منشورات حسین فرج الله ( ابوعرفان )

مقطع حول بيت المرعشي في مدينة تستر الاثرية ....فقرة مراحب

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته فضلاً وليس أمراً من أجل أن تعم الفائدة لكافة محبي اللهجة الأهوازية، أرجو من متابعي المفردات نشر الرابط التالي: 💎 مفردات باللهجة الأهوازية https://telegram.me/mofradatah

از دوره اکدیان وسومریان در میان مردم عرب انتشار یافت یعنی چیزی در حدود 3000قبل از میلاد یعنی 5000سال پیش وتا کنون هنوز استفاده می شود، در سنگ نگاره های سومری وبابلی به بزرگان وصاحب منصبانی برمی خوریم که بشت پوشیده ودر مقابل حاکم ویا ملکه ایستاده اند، واین نشان از جایگاه ویژه این شخصیت هاست یعنی همان تعبیر صاحب جلالت وجایگاه می تواند همان مصداق درست این تصویر باشد. «بشت» از «وبر »(موی شتر)و پشم گوسفندان و«جنب »(نوعی کتان در روستاهای اطراف شوش وشوشتر کاشته می شد ،وپس ازخشک شدن پوست گیاه پس از خیس شدن کنده می شود وبه شکل موهای خیلی ظریف وابریشمی تبدیل می شود پس از آن این موها به هم بافته می شوند ونخی ظریف از آنها به دست می آید این نخ را می بافند واز آن بشت جنبی را می بافند). هنرمندان بشت باف موی شتر ویا پشم را به نخ باریک تبدیل می کنند و سوراخی را در ناخن خود ایجاد می کنند ونخ باریک را از سوراخ ناخن می گذرانند تا یکنواخت ویک اندازه باشد.نخ های به دست آمده از موی شتر ویا پشم گوسفند را پس ازریسیدن به شکل تکه پارچه ظریف وبلندی می بافنددستگاه بافت پارچه بشت شبیه دستگاه جایم بافی است با این تفاوت که این دستکاه بافت ظریف تری دارد.پس از آنکه بافت پارچه به پایان رسید ،اندازه گیری ازشخص صورت می گیرد وبه اندازه اندام زن یا مردم پارچه بشت بریده می شود وکار دوخت با دست آغاز می شود پس از آنکه بشت دست دوز شد واندازه دقیق آن مشخص شد آخرین کار حاشیه دوزی بشت است که این کار سلیقه ای است برخی حاشیه دوزی را همرنگ بشت می خواهند به این خاطر از نخ همان بشت برای حاشیه دوزی استفاده می شود که حاشیه شبیه وهمرنگ بشت باشد وبرخی نیزحاشیه های طلایی یا نقره ای را می پسندند پس هنرمند برای حاشیه از نخ های طلایی ونقره ای براق استفاده می کند. بر روی بشت مردم عرب ،چند نوع حاشیه دوزی انجام می شود که عبارتند از :ابوالهیله، ابو المسمار، چاسبی(که این نوع بشت منتسب به دوره آل بو کاسب از حاکمان محلی اهواز می باشد) .از انواع بشت می توان به بشتی که دردورق بافته می شدو از بهترین انواع بشت عربی است،اشاره کرد که به بشت دورقی معروف است. «بشت در بین مردم عرب فقط یک لباس یا بلا پوش نیست بلکه هویت تاریخی این ملت را در بر می گیرد » بشت ابوالهیله به دو شکل بافته می شود که ابو هیلتين(یعنی دارای دو لوزی کوچک که مردم عرب این لوزی ها را هیله می گویند ) وابو اربع هيلات(یعنی دارای چهار لوزی کوچک ) می باشد .هیله درواقع همان مثلث ها ولوزی های منظمی هستند که با دست زنان هنرمند عرب برروی بشت دست دوزی می شود . نوع دیگر بشت چاسبی نام داردوحاشیه دوزی آن به رنگ طلایی روشن وبراق می باشدکه پوشش شیوخ وبزرگان عرب است،بشت بافی وعبا دوزی در میان مردم اهوازی تاریخی دیرینه دارد، بشت انواع بلند وکوتاه دارد وهمچنین نوع زمستانی آنرا عباء يا خاچیه می نامند. کاپیتان هنت که در سال ۱۲۷۳ ق (۱۸۵۳ م) یکی از افسران ارتش انگلیس در جریان جنگ ایران و انگلیس در محمره بوده و پس از فرار خانلرمیرزا به اهواز با کشتی به تعقیب خانلرمیرزا پرداخته، اهواز را این‌چنین دیده‌است: شهر اهواز مثل اکثر بلاد مشرق زمین دارای خانه‌های محقری است که از خشت و گل، بدون مراعات اصول صحی به ترتیب غیرمنظمی ساخته شده و در حدود یکهزار و پانصد الی دو هزار نفر جمعیت دارد. تمام سکنه اهواز را عرب‌ها تشکیل می‌دهند، ایشان کاملاً خوش قیافه‌اند و اندکی سیاه‌چرده‌تر از اسپانیایی‌ها هستند. [ هنت. جی. اچ «جنگ انگلیس و ایران در سال ۱۲۷۳ ق»، ترجمه حسین سعادت نوری، ضمیمه سال سوم مجله یادگار، تهران، ۱۳۲۷. ش] استاد عبدالنبی قیم درکتاب پانصدسال تاریخ خوزستان چنین نقل می کند: از جمله حوادث بسیار مهم در تاریخ بنی کعب ،نبرد آنها با انگلیسی ها پایان......

الامير شيخ سلمان كعبی اسطوره استعمار ستیزی قرن (18) بخش آخر (7) صبح جمعه سید عبدالله والی جراحی وده ملا وجمعی آمدند به دیدن حقیر ،مشار اليه شخص نيك فطرت وبا وجود وبا بذل وبخشش وبلند همت است ،آنچه عایدش می شود به مصرف مضیف ومردمش می کند چیزی ندارد حالات وصفات او هیچ نسبت به سایر ولاة وشیوخ خوزستان ندارد، وایلخانی خواست فتنه ما بین او وشیخ المشایخ فلاحیه انگیزد ،وباعث یک خونریزی شود جراحی را از میر عبدالله انتزاع نموده سپرد به شیخ رحمة،درحالتی که هنوز حاصل سابق از زمین برداشته نشده بود، چهارصد تومان تعارف گرفته بودند، خلاصه به خیر گذشت . بامیر عبدالله صحبت شد از سد جراحی که اگر بسته شود در سال مبلغی تفاوت مالیات برای دیوان منظور خواهد شد.ابعاد سد از این قرار است :طول ۳۵الی ۴۰ذرع ،عرض ۴الی ۸ذرع .ارتفاع از ریشه ۳الی ۴ذرع ،تتمه که باید ساخته شود ۶الی۸ذرع ،آهک وسنگ آنجا موجود ومخارج قریب ده هزار تومان ،از فواید این سد آنکه هور فلاحیه به کلی خشک می شود وزمین قابل زراعت ،آنوقت در وضع آب وهوای فلاحیه خیلی تفاوت پیدا می شود، سه چهار سد در نهر جراحی بسته بودند که حالا خراب شده، یکی در غربیه ،دیگر در مدینه ،به فاصله یک میدان از غربیه ،سیم مکسر ،که هدامه نیز گویند، سه فرسخ از غربیه فاصله دارد، چهارم در چم صبی (قلعه صبی)بندی سخت بوده حالا خراب شده با سله می بندند. (همان منبع ص80) میرزا عبدالغفار نجم الملک علاوه بر اینکه با نگاهی نژاد پرستان به مردم عرب پرداخته وازاینکه مردم عرب مالک زمین وجایگاه خوبی هستند بسیار ناراحت بود وهمیشه براین نکته اسرار دارد که باید غیر عرب ها را جغرافیای ایران بهپاین سرزمین مهاجرت داد ولی در توصیف جغرافیا ومردم عرب ونیروهای دفاعی وحکومت مردم عرب وجایگاه اجتماعی بحث های خوبی داشته،او در وصف شهر دورق وفلاحیه به نویسندگان ومخگحققان امروزی کمک فراوانی کرده تا بتوانند موقعیت وتاریخ این شعر علمی را بشناسند واز کشاورزی واقتصاد این شهر همچنین ازساکنان اصلی آن اطلاع کافی بدست آورند. موسی سیادت در کتاب تاریخ جغرافیایی عرب خوزستان درباره دورق وفلاحیه چنین نقل می کند: سیدمحمدعلی امام شوشتری در تاریخ جغرافیایی خوزستان جلد۱ صفحات۲۶۵و۲۶۴می نویسد:«بانی فلاحیه شیخ سلمان کعبی معاصرنادرشاه افشار (۱۱۶۰هجری)محل آن نیزاری بوده وحصاری در آنجا برپاکرده ومرکز حکومت شیخ سلمان وقبیله بزرگ کعب گردید.» فلاحیه از کلمه فلاح به معنی رستگاری وپیشرفت نامیده شده ،فلاحیه شهری است عربی که بیشتر منازل آن در گذشته کپر بوده است. ویژگیهای طبیعی :شهرستان فلاحیه در ۹۷کیلومتری جنوب شهرستان اهواز قرار دارد.ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۵متر است .این شهر بین ۴۸درجه و۲۰دقیقه تا۴۹درجه و۲دقیقه طول شرقی وبین ۳۰درجه و۱۶دقیقه تا۳۰درجه و۵۹دقیقه عرض شمالی قرارگرفته است ومساحت آن۳۴۲۶کیلومتر مربع است .بخش وسیعی از آنرا باطلاق هلالی شکلی در برگرفته است.قسمت دیگر آنرا اراضی دلتایی که توسط رسوبات رود جراحی وشاخه های آن بوجود آمده تشکیل می دهد.مهترین شاخه این رود بنام رود فلاحیه ،با جهت شرقی-غربی از وسط شهر فلاحیه می گذرد.جراحی با دلتای وسیعی به باطلاق دورق می ریزد.باطلاق نیز از راه شاخه های «مارد »و«سلمانه»به رود کارون واز راه «خور موسی »به خلیج فارس می پیوندد. آب وهوای فلاحیه بیابانی کناره ای (گرم ومرطوب)وپوشش گیاهی آن از نوع علوفه فصلی است.رود جراحی در آبیاری شهر فلاحیه نقش حیاتی دارد. اقتصاد مردم این شهر بر پایه کشاورزی وصید ماهی وصنایع دستی استوار است.هور(باطلاق )هم سهم عمده ای در اقتصاد محل به ویژه از نظر صید ماهی وتامین علوفه دارد.زهکشی زمینهای باطلاقی واصلاح وتنظیم شبکه آبها از ضروری ترین مسائل کشاورزی این شهرستان است. مهمترین محصولات کشاورزی شهرستان که جنبه صادراتی منطقه ای دترند عبارتند از خرما ،برنج ،صیفی جات ،سبزیجات ،فرآورده های لبنی و «خریط »(مغزلوئی که جنبه دارویی دارد وهمچنین مصرف غذایی)می باشد.همچنین صنایع دستی ،مانند عبابافی ،مقنعه بافی ،حصیر بافی ،بوریا، جارو بافی که بیشتر به سایر شهرستان ها صادر می شوند، در این شهرستان رواج دارد. در نیم قرن پیش شهرستان از راه «بندر بزیه »واقع در منتهی الیه خور الدورق با خلیج فارس ارتباط داشته واز اهمیت بازگانی برخوردار بوده ،لیکن با از کارافتادن بندرگاه در اثر پر شدن خور دورق از رسوبات ساحلی اهمیت آن کاسته شده است ودرحال حاضر هیچگونه فعالیتی در این بندرگاه صورت نمی گیرد. (سیادت ،موسی ،تاریخ جغرافیایی عرب خوزستان،ص۳۴۳تا۳۴۵) صنایع دورق : از مهترین صنایع دورق می توان به صنعت بشت دورقی اشاره کرد که این صنعت قدمت چندین هزار ساله دارد ومرپم دورق در تولید این بالاپوش سهم بسزایی داشته اند ، «بشت» همان بالاپوش مردم عرب است که قدمتی بسیار دیرینه دارد ودر نقوش سومری وبابلی وتمدن های سباءسرزمين يمن ديده می شود ،بشت

جولة في الفلاحية ومحاضرة في خور موسي