ادبیات ائوی

#اوشاق_ادبیاتی #شعر سئويملی‌دير تورپاق كيمی آذربايجان اوشاقلاری آغاجلاردا يارپاق كيمی آذربايجان اوشاقلاری باهار كيمی طراوتلی چمن كيمی گؤی عادتلی دوز چؤرک تک، صداقتلی آذربايجان اوشاقلاری داغ قوينوندا لاله‌ دیلر گول اوستونده ژاله‌ دیلر ديلسيز دیلر، ناله دیلر آذربايجان اوشاقلاری #بهروز_صدیق #ادبیات_ائوی @AdabiyatEvi

#شئعیر کیشی‌لر آغلایاندا شئعیر: #اورخان_باهادیرسوی سس: #کامران_آغابالایئو #ادبیات_ائوى @AdabiyatEvi

م. پ: اوندا اونون خریطه‌ده‌کی یئرینی دَییشمک لازیم گلرمی؟ گابریل: پیس فیکیر دئییل، اونو دَییشدیرمه‏لیییک... قولاق آس، بو کارائیب پروبلئمینین نه اولدوغونو بیلیرسن‌می؟ فاکت بودور کی، بورایا گلن هر کس اروپادا ائده بیلمه‏دیک‌لرینی بورادا ائتمک ایسته‏ییردی و بو، تاریخی نتیجه‌لره سبب اولمالی ایدی. دنیز قولدورلاری – بیر مثال ایله محدودلاشاق – یئنی اورلئاندا (فرانسه‏ده شهر آدیدیر) بیر اوپئرا ائوی وار ایدی و آلماسدان حاضیرلانمیش دیشلری اولان قادینلارینی اورا آپاردیلار. بئله اصرافچیلیغی تصوّر ائده بیلرسینیزمی؟ همیشه مشاهده ائتدیییم، لاکین ایلک دفعه دانیشماغا جسارت ائتدیییم کارائیب دنیزی دونیاسینین باشقا بیر ماراقلی خصوصیتی شئیلری بیر-بیریندن آییران مکاندیر. کارائیب دنیزینی دونیانین قالان حصّه‌سیندن فرقلندیرن بودور: کوسموسون (فضانین) غضبیدیر... م. پ: سون بیر سوال: دئتئکتیو فانتاستیکا (جاسوسلارین ماجرالارینی تصویر ائدن خیالی اثر) حاققیندا نه دوشونورسونوز؟ گابریل: اورتایا قدر منه اعلا گؤرونورلر. اونلاردا اساس شئی اویوندور: بوکمک و آچماق. قیوریلاندا اعلادیر، آمما آچیلاندا مأیوس اولور. پارلاق دئتئکتیو «سوفوکل»ـون «ائدیپ»ـیدیر، چونکی اورادا جنایتی آراشدیران شخص قاتیلین اؤزو اولدوغونو آشکار ائدیر: بو، اوّللر هئچ واخت اولمامیشدی. ائدیپدن سونرا – چارلز دیکئنز طرفیندن «ائدوین درودون سیرری» رومانی، چونکی دیکئنز کیتابی بیتیرمه‌دن اؤلدو و هئچ کیم قاتیلین کیم اولدوغونو اؤیره‌نه بیلمه‌دی. دئتئکتیو رومانینین یگانه پیس جهتی اودور کی، او سیزه هئچ بیر سیرر قویمور. بو، سیرری اوزه چیخارماق و محو ائتمک اوچون یارادیلمیش ادبیات‌دیر. آمما اَیلنجه کیمی اعلادیر. یئری گلمیشکن، من همیشه دئتئکتیودن چوخ، قاتیلین طرفینده‌یم، چونکی اودوزمالی اولانین او اولدوغونو اوّلجه‌دن بیلیرم. م. پ: رومان یازمایاجاغینیز دوغرودورمو؟ گابریل: داها رومانلار اوچون موضوع یوخومدور. یئنیدن اونلارا صاحب اولاندا نه گؤزل گون اولاجاق! #گابریل_گارسیا_مارکز ایله مصاحبه کؤچورن: #علی_چاغلا #ادبیات_ائوی @AdabiyatEvi

بودور، «ماوریسیو بابیلونییا»نین ساری کپنکلری ایله "یوز ایلین تنهالیغی" فیلمینده‌کی مشهور ائپیزود: «نه فانتازییادیر!» لعنت اولسون، فانتازییا یوخ، بئله بیر شئی یوخدور! آلتی یاشیم اولاندا آراکاتاکاداکی ائویمیزه بیر چیلینگرین نئجه گلدییینی چوخ یاخشی خاطیرلاییرام و منه ائله گلیر کی، ایندی ده ننه‌می او آخشام آغ کَپَنکدن قورخدوغو زامان گؤرورم... بونلار سیرلردیر کی، ایضاح ائدیلمه‏مه‌لی‌دیر. م. پ: نییه ایضاح ائدیلمه‌مه‌لیدیر؟ گابریل: چونکی سیرری آچماق اولماز؛ آمما نئجه اولورسا-اولسون، سیرر داها دا دَرینله‌شیر! بیر سئحیرباز سیزه: «یومورتا بورادان گؤتورولوب و اساس اودور کی، منده ایپه آسیلمیش وضعیتده وار» دئین‌ده و بونون نئجه اولدوغونو ایضاح ائد‌نده، هر شئی سئحیرلی اولدوغوندان داها چوخ سیرلی اولور. چونکی سئحیر داها آساندیرسا، لاکین مهارتلی ساختاکارلیقدان استفاده ائدیلدیکده، بو، ایسته‌نیلن سئحیردن قات-قات چتین‌دیر و بونا گؤره ده هئچ بیر افشا منی قورخوتمور. ننه‌م جیر-جیندیر یئلله‏ییر، آغ کپه‏نه‏یی قورخودوردو و من اونون دئییندییینی ائشیدیردیم: «لعنت اولسون! من بو کپه‏نه‏یی قووا بیلمیرم. هر دفعه باخیجی گلنده ائوه اوچور». و ابدی اولاراق منیمله قالمیشدی. ایندی ادبی اعمالدان کئچندن سونرا گؤرورسن، نه باش وئریب. آمما سیزه بیر شئیی داها دئمک ایسته‏ییرم. اوّلجه، کپنک‌لر اصلینده اولدوغو کیمی آغ ایدی و من اؤزوم بونا اینانا بیلمه‏دیم. اونلاری سارالتماقلا من بونا ایناندیم و یقین هامی ایناندی. بئله‌لیک‌له، اؤزونوزه قئید ائدین، سیزه سؤیله‏دیییم رئال حیکایه‌دن کپه‏نه‏یین رنگینه قدر آتیلان آددیم اونون کیتابدا ادبی استراحتینه دوغرو بیر آددیم‌دیر. و بو، پوئتیکدن باشقا هئچ بیر شکیلده حیاتا کئچیریله بیلمز. عینی شئی، اوّلجه، جنّته بئله یوکسلمه‌مه‌لی اولان، لاکین «رئبئکا» و «آمارانتا» ایله گالئری‏ده تیکمه تیکمه‌لری لازیم اولان گؤزل «رئمئدیوس»ـون گؤیه قالخماسی ائپیزودو ایله ده باش وئریب. سونرا اونون جنّته، بدنه و روحا یوکسَله‏جه‏یینه قرار وئردیم. فاکت بودور کی، نوه‌سی صبح چاغی ائودن قاچان باشقا بیر خانیمی خاطیرلادیم و نوه‌سینین قاچماسیندان اوتاناراق جنّته قالخدیغینی قیشقیرماغا باشلادی. او، بو باره‌ده هر کسه دانیشسا دا، اونا گولسه‌لر ده، گؤردویو پارلاقلیقدان و دیگر بو کیمی شئیلردن دانیشدیلار. و او دا دئدی کی، اگر مریم جنّته قالخیبسا، نییه اونون نوه‌سی قالخماسین؟! بیر یازیچی کیمی رومانی یازارکن بوتون بونلاری خاطیرلادیم. اگر مریم میفینین ادبی نتیجه‌سی اونون بدنی و روحو ایله جنّته یوکسلمه‌سیدیرسه، نییه قهرمانیمین حیکایه‌سینده عینی ادبی نتیجه اولا بیلمز؟ سونرا اوتوروب یازماغا باشلادیم، آمما بئله بیر نتیجه‌یه گلمک باشقا، ادبی یازیب ثبوت ائتمک باشقا شئی‌دیرکی، اوخوجو سیزه اینانسین. آنجاق اونو یوکسلتمک اوچون هئچ بیر یول یوخ ایدی. آنلادیم کی، اونو یوکسلتمه‏یین یگانه یولو شعره مراجعت ائتمکدیر. اونو جنّته نئجه اوجالداجاغیمی دوشونوب حَیَطه چیخدیم، گوجلو کولک اسدی، ائوده چاماشیرخانا ایله مشغول اولان بیر قادین چارشافلاری آسماغا چالیشیردی: پالتار سانجاقلاری ایله اونلاری توتسا دا، چارشافلار اوچوردو. سونرا من اونا چارشافلاری ییغماغا کؤمک ائتدیم و گؤزل «رئمئدیوس»ون روحو و بدنی جنّته یوکسلمه‌سی حئکایه‌سینده من بو واراقلاردان استفاده ائتدیم – او، قالخدی، هاوایا قالخدی و هئچ بیر مانعه یوخ ایدی. م. پ: و اونو ساخلایا بیله‌جک تانری یوخ ایدی!.. گابریل: اونو ساخلایا بیله‌جک تانری یوخ ایدی – آخی سن گمینین یئلکه‌نینی توتا بیلمزسن و منجه، سن اونون نئجه دالغالاندیغینی آیدین گؤستره بیلرسن... م. پ: اگر سیرلردن دانیشیریقسا، بوتؤولوکده ادبیاتدا و اینجه‏ صنعتده اَن مستثنی حادثه‌لرین باش وئردییی و اروپا سوررئالیزمینین سویوقدا قالدیغی کارائیب دنیزی آدلانان دونیانین او اراضیسینین سیرری، سیزجه، نه‏دیر؟ گابریل: من کارائیب دنیزینی آدا-آدا یاخشی اؤیرنمیشم. یئری گلمیشکن، عینی شئی برزیل‏ده ده اولور. سیزین دانیشدیغینیز کارائیب دنیزینین ائله تاریخینده، دنیز قولدورلارینین طالعینده – سوئیس، هلند، انگلیس – سینکرئتیزمده (مختلف مدنی و یا دینی عنعنه‏لردن فرقلی اینانجلارین قاریشماسی)، بیزی فرقلندیرن زنجی اینقرئدیئنتینده (مرکب بیرلشمه‏نین و یا قاریشیغین ترکیب حصّه‏سی) وار. کارائیب دنیزینده یارانان اینسان سینتئزی (بیرلشمه) فانتاستیک (خیالی) حدده چاتیر. من مارتینیکده بؤیوک یاشیل گؤزلری و باشیندا قیزیل یایلیق اولان بال رنگلی بیر قادین گؤردوم و اونون کیمی بیرینی خاطیرلامیرام. کوراکاودا قارا دریلی‏لرین انگلیسلرله قاریشدیغینی گؤردوم... م. پ: بس برزیل؟ گابریل: برزیلین طبیعی یاشاییش یئری کارائیب حوزه‌سی‌دیر. آردی ⬇️⬇️⬇️⬇️

قیسا حیکایه یازماق اوچون لازیم اولان ماتئریال مقداری. بو، آیسبئرقدیر: گؤردویوموز بوز بلوکو او قدر بؤیوکدور؛ و بونا باخمایاراق او، کوتله‌نین یالنیز سککیزده بیرینی تشکیل ائدیر. بیرینجیسی، بو، حقیقتاً ده، بئله‌دیر، ایکینجیسی، گنج یازارلارین بوندان اَن گئنیش نتیجه چیخارا بیلمه‌لری چوخ واجب‌دیر، چونکی یاخشی ادبیات یاراتماق (فوق‌العاده بیر داهی بیردن-بیره مئیدانا چیخان مستثنی حال اولماقلا) قطعاً ممکن دئییل‌دیر. یارادیجیلیق مدنیّتینه نفرت ائتمک، اؤز-اؤزونه باش وئرمه‏یه، الهاما اینانماق مئیلی وار. حقیقت بودور کی، ادبیات منیمسه‏نیلمه‌لی بیر علم‌دیر، بو گون یازیلان هر حیکایه‌نین آرخاسیندا اون مین ایللیک ادبی انکشاف دایانیر؛ و بو ادبیاتی آنلاماق اوچون بورادا تواضع‏کارلیق و حؤرمت لازیمدیر. یازییا مانع اولان بوتون بو تواضع‏کارلیق بوتون ادبیاتی اؤیرنمک و اون مین ایل بوندان اوّل ائدیله‌نین نه قدر بؤیوک اولدوغونو گؤرمک اوچون لازیم‌دیرکی، بیزیم یاشیمیزین نئچه اولدوغونو، دونیانین هانسی نقطه‌سینده اولدوغونو بیلک. م. پ: بس اونون دیلدن استفاده ائتمه‌سی نئجه‌دیر؟ گابریل: بیلمیرم، چونکی «همینگوی»ـی ترجمه‌ده اوخودوم. م. پ: بس سیزجه، اسپانیا ادبیاتینی رد ائتمک اولار؟ گابریل: بونو رد ائتمک اولماز، چونکی ادبیاتی انکار ائتمه‏یین معناسی یوخدور، بو، انسانلیغین ارثی‏دیر، اونون آرخاسیندا اون مین ایل دایانیب. ایندی سیز بورادا چوخ دانیشمادیغیم اسپانیا ادبیاتینی قئید ائتدییینیزه گؤره دئییم کی، اسپانیا رومانینین بؤیوک هوسکاری دئییلم. اگر، البته کی، «سئروانتئس»دن و "پیکارئسک" رومانیندان دانیشیریقسا، اوندا مباحثه یوخدور. بو، محتشم اسپانیا رومانیدیر. بیر یازیچی کیمی، منیم اوچون «سئروانتئس»دن داها ماراقلیسی چوخ آز خاطیرلانان کیچیک بیر کیتابین مؤلفی‌دیر – «تورمئس لی لازاریللو». داخلی نطق (یئنی روماندا انقلاب ائتدییی گومان ائدیلیر) «جویس»ـا عاید ائدیلیر و «جویس» دونیا ادبیاتینین عابده‌سیدیر. هئچ کیم «جویس»ـون داخلی مونولوقدا نایل اولدوغو اوستادلیق و تأثیرلی‏لییین زیروه‌لری ایله مباحثه ائتمیر. من، شخصاً، «ویرجینییا وولف»ـون داخلی مونولوقدان استفاده‌سینی «جویس»ـونکوندان اوستون توتورام – اونلارین هر ایکیسی عینی ایل‌لرده او قدر ایشله‌ییبلر کی، اونو ایلک کیمین استفاده ائتدییینی معین ائتمک چتین‌دیر. آنجاق ایلک دفعه اولاراق «جویس» و یا «ویرجینییا وولف»داکی کیمی قصداً و قطعی شکیلده حلی اولمایان داخلی مونولوقو «تورمئس‌ لی لازاریللو»دا گؤروروک. «لازاریللو»نون مؤلفی سوژئت شرایطینه گؤره – صحبت گؤرمه قابلیتینه مالیک یارامازی اله کئچیرمه‌یه چالیشان کور آدامدان گئتدییی اوچون – بو کور آدامین دوشونجه‌لرینین گئدیشاتینی اوخوجویا آچیقلامالی اولور. و اونون تاپدیغی یگانه چیخیش یولو هله موجود اولمایان، بو گون داخلی مونولوق دئییلن بیر شئیی ایجاد ائتمک ایدی. بونو اونا گؤره دئییرم کی، بیزیم دؤوروموزده رومانی جدّی شکیلده یازماغین نه قدر چتین، دئمک اولار کی، غیری‏ممکن اولدوغونو باشا دوشه‏سینیز. اسپانیا ادبیاتیندا، ایلک نؤوبه‌ده، شعری بیلمه‌لیسن. اساساً، فورمالاشماغیمی اونا بورجلویام. من ادبیاتا شعر واسطه‌سیله ماراق گؤسترمیشم. من سیزه داها چوخ دئییم، پیس شعر سایه‌سینده، چونکی پیس شعردن باشقا یاخشی شعره یوکسلمک ممکن دئییل. «رئمبو»یا، «والئری»یه یاخینلاشا بیلمزسن. م. پ: کؤهنه گونلرده سیز گؤزل «رئمئدیوس»ـون یوکسه‌لیش ائپیزودوندان بحث ائدیردینیز و من ائله بیلیردیم کی، سیز ادبیاتین سیررینین اؤزه‏یینی افشا ائده‏جک‌سینیز، بو دا نهایت، پوئزیایا چاتیر. بوتون دئییلن‌لردن بئله نتیجه چیخیر کی، سیز تخیّل‌دن چوخ، مشاهده‌یه گووه‌نیرسینیز. گابریل: مسئله اوندادیر. گارسیا مارکزین تخیّلو حاققیندا دئییلن‌لرین هامیسینا چوخ یونگول اینانمامالیییق و منیم دئدیک‌لریم ده بیر قدر شیشیردیلمیش‌دیر. دوشونورم کی، بو بدنام تخیّل رئاللیغی یارادیجی شکیلده اعمال ائتمک اوچون ایسپئسیفیک (اؤزونه مخصوص اولان) و یا غیری‏ایسپئسیفیک قابلیتدن باشقا بیر شئی دئییل، دقیق رئاللیقدیر. م. پ: یازدیغینیز هر شئیین رئاللیقدا اساسی اولدوغونو و اونو سطیر-سطیر نمایش ائتدیره بیله‏جه‏یینیزی دئمیشدینیز. بیر مثال چکمک ایستردینیزمی؟ گابریل: یازدیغیم هر شئیین رئاللیقدا اساسی وار، چونکی یوخسا، فانتازییادیر، فانتازییا ایسه «اوولت دیسنئی»‌دیر. و بو منی ماراقلاندیرمیر. اگر منده بیر قرام فانتازییا تاپسالار، اوتانارام. هئچ بیر کیتابیمدا فانتازییا یوخدور. آردی ⬇️⬇️⬇️⬇️

م. پ: بئله‌لیکله، بیز بو رومانی مرسدسه بورجلویوق... گابریل: تخصصی اولاراق بوتون رومانلاریمی مرسدسه بورجلویوق. "یوز ایلین تنهالیغی" رومانینی نئجه یازدیغیمی دئین‌ده، گؤررسن کی، مرسدسه نه قدر بورجلویام. ۱۹۶۱-۱۹۶۲-جی ایللرده مکزیک‏ده یاشایاندا دوستوم یئنه گلیب منه ایلک دفعه اولدوغو کیمی، سؤزون اصل معناسیندا، عینی شئیی دئدی: «ایندی کلمبیادا میللی ادبی مسابقه کئچیریلیر؛ اونا تقدیم ائدیلن هر شئی تامامی ایله جفنگیات‌دیر، اونا گؤره ده الینده اولان هر هانسی بیر شئیی گؤندرسن، غالب گله‌جکسن. مرسدس‌دن قالستوک‌لا باغلانان ال‏یازمانین حاققیندا سوروشدوم. اونو چیخارتدی. ال‏یازمانین باشلیغی یوخ ایدی و من اونا باشلیق وئردیم: "آدسیز". مسابقه‌یه تقدیم ائد‌رک یئنیدن غالب اولدوم. یاخشی یادیمدادیر کی، اوچ مین دلار ایدی و اونو آلدیغیم گون مرسدس‌ین ایکینجی اوغلومو دونیایا گتیردییی کلینیکادا قالماسینین پولونو اؤد‌ه‏مه‌لی اولدوم. م. پ: یازاندا یازدیق‌لارینیزی کیمه‌سه اوخوماق اوچون وئرمک وردیشینیز وارمی؟ گابریل: هئچ واخت. بیر مکتوب دا یازیلماییب. چونکی من اینانیرام کی، ادبیات اجتماعی محصولدورسا، ادبی اثر تامامی ایله فردی و اوسته‌لیک، دونیادا اَن تنها فعالیت‌دیر. یازدیق‌لارینیزی یازماغا هئچ کیم کؤمک ائده بیلمز. بورادا سن تامامی ایله تکسن، مدافعه‌سیزسن، سانکی دنیزین اورتاسیندا باتمیش گمی. اگر سن بونو اوخویاراق کیمه‌سه هانسی استقامته گئتمه‌لی اولدوغونو سؤیله‌مک اوچون کؤمک گؤزله‏ییرسن‌سه، بو سنی چاشدیرا بیلر، سنی چوخ اینجیده بیلر، چونکی یازارکن هئچ کیم سنین بئینینده نه اولدوغونو بیلمیر. م. پ: همیشه ائلئکتریک یازی ماکیناسیندا اولورسونوز؟ گابریل: بلی، چونکی بیر دفعه باشلاسانیز، اؤیره‏شیرسینیز کی، سیز آرتیق باشقا جور ایشله‌یه بیلمزسینیز. مئخانیکی چتین‌لیک‌لر یازیلان‌لارلا یازان آراسیندا مانع یارادیر. الکتریک ماشینی بو مانعی او درجه‌ده آرادان قالدیریر کی، سیز، ساده‌جه اولاراق فرقینه وارمیرسینیز. م. پ: سیزجه، عادی بیر یازی ماشینینین دویمه‌لرینه باسماقدان‌سا، بارماق‌لارینیزین اوجو ایله الکتریک ماکیناسینین دویمه‌لرینه توخونماق داها یاخشیدیر؟ گابریل: البته. من الکتریک ماکیناسیندا ایشله‌مک‌دن قورخان بیر چوخ یازیچی تانیییرام. خصوصی‌له، اونا گؤره کی، – فرصتدن استفاده ائدیب سیزه بونو دئییم، – هله ده رومانتیک بیر میف وار کی، یازیچی و عمومیتله، صنعتکار چوخ بدبخت اولمالی، یاراتماق اوچون آج اولمالی‌دیر. تام عکسینه! اینانیرام کی، اینسان اَن یاخشی شرایط‌ده داها یاخشی یازا بیلر و آج قالاندا آجلیق یاشامایاندان داها یاخشی یازاجاغینیز دوغرو دئییل. بوتون بونلار اونا گؤره‌دیر کی، رسّام‌لار و یازیچی‌لار او قدر آجدیرلار کی، آجلیق اونلارا ضروری شرط کیمی گؤرونور – آمما شوبهه‌سیز کی، آج‏قارینا دئییل، الکتریک ماکیناسینین یاردیمی ایله یازماق داها یاخشیدیر. بیلیرسینیزمی: رومانتیک میف بیر شئی‌دیر، آمما معاصر یازیچی‌لارین یاددا ساخلامالی اولدوغو باشقا بیر شئی وار. چوخ گنج اولاندا سندن بولاق فیشقیران کیمی یازیرسان، آمما گئتدیکجه آزالیر یازماق باجاریغین. اگر گنج یاشدا صنعتکارلیغین معین اصول‌لارینی اؤیرنمه‌سه‌نیز، سونرادان بو قابلیت ایتنده، تکنیکالاری منیمسه‌مه‌دن آرتیق یازا بیلمه‏یه‏جک‌سینیز. آرتیق فیشقیرمادیغینیز زامان تکنیکالار چوخ کؤمک ائدیر. یادیمدادیر، قزئتده ایشله‌ینده رئپورتاژلار (گزارش)، رئداکسییا (قایدایا سالماق) مقاله‌لری و هر جور قئیدلر یازیردیم، ایشی بیتیردیکدن سونرا گئجه یار‌یسینا قدر قالیب یازیردیم، بعضاً بیر نفسده حیکایه چیخیردی. واخت کئچدیکجه، ایندی، بوتون ایش گونوندن سونرا، عادتاً نوبتی گون تکرار ائتدیییم یاخشی بیر سطیر باشی یازسام، اؤزومو شانسلی حساب ائدیرم. م. پ: صنعتکارلیغین تئکنیکاسی ایله باغلی بو صحبت بیزی بیر واختلار «همینگوی»ـین "ادبی اعمالات‏خاناسی" حاققیندا دئدیک‌لرینیزه یاخینلاشدیریر... گابریل: دوشونورم کی، «همینگوی» یاخشی رومانچی اولماسا دا، بؤیوک حیکایه‌لرین مؤلفی‌دیر. اونون یاخشی قورولموش رومان‌لاری یوخدور: رومان‌لاری آخساییر. عکسینه، اونون هر هانسی حیکایه‌سی بو ژانردا اثرین نئجه اولماسی لازیم اولدوغونا بیر نمونه‌دیر. آمما بیلیرسینیز، «همینگوی»ده اَن چوخ سئودیییم شئی اونون رومان‌لاری، حتی حیکایه‌لری دئییل، اونون وئردییی مصلحت‌لر، یازیدا ائتدییی کشفلردیر. م. پ: کشف‌لر؟ گابریل: دقیقاً. اصلوب و یا ادبی سیاست درسلری دئییل، ادبی تکنیکا و اصول درس‌لری وئریر. بلکه ده بوندا منفی بیر شئی وار: اونون تکنیکاسی چوخ شعورلو ایدی. آمما اونون وئردییی مصلحت اَن یاخشیسی‌دیر. اونلاردان بیری – آیسبئرقله (یخبندان) باغلی دئییر کی، چوخ ساده گؤرونن حیکایه کناردان گؤرونن‌لره دئییل، اونون آرخاسیندا گیزله‏نن هر شئیه، یعنی اؤیره‌نیلن هر شئیین حجمینه، نهنگه سؤیکه‏نیر. آردی ⬇️⬇️⬇️⬇️

بو گون یازیلان هر حیکایه‌نین آرخاسیندا اون مین ایللیک ادبی انکشاف دایانیر – گابریل گارسیا مارکز ایله مصاحبه «گابریل گارسیا مارکزین» کوبالی ژورنالیست «مانوئل پرئیرا» ایله ۱۹۷۹-جو ایل فئورالین ۲-ده «بوهئمیا» ژورنالیندا درج اولونان مصاحبه‌سینی سیزلره تقدیم ائدیریک. م. پ: تخمیناً بیر ایل اوّل ائشیتدیم کی، یازیچی یازماغا باشلایاندا جسارتلی اولمالی و قارشیسینا آیدین مقصد قویمالیدیر: «سئروانتئس»دن، «لوپئ دئ وئقا»دان، «کئوئدو»دان داها یاخشی یازمالییام. بو اثبات ائدیلن ادّعانی داها چوخ انکشاف ائتدیره بیلرسینیز؟ گابریل: دوشونورم کی، یازیچی صنعتینده تواضع‏کارلیق آرتیق بیر مزیّت‌دیر. چونکی تواضع‏کار یازماق فیکرینده‌سن‏سه، او زامان تواضع‏کار یازیچی اولاراق قالاجاقسان. بونا گؤره ده، اؤزونوزو دونیانین بوتون ادّعالاری ایله سیلاحلاندیرماق و قارشینیزا بؤیوک نمونه‌لر قویماق لازیمدیر. سوندا بؤیوک مدل‌لردن یازماغی اؤیرنمک – منیم اوچون بو «سوفوکل»‏دور، «داستایئوسکی»‌دیر و اگر بئله‌دیرسه، نییه بو بؤیوک صنعتکارلاردان داها پیس یازماغا چالیشیرسان؟ م. پ: بئله‌لیکله، سیز «رئگیس دئبرا»نین بیر مصاحبه‌سینده دئدییی ایله راضیلاشیرسینیز، نمونه‌لر محو ائدیله‏نه قدر اونلارلا مبارزه آپاریر... گابریل: بو، همیشه دوشوندویوم شئی‌دیر. اونا گؤره ده اینسان‌لار منه «فالکنئر» حاققیندا دانیشاندا بیلدیریرم کی، مقصدیم «فالکنئر»ـی تقلید ائتمک دئییل، اونو "بیتیرمکدی". م. پ: بس «سئروانتئس»؟ گابریل: یوخ، «سئروانتئس»ـین منه تأثیر ائتدییینی دوشونمورم. م. پ: بس مقدس کیتاب حاققیندا؟ گابریل: انجیل - بلی. انجیل حیکایه‌لرینده اولان هر شئی دانیلمازدیر. سیز باشا دوشورسونوز کی، مقدس کیتاب هئچ نه‏دن قورخمور؟ م. پ: و اوتانمیر. گابریل: دوغرو! مقدس کیتاب هر شئیی ائده بیلر. عهدی‏عتیق‏ده هر شئی مومکوندور. اورادا قطعاً قورخاجاق بیر شئی یوخدور. توتاق کی، انجیل بیر مؤلف طرفیندن یازیلمیشدیر – بو موضوع‏نون «تواضع‏کارلیغی»نی تصوّر ائده بیلرسینیزمی! آخی بو موضوع، کیم اولورسا-اولسون، آللاهین یاراتدیغینا ایناندیغی دونیادان داها یاخشی بیر دونیا یاراتماق اوچون یولا چیخیب. بئله‌لیک‌له، بورادا بؤیوک رقابت وار ایدی. م. پ: هئچ اثرلرینیزی مسابقه‌یه گؤندرمیسینیز؟ گابریل: اشتراک ائتدیییم ایکی مسابقه باره‌ده دانیشیم؟ م. پ: دانیشین! گابریل: بیرینجیسی، "شنبه‌دن سونراکی گون" آدلی حیکایه ایله باش وئردی. ۱۹۵۴-جو ایلده کُلمبیادا اَن یاخشی حیکایه اوچون میللی مسابقه اعلان ائدیلدی و گؤرونور، اونون اشتراکچی‏لارینین سَوییه‌سی او قدر آجیناجاقلی ایدی کی، کیمینسه اَن آزی بیرآز داها یاخشی بیر شئیه صاحب اولوب-اولمادیغینی آراشدیرماغا باشلادیلار کی، بیرتهر سَوییه‌نی یوکسلت‌سین‌لر. سونرا بیر دوستوم یانیما گلدی و دئدی: «بودور، اَن آسان ایش: سن هر هانسی بیر شئیی تکلیف ائدیرسن و سنه مکافات وئریرلر، چونکی بو یاریشمادا هر شئی چوخ پیسدیر و بیز اونو بئله بوراخماق ایسته‏میریک.» حیکایه‌می تقدیم ائتدیم و غالب گلدیم. م. پ: یاخشی، بس ایکینجی دفعه؟ گابریل: دیگر مسئله، "آن اونکیند هوور" ایله باش وئردی. بو، پاریسده یازماغا باشلادیغیم، لاکین سوژئت حاققیندا کفایت قدر آیدین تصوّروم اولمادیغی اوچون ایشی یاریمچیق قویدوغوم بیر کیتابدیر. ۱۹۵۸-جی ایلده من کاراکاسا اوچدوم و اورادا ایشله‌مه‌یه داوام ائتدیم. بو آرادا من آرتیق "پولکوونیکه مکتوب یوخدور" حیکایه‌سینی یازمیشدیم – هئچ شوبهه‌سیز کی، اَن یاخشی اثریم حساب ائدیرم. داها چوخ دئیه‌جه‌یم و بونلار بوش سؤزلر دئییل: "یوز ایلین تنهالیغی"نی یازمالی اولدوم کی، انسانلار "پولکوونیکه مکتوب یوخدور" حیکایه‏سینی اوخوسونلار. بو حیکایه، ساده‌جه، اوغورسوز اولدو. بئله‌لیک‌له، "شر ساعاتی"نی پارچا-پارچا یازدیم و اروپادان کاراکاسا قاییداندا بو ال‏یازمانی گتیردیم، بوکدوم و قالستوک ایله (کراوات ایله) باغلادیم. دوشونورم کی، بو منیم سونونجو قالستوکوم ایدی و او واختدان بری قالستوک تاخمامیشام. او واخت مرسدس ایله ائولندیم و او، ائوی ییغیشدیرماغا باشلایاندا قالستوک‌لا باغلانمیش بو کاغیذ رولونو چیخاریب سوروشدو: «بو نه‏دیر؟» من اونا جاواب وئردیم کی، بو بیر روماندیر، آما خوشوما گلمه‌دی: اَن یاخشیسی، اونو آتیب بیر داها خاطیرلاماماق ایدی – ایندی قارشیمدا باشقا منظره آچیلمیشدی. لاتین آمریکاسینا قاییداراق، من کاراکاسدا کارائیب دنیزینین نفسینی حسّ ائتمه‌یه باشلادیم... و کوبا آرتیق پارتلاماغا حاضیرلاشیردی. مرسدس بیر دقیقه دوشونوب، «یوخ» دئدی و پاکتی اولدوغو یئرده قویوب گئتدی. آردی ⬇️⬇️⬇️⬇️

#مقاله #گابریل_گارسیا_مارکز ایله مصاحبه کؤچورن: #علی_چاغلا #ادبیات_ائوی @AdabiyatEvi

#باش_ساغلیغی عالم ایچره آدام قالماز آد گزر بو سیرلاردان جهان خالقی یاد گزر تورکمن‌لرین مشهور شاعیری «ستار سوقی» وفات ائتمیشدیر. تورکمن قارداش‌لاریمیزا باشینیز ساغ اولسون دئییریک. #ادبیات_ائوى @AdabiyatEvi

دئییرلر کی، لاله گؤزل، بویلو-بوخونلو، تایی-برابری اولمایان بیر قیز ایمیش. درد، کدر نه اولدوغونو بیلمزمیش. گونلر کئچدیکجه لاله بؤیویوب، بویا-باشا چاتیر. اونلارین دا قاپی‌سینی تئز-تئز دؤیور. نهایت، لاله‌نی اورک‌دن سئودییی بیر اوغلانا نشانلاییرلار. واخت چاتیر. لاله‌یه توی ائدیرلر. گونلر اؤتدوکجه لاله داها شَن، داها گؤزل، داها قشنگ اولور. بیر گون لاله‌گیلین یاشادیغی شهرین حکمداری ارکک‌لری ساواشا آپاریر. حکمدار جارچی‌لارلا هر یانا بیان ائدیر؛ - خوشبخت‌لیک، سعادت، وار، دؤلت ساواشماقدادیر. کیم بؤیوک ثروت صاحیبی اولماق ایسته‌ییرسه، عؤمرونون آخیرینا قدر فیراوان یاشاماق ایسته‌ییرسه، حکماً قیلینج گؤتوروب قان تؤکمه‌لیدیر. مین‌لرله لاله ایره‌لی دوروب اَرلرینی، سئوگیلی‌لرینی وئرمک ایسته‌میر؛ - ساواش آنجاق فلاکت، سفالت گتیریر، آنانی اوغول‌سوز، قادینی اَرسیز قویور. بیزه یازیغینیز گلسین، رحمی‌نیز اولسون، گؤزوموزو یاشلی، باغریمیزی قانلی قویمایین. حکمدار خالقین سسینی ائشیتمیر. لاله‌نی سئوگیلی‌سیندن آییریرلار. سون آندا لاله دئییر؛ - من باهارین قیزی‌یام. گئری قاییداندا منی تاپماسان اَلینی اوزومه، باهاردا، چمنده آختار منی. - حکماً باهاردا قاییداجاغام! لاله حسرت‌له باهاری گؤزله‌ییر، سئوگیلی‌سینی گؤزله‌ییر. نهایت، گوللو- چیچک‌لی باهار گلیر. لاله سئوگیلی‌سینی دوزن‌لیک‌لرده، یوللارین کناریندا قارشیلاماق اوچون قیپ قیرمیزی دوْنونو گئییب حسرت‌له گؤزلرینی اوزاقلارا دیکیر. لاله چوخ گؤزله‌ییر، گؤز یاشلاری آخیدیر. لاکین سئوگیلی‌سینی گؤردوم دئین اولمور. درد اَلیندن لاله‌نین باغری قاپ‌-قارا قارالیر. او، آیریلیغا دؤزمور، گؤیلره یالواریر. لاله قیپ‌-قیرمیزی دونونداجا چیچه‌یه دؤنور. بیر گون باهار واختی لاله‌نین سئوگیلیسی یورغون و یارالی حالدا قاییدیر. ساواش اونو عؤمورلوک بدبخت، شیکست ائتمیشدیر. اوغلان لاله‌نی نه قدر آختاریرسا تاپمیر. گؤرور باشقالاری دا اونون کیمی اؤز لاله‌لرینی آختاریر. علاج‌سیز قالیب چمنه گلیر. دیزلری قاتلانیر، گؤزلریندن یاش آخیر. گؤرور کی، چمن‌ده مین‌لرله باغری قاپ‌-قارا یانمیش لاله اونا باخیر. باهار گلنده لاله دوزن‌لیک‌لرده، یول کناریندا، داغلارین دؤشونده بیتَرکَن حسرت‌له سئوگیلی‌سینین یولونو گؤزله‌ییر. قایناق: آذربایجان شفاهی خالق ادبیاتی کلیاتی یازیچی: #جلیل_عبدالله کؤچورن: #نرگس_ابراهیمی #ادبیات_ائوی @AdabiyatEvi