا بگەڕێن.
ئاخۆ ئەو کچە کە تەواوی تەمەنی لە تەڕی خواردووە و لە وشک خەوتووە، حازرە لەگەڵ من، لە ماڵێکی هەژارانە، دوور لە ناز و نێعمەتی ماڵە باوکی، ژینی هاوبەش دەستپێبکات، یان ئەوینیش سنوورێکی هەیە؟
باڵزاک ۱۸۴۸ پاریس/( محمد نجابتی)
خوێنەری هێژا؛
باڵزاک پێمان دەڵێت: ئەم هەڵبژاردنە هەموو رۆژێ دووپات دەبێتەوە. نابێت پێوەرمان بەرژەوەندی تاکەکەسی خۆمانبێت. ماڵی حەرام بۆ خۆمان حەڵاڵ نەکەین. دڵنیابن ماڵی حەرام لە سەر گۆڕی بێتاوانان بنیات نراوە...
عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۳/۰۲/۱۱
@kiwmars | 223 | 6 | Loading... |
16 لە شارەکەت زەلیلە شێر،
باوی ڕێوییە
بە هەر نیگایەک و پەتایەکە
ئەڵێم بڕۆم لە شارەکەت
گوڵم، هەرێمی زۆنگ و زەل
چلۆن ئەبێتە جاڕەگوڵ
لە شاری تۆ، لە بانی عەرەشە قۆنەرەی دراو
شارەکەت
ئاسکە جوانەکەم!
تەسکەبۆ ئەوین و بۆ خەفەت هەراو
کێ لە شاری تۆ، لە شاری قاتڵی هەژار
گوێ ئەداتە ئایەتی پەڕاوی دڵ؟!
#سوارە_ئیلخانیزادە | 232 | 4 | Loading... |
17 تۆ ئاسمانی بەرفراوانی ئەوینێکی
منیش چۆلەکەی حەزی تۆم!
◽️@kiwmars
#شێرزاد_حەسەن | 223 | 2 | Loading... |
18 شێرکۆ بێکەس
من تینوویەتیم بە گڕ ئەشکێ
خوێنەکۆلا
@kiwmars | 228 | 1 | Loading... |
19 درسگفتار
«شرح کیمیای سعادت»
#دکتر_عبدالکریم_سروش
#جلسە_33
#شخصیت پیامبر اسلام
@kimiaye_Saadat_Ghazali | 211 | 1 | Loading... |
20 هیچ پرسش ممنوعی در علم وجود ندارد و هیچ موضوعی برای رسیدگی و پژوهش آنچنان ظریف و حساس نیست. هیچچیز بیاندازه مقدس نیست که مورد نقد قرار نگیرد. آغوشِ بازِ آن به ایدههای نو همراه با دقت موشکافانه و تردیدپذیری در همهی این ایدهها، همچون الک گندم را از پوستهاش جدا مىکند. هیچ فرقی نمیکند که فرد چه اندازه باهوش، شناختهشده یا پرآوازه باشد. باید ادعای خود را در مقابل نقد کارشناس مصمم اثبات کند. تعددگرایی و گوناگونی ایدهها و نقد و بررسی ستودنی است. هر یک از نظرهای گوناگون برای برتری یافتن بر دیگری به پیکاری سخت میروند.
فرایندهای علمی ممکن است آشفته و بیقاعده به نظر برسند و تا حدودی هم اینطور است. اگر شما فقط جنبههای روزمرهی علم را در نظر بگیرید، چنین درمىیابید که دانشمندان حیطهی احساسات، هویت و ماهیت بشری را مىپیمایند اما جنبهی دیگری از این موضوع وجود دارد که موردتوجه ناآشنایان به علم قرار میگیرد و آن پذیرش و حتی استقبال از نقد و سنجشگری است. گرچه برای کارآموزان دانشمند، تشویقهای گرم و الهامبخش اساتید وجود دارد اما از سوی دیگر در آزمونهای شفاهی دکترا با پرسشهایی ویرانگر به دانشجوی بینوا میتازند. این پرسشها از سوی همان اساتیدی است که سرنوشت دانشجو را در دست دارند. طبیعی است که دانشجویان نگران باشند و کیست که نگران نباشد؟ درست است که دانشجویان سالها برای این مرحله آماده مىشوند اما این را میدانند که در این لحظهی سرنوشتساز باید به پرسشهایی که کارشناسان مطرح مىکنند پاسخ دهند؛ بنابراین باید عادتهای مفیداندیشیدن را در مرحلهی آمادگی برای دفاع از رسالهی خود نیز تمرین کنند. آنها باید پرسشها را پیشبینی کنند و از خود بپرسند که کارشناسان در کجای پایاننامه ممکن است کاستیهایی بیابند و بهتر است آن را پیش از هر فرد دیگری شناسایی کنم.
فرض کنید در یک جلسهی علمی بحثبرانگیزی نشستهاید. قانون مباحثهی دانشگاه چنان است که پیش از بیان پرسشهای چالشبرانگیزِ ویرانکننده و دیدگاه شنوندگان، به سخنران سی ثانیه فرصت مىدهند تا صحبت کند. یک گزارش نوشتاری برای یک ژورنال علمی فرستاده شده است تا در صورت امکان انتشار یابد. قراردادهایی لحاظ شده است. پس از فرستادن، سردبیر آن را به داوری ناشناس میدهد که کار اصلیاش بررسی این است که آیا نویسنده کار نادرستی انجام داده است؟
آیا چیزی آنچنان جالب در این نوشته وجود دارد که ارزش انتشار را داشته باشد؟ کاستیهای این مقاله چیست؟ آیا فرد دیگری پیشتر نتیجهی اصلی آن را به دست آورده است؟ آیا استدلالهای آن کافی است؟ یا مقاله باید بعد از اثبات دگربارهی آنچه نویسنده تنها گمانهزنی کرده است، پذیرفته شود؟ این فرد ناشناس است. نویسنده نمیداند منتقد او کیست. اینها چشمداشتهای روزمرهی یک جامعهی علمی است.
چرا این رویه را پیش میگیریم؟ آیا دوست داریم مورد انتقاد قرار گیریم؟ نه نه! دانشمندان از آن لذت هم میبرند. هر دانشمندی به ایدهها و یافتههایش وابستگی روانی دارد. بااینحال شما به منتقدان پاسخی نمیدهید؛ (میگویید) یک لحظه دست نگه دارید؛ ایدهی بسیار خوبی است؛ بهراستی آن را میپسندم؛ به شما هم که آسیبی نمیرساند؛ پس خواهش میکنم آن را به حال خود رها کنید؛ اما در حقیقت تنها بخش سخت و قاعدهی اصلی آن این است که اگر ایدههای شما بهدرستی کار نکنند، شما باید آنها را کنار بگذارید. سلولهای مغزیتان را برای آنچه بهدرستی کار نمیکند هدر ندهید. آنها را به ایدههای تازهای بسپارید که دادهها را بهتر توضیح میدهند. فیزیکدان انگلیسی مایکل فارادی [ما را] از یک تمایل و وسوسهی نیرومند آگاه مىکند:
«در جستوجو برای یافتن آنچه همسو با امیالمان است و نادیده گرفتن آنچه ناهمسو با امیالمان باشد. ما آنچه را که با آرزوهایمان هماهنگ است میپذیریم و آنچه را که با آنها ناسازگار باشد رد مىکنیم. درحالیکه عقل سلیم کاملاً برعکس آن را طلب میکند.»
انتقادهای موجه لطفی در حق شماست.
جهان در تسخیر اهریمن؛ علم نوری در ظلمت
کارل سیگن
@kiwmars | 226 | 2 | Loading... |
21 تفاوت و تنوع در عقاید و افکار چیزی نیست که نتوان از آن جلوگیری کرد، اما همگان این امر را تصدیق میکنند که جلوگیری از تساهل نسبت به کسانی که افکار متفاوتی دارند، منشأ همه آشوبها و جنگهایی است که به داعیه مذهب در سرزمین مسیحیان رخ داده است. رهبران و پیشوایان کلیسا به دلیل طمع و میل سیری ناپذیر به حکومت تحریک میشوند و از جاه طلبی مفرط فرمانروایان سود میجویند و با موعظههای مذهبی خود که با فرامین انجیل و امر به خیرخواهی در تعارض است از خرافه پرستی ساده لوحانه جماعت بیفکری که در ضدیت با مخالفان عقیدتی خود به خشم آمدهاند و تشجيع شدهاند، بهره برداری میکنند، طوری که انشعابیون مذهبی و بدعت گذاران از مال و داراییهاشان محروم میگردند و نابود میشوند. و بدین ترتیب اینان مذهب و حکومت را که في نفسه دو امر کاملا متفاوت است در هم میآمیزند و خلط میکنند. بسیار دشوار است که انسانی از سر رضا و میل بپذیرد، از مواهبی که با کار و تلاش صادقانه به دست آورده است محروم شود و به رغم همه قوانین انسانی و الهی که به انصاف و تساوی حقوق حکم میکند، قربانی زور و غارت دیگران شود، به خصوص، هنگامی که پاک و بیتقصیر هم باشد. مراسم مذهبی که انسانها به جا میآورند ابدا در حوزه قدرت و اختیار فرمانروا نیست بلکه امری است که کاملا به وجدان انسانها مربوط میشود، چه اینکه آدمیان برای رفتار و اعمالشان تنها در برابر خداوند مسئول هستند. آیا چیزی جز این میتوان انتظار داشت که این افراد از خستگی و ملالت فزاینده شروری که آنان را احاطه کرده است رنج میبردند و میبایست بالاخره به این نتیجه میرسیدند که حق دارند با قدرت و زور در برابر قدرت و زور دیگران بایستند؟ و از حق طبیعی خود دفاع نمایند و با توسل به زور و اسلحه نگذارند که به خاطر مذهب از حق و حقوق طبیعیشان محروم گردند؟ کما اینکه قدرت این کار را نیز دارند. رویه معمول در این امور تاکنون همین بوده است و این رویه در تاریخ بسیار مشهود و آشکار است و تا زمانی که با دلیل تبيين نگردد در آینده نیز ادامه خواهد داشت. در واقع، مادام که اعتقاد به آزار و شکنجه مخالفان مذهبی حاکم است، هم چنانکه تاکنون از سوی فرمانروا و مردم این گونه عمل شده است، و تا زمانی که آنهایی که میبایست مُبَلِّغ صلح و آشتی باشند با همه قدرت و توان خود، انسانها را در به کارگیری زور تحریک میکنند و در شیپور جنگ میدمند غیر از این نمیتوان انتظار داشت. کاملا جای تعجب است که فرمانروا همه این آتش افروزان و برهم زنندگان صلح عمومی را تحمل میکند. آیا این نشان دهنده آن نیست که فرمانروایان میخواهند در غنایم آنان شریک باشند؟ لذا مصلحت میبینند که از طمع و نخوت این افراد به سان ابزاری برای افزایش قدرت خود بهره برداری کنند. چه کسی است که نفهمد این انسانهای شریف![کشیشان و روحانیون کلیسا] در واقع خدمتگزاران حکومتاند تا انجيل، و نفهمد که اینان به واسطه تکریم و تمجید از جاه طلبی پادشاهان و انسانهای قدرتمند و جانبداری از حاکمیت آنان با همه توان خود، برای بسط استبداد، در جامعه تلاش میکنند. چه اینکه، در غیر این صورت، قادر نیستند در کلیسا باقی بمانند و به مقامی گمارده شوند. این همان وحدت نامیمونی است که بین دولت و کلیسا می بینیم.
نامه ای در باب تساهل
جان لاک
@regarasakan | 186 | 6 | Loading... |
22 ئاویەر
بەهار
باران
هەینی | 205 | 0 | Loading... |
23 #عەتاقەرەداغی❄️
@dloowan | 251 | 12 | Loading... |
24 رۆژانی هەفتە
شەممە؛
چوم بۆ مەیدانی کار..
ئیشم دەست نەکەوت
شەرم دەکەم،
بەبێ ملوانکەیەکی زیو و
پێڵاوێک و
کۆڵوانەیەکی نیوداشت،
بچمەوە بەردەمی ژنەکەم.
یەکشەم؛
چووم بۆ مەیدانی کار..
ئیشم دەست نەکەوت.
کچە خنجیلەکەم چاوەڕێمە
عەرەق دەکەمەوە،
بەبێ بووکەشووشەیەک و
قردێلەیەک و
تۆزێ ترش و شیرین
بچمەوە ماڵێ.
دووشەم؛
چوومەوە مەیدانی کار..
ئیشم دەست نەکەوت.
چەند قورسە،
بەبێ هێشوە ترێ و
کەمێ هەنجیرو
چەند کولێرەیەک،
لەدەرگا بدەم.
سێشەم؛
چوومە مەیدانی کار..
کارم چنگ نەکەوت.
کوڕەکەم چاوەڕێمە،
چۆن بەبێ ژانتا و
دەفتەر و
قەڵەمی ڕەنگ،
خۆم بکەم بە ژوورا
چوار شەم؛
چوومە مەیدانی کار..
ئیشم دەست نەکەوت.
ئەی چۆن،
جووتێ سۆل و
بەرماڵ و
حەبی سەرئێشە،
بۆ دایکم بکڕم.
پێنج شەم؛
چووم بۆ مەیدانی کار..
کارم دەست نەکەوت.
کۆرپەکەم داوای لانکی لێکردووم،
بۆم نەکڕا
دارتاشێکیش بەقەرزی نەدامێ
هەینی؛
چوومە مەیدانی کارو گوتم
خودایە خۆت؛
مەیدانێکی کارمان بۆ ساز بکە
کولێنگ و
خاکەناس
پیک مان بۆ بکڕەو
ئیشمان بۆ بدۆزەوە!
----
قوبادی جەلیزادە
@Ghobad_jalizadeh | 233 | 4 | Loading... |
25 مەشقی شەوی ئیمشەو
بێخەوی
بێقەراری
گازندە لە گەڵ دەلاقەو و
بارانی جوانی ئەودیو دەلاقە
ژماردنی چرکەساتەکان
من و تۆو بوغز
و دووبارە سەری دێڕ
#منیره_زاهدی_راد
#کەیومەرس_یووسفی
@haivy_run | 205 | 1 | Loading... |
26 .
🌽یه کشاورز بود که ذرّتهای باکیفیتی پرورش میداد.
▫️جای تعجب بود که چجوری بین همهی کشاورزهایی که ذرت میکارن فقط اونه که هرسال جایزهی بهترین ذرّت رو میبره؟
▫️یه سال خبرنگار روزنامه باهاش مصاحبه میکنه و بین مصاحبه میفهمه که کشاورز هر سال بذر ذرت برندهی خودشو با همسایههاش تقسیم میکنه!
▫️چرا بذر محصول خودتو با بقیهی همسایهها تقسیم میکنی وقتی میدونی سال بعد همون آدما باهات رقابت میکنن؟
▫️کشاورز جواب داد:
البته که میدونم، ولی شما هم میدونی که باد گردهی ذرت رسیده رو برمیداره و مزرعه به مزرعه میچرخونه؟
اگه همسایهم ذرت ضعیفی داشته باشه، ذرت منم ضعیف میشه و اگه قرار باشه ذرت خوبی پرورش بدم، باید به همسایههام هم کمک کنم که محصول با کیفیتی داشته باشن.
زندگی ما همینه...
اگه بخوایم خوب و معنادار زندگی کنیم باید به پربار کردن زندگی اطرافیانمون کمک کنیم...
چون ارزش هر فرد با تاثیر مثبتی که در زندگی دیگران میذاره سنجیده میشه.
زندگی شاد در گرو کمک کردن به دیگرانه وگرنه شادی انفرادی لذتی نداره./ هیرکان
@kiwmars | 230 | 7 | Loading... |
27 🎬 فیلمی «مێگەل/Sürü»
لە دەرهێنانی یەڵماز گونەی
دۆبلاژی کوردی
یەڵماز گونەی لە کۆتا پەیڤینی خۆی لەگەڵ کریس کۆچرا، سەبارەت بە فیلمی مێگەڵ دەڵێت: «لە ڕاستیدا ئەم فیلمی سەرگوزشتی گەلی کوردە، بەڵام تەنانەت ئیزنی ئەوەم نەبوو کە زمانی کوردی بەکار بێنم لەم فیلمەدا و ئەگەر ئەو کارەم کردبا تەواوی ئەو کەسانەی کە لە دروستکردنی ئەو فیلمە هاوکارییان کردبوو، دەستبەسەر دەکران.»
🍇 | @BunchGrapes | 226 | 14 | Loading... |
28 🔴ئامۆژگاری “سینەم بەدرخان” بۆ ئێمە:
“هەر بڵێن یان کوردستان یان نەمان، ئەمە لە هەموو شتێک گرنگترە. بۆ وەڵاتی خۆمان کار بکەین، بە زمانی خۆمان قسە بکەین و بنووسین، ئەمە لە هەموو شتێک گرنگترە. چونکە ئەگەر ئاوا نەکەین، زمانی ئێمە لەناو دەچێت. ئەگەر بە ترکی و فارسی و عەرەبی بنووسین، ئیدی زمانەکەمان نامێنێت”.
Şîreta “Sînem berdirxan”ê ji bo me:
“Her bêjin Yan kurdistan yan neman, ev ji hemûyan mihmtire. Em ji bo welatê xwe kar bikin. bi zimanê xwe biaxivin û binvîsînin, Ev ji her tiştî mihmtire. Çunku eger em holê (wesa) nekin, zimanê me diçe. Eger bi tirkî û farsî û erebî binvîsînin, îtir zimanê me namîne”.
@kiwmars | 250 | 5 | Loading... |
29 من ناتوانم بە زمانی ئێوە بدوێم
ناتانناسم ناتانناسم
ئەی ئێوە ئەزانن من کێم؟
میوانێکم پەنجەکانم ڕەشەبایە
فەرهەنگێکم وشەکانم
وشەی پێش لەدایکبوونی یاسایە.
@kiwmars
- لەتیف هەڵمەت | 220 | 1 | Loading... |
30 كه عاشق بوویت
نازانی چۆن،
یان له كوێوه،
هێزێك دێته ناو لهشتهوه و
له خۆتهوه
بێ دهربهستی و
سواری سهری ترس ئهبیت و
له ڕێگهی هات و نههاتدا
بێ پهروایت و
تۆ ههر ڕێگهی نههات ئهگری...!
#شێرکۆ_بێکەس
@kiwmars | 233 | 4 | Loading... |
31 خدایا، به من پاهای عنکبوت عطا کن
که من و تمام کودکان خاورمیانه
به سقف وطن آویزان شویم
تا این روزگار بگذرد...
محمد الماغوط
برگردان:سعیدهلیچی
◼️ شاعران جهان
● @kiwmars | 289 | 6 | Loading... |
32 #پادکست
پشت پرده ساخت فیلم "الرساله" یا محمد رسوالالله به کارگردانیِ مصطفی عقاد
روایت دلنشینی از چگونگیِ گزینش بازیگران و هنرپیشههای فیلم، نحوه مواجهه پادشاه مراکش و مُعمر قذافی دیکتاتور لیبی با کارگردان و عوامل ساخت فیلم و شرح مراحل فیلمبرداریِ آن.
@Rasepardeh | 250 | 11 | Loading... |
33 لە ئەلبێرت ئەنیشتاینەوە ئەگێڕنەوە:
« ئەوانەی هەندێک جار لە نەعلە و هەندێک جاریش لە بزمار دەدەن، دواجار چەقۆی واقیع بە سەر پەنجەیان دەدا!»
⛔️ ئاگاداری کۆنەپەرستەکان بین
کۆنەپەرستەکان قۆڵێکی بەهێز بەڵام شاراوەی ڕەوتە توندوتیژ و تۆتالیتارییەکانن، کە بە ڕواڵەت دژایەتی دۆخی ئێستا و حکومەتی تۆتالیتاری دەکەن، بەڵام لە ڕووی کردارییەوە لە هونەری سڕینەوەی ڕووخساری کێشەکەدا دەستێکی بەهێزیان هەیە و لە هەوڵدان تا ڕەگ و ڕیشەی نەسەبی خراپەی کامڵگەرایی دابڕێژن.
کۆنەپەرستەکان هەمیشە یەکێ لە نەعلە و یەکێ لە بزمار دەدەن؛ هەوڵ دەدەن بوونی خۆیان لە نێوان دەسەڵاتی توندوتیژی و دەسەڵاتی تۆتالیتاری و سامانی بێکۆتایی بێباکی و بێهەڵوێستی و خورافات و ناچالاکی ئەو خەڵکەی کە ڕۆڵێکی جەوهەری لە مانەوەی دەسەڵاتی حاکمدا دەگێڕێت، هاوسەنگ بکەن.
دەسەڵاتی حوکمڕان پێویست ناکات حکومەت بێت، بەڵکو دەشێت حیزب، گروپ یان جەماعەتێک بێت. تا ئەو کاتەی کە بڕێکی دیاریکراو لە دەسەڵاتی دارایی و میدیایەکی تاڕادەیەک بەهێز و ڕەشایی سوپا و هەندێک قەڵچەماق لە دەستیدا بێت؛ بە هەمان ڕادە کەسانی کۆنەپەرست لەو جێگایەدا گەشە دەکەن.
⛔️ با ئاگاداری خۆمان بین.
با ئاگاداری خۆمان بین چونکە کۆنەپەرستی مێژوویەکی دوور و درێژی لە کۆمەڵگای ئێمەدا هەیە. هۆکاری ئەمەش ڕوونە و هەر ئەوەیە: سەرهەڵدانی یەک لە دوای یەک حکومەتی بچووک و گەورەی نادیموکراسی، کە هەمیشە بە نەزانی کۆمەڵی خەڵکەوە هەڵواسراوە، کە هەرگیز "دەرەنجام" و "ئامۆژگاری وەرگرتن"یان لە فەرهەنگەکەیاندا نەبووە و هەمیشە لە تاقیکردنەوە و هەڵەدان.
نەبوونی شەفافیەت لە پێگە و سیاسەتدا، هەبوونی دوو ڕەفتار، پشت بەستن بە سیاسەتی یەک بان و دوو هەوا، پەنابردن بۆ پاساوی گاڵتەجاڕانە و هتد، بە مەبەستی دەربازبوون لە بەرپرسیارێتی، حاڵەتی جێگیری ڕۆحی دووڕویین.
با کۆنەپەرست نەبین بۆ ئەوەی زیان بە کەسایەتی و ناوبانگمان نەگەیەنین لەم یارییەی "لێدانی یەکێک لە نەعلە و یەکێکیان لە نینۆک".
کەسانی بەرپرسیار و شەفاف و جێگیر و یەکلایەنە لە ڕێگای کارلێککردن و ژیانی کۆمەڵایەتیدا نە شێتن و نە گەمژەن. ئەوەش بزانین کە کۆنەپەرستی نیشانەی زیرەکی نییە.
با ئاگاداری خۆمان بین و ئەم حیساباتە شەخسی و گروپیانە لە کەشوهەوای ترس و تەماحدا جێبهێڵین.
ترس و تەماح دوو نەخۆشین کە کۆنەپەرستی یەکێکە لە نیشانە دیارەکانی.
بەڕاستی ئەگەر کاتێک بۆ پشکنینی ئەخلاقەکانمان تەرخان بکەین، ئایا دەتوانین ئەگەری نوقمبوون لە تاڵاوی ئەم دۆخە ڕقاویانەدا نەهێڵین؟
@moedm
@regarasakan | 254 | 2 | Loading... |
34 بەخێر هاتی بۆ ئەم دڵە | 268 | 8 | Loading... |
35 در هر ملت چراغی است كه به عموم افراد نور می دهد و آن معلم است.
ویکتور هوگو
@kiwmar | 311 | 6 | Loading... |
36 کاک عەلی خزری
لادەلادە ....
https://telegram.me/mahabadkurdstanmusic | 253 | 3 | Loading... |
37 هۆنراوە: م. مەحوی
دەنگ: عادڵ عەزیز
@mahabadkurdstanmusic
مەحوی › غەزەل › ٧٦. دیارم دەیری عیشقە
دیارم دەیری عیشقە، جێ بە سووتن بێ لە وێ دەگرم
کە من مشتێ چڵ و چێوم، بە چی بم، کەڵکی کێ دەگرم!
نەگەییە دامەنی دەستی دوعا، جا دەبمە خاکی ڕێی
تەریقەی گۆشەگیری بەردەدەم، ئەمجارە ڕێ دەگرم
کە دادی یەئسی خۆمم بردە لا، ئەم عارفە توند بوو
وتی ئاخر سبەینێ جەژنە، خوێنی تۆ لە پێ دەگرم
لە ڕووسووری عیبادەت لام و ڕووزەردی خەجاڵەت مام
بە ناوی سێوی ناوم باغەوان و من بەهێ دەگرم
لەسەرخۆ چوونە، شەیدا بوونە، قوڕ پێوانە، سووتانە
هەتا مردن، مەحەببەت ئێشی زۆرە، ڕیزی لێ دەگرم
چ شۆخە ئاگرم تێ بەردەدات و پێم دەڵێ: یا شێخ!
بە خاشاکی دەوت شوعلە، عەسامە دەستی پێ دەگرم
کە سینەی ڕێشمی بەو تێغی نازە ئەنجن ئەنجن کرد
وتی: پەژموردەیە ئەم لالەزارە، ئاوی تێ دەگرم
لە پاداشتی قسەی سەردا هەمە ئاه و هەناسەی گەرم
کەسێ شێتانە بەردم تێ گرێ، من بەرقی تێ دەگرم
شوکر هوشیارە مەحوی، تێ دەگا دنیا خەراباتە
کە بەدمەستی بکا ئەهلی، خراپەی بۆچی لێ دەگرم! | 273 | 9 | Loading... |
38 🔺تطور پرولتاریا: از معلم تاریای ایران تا ملاتاریای فرانسه!
امروز روز معلم بود، دیروز هم روز کارگر. در سال های اخیر بدلیل فشارهای اقتصادی ناشی از رکود و تورم لجام گسیخته، این " مجاورت تقویمی "، توجه بیش تری برانگیخته است.
باب شدن دوگانه هایی نظیر کارگر - معلم و تاکید بر همبستگی و هم سرنوشتی آن ها راه به سوی تفاسیری می گشاید که مطالبات معلمان و کارگران را از یک جنس و جامعه فرهنگیان را به مثابه نوعی پرولتاریای جدید قلمداد می کند.
رکود اقتصادی، تورم سنگین و عدم افزایش کافی دستمزدها ، بالقوه می تواند، گروه های بیشتری از طبقات متوسط و مواجب بگیر دولتی را به همراه کارگران صنعتی و روزمزد در جرگه تهیدستان شهری قرار دهد.
به لحاظ پایگاه اجتماعی و شیوه تولید اقتصادی، سنخیت زیادی میان این دو قشر وجود ندارد. معلمان معمولا جزو دهک های میانی درامد هستند و به لحاظ اجتماعی هم علائق طبقه متوسط را دارند. در حالی که کارگران که به لحاظ درآمدی جزو طبقات پایین محسوب می شوند، به تبع زیست اجتماعی و علائق فرهنگی، محافظه کارتر هستند.
اما فشارهای طاقت فرسای اقتصادی که باعث ریزش طبقه متوسط شده، به مرور فاصله های اجتماعی و درآمدی را کاهش داده است. این کاهش مسافت در میان طبقه متوسط پایین نظیر معلمان، کارمندان دون پایه و صاحبان کسب و کارهای کوجک بخش خصوصی، که با سرعت بیشتری به سمت خط فقر حرکت می کنند، بیشتر است.
اتحادهای فراطبقاتی با محوریت " زحمتکشان " پیشینەای معتبر به ویژه در جوامعی دارد که از نابرابری های شدید اقتصادی رنج می برند.
امری که در جوامع توسعه یافته نیز که مبتلا به عوارض پیری و محافظه کاری سیستم های سیاسی و ساختارهای اقتصادی می شوند، قابل ردیابی است.
جنبش مه 1968 فرانسه که آثار دیرپایی بر سیاست و اقتصاد این کشور گذاشت، ناشی از اتحاد تاکتیکی جنبش دانشجویی و طبقه کارگر صنعتی بود.
در چشم انداز نظریه پردازانی چون هربرت مارکوزه، این اتحاد امری موقت و تاکتیکی نبود، بلکه درخشش جنبش های دانشجویی رادیکال دهه شصت، وی را به این قناعت رسانده بود که در تحول سوسیالیستی و عدالت خواهانه موعود، نقش پیشتاز را به دانشجویان دهد و آنان را به مثابه پرولتاریای نوین بستاید.
ظاهرا جناح چپ فرانسه که با فهر طبقەی کارگر روبروست، اکنون اقلیت شش میلیون نفری مسلمانان فرانسه و مهاجران را در جایگاه پرولتاریا قراز داده است.
" ملا تاریای فرانسوی " البته به دو قطبی شدن سیاست منجر شده.
جنبش مه 1968 و کمپلکس طبقاتی عجیب آن مقهور تضادهای بنیادین خود شد، اما نظام آن را به عنوان نشانگان بیماری، جدی گرفت و بسیاری از مطالبات آن را برآورده و به آسیب شناسی عمیق زمینه های آن پرداخت.
اصلاحات پیشگفته دست کم چهل سال کفاف داد، تا این که در ده دوازده سال گذشته بر اثر گذشت زمان، روشن شد که دوباره نظام سیاسی و ساختار اقتصادی و اجتماعی فرانسه" تب " کرده و محتاج درمان و عفونت زدایی است. اعتراضات موسوم به جلیقه زردها به کمبود عدالت که عمدتا ترکیبی از طبقات متوسط به پایین هستند و دارای برخی شباهت ها به جنبش معلمان در ایران است، یکی از نشانه های این بیماری است.
آرایش های انتخاباتی اخیر و برآمدن راست افراطی که بوی نوعی ائتلاف طبقه متوسط پایین و طبقه کارگر علیه طبقات مرفه و متوسط را می دهد، هشدار مهم تری است.
صد البته در اینجا هم نارضایتی طبقه کارگر عامل اصلی است.
پرولتاریای کشورهای مرکز که از روند جهانی شدن و برون سپاری تولید به شرق آسیا و ماشینی شدن بیش از پیش کار و برجسته شدن نقش هوش مصنوعی بیمناکند، به آغوش راست افراطی خزیدەاند.
پشت کردن طبقەی کارگر غربی به هم پیمانان سنتی شان در جناح چپ و راست میانه و روی آوردن به راست افراطی، از عوامل اصلی برساختن سیاست هویت و ملی گرایی افراطی در جهان امروز است.
بر خلاف کارل مارکس که می گفت کارگران وطن ندارند، کارگران اروپایی امروز به وطن پرستان دو آتشه تبدیل شدەاند.
ساختارهای اجتماعی و اقتصادی ایران که به صورت ساختاری به نابرابری دامن می زند، واجد مشکلات و بحران های در خور تاملی است.
آرمان عدالت که در دو دهه گذشته، اغلب از سوی اقتدارگرایان به صورت بدیل کثرت گرایی مطرح می شد، در غیاب مصداق و عینیت راستین، به شعاری توخالی بدل شده است.
با افزایش شکاف های درآمدی و بالا رفتن نرخ ضریب جینی که برملا کننده ساختارهای نابرابری ساز موجود و رواج اقتصاد غارت از رهگذر فساد و ویژه خواری است، یک بازتوزیع راستین ثروت، ضرورتی مبرم به شمار می آید.
اصول گرایان به دلیل نگاه تاکتیکی و ابزاری به عدالت و اصلاح طلبان بخاطر غفلت از آن هر یک به درجاتی مقصرند. مساوات اجتماعی به مساوات سیاسی و برابری حقوقی شهروندان مربوط است، اما برابری حقیقی امری علیحده است که جز از طریق حکومت قانون و بازتوزیع قاعده مند و دوره ای قدرت و ثروت بدست نمی آید.
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1 | 233 | 2 | Loading... |
39 🧕معرکهی حجاب: پاسخی به د. جلالیزاده
جناب مستطاب دکتر جلال جلالیزاده - استاد محترم دپارتمان فقه و حقوق شافعی در دانشگاه تهران - در مطلبی با عنوان "آیا حجاب و پوشش زنان از ضروریات است؟" در کانال تلگرامیشان کوشیدهاند لزوم مجازات برای بیحجابی را با استناد به تفکیک فقها از انواع مصالح، نفی کنند. در واقع هدف ایشان این است که این پدیده و دشوارهی "جدید" را با پیروی از همان ادوات "قدیم" حل و فصل کنند. فارغ از اینکه بنده در نتیجه با ایشان موافق باشم یا مخالف، خالی از فایده ندیدم که چند نکته را دربارهی مطلب ایشان بیان کنم:
۱) تقسیمبندی مقاصد یا مصالح، به پنج یا شش مورد، تقسیمبندیای قطعی و اصطلاحا توقیفی نیست و نصی برای آن نداریم. بلکه این صرفا صورتبندی افرادی چون عامری و غزالی - و به همین ترتیب فقهای بعدی - است که تدریجا به عنوان یک امر متصلب و قطعی پذیرفته شد. این در حالی است که فقهایی مانند ابن تيميه اساسا مخالف حصر این مقاصد و مصالح در پنج مورد بودهاند.
۲) مبنای مجازات و تنبیه دنیوی در روایت رسمی یا ارتدکسی فقه سنی، عبور از محرمات و ترک واجبات است. حتی برخی فقها عبور از مکروهات و ترک مستحبات را مستوجب مجازات دانستهاند که مورد اشارهی عبدالقادر عوده قرار گرفته است. فقه سنی حتی برای مجتهدانی که فتوای شاذ صادر کنند نیز مجازات در نظر گرفته است. ابن تیمیه در دوران چیرگی فقهای مقلد مذاهب اربعه، به سبب برخی فتاوای اصطلاحا شاذی که صادر کرد، به زندان ممالیک سُنی افتاد و البته خود او هم چنین چیزی را در حق مخالفانش روا میدانست. بنابراین هرگونه انحراف از اصول ارتدکسی - چه در حوزهی کلام و چه در حوزهی فقه - مستوجب مجازات و تنبیه - اصطلاحا تعزیر - است. فقه سنی در این باب، تفاوتی بین آداب مربوط به مناسک شرعی و آداب ناظر بر مناسبات اجتماعی قائل نیست؛ فلذا فیالمثل اگر ثابت شود کسی گوشت خوک خورده یا لباس ابریشمی پوشیده - ولو اینکه عمل وی صرفا نقض مناسک باشد و نه تعدی به حقوق دیگران - مستوجب تنبیه و مجازات است. صدالبته فقدان اشاره به یک موضوع در کتب قدما به معنای نفی آن نیست. مثلا پدیدهی تراشیدن ریش در دورهی قدیم امر شایعی نبود فلذا فقها هم خیلی بدان توجه نکردهاند اما بر اساس اصول فقه جزا، تراشیدن ریش امری مستوجب تنبیه و تعزیر است چنانکه حتی در کتاب مواهب الجلیل ـ از کتب مهم فقه مالکی ـ آمده که افرادی که ریش یا سبیل خود را میتراشند باید تنبیه و مجازات شوند[1] و برخی از فقهای بزرگ معاصر مانند محمد بن صالح العثیمین هم به چنین امری تصریح کردهاند[2]. البته موضوع تعزیر و تعقیب کیفری مردانی که ریش میتراشند بنا بر دلایل اجتماعی، به اندازه مسألهی حجاب بانوان حساسیت برانگیز نبوده و فقها به نوعی از آن چشمپوشی کردهاند، ولو اینکه در دولتهایی مانند حکومت طالبان افغانستان، هیأت امر به معروف و نهی از منکر صریحا هشدار داده است که سَلمانیها حق تراشیدن ریش مردان را ندارند و متخلفان هم مجازات خواهند شد[3]. چنین تعزیرهایی دربارهی اشتغال به موسیقی و اجرای آن نیز مقرر شده است. در دوران ممالیک حتی فقها دربارهی جواز یا عدم جواز برخورد با زنانی که نقاب نمیزدند نیز بحث میکردند و ابن مفلح حنبلی (763هـ) این را مسألهای اختلافی برمیشمارد[4].
3) همانطور که پیشتر هم به کرات گفتهایم، دستگاه و فلسفهی حقوق جزای فقه رسمی و ارتدکسی مسلمین، نزدیک به یکی از مکاتب فلسفهی حقوق غربی موسوم به اخلاقگرایی حقوقی (Legal moralism) است. بر اساس این مکتب، میتوان برای هرگونه عمل غیراخلاقی ـ فارغ از اینکه در حوزهی مناسک و منش شخصی باشد یا مستقیما حقوق دیگران را نقض نماید ـ مجازات تعیین کرد.
نهایتا به نظر میرسد اسلامشناسان و اسلامپژوهانی ـ مانند د. احمد ریسونی یا د. جلالی زاده ـ که خواهان تحول در نظام حقوق کیفری فقه سنی هستند، بدون اعمال "اجتهاد در اصول" و دستکاریِ "فلسفهی حقوقِ" پسزمینهی فقه مسلمین، و بدون خروج از چهارچوب ارتدکسی به سمت چهارچوبهایی بدیل و غیرمشهور، نمیتوانند ایدههای خود را به نحو درخوری مدوّن و موجه نمایند.
ــــــــــــــــــــ
ارجاعات:
[1]. "وَحَلْقُ اللِّحْيَةِ لَا يَجُوزُ وَكَذَلِكَ الشَّارِبُ وَهُوَ مُثْلَةٌ وَبِدْعَةٌ، وَيُؤَدَّبُ مَنْ حَلَقَ لِحْيَتَهُ أَوْ شَارِبَهُ" (الحطاب الرعيني، مواهب الجليل في شرح مختصر خليل، 1/216)
[2]. "يجب فيه التعزير لأنه ترك واجب الرسول قال وفروا وهذا التعزير نكرره أيضاً كلما حلق نعم كلما حلق كررناه":
https://shly.top/aMXaS
[3]. نگاه کنید به گزارش بخش عربیِ رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه(TRT):
https://shly.top/er8Lb
[4]. نک. "فَصْلٌ الْإِنْكَارُ عَلَى النِّسَاءِ الْأَجَانِبِ كَشْفَ وُجُوهِهِنَّ" در: ابن مفلح، الآداب الشرعية، 1/280
✍️عدنان فلّاحی
https://t.me/AdnanFallahi | 233 | 2 | Loading... |
40 ــــــــــــــــ
بیر و بڕوای #کوردایهتی
بۆ گیانی دوشمن #ئاگره
ـــــــــــــ
#ههژار
ـــــــــــــــ
@kiwmars | 273 | 4 | Loading... |
Repost from N/a
تەنیا چاوەکانی تۆ؛
ڕێی من
و گەمیەی من
و ڕەفيقی سەفەرەکانمە!
گەر نیشتمانێکم هەبێ،
بێ شک روومەتی تۆ
نیشتمانی منە،
و گەر ماڵێکم هەبێ،
خۆشویستنت،
تەنیا ماڵمە…🥀
#نزار_قبانی
#کەیومەرس_یووسفی
@haivy_run
مامۆستا هەژار و بۆ کوردستان
╭━═━⊰✹✍✹⊱━═━
🦋 @nik_siratan_azadandish
╰━═━⊰❀🌿🌼📚
Repost from کیژی هەتاو
Photo unavailableShow in Telegram
دامپۆشه
به ناسکترین وشەکانی ناخت
وەک باڵای ڕووتی دار هەنارێک
له وردیلە گەڵای سەوزی خۆشەویستی
پڕم که
لە حسرەتی دواهمین دیدار و بڵێنی سبەی
بە کاتی بزە شاراوەکانت
له پیاسەی ژوان و
فڕینی پەپوولەکان لە چاوەکانت
لە دەستەکانت
لە قاچەکانت
وتم شار بۆ پەپوولە دایگرتوه؟!
حەسوود به
به سێبەری ڕێبوارێک
ل ژێر پەنجەرەی ژوورەکەم
بە جریوەی چۆلەکەکانی بەری دەلاقەی بەیانیان
حەسوود به
بە تریفەی مانگ لە سەر جێگای نووستنم
به دەنگی بەرزەوێژی فرۆشەری نیوەڕوان کە" هەی سێو
سێو ئەفرۆشین
سێوی زەرد و سوور"
داگیرم که
وەک چۆن داگیر کەرێک مەزن
وڵاتێکی بێ سنوور و
شۆڕشگێڕێک بەهێز
قەڵایەک
بەشکۆ
✍ #روناک_صمدی
(#باران)
─┅═༅𖣔🌸𖣔༅═┅─
@kizhi_hataw9
─┅═༅𖣔🌸𖣔༅═┅─
❤ 1
بۆ بولبول
ئەی باڵداری ئیسکسووک
بولبولی دەنووکبچوک
باغچه به باغچه ئەفڕیی
وچانێکی لێ ئەگری
کام سەرچڵ دڵت گرتی
دەنگی لێ هەڵئەبڕی
کام ئاوازه شیرینە
ڕووناکی و نەشئەی ژینە
به چوار دەوریا ئەپژێنی
دنیا پێ ئەکەنێنی
له گەرووە بچکۆلانە
ئەم نەغمه بەرزه جوانە
چۆن دێتە دەر چۆن ئەڕژێ
وا گیان ئەسمێ هۆش ئەمژێ
منیش دەروونم شاد بێ
ملم له بەند ئازاد بێ
دەوروپشتم گوڵزار بێ
عومرم یەکسەر بەهار بێ
پەرداغی ئاوم گوڵ بێ
جێحەسانەوەم چڵ بێ
عەشقم وەک عەشقت پاک بێ
پڕ له هیوا و ڕووناک بێ
ئەبەدی بێ و پڕجۆش بێ
ئەوەندەی هی تۆ خۆش بێ
منیش ئەی مەلی پیرۆز
به یەک چریکەی پڕسۆز
بەستەی وات بۆ ئەخوێنم
که جوان جوان بلەرزێنم
ڕووی کام گۆم شین و مەنگە
کام درەخت شۆخ و شەنگە
کام شاخ که سەخت و بەرزه
بیخەمه بوومەلەرزه
کام ئاسمان بێبنە
ناخی پڕ کەم له شنە
✍ : ْ#مامۆستا_گۆران
🎙 : ْ#مامۆستا_نەجمە_غولامی
🫶@Sozibasoz🫶
🎼 بێدەنگی
دەمێکە من لەدووی تۆ دێم، بەبێدەنگی وەکوو "سایە"
نە ڕۆژ خاک هێندە بێدەنگە، نە ئەستێرە بەشەو وایە
هەموو سینەم بە عیشقی تۆ، وەکوو کوانوو بڵێسەی بوو
کە تینی پێ نەما ئیدی، هەموو هەر خۆڵی بەربایە
هەتا سەرسەوزە دارستان، گەڵا و لاولاوی تێک داڵێن
خەزان هەر تاکەدارێکی، لە بەرزریان بەتەنیایە
بەفر بەرزایی داپۆشی، لەبەر مژ ئێستە نابینی
کە ئەم دەربەندە دڵتەنگە، چ تۆفیکی لە سەردایە
زمانێکم دەوێ بۆ دوان، کە بانگم کردی بێژی گیان!
چلۆن بدوێم لەگەڵ خەڵکێک زمانی بێ وشەی وایە
هەتا دەنگی شەقەی باڵت نەیە، خامۆشە دڵ بۆیە
گمەی ئەم کۆترە زامدارە، دەمێک دێت و دەمێک نایە
دڵم وەک نەی دەناڵێنێ، گەرووی سەد قومریی تێدایە
بەبێ پەنجەی هونەرمەندت، حەیف بێدەنگە ئەو نایە
ْ#مامۆستا_ناسر_حیسامی
لە دیوانی فڕینی دوور
🫶@Sozibasoz🫶
دنیا، زیندان
وڵات، زیندان
شار، زیندان و
خانوو، زیندان!
جەستەم زیندان
ئاخ نازانم،
گەر بتوانێ مشکی زەمان
تەیمانی ژەنگگرتووی قەفەز
لێک بپچڕێ
باڵندەی دیل بۆ کوێ دەفڕێ...!
#جەلال_مەلەکشا
@kiwmars
Repost from N/a
Photo unavailableShow in Telegram
موشتاقم که لە گەڵ تۆ
پیاسە بکەم
لە سەر ئاو
لە سەر هەوران
لە سەر زەمان...
#نزار_قبانی
#کەیومەرس_یووسفی
@haivy_run
Photo unavailableShow in Telegram
#شەهید_سمایل_شەریفزادە
#سمکۆ
ڕچەشکێنی بزاڤی خوێندکاریی کورد
@kiwmars
❤ 4
Repost from اردشیر پشنگ
Photo unavailableShow in Telegram
تنها گزینه کُردها در بحران خاورمیانه اتحاد است
گفتوگوی خبرگزاری مزوپتامیای ترکیه با دکتر اردشیر پشنگ
ایران و اسرائیل وارد مرحله جدیدی از سطح تنش شدهاند، اما به نظر مجددا براساس سطح پیشین علیه هم اقدام میکنند.
کُردها در چهار کشور ایران، ترکیه، عراق و سوریه از یکطرف سرنوشت و مسیرهای متفاوتی با یکدیگر دارند اما از طرف دیگر وقوع هر تحولی در یکی از کردستانات تاثیر و بازتاب مستقیمی بر دیگر مناطق خواهد داشت. البته بایست کُردهای دیاسپورا (در اروپا و آمریکا) که هر هرروز قوی و پراثرتر نیز میشوند را در نظر بگیریم.
احزاب سیاسی کُرد باید دست به یک خودانتقادی جدی بزنند، اشتباهات گذشته و حال را دریابند، از تکرار آنها بپرهیزند و اهدافی واقعبینانهتر، امروزی و مناسب با شرایط را پیریزی کنند، عدم درگیری باهم و اتحاد معقولترین راه است هرچند فرمول حل مسالهی کُرد در ایران و ترکیه شبیه هم و متفاوت از این فرمول در عراق و سوریه است.لینک نسخهی کُردی کرمانجی مصاحبه https://www.mezopotamyaajansi.net/kr/HEM-NCE/content/view/239763 لینک نسخهی ترکی مصاحبه https://www.mezopotamyaajansi.net/tum-haberler/content/view/239747