دکتر مهری پورحیدر 🧠 روانشناس تخصصی بزرگسال _ کودک و نوجوان_خانواده

‍ 📌 سوالاتی که به تربیت فرزندان شاد کمک می کنند: ◽۱- بهترین قسمت امروزت چی بود؟ این سوال خوبی قبل از خواب است. با پرسیدن این سوال فرزند شما قبل از خواب احساس رضایت و شادی می‌کند. این سوال عادت تمرکز روی بهترین بخش روز را در فرزندان ایجاد می‌کند و اگر به صورت منظم پرسیده شود به بخشی از طبیعت آن‌ها تبدیل می شود. ◽۲- چه چیزهایی هستند که به خاطرشون شکرگزار هستی؟  بهترین موقع پرسیدن این سوال هنگام صرف شام است. همه اعضای خانواده به صورت نوبتی می‌توانند به خاطر چیزهایی که در آن روز داشتند و اتفاق‌های خوبی که افتاده شکرگزاری کنند. یک رابطه بسیار قوی بین شادی و سپاسگزار بودن وجود دارد. ◽۳- خودت چطوری می‌خوای این مسئله را حل کنی؟ وقتی فرزندتان مشکلی را پیش شما مطرح کند، به نرمی و گرمی این سوال را از او بپرسید. سعی نکنید مشکل او را حل کنید. در طولانی مدت این به ضرر آن ها خواهد بود. به آن ها فرصت دهید خودشان مسائل خودشان را حل کنند و از تلاش برای حل کردن مسائل و حل کردن آن‌ها حس اعتماد به نفس به دست بیاورند. این هدیه‌ای ارزشمند است که می‌توانید به آن ها بدهید. اگه فرزندتان به شما گفت که نمی دانم چطور این مسئله را حل کنم، پاسخ دهید که من هم دقیقاً نمی‌دانم چه کار باید کرد، بیا با هم مسئله را حل کنیم. آدم های شاد کسانی هستند که مسائل پیش روی خود را حل‌شدنی می دانند و به توانایی خودشان در حل مسائل اعتماد دارند. ◽۴- چه احساسی داشتی؟ یکی از اساسی‌ترین بخش‌های شاد بودن، توانایی  فهمیدن و بیان احساسات است. اگر بتوانید احساسات خود را بیان کنید یعنی می‌توانید آن ها را درک کرده و از دیگران درخواست پشتیبانی کنید. وقتی فرزندتان مشکلی برایش پیش آمده و از چیزی ناراحت است و پیش شما می آید از او در مورد چیزی که ناراحتش کرده سوال بپرسید و با بی‌توجهی نگویید که” این که چیزی نیست "یا "بیا این بستنی رو بخور”. صحبت کردن در مورد چیزهایی که فرزندتان را ناراحت کرده او را نسبت به احساساتش آگاه‌تر می‌کند و موجب می‌شود از دانسته‌هایش در مورد احساسات خود به شکل موثر استفاده کند. . 🆔https://www.instagram.com/mehri_pourheidar

دو کتاب کودک خوب برای «آشنایی با بیماری‌ها» «من بیش فعالم» برای کودکان بالای هشت سال سام گفتنی‌های بسیار دارد او راه‌هایی را برای تمرکز کردن، منظم شدن، توجه کردن، حفظ آرامش، به خاطر سپردن چیزهای مختلف، دوست‌یابی و ایجاد حس خوب در مورد خودش و نحوه‌ی کنار آمدن با اختلال کاستی توجه و بیش‌فعالی می‌شناسد. این کتاب بیشتر به والدین کمک می‌کند تا با اختلال بیش‌فعالی آشنا شوند. پس از خواندن کتاب به صلاح دید خود می‌توانید آن را برای کودک هم بخوانید. «مامان دیگر‌ سرطان ندارد» برای کودکان بالای هفت سال در این کتاب، برای کودکان هفت تا نه ساله به زبان داستان از بیماری سرطان یکی از اعضای خانواده گفته می‌شود. کودک از هفته پیش متوجه تغییراتی در احوال مادرش شده و ناراحت است. گمان می‌کند کار بدی کرده و مامان و بابا از دست او عصبانی هستند. در ادامه داستان به این مورد اشاره می‌شود که باید کودک را در جریان مسائل خانواده گذاشت تا اضطرابش کم شود. در نهایت بیماری سرطان مادر خوب شود #مهری_پورحیدر https://t.me/MehriPorheidar

چرا والدین تعیین کنندهٔ مهارت جرأت‌ورزی بچه‌ها هستن؟ •قبل از این که به سؤال بالا جواب بدیم، بهتره بگیم که خود «مهارت جرأت‌ورزی» یعنی چی؟ مهارت جرأت‌ورزی به این معنیه که فرد بتونه از حق و افکار خودش بدون بی‌احترامی به دیگران دفاع کنه. •حالا چرا والدین اینو در بچه‌ها به وجود میارن؟ والدین الگوی رفتاری بچه‌ها هستن. وقتی توی محیط خونه رفتار قلدرمآبانه می‌بینن، قلدری‌ رو یاد می‌گیرن. اگر والدین خودشون مهارت جرأت‌ورزی داشته باشن، بچه‌ها هم این مهارت رو بدون این که بهش آگاه باشن، یاد می‌گیرن. جدا از اون بخش زیادی از آگاهی‌بخشی و رشد کودک در گروِ آموزش‌های والدینه. رفتارِ والدین گاهی باعث می‌شه که کودک آسیب ببینه و ما می‌دونیم هم کودکی که قلدری می‌کنه و هم کودکی که مورد قلدری واقع می‌شه، هر دو آسیب دیده‌ان. کودکی که مهارت جرأت‌ورزی داره، چطور رفتار می‌کنه؟ •با آرامش نیاز‌ها و خواسته‌هاش رو بیان می‌کنه. •از حقوق خودش بدون بی‌احترامی به دیگران دفاع می‌کنه. •توانایی نه شنیدن از سمت خانواده و دوستانش رو داره. •می‌تونه خیلی راحت به دیگران نه بگه. •به طور طبیعی نقطه ضعفی در مقابل دیگران نداره. •می‌تونه از هر گونه قلدری‌ دیگران پیشگیری کنه. •کسی نمی‌تونه به کاری که دوس نداره مجبورش کنه. •اهل خشونت نیست و با خشونت رفتار نمی‌کنه. و در نهایت نه قلدری می‌کنه و نه مورد قلدری واقع می‌شه. #مهری_پورحیدر #جرأت‌ورزی @MehriPorheidar

یکی از پدیده‌های دوران نوجوانی، مخصوصا وقتی نوجوان رشد جسمی سریعی را تجربه می‌کند، این است که می‌بینیم نوجوان مدام به در و دیوار و اعضای دیگر خانواده برخورد می‌کند. با یکی از دوستان، که مادر نوجوان است، صحبت می‌کردم. تعریف می‌کرد که پسرم دائم خودش رو می‌کوبید به در و دیوار. گاهی خودش هم متوجه نبود و گاهی از درد دست یا پا یا انگشت و یا از شکایت ما آگاه می‌شد که برخوردی رخ داده. ما می‌دانستیم که این یک مرحله‌ی گذراست و عبور خواهد کرد. اما یک روز چیزی در کتاب خواندم و با او در میان گذاشتم: "می‌دانی چرا مدام به این‌ور و آن‌ور می‌خوری؟ می‌تونه به خاطر این باشه که چون بدنت خیلی سریع رشد کرده، مغز و دستگاه عصبی تو هنوز زمان کافی نداشته‌اند که محدوده‌های بدنت را شناسایی کنند." بعد از آن گفتگو دیگر به ندرت دیدیم به جایی برخورد کند! #مهری_پورحیدر #نوجوانی @MehriPorheidar

سه کتاب کودک خوب برای شناخت احساسات «وقتی غصه درِ خانه‌ات را می‌زند» برای کودکان بالای پنج سال این کتاب داستانی است برای مواجه شدن با غم. وقتی که غم شبیه یک سایه با ماست و گاهی روزها نمی‌‌رود. اما یک صبح ممکن است بیدار شده باشیم و رفته باشد‌. خواندن این کتاب حتی برای بزرگ‌ترها هم جالبه. «نگرانی شبیه ابر است» برای کودکان بالای هفت سال نگرانی شبیه ابر است. ابری سیاه که آسمانِ روزمان را تیره و تار می‌کند. کنار گذاشتنِ نگرانی‌ها، سخت‌ترین روزها را هم آفتابی می‌کند. این مجموعه با رویکردی ملایم و مستقیم به مسائل هیجانی پیش روی کودکان می‌پردازد. «رودخانه» برای کودکان بالای هفت سال رونی دوست داشت همراه سگش زیر درخت بنشیند و منظرهٔ اطرافش را تماشا کند. از آن بیشار عاشق رودخانه بود. رودخانه همیشه در حال تغییر است، درست مانند رونی. رودخانه گاهی گرم و جاری است، گاه یخ زده. گاه ساکت و آرام است و گاه خشمگین و متلاطم. اما روشن است که خشم هیچ‌کدامشان خیلی طول نمی‌‌کشد. #مهری_پورحیدر #کتاب @MehriPorheidar

یه نوجوون توی یکی از کلاسا گفت که یه بار می‌خواسته کفش بخره. انتخابش بین قرمز و آبی بوده که از مامانش پرسیده کدومش بهتره؟ که مامان گفته هر کدوم رو خودت می‌خوای ولی به نظرم آبی قشنگ‌تره. اونم برای این که مامان رو ناراحت نکنه آبی رو برمی‌داره. اما توی اتاق مشاوره با بغض اینو می‌گفت و توی دلش مونده بود که چرا خودش انتخاب نکرده؟ والدین همیشه فکر می‌کنن چون اونا یه تجربه‌هایی دارن، پس باید حق انتخاب رو از بچه‌ها بگیرن. اما تجربه‌ی ما، تجربه‌ی ماست و تجربه‌ی بچه‌ها باید مال خودشون باشه. اونا باید حق انتخاب داشته باشن، یاد بگیرن انتخاب کنن و عواقب خوب و بد انتخابشون رو ببینن. ایرادی نداره که کفش نامناسب بخرن یا کفشی که پاشون رو بزنه ، ما اونا یه درس مهم‌تر می‌گیرن و اونم اینه که اشتباه کردن حق اوناست اما وقتی اشتباه می‌کنن باید مسئولیت انتخاب‌ و اشتباه‌شون رو به عهده بگیرن. و این‌طوری می‌شه که به مرور زمان می‌تونن انتخاب‌های بهتری بکنن.   توانایی تصمیم‌گیری یکی از مهارت‌هاییه که در رشد عزت‌نفس و هم اعتماد به نفس به بچه‌ها کمک می‌کنه. #مهری_پورحیدر #فرزند_پروری @MehriPorheidar

چه چیزایی مانع می‌شن‌ تا با بچه‌هامون در مورد مسائل جنسی حرف بزنیم؟ •والدین آگاهی آموزش مسائل جنسی به بچه‌ها رو ندارن. •شرم و حیا(راحت نبودن والدین برای صحبت کردن) •ترس از شکستن حریم‌های خانوادگی(تفکر به انتهای رابطهٔ جنسی) •ترس از کنجکاوی بیشتر کودک و پیامدهای احتمالی منفی باید بدونیم که: فکر نکنیم که اگه بچه‌ها از ما جواب درستی نگیرن، پس ما خیلی مراقب‌شون بودیم. اونا به هر حال همیشه سؤال‌هایی از این دست دارن و حتی اگه جوابش رو از ما نگیرن، از جای دیگه‌ای که احتمالاً خیلی هم مورد تایید والدین نیست پیدا می‌کنن. سوال پرسیدن بچه‌ها به معنای داشتن تمایل جنسی نیست کنجکاوی‌ها به هیچ‌عنوان جنبه‌ی جنسی ندارن. سوالات مکرر بچه‌ها رو نباید تمایل جنسی قلمداد کنیم و برطرف کردن کنجکاوی بچه‌ها برای اونا به هیچ وجه جنبه‌ی جنسی نداره. تربیت جنسی بچه‌ها نباید به بلوغ موکول بشه. تربیت جنسی دقیقاً از همین سوال‌های ابتدایی شروع می‌شه که والدین باید قادر به پاسخ‌دادن‌های درست و به‌اندازه باشن. #مهری_پورحیدر #آموزش_جنسی https://t.me/MehriPorheidar

سه کتابِ کودکِ خوب برای: پذیرش خود، پذیرش تفاوت‌ها (مهارت خودآگاهی) «شنگال» برای کودکان بالای چهار سال شنگال نه قاشقه و نه چنگال. نه قاشق‌ها اونوی توی جمع خودشون راه میدن و نه چنگال‌ها. او روز میز جایی نداره و خیلی تنهاست. برای پذیرفته شدن بین جمع قاشقا یا چنگالا سعی می‌کنه خودشو تغییر بده اما فایده‌ای نداره. «دریا قرمز نیست» برای کودکان بالای پنج سال این کتاب داستان یه مداد شمعیه که برچسب قرمز داره اما هر چیزی می‌کشه، آبیه. دوستانش اونو یه مداد قرمز می‌دونن در حالی که اون آبیه. «مشکل زرافه‌ای» برای کودکان بالای هفت سال ادوارد یه زرافه است که گردنش خیلی بلنده و از درازیِ گردنش ناراضیه. حیوانات دیگه مسخره‌اش می‌کنن. اون خیلی ناراحته و همش گردنِ خودش رو با گردنِ بقیهٔ حیوانات مقایسه می‌کنه. اون همش قایم می‌شه تا گردنش رو کسی نبینه. #مهری_پورحیدر #کتاب https://t.me/MehriPorheidar

نادیده گرفتن احساسات کودکان چه بلایی سرشون میاره؟ پشت هر رفتاری از کودک، یه احساسه. کودک بدرفتاری می‌کنه و غذاشو نمی‌خوره. آیا واقعاً سیره یا این که غذا رو دوست نداره؟ یا این که از چیزی ناراحته و با غذا نخوردنش می‌خواد والدین رو متوجه کنه؟ یا از دست والدین دلخوره‌ و با بهانه گرفتن می‌خواد پاسخ رفتار اونا رو بده؟ یا این که اصلاً دلش غذای بیرون می‌خواد. اون الآن یه احساسی داره چون یه نیازش برآورده نشده. والدین نمی‌تونن احساسات بچه‌ها رو حدس بزنن والدینی که همدلی بلد نیستن نمی‌تونن تشخیص بدن که بچه‌هاشون چه احساسی دارن. از چیزی تنفر دارن، خشمگین‌ان، ترسیدن یا این که نگرانن؟ دارن به کسی یا چیزی حسادت می‌کنن یا این که از والدین دلخورن و می‌خوان با رفتارشون چیزی بفهمونن. پاسخ نامناسب یا عدم پاسخ به فرض این که حتی اگر والدین واقعاً بتونن احساس کودک رو درست تشخیص بدن، به منزله‌ی این نیست که والدین بلد باشن یه پاسخ مناسب به‌کودک بدن. مثلاً بچه می‌ترسه اما والدین سعی دارن ترسش رو نادیده بگیرن، بهش بگن این که چیزی نیست یا مسخره‌اس که از این می‌ترسی‌. یا این که کلاً نادیده بگیرن و اصلاً کودک رو با احساسی که داره به حال خودش رها کنن. و در نهایت آسیب دیدن عزت‌نفس بچه‌ها کودکی که احساساتش دیده نمی‌شه و رفتار و پاسخ متناسب با احساسش رو نمی‌بینه، دچار حس بی‌ارزشی می‌شه‌. کم کم حتی دیگه از احساساتش حرفی نمی‌زنه. این حس دیده نشدن و بی‌توجهی به عزت‌نفس بچه‌ها آسیب می‌زنه. #مهری_پورحیدر #همدلی #اعتبار_احساسات_کودک @MehriPorheidar

مقالهٔ کوتاه وقتی از همدلی حرف می‌زنیم چند تا سوال به ذهن همه می‌رسه. همدلی همون هم‌دردیه؟ آیا ما نیاز داریم که حتماً همدلی کردن رو بلد باشیم؟ یا فقط بچه‌هامون باید بلد باشن؟   بفهمیم کودک چه احساسی داره وقتی اتفاقی برای کودک (حتی آدم‌های اطراف‌مون) می‌افته یا خبری می‌شنوه، یا رفتار و احساسی از خودش نشون می‌ده، ما اولین کاری که باید بکنیم اینه که بفهیم کودک چه احساسی داره؟ یا کدوم احساس باعث شده که این واکنش رو از خودش نشون بده. اما خیلی از والدین حتی این مرحله‌ی اول رو انجام نمیدن. توی چهار نوع سبک فرزندپروری، انواع واکنش والدین دسته‌‌بندی می‌شن.   دسته‌ اول: والدین کوچک انگار این دسته‌ از والدین حتی اولین مرحله همدلی رو هم انجام نمي‌دن. این‌جا والد بلد نیست چطور احساس کودک رو بشنوه و باهاش همدلی کنه. به هیجانات ناخوشایند کودک بی‌توجه‌ان و اونا رو کم‌اهمیت می‌بینن و نادیده مي‌گیرن. این‌جور والدین می‌خوان حواس کودک رو پرت کنن به جای این که بهش گوش بدن. یا این که احساس کودک رو تمسخر می‌کنن.   دسته دوم: والدین محکوم کننده این دسته از والدین به احساسات کودک واکنش نشون میدن اما با انتقاد و سرزنش و تنبیه. من که بهت گفتم نرو، من که گفتم جلو پاتو نگاه کن، از بچه‌های دیگه یاد بگیر. والدین بچه‌‌ها و احساسات‌شون رو قضاوت مي‌کنن. با این رفتار والدین کودک به مرور از احساساتش حرفی نمی‌زنه چون حامی‌ای نداره و می‌ترسه حرف بزنه چون سرزنش یا تنبیه می‌شه. نقطه مشترک والدین محکوم کننده و کوچک انگار اینه که احساسات بی‌ارزشه. احساس بی‌ارزشی رو به کودک منتقل می‌کنن.   دسته سوم: والدین به حال خود رها کننده (بذار هر کار دلش می‌خواد بکنه- بزار بچه گریه کنه- رها می‌کنه- گفتن سخت نگیرین به بچه‌ها- هیجان های خود فرزند رو می‌پذیرن- باهاش همدلی می‌کنن – الهی بمیرم و گریه می‌کنن و اینجا متوقف می‌شه- فقط مي‌پذیریم و قدم بعدی ای نداریم. بچه نیاز به راهنمایی و چارچوب داره اینجا-       دسته چهارم- والدین هیجان‌مدار این دسته از والدین هیجان‌ها رو می‌پذیرن، می‌تونن کودک رو راهنمایی کنن و چارچوب بذارن: «حق داشتی ناراحت بشی اما نباید بزنیش. ما اجازه نداریم به کسی صدمه بزنیم. احساست درست بوده ولی برخوردت اشتباه بوده یا رفتارت مورد تایید من نیست.‌» همیشه والد هیجان‌مدار بودن سخته اما باید تمرینش کنیم. مجموع رفتار ما می‌تونه ترکیبی از هیجان‌مداری و سبک دیگه‌ای باشه.   ما کدوم یک از این والدین هستیم؟ به طور مثال توی تست‌هایی که برای سبک‌ فرزندپروری هست والدین می‌فهمن که ۲۰ درصد مواقع والدین محکوم کننده‌ان و هشتاد درصد مواقع والدین هیجان‌مدار. یا حتی مجموع سبک فرزندپروری. رفتار والدین میتونن ترکیبی از این چهار سبک باشه با درصد‌های متفاوت و مختلف. قرار نیست همه‌ی والدین ۱۰۰ درصد والدین هیجان‌‌مداری باشن، چون والدین هم حتی اگه آگاهی داشته باشن بازم یه مواقعی خسته‌ان یا درگیری فکری دارن. #مهری_پورحیدر #همدلی @MehriPorheidar