Historyja

"Хто не шануе родную мову, той не шануе сябе самога, ні свой род, ні сваіх дзядоў, — бацькоў, якія гэтай мовай гаварылі. А хто саромеецца свае мовы, варты таго, каб і яго добрыя людзі саромеліся, як вырадка, каб ім пагарджалі, як недалюдкам, бо саромеючыся роднае мовы, ён крыўдзіць ня толькі дзядоў — бацькоў сваіх, але і увесь народ. Справядлівы, добры чалавек ніколі не саромеецца роднае мовы. Ён і сам гаворыць сваёй роднай мовай і глядзіць каб і іншыя яе шанавалі: Дык шануй, беларус, сваю мову, Гэта скарб нам на вечныя годы; За пашану радзімаму слову, Ушануюць нас брацьця-народы." Вацлаў Ластоўскі

Адказ часткі моладзі на рэфэрэндум 1995 году

Пракамуністычныя выданні кшталту "Мы и время" радасна кпілі з Зянона Пазняка і БНФ па выніках рэферэндуму 1995 года.

Жонка Лукашэнкі супраць расейскай мовы У 1995 годзе Галіна Лукашэнка расказала газеце "Свабода", што на рэферэндуме галасавала супраць надання расейскай мове роўнага статусу з беларускай. Матывы жыць без мужа яшчэ больш зразумелыя.

14 траўня 1869 года нарадзіўся Янкель Кругер - народжаны ў Менску і з ім звязаны беларускі жывапісец жыдоўскага паходжання, настаўнік Хаіма Суціна. Неаднаразова дэманстраваў свае палотны на Парыжскіх выстаўках. Цікавая гісторыя партрэтаў Янкі Купалы і Якуба Коласа. У вайну гэтыя палотны, які і многія іншыя карціны Кругера, былі вывезеныя ў Нямеччыну. Пэўны жаўнер-беларус выпадкова знайшоў у адным з падвалаў невялікага нямецкага мястэчка скрутак палатна, а калі разгарнуў, то пазнаў абліччы Янкі Купалы і Якуба Коласа. Ён згарнуў партрэты ў свой мяшок. Пасля заканчэння вайны жаўнер вярнуўся ў Менск і аддаў карціны ў музей.

14 траўня 1995 года з парушэннямі законаў прайшоў першы ў гісторыі Рэспублікі Беларусь рэферэндум. У выніку Лукашэнка змяніў дзяржаўную сімволіку часоў адноўленай незалежнасці — нацыянальныя герб Пагоня і бел-чырвона-белы сцяг — на падпраўленыя савецкія сімвалы, а расейская мова набыла статус дзяржаўнай. Таксама на рэферэндуме разглядалі пытанні эканамічнай інтэграцыі з Расеяй і права прэзідэнта распускаць парламент.

Людзей не раз папярэджвалі. Улёткі, якія раздавалі перад нелегітымным "рэферэндумам" 1995 года.

Артыкул пра чалавека, які ў нейкай ступені спрычыніўся да вызвалення сваёй краіны з-пад няволі, у гэтым выпадку камуністычнай савецкай. Варта дадаць, што па (не)зразумелых прычынах хвалёны некаторымі беларускімі журналістамі Ярузэльскі не ўсхваліў рэабілітацыі Кукліньскага, які з'яўляецца героям у сённяшняй, ужо вольнай Польшчы. І яшчэ істотны момант, які вельмі адметны ў шматлікіх біяграфіях: "Яго бацька ўваходзіў у склад падпольнай арганізацыі «Меч і плуг», якая змагалася за вызваленне Польшчы як ад нацыстаў, так і ад камуністаў". https://nashaniva.com/282551

13 траўня 1941 года нарадзіўся беларускі паэт Анатоль Сербантовіч, які ў 1970 годзе памёр пасля бойкі з хуліганамі. Тыя пабілі яго за беларускую мову. Гэта быў не першы такі выпадак бойкі ў сталіцы савецкай Беларусі, калі прадстаўніка беларускай інтэлігенцыі пабілі і ў выніку забілі за беларускую мову. Да таго Сербантовіч у адным са сваіх твораў пасрэдна скрытыкаваў расеізацыю. Як пісаў адам Глобус: "Пошукі бандзюкоў-забойцаў скончыліся нічым. Ніхто не хацеў раздзімаць тую крымінальную справу. Беларуса забілі ў беларускай сталіцы за беларускую мову? Такога быць ня можа. Гісторыю смерці Анатоля Сербантовіча пераказвалі шэптам. Тады я быў школьнікам, тады я зразумеў, што за нашу беларускую мову могуць забіць на нашай жа мінскай вуліцы, тады я запомніў прозвішча паэта Сербантовіча, чыю кнігу «азбука» перачытваў шматкроць".

Хведар Кажаневіч падчас службы 4-га танкавага палка “Скарпіён”. Удзельнік бітвы пры Монтэ-Касіна. Пасля вайны актыўны дзеяч Згуртавання беларускіх камбатантаў у Вялікабрытаніі і ўдзельнік ушанавання беларусаў пахаваых на могліках Монтэ-Касіна ў 1979 г. З архіву Юрыя Грыбоўскага