مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام

🔻 توسّل به حضرت اباالفضل علیه السلام آیت‌الله‌ العظمی شبیری زنجانی: حاج میرزا فخرالدین فرزند آسیّد علی جزایری است که از علمای درجه اول تهران بود. او شاگرد حاج شیخ عبد الکریم حائری و در تحلیل مسائل اجتماعی خیلی قوی بود. مرحوم حاج میرزا فخرالدین جزایری نقل می‌کرد: یک وقت ناراحتی چشم پیدا کردم. پیش دکتر امین الملک (که زمانی وزیر بهداری بود) رفتم. وی متخصّص چشم و اوّلین چشم پزشک تهران بود و بعداً به دکتر مرزبان لقب پیدا کرد. دکتر امین الملک چشمم را عمل کرد. حاج میرزا فخرالدین می‌گفت: من از حاج آقا جمال اصفهانی (برادر حاج آقا نورالله و آقا نجفی اصفهانی) شنیده بودم که خواندن این ابیات برای توسّل خیلی مؤثر است: ای ماه بنی هاشم خورشید لقا عباس ای نور دل حیدر شمع شهدا عباس ازمحنت ودرد وغم ما رو به تو آوردیم دست من مسکین گیر از بهرخدا عباس در میان اهل دعا معروف است که این شعر تأثیر فوق العاده‌ای دارد اگر چه از نظر شعری ارزش چندانی ندارد. این شعر را خواندم و خوابیدم. در خواب به من گفتند که به «حاج شیخ» هم متوسّل شوید. «حاج شیخ» در اصطلاح ما به حاج شیخ عبدالکریم حائری (مؤسس حوزه) اطلاق می شد. از خواب بیدار شدم و فاتحه‌ای برای آقای حاج شیخ خواندم و دوباره خوابیدم. در خواب دیدم: در دریا افتاده‌ام و درحال غرق شدن هستم. شخصی بیرون آب بود. به من فرمود: دستت را به من بده و اشاره کرد و مرا نجات داد. از او پرسیدم: شما کیستید؟ فرمود: عباس! این واقعه همان شبی واقع شد که من چشمم را عمل کردم. فردا دکتر امین الملک چشمم را معاینه کرد و گفت: آقا سیّد، معجزه کردی؟! گفتم چطور؟ گفت: آن چشمی که من دیده بودم و عمل کردم، چشم نبود. چه اتفاقی افتاده؟ گفتم: بله، معجزه شده است و ماجرای توسّلم به حضرت اباالفضل علیه السلام را برایش نقل کردم. 📚جرعه ای از دریا؛ ج۳؛ ص۵۷۵ #جرعه #توسل --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqh

🏴السَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِالله، السَّلَامُ عَلَیکَ یَا رَحْمَة اللهِ الْوَاسِعَة، و یا بابَ نجاةِ الاُمَّة مجلس عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) -طبق سنوات گذشته- از روز ششم ماه محرم (جمعه ۱۴۰۳/۴/۲۲) تا دوازدهم این ماه در دفتر آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی برگزار می‌شود. ▪️سخنرانان: حجج اسلام آقایان حائری قزوینی، صادقی واعظ، میردامادی ▪️مداحان: آقایان حیدرزاده و نصراللهی 🔺شروع مراسم از ساعت ۱۰:۱۵ صبح @zanjani_net

دقتی دوباره در سند «زيارة الشهداء في یوم عاشوراء» 🖌خرج من الناحية سنة اثنتين وخمسين ومائتين إلي على يد الشيخ محمد بن غالب الأصفهاني حين وفاة أبي رحمه‌الله، وكنت حدث السن، فكنت استأذن في زيارة مولاي أبي عبد الله عليه‌السلام وزيارة الشهداء رضوان الله عليهم، فخرج إلي منه : بسم الله الرحمن الرحيم ، إذا أردت زيارة الشهداء رضوان الله عليهم، فقف عند رجلي الحسين عليه‌السلام، وهو قبر علي بن الحسين صلوات الله عليهما، فاستقبل القبلة بوجهك، فان هناك حومة الشهداء عليهم‌السلام وأوم واشر إلى علي بن الحسين عليهما‌السلام وقل... (ادامه متن روایت زیارت را اینجا بخوانید: http://lib.eshia.ir/27788/1/485) 📌آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: یک روایتی که مربوط به زیارت امام حسین(ع) است که در آن آمده است: «خرج من الناحیة المقدسة» ظاهراً همین زیارتی است که اسامی شهداء زیارت عاشورا در آن هست و نام حدود نود نفر از شهدای عاشورا و مرتبط با عاشورا را ذکر کرده است؛ مانند «مسلم بن عقیل» و «قیس بن مسهر» هم در آن ذکر شده است. در آنجا تاریخی که بر این روایت هست، ۲۵۲ق می‌باشد. بعضی توجه به تاریخ نکرده‌اند و این روایت را از امام زمان(عجل‌الله تعالی فرجه الشریف) دانسته‌اند؛ در حالی‌که در سال ۲۵۲ق ایشان هنوز متولد نشده بودند. بعضی‌ها مقداری متوجه شده‌اند و گفته‌اند در سال ۲۵۲ق امام زمان متولد نشده بودند و این از امام عسکری(ع) می‌باشد و اینها هم توجه نکرده‌اند که در سال ۲۵۲ق امام عسکری(ع) هنوز امام نشده بودند و زیارت از «ناحیۀ مقدسه» است؛ یعنی از «ناحیۀ امامت» می‌باشد؛ چون شخص تا به امامت نرسد، راجع به وی تعبیر «ناحیه» نمی‌کنند. پس این روایت از امام هادی(ع) می‌باشد و سال ۲۵۲ق سال امامت امام هادی(ع) است. منبع: دروس رجال، جلسۀ 31 🔸متن کامل زیارت: http://lib.eshia.ir/27788/1/485 🔹اطلاعات بیشتر در این‌باره: B2n.ir/g46898 #نکات_اشارات #عاشورا --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqh

«منابع الکافی» رونمایی شد گزارش تفصیلی نشست رونمایی کتاب «منابع الکافی» به قلم دکتر محمود ملکی را اینجا بخوانید: B2n.ir/e50650 #خبرنامه_پژوهشی --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqh

🔰نقد و نظر ✅ نماز اول وقت حاضران در عرفه افضل آن است که هر نمازی در اول وقت خودش به جا آورده شود. دلیل این حکم، اخبار مستفیضه‌ای است که به آن دستور می‌دهند. در برخی از این روایات، فضیلت نماز اول وقت نسبت به آخر وقت، مانند فضیلت آخرت به دنیا دانسته شده است. 🔸 اما دست کم دو استثنای از این حکم مربوط به نماز حاجیان است. 🔹 استثنای نخست حکم دربارۀ نماز مغرب و عشای کسی که از عرفات بیرون آمده است، به واسطۀ دلیل خاص، تأخیرشان تا رسیدن به مزدلفه افضل است؛ حتی اگر به ثلث شب برسد. در صحیحۀ محمد بن مسلم بدین حکم تصریح شده است: 🔆 «تا زمانی‌که به به «جمع» نرسیده‌ای نماز مغرب را نخوان؛ حتی اگر ثلث شب هم گذشته باشد.» 👈 علامه مجلسی دربارۀ معنای «جمع» می‌گوید، به مشعر الحرام «جمع» می‌گویند؛ ازآن‌رو که مردم در آن گرد هم می‌آیند؛ یا به این دلیل که در آنجا بین نماز مغرب و عشا در یک اذان و دو اقامه جمع می‌شود؛ و یا به دلیل استحباب تأخیر انداختن نماز به «جمع»؛ که این حکم اجماعی بین فقیهان است. 📌 اگرچه در لسان این روایت از خواندن نماز مغرب در آغاز وقت، نهی شده است؛ اما این نهی به معنای حرمت نیست تا نماز در اول وقت و در عرفه باطل باشد؛ چراکه از نهی در مقام توهم امر، حرمت استفاده نمی‌شود. خصوصاً که نقل فعل پیامبر(ص) نیز مؤید این برداشت است که ایشان نماز مغرب را در شعب خواندند و همچنین امام باقر(ع) نیز نمز مغرب را بین عرفه و مزدلفه به جا آوردند. 🔸 استثنای دوم حکم همچنین از این حکم، نماز عشا به صورت کلی نیز استثنا شده است؛ چراکه تأخیر آن تا زمانی که شفق احمر از بین برود، افضل است. 👈 متن این یادداشت را اینجا بخوانید: B2n.ir/p12696 #فقه #صلاة #حج --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqh

اصطلاحات مختلف برای نقل آراء فقیهان: آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: 👈 به غیر از تعبیر شهرت، معمولا، سه نوع تعبیر در کتب، برای نقل آرا فقها وجود دارد: 1️⃣ اجماع در اجماع علاوه بر اینکه معمول فقها متعرض مساله شده و نظر خودشان را بیان کرده‌اند، اتفاق نظر هم وجود دارد. 2️⃣ بلا خلاف «بلاخلاف» عبارت است از این که آنهایی که مساله را عنوان کرده‌‌اند، نسبت به حکم آن، اختلافی ندارند. بنابراین ممکن است اکثر فقها متعرض مساله نشده باشند اما آن کسانی که مساله را مطرح نموده‌‌اند، نسبت به حکم آن اتفاق نظر دارند. 👈 بنابراین «بلاخلاف» نسبت به «اجماع» ضعیف‌‌تر است. 3️⃣ بلا خلاف أجده یا لا نعلم فیه خلافاً معنای این تعبیر این است که فرد تحقيق و فحص كامل نكرده ولی به مقداری که تتبع نموده، مخالفی در مسأله نیافته است. 👈 این تعبیر از «بلاخلاف» ضعیف‌‌تر است زیرا «بلاخلاف» شهادت به عدم الخلاف است، اما این تعبیر شهادت به عدم الخلاف نیست. 4️⃣ متفردات این اصطلاح بیشتر در کلام سید مرتضی در کتاب «الانتصار فی ما انفردت به الإمامية» مطرح شده است. 👈 متفردات یا عبارت «ممّا انفردت به الإمامیة» به معنای اجماعی بودن مسأله نیست. بلکه به این معناست که این مسأله تنها توسط علمای شیعه مطرح شده است؛ نه اینکه همه علمای شیعه آن را مطرح کرده باشند و یا در مورد آن اتفاق نظر داشته باشند. 📚 درس خارج فقه آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: (1394/10/7) #نکات_اشارات #عبارات —------— 🔍 کانال «مرکز فقهی امام محمد باقر(ع)»： 👉@mfeqhi

▪️پیام تسلیت دفتر آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در پی حادثه تلخ سقوط بالگرد و فقدان تأثربار ریاست محترم جمهور بسم الله الرحمن الرحیم إنا لله و إنا الیه راجعون با نهایت تأسف، درگذشت تأثربار رئیس جمهور محترم و پرتلاش، جناب حجة الاسلام و المسلمین حاج سیدابراهیم رئیسی (رحمة الله علیه) و امام جمعه مردمی تبریز جناب حجه الاسلام و المسلمین آل هاشم (رحمة الله علیه) و سایر همراهان ایشان، در حادثه تلخ سقوط بالگرد را تسلیت می گوییم. بی تردید تلاش در خدمت به مردم و خدمتگزاری به آستان قدسی حضرت امام علی بن موسی الرضا (علیه الصلوة والسلام)، اجری عظیم در پیشگاه خداوند متعال دارد. از خداوند متعال رحمت و غفران برای این عزیزان و صبر و اجر را برای همه داغدیدگان به ویژه رهبری معظم (دام ظله)، و خانواده‌های داغدار مسألت داریم. دفتر آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی @shobeiryzanjani

در سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران منتظرتان هستیم 📚مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام وابسته به دفتر آیه الله العظمی شبیری زنجانی 📌مصلی تهران - شبستان، سالن 4 - راهروی 22 - غرفه 534 (روبرو ستون 103) 📆19 الی 29 اردیبهشت ماه 1403 ⏱از ساعت 10 الی 20

🌟نکات و اشارات🌟 ✅وحید بهبهانی توجه ویژه‌ای به منابع اولیه داشت استاد معظّم حاج سید محمد جواد شبیری زنجانی: ✴️ اساسا در نهضت اخباری‌گری، اخباری‌ها برخی امتیازات نفسی مانند زهد و تقوا و امثال اینها را داشتند. این مسأله معمولا غیر قابل انکار بوده است و اخباری‌ها، علمای بسیار با ورعی بودند و حتی از این جهت ضرب المثل‌هایی بودند. مثل سید هاشم بحرانی که از معروفین است و صاحب حدائق می‌گوید که اگر عدالت قرار باشد ملکه باشد، فقط احراز عدالت دو نفر می‌شود، مقدس اردبیلی و سید هاشم بحرانی. ❎ اما اگر جنبه‌های شخصی‌ این موضوع را کنار بگذاریم، یکی از تأثیراتی که این اخباری‌ها در فرهنگ شیعه گذاشته‌اند که بسیار مهم و مثبت است، توجه به منابع اصلی است. التفات دادن به منابع اصلی و تأکید بر اینکه باید مطالب را از روایات بیرون بکشیم و بحث‌های عقلیِ بیخود را کم کنیم نتیجه همین جریان است. این تنبیه بسیار خوبی بود که در اثر حرکت اخباری گری ایجاد شد و واقعا هم مثمر ثمر است. 🔹 اخباری‌ها در عین تأکید بر لزوم مراجعه به منابع اولیه، زمینه‌های آن را هم خودشان فراهم نمودند. اگر دقت کنید، همهء مؤلّفین کتب حدیثی و جوامع حدیث متأخر، یا اخباری هستند و یا تمایل به اخباریگری دارند. شیخ حر عاملی، ملا محسن فیض اخباری هستند؛ و مرحوم مجلسی هم تمایلات اخباری داشته است. 🔸من در مجموع نهضت اخباری‌گری را نهضتی بسیار مثبت ارزیابی می‌کنم. برخلاف بعضی تصورات که از اخباری‌گری، همیشه به عنوان یک واپس‌گرایی یاد می‌شود، به نظر من اصلا اینطور نیست. ✳️ اما در عین حال نباید از یاد برد که نهضت اخباری‌گری، نهضتی بود که عمق نداشت. یعنی این نهضت اگر چه مراجعه به منابع را به ارمغان آورد، ولی نه با عمق. بعدا وحید بهبهانی و امثال ایشان که جریان اصولی را بازسازی کردند، از اخباری‌گری، توجه به منابع را گرفتند. از این جهت، وحید بهبهانی و امثال ایشان که خیلی اهل تتبع هستند به منابع اولیّه توجه ویژه‌ و عمیقی دارند و این امتیاز وجود دارد.🔺 ▪️درس خارج اصول فقه استاد معظّم حاج سید محمد جواد شبیری زنجانی، به تاریخ سی‌ام آبان‌ماه ۱۳۸۶ #نکات_اشارات #وحید_بهبهانی #اخباری #اصولی —------— 🔍 کانال «مرکز فقهی امام محمد باقر(ع)»： 👉@mfeqhi

🔰یادداشت محقق ✅شمول یک روایت نسبت به متعارضین 📌 از جمله روایاتی که شاید گفته شود مربوط به باب تعارض است، روایت «إِذَا سَمِعْتَ مِنْ أَصْحَابِكَ الْحَدِيثَ وَ كُلُّهُمْ ثِقَةٌ فَمُوَسَّعٌ عَلَيْكَ حَتَّى تَرَى الْقَائِمَ فَتَرُدَّهُ عَلَيْهِ»‌ است، به این بیان که اگر احادیث رسیده از ثقات با یکدیگر تعارض کرد مردم مخیرند به هر کدام از آنها عمل کنند تا امام را ملاقات کنند و حکم را از او بپرسند. آقای خوئی بر این عقیده است که این روایت مربوط به حجیت خبر ثقه است. در این نوشتار درصدد بررسی ارتباط این روایت به باب تعارض هستیم. 🖌 اولین قرینه که به مجرد ملاحظه روایت به ذهن خطور می کند که مربوط به باب تعارض است، تعبیر «فموسع علیک» است، بدین بیان که دست شما باز است و می توانید به هر کدام از آنها عمل کنید. و لکن این قرینه ناتمام است؛ چه اینکه شاید توسعه از جهت فحص و ملاقات با امام باشد، یعنی نیاز به فحص و ملاقات امام نیست، بلکه قبل از فحص هم می توان به روایت عمل کرد و لازم نیست صبر کنید تا وقتی امام را ملاقات کنید. ✳️ عمده شاهد که شاید بدان استدلال شود بر اینکه روایت مربوط به باب تعارض است، ظاهر روایت است، بدین بیان که اگر همه اصحاب یک حدیث را بگویند و همه هم از ثقات باشند جای شک نیست تا حضرت بفرماید بعدا از امام سوال کنید، لذا ظاهر حدیث مربوط به جایی است که اصحاب با یکدیگر اختلاف دارند، یعنی اصحاب با اینکه ثقه هستند روایاتی مخالف هم نقل کرده‌اند. 🔆 این شاهد هم به نظر ناتمام است؛ زیرا چه‌بسا صدور روایتی مسلم باشد، ولی جهت صدور آن مشکوک باشد؛ لذا همین مسئله موجب شبهه و سوال شده که آیا اگر حدیثی را همه اصحاب ثقات نقل کرده باشند و احتمال تقیه‌ای بودن آن داده شود، عمل به آن جایز است یا خیر؟ حضرت می فرماید عمل به آن جایز است تا زمانی که امام را ملاقات کنید و از او سوال کنید. بنابراین ظاهر ابتدایی روایت این است که همه یک حرف را می زنند، نه اینکه متعارض حرف می زنند، منتهی چون از ناحیه صدور مشکوک است، از امام حکم مسئله را پرسیدند، مخصوصا که در فراز «إِذَا سَمِعْتَ مِنْ أَصْحَابِكَ الْحَدِيثَ»، کلمه حدیث به صورت مفرد استعمال شده، نه الاحادیث. ✅ حق این است که اختصاص روایت نه به صورت فرض تعارض صحیح است و نه به خصوص فرض تقیه بودن روایت؛ زیرا ظاهر روایت این است که حدیثی از اصحاب ثقات به دست ما رسیده و به جهتی از جهات، مثل احتمال تقیه‌ای بودن، یا معارض داشتن، یا مخالفتش با ارتکاز یا شهرت عملی بین اصحاب یا موافقتش با عامه نمی دانیم به آن عمل کنیم یا دست نگه داریم تا امام را ملاقات کنیم و حکم مسئله را از او سوال کنیم، حضرت می فرماید نیاز نیست منتظر بمانید تا ما امام را ملاقات کنید، مجاز هستید عمل کنید، وقتی امام را دیدید از او سوال کنید. بنابراین روایت مطلق است و صورت تعارض را نیز شامل است. 👈 متن این یادداشت را اینجا بخوانید: B2n.ir/t97100 #یادداشت_محقق #تعارض --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqh