نشر نی

‌ ‌زنان، به‌ویژه، در کشورهایی که پیشرفت تکنولوژیک کمتری دارند، بیش از آن‌که از نقش‌های جنسیتی سنتی رها شده باشند از یک مجموعه نقش ظالمانه به مجموعۀ دیگری از نقش‌های ظالمانه منتقل شده‌اند. برای مثال، در بسیاری از مناطقِ پردازش صادرات که شرکت‌های سهامی چندملیتی آن‌ها را گسترش داده‌اند زنان را به کارهایی وامی‌دارند که از آن‌ها بهره‌کشی می‌شود و تأثیرشان اندکی بیش از تجارت در پلکان انتهایی نردبان اجتماعی سنتی به‌جای تجارت در پلکان انتهایی نردبان نولیبرال است. دیوید هاروِی می‌نویسد: «انباشت به‌واسطۀ خلعِ ید، عموماً، تیشه به ریشۀ هر قدرتی می‌زند که زنان احتمالاً در نظام‌های تولید/بازاریابیِ خانه‌داری سنتی و در ساختارها و بازارهای اجتماعی سنتی آن قدرت داشته‌اند. گذرگاه‌های رهایی زنان از نظارت‌های پدرسالارانۀ سنتی در کشورهای درحال‌توسعه یا از کار تحقیرآمیز در کارخانه‌ها می‌گذرد یا از تجارتِ فعالیت‌های جنسی.» آز کتابِ «دوستی در عصر اقتصاد» تاد می ترجمه‌ی کاوه بهبهانی

‌ منتشر شد «پیامبری و قرارداد» داود فیرحی تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولت‌پژوهی‌ها در جهان اسلام، بی‌آن‌که به سیره‌ی حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنّت خلفای راشدین و یا اندیشه‌های کلامی شیعه ارجاع می‌دهند و ماجرای سقیفه و سنّت سیاسی مبتنی بر این واقعه را مرجع ارزیابی دولت قرار می‌دهند. بدین‌سان، ماهیت دولت پیامبر و سیره‌ی حکمرانی ده‌ساله‌ی او مورد «غفلتِ سیستماتیک» قرار گرفته و چندان در معرض پژوهش و ارزیابی قرار نداشته است. مطالعات چند‌ساله و نیز چند ترم تدریس در حوزه‌ی «سیره‌ی سیاسی پیامبر اسلام» نشان می‌دهد که این شیوه‌ی حکمرانی به‌طور بنیادی بر الگوی قرارداد استوار است. قراردادها و پیمان‌های موجود از پیامبر اسلام، چنان تعدد و تواتر دارند که دولت آن حضرت را می‌توان «دولت قراردادی» نامید. این پژوهش به کاوش در این اسناد و الگوی حکمرانی در سنّت پیامبر می‌پردازد. (به نقل از طرح‌نامه‌ی دکتر فیرحی برای تألیف کتاب پیامبری و قرارداد)

‌ ‌نشر نی برگزار می‌کند: جلسهٔ نقد و بررسی رمان «زبان، واقعیت و ارزش در فلسفه مک‌داول» نوشتهٔ ایمان همتی با حضور: امیر مازیار مسعود حسینی محسن آزموده ایمان همتی زمان: دوشنبه ۲۱ خردادماه، ساعت ۱۸ مکان: خیابان فاطمی، خیابان رهی معیری، نبش خیابان فکوری، پلاک ۲۰، ساختمان نشر نی، طبقهٔ پنجم

‌ ‌این یک حقیقت بی‌چون‌وچرا است که کسانی که با هر دو نوع لذت [کمّی و کیفی] به‌طور مساوی آشنا باشند، و در قدرشناختن و لذت بردن از هر دو، ظرفیت برابر داشته باشند، نوعی از زندگی را ترجیح می‌دهند که [با تأکید بر لذات کیفی، لذات سطح بالا که خاص انسان است و نه مشترک میان او و حیوان] توانایی‌های برترِ آنان را به کار وادارد. تعداد کمی از انسان‌ها ممکن است به این رضایت دهند که به حیوانات فرودست‌تری تبدیل شوند، تا، در مقابل، امکان بهره‌وری بیشتری را از لذات حیوانات پیدا کنند. هیچ انسان هوشمندی به این رضایت نمی‌دهد که به یک دیوانه بدل شود؛ هیچ انسان آموخته‌ای نمی‌خواهد به یک بی‌سواد تبدیل شود؛ هیچ انسان صاحب احساس و وجدانی راضی نمی‌شود به یک خودپرست و فرومایه تغییر ماهیت دهد؛ هر چند متقاعد شده باشد که افراد کودن یا رذل به‌بهره‌ٔ خویش بیشتر خرسندند تا او به بهرهٔ خود. از کتابِ «فایده‌گرایی» جان استیوارت میل ترجمهٔ مرتضی مردیها

جنبش سینمای محض در سال ۱۹۱۸، مهم‌ترین اتفاق این سال و نیز یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخ سینمای ژاپن است. به بیان ساده، این جنبش می‌خواست با سرمشق قرار دادن سینمای غرب، سینمای ژاپن را که شدیداً متأثر از نمایش‌های شینپا و کابوکی بود، اصلاح کند. سینمای ژاپن تا این زمان به دو شاخۀ بزرگ تقسیم می‌شد: نخست، گِندای‌گِکی یا نمایش زمان حال که شدیداً متأثر از نمایش شینپا بود؛ دوم، جیدای‌گِکی یا نمایش دوره‌ای که شدیداً تحت تأثیر نمایش کابوکی بود... مهم‌ترین ویژگی فیلم شینپا که جنبش سینمای محض به‌دنبال حذف آن بود، استفاده از هنرپیشه‌های مرد برای اجرای نقش زنان بود. به این هنرپیشه‌های مرد زن‌نما، اویاما یا اونّاگاتا گفته می‌شود. در کابوکی، اویاما به هنرپیشه‌های مردی اطلاق می‌شد که نقش زنان جوان را بازی می‌کردند. گفته می‌شود در سال ۱۶۲۹ حکومت وقت بازی زنان در کابوکی و هر نوع نمایش دیگر را ممنوع کرد و بعد از آن بود که مردان زن‌نما یا اویاماها در نمایش ظاهر شدند. معروف‌ترین اویاما که از قضا در همین سالِ شکل‌گیری جنبش سینمای محض، در ۲۵ سالگی جوان‌مرگ شد، تِجیرو تاچیبانا نام داشت که بعد از تأسیس نیکّاتسو به این شرکت پیوست. او با فیلم کاتیوشا بسیار محبوب شد و در این فیلم نقش کاتیوشا را بازی کرد. زیبایی او عامل بسیار مهمی در کشاندن تماشاگران به سینما بود، به‌طوری که به او لقب مری پیکفورد ژاپن دادند. از کتابِ «سینمای ژاپن» از آغاز تا پایان جنگ جهانی دوم محمد نقی‌زاده و قدرت‌اله ذاکری

‌ اهمیت نسبی «تداوم» و «تحول» در تاریخ ایران، در زمان‌ها و زمینه‌های مختلف متفاوت بوده است. در زمینه‌ی سیاسی، تهاجمات و تحول در حاکمیت تداوم را منقطع می‌ساخت و در زمینه‌ی امور دیوانی و اداری «تداوم» از ویژگی‌های چشمگیر بود که شکاف‌های سیاسی را پر می‌کرد. در کتاب تداوم و تحول در تاریخ میانه‌ی ایران مؤلف بر آن است که عناصر تداوم و تحول را در وجوه مختلف تاریخ سلجوقیات بزرگ، خوارزمشاهیان و ایلخانان نشان دهد. او عقیده دارد که نباید این دو عنصر را در تقابل و تباین شدید با یکدیگر قرار داد چون در سرتاسر دوره‌ی مورد بحث تداوم پایا وجود داشته است. آن لمبتن در این کتاب عناصر تداوم و تحول را در بعضی از نهادهای دیوانی، حقوقی و اقتصادی که کم و بیش با هم در ارتباط بوده‌اند را پی می‌گیرد و ترکیب‌بندی گروه‌هایی که بر این نهادها تسلط داشتند و عامل مهمی در تحول و تداوم به شمار می‌رفتند را ارزیابی می‌کند. هدف وی بررسی جنبه‌های محیطی است که در چارچوب آن انسان‌ها به دنبال حفظ و اشاعه‌ی حیات فرهنگی و معنوی خود در تاریخ میانه‌ی ایران بوده‌اند. «‌تداوم و تحول در تاریخ میانه ایران» آن لمبتن ترجمه‌ی یعقوب آژند

‌ ‌نظریۀ رخداد حقیقت بدیو در وهلۀ نخست به سبب استفادۀ او از آموزۀ پل نبود که برای ژیژک جذابیت یافت. اگر خطر اغراق را به جان بخریم باید گفت آنچه نهایتاً باعث جذب ژیژک به بدیو شد همان چیزی بود که او را مجذوب لکان کرد: یعنی دغدغۀ حقیقت. فلسفۀ «پسامدرن» در نظر ژیژک معادل فلسفۀ سوفسطاییان یونان باستان و شکاکان پیش از کانت است: هر سه گروه از مواجهه با مفهوم حقیقت سر باز می‌زنند. در بسیاری از حلقه‌ها از لکان نیز همراه با دریدا و فوکو به عنوان بخشی از «تثلیث مقدس» پسامدرن یاد می‌شود، اما ژیژک معتقد است این برچسب تا حدودی گمراه‌کننده است. لکان تا آنجا با «پسامدرن‌ها» هم‌رأی است که تصدیق می‌کند راهی برای بازگشت به مفهوم «سنتی» حقیقت وجود ندارد. جایی که راهش از پسامدرنیسم جدا می‌شود بر سر مفهوم امر واقعی است، مفهومی که به‌تعبیری معرف نوعی برداشت «پساپسامدرن» از حقیقت است. ژیژک معتقد است در سطح سیاسی نیز سیاست غالب در غرب گرفتار همین مشکل است: هر برنامۀ سیاسیِ مبتنی بر حقیقت به عنوان امری که بالقوه تمامیت‌خواهانه است طرد می‌شود. ژیژک نیز موافق است که تمامیت‌خواهی امری به‌غایت منفی است و آن را ذیل مقولۀ روان‌کاوانۀ «انحراف» تحلیل می‌کند. از کتابِ «ژیژک و الهیات» از مجموعهٔ ایده‌های رادیکال آدام کوتسکو ترجمهٔ امیررضا گلابی

‌ چاپ دوم منتشر شد شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان ۱۳۳۷-۱۳۵۷ آرش رئیسی نژاد ترجمه‌ی پریسا فرهادی پیوندهای استراتژیک ایران با برخی از جوامع و گروه‌های غیردولتی منطقه، در کنار تنش با آمریکا، مهمترین مبحث سیاست خارجی ایران دوران معاصر است. برخلاف باور رایج، اتحاد ایران با گروه‌های یادشده پیش از انقلاب اسلامی و در زمان محمدرضا شاه پهلوی پی‌ریزی شد. کتاب شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه، نشان می‌دهد که شاه ایران در میانه‌ی سال‌های ۱۳۳۷ و ۱۳۵۷ روابط استراتژيکی را با کردهای عراقی و شیعیان لبنانی جهت حفظ امنیت ملی،‌ یکپارچگی سرزمینی و مهار دشمنان خود برقرار کرد. کتاب با تکیه بر ویژگی‌های ژئوپلیتیکی ایران، بر اهمیت نقش شاه و دیگر نهادهای تصمیم‌گیر در سیاست خارجی کشور تأکید می‌کند. همچنین این کتاب برای نخستین‌بار سرنوشت رازآلود امام موسی صدر را بیان کرده و رابطه‌ی پرفراز و نشیب ایران را با ملامصطفی بارزانی بازگو می‌کند. حجم و تنوع اسناد ناگفته‌ی جمع‌آوری‌شده از بایگانی‌های مهم آمریکا و ایران در کنار مصاحبه با دست‌اندرکاران سیاست خارجی ایران نشان‌دهنده‌ی دست‌اول‌بودن این روایت است.

‌ ‌«‌ویتگنشتاین ـ پوپر» و ماجرای سیخ بخاری ده دقیقه جدل میان دو فیلسوف بزرگ دیوید ادموندز و جان آیدینو ترجمهٔ حسن کامشاد ‌‌در شامگاه ۲۵ اکتبر ۱۹۴۶، در اتاقی شلوغ و پرهیاهو در کیمبریج، لودویگ ویتگنشتاین و کارل پوپر برای اولین و آخرین بار با هم روبه‌رو شدند و تقریباً بلافاصله شایعه در اکناف جهان پیچید که این دو، مجهز به سیخ‌های آختهٔ بخاری، به جان هم افتادند… «آن ده دقیقه بنیاد جهان فلسفهٔ غرب را حسابی تکان داد… نویسندگان داستان بسیار خوبی پیدا کرده‌اند و ماجرا را به طرزی دلپذیر باز می‌گویند.» John Banville, Irish Times «[نویسندگان] دیدار پوپر و ویتگنشتاین را بسان برخورد تایتانیک و کوه یخ گریزناپذیر می‌سازند».  مجلهٔ تایم

نمی‌توان درون جامعه‌شناسی راه يافت بی‌آن‌كه ابتدا خود را از بند تبعيت‌ها و پيوندهايی كه ما را به گروه‌های مختلف متصل كرده‌اند، رها ساخت؛ بی‌آن‌كه باورهايی را كه به اين تعلق‌ها دامن زده‌اند نفی كرد؛ بی‌آن‌كه تمام بندهای‌مان به هر جايی و هر تباری را به دور انداخت. جامعه‌شناسی از آن‌چه «مردم» می‌ناميم ريشه گرفته و به آن‌چه «نخبگان» نام می‌دهيم رسيده است، و بدين ترتيب نمی‌تواند به روشن‌بينی كه در هر نوع از جابه‌جايی اجتماعی وجود دارد دست يابد، مگر آن‌كه از يك‌سو بازنمود عامه‌گرايانه (پوپوليستی) مردم را (كه تنها می‌تواند سازندگان آن را گول بزند) و از سوی ديگر بازنمود نخبه‌گرايانه‌ی نخبگان را (كه صرفاً می‌تواند كسانی را كه خود را نخبه می‌دانند و كسانی را كه نخبه نيستند گول بزند) كنار گذاشته و محكوم كند. اين‌كه موقعيت اجتماعی دانشمند را مانع و سدی غيرقابل عبور برای ساختن يك جامعه‌شناسی علمی بدانيم، از آن‌جا ناشی می‌شود كه فراموش می‌كنيم جامعه‌شناسی می‌تواند ابزارهايی به ما بدهد كه به جنگ جبرگرايی‌های اجتماعی حتی در علمی كه آن‌ها را به‌روز می‌كند و بنابراين با وجدان خود انطباق‌شان می‌دهد، برويم. جامعه‌شناسىِ جامعه‌شناسی است كه به ما امكان می‌دهد با در اختيار گرفتن دستاوردهای علمی‌ای كه تاكنون كسب شده‌اند عليه [نوعی از] علم بسيج شويم، و اين ابزاری ناگزير در روش‌شناختی است: ما همان اندازه می‌توانيم عليه آموخته‌های خود، شناخت توليد كنيم كه با شناخت خود (به‌ويژه در جامعه‌شناسی) و تنها تاريخ است كه می‌تواند ما را از بند تاريخ رها كند. از کتابِ «درسی درباره‌ی درس» پیر بوردیو ترجمه‌ی ناصر فکوهی