📌قضاوت با منطق اقتصادی
✴️
چگونه اقتصاد آزاد ساختار حقوقی کشور را متحول میکند؟
▪️چگونه حکم قضایی صادر شود که حق مالکیت در آینده کمتر مورد تعدی قرار گیرد؟ چگونه میتوان فرآیند قضایی را بهگونهای تعریف کرد که با کمترین هزینه، خسراندیده به حق خود برسد؟ احکام چگونه باشند تا منابع کشور به هدر نروند؟ مجازات چگونه تعریف شود تا مجرم به تکرار جرم خود ادامه ندهد؟ چگونه میتوان افراد را تشویق کرد که خارج از دادگاه مسائل را حل کنند و هر درگیری حقوقی به دادگاه کشیده نشود؟
▪️این پرسشها و بسیاری دیگر، موضوع رشته علمی «اقتصاد حقوق» است که متاسفانه کمتر در ایران به آن پرداخته شده است. نشریه معتبر اکونومیست در گزارشی به چگونگی تکوین این رشته در ایالات متحده به سردمداری اقتصاددانان طرفدار اقتصاد آزاد و مکتب شیکاگو پرداخته است و نشان میدهد که چگونه قضات و محاکم قضایی در این کشور از این اقتصاددانان تأسی گرفتهاند و فرآیندهای قضایی پیریزیشده با منطق اقتصادی، توانسته است با کاهش هزینههای فرآیند دادرسی و تکیه بر اصل حداکثرسازی سود، کارآیی را در سیستم قضایی به حداکثر برساند و به کاهش جرم و جنایت و تعدی به حقوق مالکیت کمک کند.
▪️حقوق و اقتصاد بهعنوان یکی از مهمترین زمینههای پژوهش میانرشتهای در علوم انسانی شناخته میشود. اهمیت دید اقتصادی به مسائل حقوقی زمانی نمایان میشود که بیتوجهی به منطق اقتصادی منجر به نتیجه ندادن مجازاتهای قانونی یا بعضا نتیجه معکوس گرفتن از مجازاتهای قانونی میشوند. برای مثال تعیین میزان جریمه لازم برای بازداشتن افراد از تخلفات رانندگی، تعیین مجازاتهای بازدارنده برای فرارهای مالیاتی، دعاوی خانوادگی و... همگی مسائلی حقوقی هستند که ابعاد اقتصادی مهمی دارند. از طرفی در کشور ما نیز کمتوجهی سیاستگذار به ابعاد اقتصادی مسائل حقوقی و همچنین ضعف پژوهشهای بینرشتهای مشهود است.
▪️یکی از مهمترین نمونههای ضعف منطق اقتصادی در صدور احکام مجازات در کشور حکمی بود که در ارتباط با یکی از مقامات سابق بانک مرکزی صادر شد و به نظر میرسد نگاه درستی از منظر اقتصادی نسبت به مجازات تعیینشده برای این مقام وجود نداشته است.
▪️مکتب شیکاگو یکی از مشهورترین مکاتب اقتصادی است که نام آن گاهوبیگاه در محافل سیاسی و اقتصادی گوناگونی شنیده میشود. نام مکتب شیکاگو به خاستگاه دانشگاهی و اغلب متفکران فعال در این مکتب اشاره دارد که دانشگاه شیکاگو بودهاست. مکتب شیکاگو همواره با ایدههای سیاسی همچون بازار آزاد، لیبرالیسم کلاسیک و ایدههایی مربوط به علم اقتصاد همچون انتظارات عقلایی، پولگرایی و فرضیه بازار کارآ شناخته میشود، بااینحال دامنه اثرگذاری اقتصاددانان شیکاگو تنها در اقتصاد محدود نبودهاست و اقتصاددانان شیکاگو در حوزههای بین رشتهای همچون حقوق و اقتصاد نیز اثرگذار بودهاند. اقتصاددانان و حقوقدانان هوادار مکتب شیکاگو همچون آرون دیرکتور، توماس سول، رونالد کوز و ریچارد پوزنر اثر فراوانی بر حوزه حقوق و اقتصاد داشتهاند. «اکونومیست» در گزارشی به بررسی اثر آموزههای شیکاگو بر ساختار حقوقی آمریکا پرداخته است.
◽️مفهوم قیمت جرم
▫️در سالهای اخیر، بخش ضدانحصار وزارت دادگستری آمریکا نبرد عظیمی علیه ادغام شرکتها راهانداخته است و برای جلوگیری از بزرگترشدن بزرگترین کسبوکارها، به طرز بیسابقهای شروع بهثبت شکایتها کرده است، بااینحال بهجز چند استثنا، این تلاشها توسط دادگاه خنثی شدهاند. اینکه واداشتن قاضی به مداخله در تجارت بسیار سخت است، نشاندهنده کار موسسهای است که بیشتر بهخاطر تاثیرش در ترویج بازارهای آزاد در اقتصاد شهرت دارد تا حقوق: دانشگاه شیکاگو. پنجاه سالپیش در پاییز امسال ریچارد پوزنر، قاضی فدرال و محقق شیکاگو، اثر خود با عنوان «تحلیل اقتصادی حقوق» را منتشر کرد. این کتاب اکنون در چاپ نهم خود مجموعهای از ایدههای اقتصاددانان مکتب شیکاگو، از جملهگری بکر، رونالد کوز و میلتون فریدمن را ذکر کرده که به میان قضات و وکلای آمریکایی راه یافتهاست. جنبش «حقوق و اقتصاد» دادگاهها را مستدلتر و سختگیرانهتر کرد.
▫️علاوهبر این، این رشته، احکام صادره از سوی قضات را تغییر داد. تحقیقات نشاندادهاست که کسانی که در معرض ایدههای آن هستند، بیشتر با تنظیمکنندگان بازار مخالفت میکنند و کمتر قوانین ضدانحصار را اجرا میکنند و تمایل دارند که مجازاتهای زندان را بیشتر و طولانیتر تحمیل کنند. پیوندهای بین اقتصاد و حقوق مدتهاست مورد مطالعه قرارگرفتهاست.
#نوشتار #حقوق #مکتب_شیکاگو #میلتون_فریدمن #حق_مالکیت
🆔
@Sushyanism
⬇️
ادامه مطلب را از اینجا بخوانید ⬇️