کانال حاشیه‌پرداز

🔴تا کی بابت ناتوانی و بی‌عرضگی شما، قرار است از خون جوانان وطن لاله بروید؟! ::::::::::::::: (چند جمله‌ای درباره حمله دوباره به شاهچراغ) 🔸حمله مجدد به شاهچراغ شیراز، قطعا و یقینا نشان‌دهنده شکست دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی در استان فارس است. زمانی بیشتر به این شکست اطلاعاتی پی می‌بریم که متوجه می‌شویم داعش بعد از اعدام دو تن از نیروهایش پس از حمله سال قبل به شاهچراغ، تهدید به انتقام کرده بود. 🔸اگر خون کشته‌شدگان و مجروحین حمله به شاهچراغ برای مسئولین امر اندکی اهمیت داشته باشد، باید فکری به حال رئیس شورای تأمین استان(استاندار فارس) کنند. ما اینجا حرف از پاسخگویی نمی‌زنیم، تمام مسئولان و متولیان برقراری امنیت در استان، بالاخص استاندار فارس باید بدلیل اهمال در انجام مسئولیت، برکنار و مجازات شوند. 🔸پس از حمله سال قبل به شاهچراغ، روز چهلم مهسا امینی و در شرایطی که از لحاظ امنیتی، وضعیت قرمز اعلام شده بود، چند نفر از متولیان برقراری امنیت در استان مجازات شدند؟ چند نفر استعفا دادند؟ زمانیکه با مقصرین نبود امنیت در حرم، این چنین با مسامحه رفتار می‌شود، تکرار آن فاجعه طبیعی و قابل پیش‌بینی است. 🔸در ماجرای حمله سال پیش به حرم، نه تنها با مسئول مربوطه برای تأمین امنیت حرم برخورد نشد، بلکه طبق اطلاعات ما، فرد مربوطه ترفیع گرفت‌. 🔸بعد از استقرار یگان امنیتی در شاهچراغ پس از حمله سال قبل، دیگر چه توجیهی برای این خلل بررگ امنیتی وجود دارد؟ اساسا سوال ما این است که نیروهای انتظامی و امنیتی بر کدام نقاط و مسائل تمرکز دارند، که از انجام وظایف و رسالت اصلی‌شان غافلند؟ چرا باید از یک سوراخ دوبار گزیده شوند؟ دوستان تا کی قرار است غافلگیر شوند؟! 🔸نتیجه غافلگیری مجدد دستگاه‌های انتظامی_امنیتی می‌شود حمله مجدد دقیقا به همان سبک و سیاق قبل به حرم. فرد تروریست از دم در وارد شده، افراد را به رگبار می‌بندد، به راحتی وارد حیاط حرم می‌شود‌؛ و اگر شجاعت و رشادت آن فرد خدماتی برای خلع سلاح تروریست نبود، خدا می‌داند امروز باید سوگوار چند تن از عزیزانمان می‌بودیم. 🔸قسمت دردناک ماجرا این است که مسئولین امنیتی تا دو روز اول هیچ اسمی از فرد خدماتی نیاورده و بنا داشتند خلع سلاح تروریست را به نام خود و سازمانشان رقم بزنند؛ که انتشار فیلم خلع سلاح ضارب، به خوبی ادعاهای این افراد را باطل کرد. 🔸سردار بوعلی(فرمانده سپاه فجر فارس) چند ساعت پس از حمله تروریستی در جمع خبرنگاران می‌گوید: بعد از ورود ضارب به حیاط حرم، لایه دوم امنیتی با او درگیر شد و خلع سلاحش کرد! این سوال برای ما پیش آمد که آیا لایه دوم امنیتی در حرم، نیروهای خدماتی هستند؟! 🔸سردار بوعلی در نشست خبری دیروزش با افتخار عنوان می‌کند که از زمان تیراندازی تا دستگیری ضارب، فقط ۴۰ ثانیه طول کشیده است. حرف ما این است که اگر آن نیروی خدماتی هم نبود باز هم می‌توانستید در ۴۰ ثانیه دستگیرش کنید؟ 🔸انتظار ما این است که متولیان برقراری امنیت در استان و حرم شاهچراغ، به جای ادعاهای بزرگ، به جای برگزاری نشست خبری با سربلندی! از پیشگاه مردم عذرخواهی نموده و بابت ناتوانی در تأمین امنیت مردم، حداقل از سمتشان استعفا دهند‌. 🔸تا زمانی‌که زیرساخت‌ امنیتی حرم تأمین نشود باید دوباره منتظر رخداد چنین فجایعی باشیم‌. تا زمانیکه خانه‌های اطراف حرم ساماندهی نشود، تا زمانیکه نیروهای آموزش‌دیده جهت واکنش سریع مستقر نشوند، و تا زمانیکه با مقصرین برخورد بازدارنده صورت نگیرد، باز هم وقوع چنین فجایعی قابل پیش‌بینی است. @aghalyyat

🔺یارانه نقدی انرژی، راهکار موفق فقرزدایی/ هوچی‌گری و عوام‌فریبی طرح هدفمندی یارانه‌ها را زمین زد 🔹علی سعدوندی اقتصاددان گفت: قیمت نسبی بنزین در سایر کشورها به مراتب گران‌تر از ایران و قیمت خودرو کمتر از ایران است. بنزین و گازوئیل گران و خودروی ارزان رفاه بیشتری به همراه دارد نسبت به حالت عکس آن. 🔹فرضا در ایران شوک‌درمانی بنزینی صورت بگیرد اما باز هم مردم می‌دانند قیمت تا ۱۰ سال دیگر ثابت می‌ماند و این سیگنال انگیزه‌‌ها برای سرمایه‌گذاری و تغییر رفتار مصرفی را از بین می‌رود. پس رژیم سیاست‌گذاری انرژی در ایران باید تغییر کند نه اینکه شوک‌درمانی شود. 🔹قیمت نسبی انرژی در ایران بسیار ارزان است و باید با رعایت ملاحظات رانت‌ها حذف و به جای آن یارانه نقدی به مردم داده شود. هدفمندی یارانه‌ها در ایران در سخت‌ترین التهابات سیاسی در دولت دهم با موفقیت انجام شد و فقرزدایی رقم خورد. @khate_energy

🔺هزینه‌سازی برجام، بیش از هزینه دور زدن تحریم 🔹 پول بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی عمدتا ماحصل فروش میعانات گازی به این کشور در دوره ترامپ است، دوره‌ای که رئیس جمهور وقت آمریکا هنوز از توافق هسته‌ای خارج نشده، اما محدودیت‌هایی را علیه فروش نفت ایران اعمال کرده بود. 🔹در نتیجه میعانات گازی ایران ذیل چارچوب برجام فروخته میشد و پول حاصله در کره‌جنوبی انباشته شد و تبدیل آن هم به ارز دیگری به دلیل شروط ایالات متحده ممکن نبود. 🔹بعد از خروج آمریکا نیز دولت وقت ایران گمان می‌کرد اروپا به وعده‌هایی که داد، می‌تواند عمل‌ کند و قرار نیست منابع نفتی ایران بلوکه شود‌، لذا همچنان میعانات به کره فروختیم و پولی دریافت نکردیم. 🔹در نتیجه افت ارزش یک میلیارد دلاری منابع صادرات نفت ایران در کره‌جنوبی بدین معناست که بازیگری نفتی ایران ذیل ساختار «برجام» و تحت نظارت آمریکا منجر به کاهش ۱۴ درصدی ارزش درآمد نفتی کشور شده و تازه پول با تاخیر چندساله به کشور بازمی‌گردد. 🔹قابل توجه کسانی که به تخفیف ۵ تا ۱۰ درصدی بر روی قیمت نفت ایران برای دور زدن تحریم ایراد می‌گیرند ولی هزینه‌سازی برجام را سانسور می‌کنند. @khate_energy

🔺احیا نکردن برجام سالانه ۳۶ میلیارد دلار آب می‌خورد؟ 🔹روز گذشته عبدالناصر همتی رئیس اسبق بانک مرکزی در توئیتر نوشت: می‌گویند ۶ میلیارد دلار را «بدون برجام و بدون FATF» آزاد کردیم اما طی ۲ سال، هر ۲ ماه، از ۶ میلیارد و جمعاً از ۷۲ میلیارد دلار درآمدنفتی محروم شده‌ایم. 🔹ادعای تلویحی افزایش ۳۶ میلیارد درآمد نفتی با احیای برجام از آن شبهات قدیمی است که بارها به آن پاسخ داده شده است. این ادعا ناشی از ندیدن هزینه‌های برجام بر شبکه فروش نفت ایران است. 🔹برجام یک توافق ذاتا ناپایدار است که در دوره اجرا، با تخریب شبکه ایران در دور زدن تحریم نفتی، باعث شد فروش نفت بعد از خروج آمریکا به جای یک میلیون بشکه سابق به ۱۰۰ هزار بشکه افت کند. 🔹در مجموع هزینه برجام در افت صادرات نفت تمامی فواید آن را خنثی کرد و میانگین فروش نفت در دولت قبل نسبت به دوره اول تحریم فرق نکرد و روی یک میلیون بشکه ثابت ماند. یعنی این هزینه (دره)، آن فایده (قله) را خنثی کرد. @khate_energy

🔺هدفمندی یارانه‌ها رمز محبوبیت احمدی‌نژاد/ اصلاح سازوکار قیمت‌گذاری سوخت باید با سیاست بازتوزیعی هوشمندانه ضمیمه شود 🔹علی مروی کارشناس اقتصادی گفت: سرکوب قیمت انرژی با وجود تورم‌های بالا در مجموع به نفع پرمصرف‌های مرفه است. راهکار شکل‌گیری بازار انرژی و کشف قیمت واقعی است. 🔹دولت‌ها آنقدر دچار افراط در تثبیت شده‌اند که ناگهان به تفریط شوک‌درمانی روی می‌آورند. به نظر بنده تثبیت و شوک‌درمانی دو روی یک سکه‌اند. 🔹در این شرایط بحرانی ما نیازمند یک دولت کارآمد بودیم که الان اینگونه نیست. بسته‌ای که برای اصلاح سازوکار قیمت‌گذاری انرژی روی میز می‌گذاریم باید یک آثار بازتوزیعی خوبی داشته باشد که اکثر مردم را همراه کند. 🔹در دولت دوم احمدی‌نژاد که سرمایه اجتماعی پایین آمده بود، اجرای هدفمندی یارانه‌ها تازه آن هم به شیوه ناقص و بازتوزیع منابع آن باعث شد که فقر به شدت کاهش یابد و احمدی‌نژاد به یکی از محبوب‌ترین سیاست‌مداران تبدیل شود. @khate_energy

🔺پول نفت کجاست؟/ هر چه نفت می‌فروشیم، خرج ارز ترجیحی می‌شود 🔹عطا بهرامی کارشناس اقتصادسیاسی گفت: ما الان روزانه ۱۰ میلیون بشکه معادل نفت در کشور انرژی تولید می‌کنیم ولی این انرژی با یک قیمت‌گذاری حیرت‌انگیز دور ریخته می‌شود. 🔹وقتی سیاست‌گذاری اقتصادی ایران درست نباشد، پول نفت به رفاه مردم ترجمه نمی‌شود. قاچاق سوخت و ناترازی انرژی در ایران جدی است ولی تا بحران به انتها نرسد، کسی کاری انجام نمی‌دهد. 🔹دولت دوباره به نظام چندنرخی ارزی بازگشته و امسال ۳۰ میلیارد دلار ارز ترجیحی داده خواهد شد. متاسفانه این سازوکار همانند یک آبکش عمل می‌کند و تمام درآمد ارزی صادرات نفت را می‌بلعد. مهم نیست درآمد نفتی شما از ۸ به ۴۸ میلیارد دلار برسد، هر چقدر در این آبکش بریزید، چیزی باقی نمی‌ماند. @khate_energy

📝‏«یک پرده دیگر از موقوفات در کشور» 🔻بخش دوم : 🔺بعنوان مثال در ‎#قزوین_ما امروزه هرکسی بخواهد شهردار شود باید تکلیف‌اش را با یکی از بزرگترین زمین‌خواری‌های استان که وزارت اطلاعات در منطقه نیاوران انجام داده و با یکی از عجیب‌ترین اشکال تغییر کاربری که قوه قضائیه در منطقه هفت سنگان انجام داده روشن کند. 🔺ناگفته پیداست که این نهادها وقتی در این امور ذینغع می‌شوند در انتخاب شهردار هم نمی‌توانند بیطرف بمانند و الی آخر! یعنی شهرداری که برنامه‌اش ایستادن در برابر تخلفات نهادهای ذینفع باشد از مرحله گزینه شدن توسط لیست‌های جناح‌ها تا گرفتن استعلام‌ها با هزار جور مشکل مواجه خواهد شد. 🔺حالا برگردیم به بحث اوقاف و آقای علم الهدی. اتفاق عجیب‌تری در این ماجرا رخ داده است. سازمان اوقاف قرار است بر اداره موقوفات در استانها نظارت کند. حالا اینجا اوقاف خراسان در مشهد یک نماینده ولی فقیه را متولی یک موقوفه عظیم کرده‌ است که مفاسد احتمالی‌اش را مختصرا توضیح دادم… 🔺نماینده ولی فقیه یک وکالتنامه داده است که اداره موقوفه و درواقع اجرای وقف نامه را به یک نفر دیگر سپرده است. حالا آن نفر کیست؟ جناب آقای محمد جمشید احمدزاده همان رئیس اداره اوقاف. توجه کردید؟ با یک حرکت ناپلئونی عجیب همان ناظر بر موقوفات خودش مجری و پیمانکار هم شد.(تصویر۹) 🔺این سطح از تعارض منافع که ناظر و منظور، بازرس و مجری و همه چیز اینجوری در هم تنیده شده باشند را کجای دنیا می‌توان پیدا کرد؟ سوال بعدی اینکه اگر خدای ناکرده اوقاف مشهد تخلفی در اداره این موقوفه و واگذاری‌های چند صد میلیاردی کند چه کسی جلوی آن را قرار است بگیرد؟ 🔺بالاتر اینکه اصلا ناظر بر عملکرد سازمان اوقاف در کشور کجاست و کدام نهاد مسئول حساب کشی از واگذاری‌هاست؟ استغفرالله معاذالله در تطبیق شرایط آقای علم الهدی برای گرفتن تولیت خدای ناکرده اگر خطایی از اوقاف سر زده باشد نهاد ناظر بر اوقاف کجاست و چه کسی جلوی آن را خواهد گرفت؟ 🔺آیا امکانش هست شفاف شود که عایدی حساب آقای علم الهدی ماهانه ازین موقوفات چقدر است و در کدام امور احتمالا فرهنگی تبلیغی هزینه می‌شود؟ آیا می‌شود جایی در سامانه‌ای تمام قراردادهای واگذاری این هزار هکتار زمین را دید دقیقا مطلع شد که به چه کسانی با چه ارقامی واگذار شده است؟ 🔺من فکر می‌کنم تحقیق و تفحص از سازمان اوقاف و ساختارمند کردن و نظام مند کردن اداره آن و شفاف کردن همه اموال و دارایی‌ها برای نهادی که طبق تخمین‌ها بیش از ۷ هزار همت ثروت دارد از نان شب واجب‌تر است. 🔺 امیدوارم نهادهای قضایی و امنیتی هم این بدیهیات تعارض منافع را ببینند و بفهمند. قبل از اینکه با یک اعلام جرم جدید یک پرونده قضائی دیگر درست کنند قدری به این مشکلات ساختاری که ریشه خیلی از مفاسد در کشور است بیندیشند. کاش برادرانم جای توزیع ماله بین لشکر سایبری قدری تامل کنند. 🔺پی‌نوشت: آقای علم الهدی پیش ازین در پاسخ مکتوب به یکی از وکلای بنده (جناب شکریان ) فرموده بودند موضوع تولیت بنده در این موقوفه یک مساله شخصی است. این خط از نامه را نفهمیدم ولی ناگفته پیداست چون من این موضوعات را شخصی نمی‌دانم این رشتو را منتشر کردم.(تصویر۱٠) [تصاویر و مستندات را اینجا ببینید] پایان #اوقاف_گیت #وحید_اشتری 🔴@ghabl_enghelab

🔸عید سوت و کور🔸 افول آیین عید قربان در تشیع ایرانی معاصر ✍محسن‌حسام مظاهری امروز عید اضحی بود که در فرهنگ اسلامی ملقب به "عید الکبیر" است و بزرگترین و مهمترین آیین جشن در همه‌ی کشورهای مسلمان‌نشین محسوب می‌شود. جایگاهی که نوروز در فرهنگ ایرانی را دارد، این عید در بسیاری از کشورها و نیز در مناطق اهل سنت ایران (مانند گلستان) داراست. به‌همین‌دلیل در این کشورها عید قربان تا پنج روز و درمواردی بیشتر تعطیل رسمی است. در ایران نیز، تا کمتر از یک قرن پیش، روز عید قربان بزرگترین جشن دینی بوده و آیین آن با تشریفات بسیار مفصل برگزار می‌شده است. مهمترین آیین در شهرهای بزرگ، مراسم شترقربانی بوده که تا اوایل دوره‌ی پهلوی اول برگزار می‌شده است. (در کتاب "جشن‌های اسلامی شیعی در ایران" گزارش‌های متعدد و مفصل سیاحان اروپایی از این آیین از دوره‌ی صفویه تا قرن اخیر را آورده‌ام.) هنوز هم این آیین به شکل محدود در برخی مناطق ازجمله نواحی کاشان برگزار می‌شود. ازجمله تغییرات مناسکی در تشیع ایرانی، به‌ویژه در دو دهه‌ی اخیر، افول آیین جشن عید قربان تا مرز تعطیلی کامل و درمقابل توسعه‌ی جشن غدیر است. همچنین تبدیل روز عرفه از یک مناسبت جشن به‌مناسبت سوگ در سایه‌ی توسعه‌ی عزاداری مسلم بن عقیل (که سال گذشته درباره‌اش نوشته‌ام.) نشانه‌ی این تغییرات را در تبلیغات محیطی شهری می‌توان دید. در "ام‌القرای جهان اسلام" در روز عید بزرگ و اصلی مسلمانان و یکی از دو "عید" اسلامی و دو منسک اولیه و رسمی جشن در اسلام، برخلاف همه‌ی دیگر کشورهای مسلمان‌نشین، فضای شهری در تصرف تبلیغات رسمی جشن شیعی غدیر است که هنوز بیش از یک هفته تا آن زمان باقی مانده. آن‌هم مراسم حکومت‌ساخته‌ی "جشن ده کیلومتری" که قرار است برای دومین سال برگزار شود و با اراده‌ای سیاسی در حال تکثیر در دیگر شهرها است. یادداشتهای مرتبط: تبعیض در استفاده‌ی خیابان: یا چگونه مناسک می‌تواند چرخه‌ی خشم و نفرت را تکمیل کند جشن اسلامی عرفه تحت‌الشعاع سوگ شیعی مسلمیه https://t.me/mohsenhesammazaheri/4465 @mohsenhesammazaheri

🔺بازخوانی پرونده «اینستکس» و آرزوی برجامیون برای تسویه نفت در برابر غذا! 🔹پس از خروج آمریکا از برجام، ضلع اروپایی برجام روز ۱۱ بهمن ماه ۹۷ یک کانال مالی با ایران تحت عنوان ابزار پشتیبانی مبادلات (اینستکس) راه‌اندازی کرد تا ایران را پایبند به تعهدات هسته‌ای خود نگه دارد. شرکت اداره کننده اینستکس در پاریس ثبت شد و غیر از فرانسه، آلمان و انگلیس نیز سهامداران اصلی آن بودند. 🔹فرآیند اینستکس به این صورت بود که بدون انجام مراودات مالی بین ایران و اتحادیه اروپا تجارت صورت گیرد. یعنی یک شرکت ایرانی کالایی به اروپا صادر می‌کند و در قبال آن اعتباری به دست می‌آورد. از این اعتبار برای واردات کالا از اروپا به ایران استفاده می‌شد. 🔹هیچگونه پولی در این معامله وارد ایران نمی‌شد. از طرفی، سه کشور اروپایی موسس اینستکس اقلام مورد معامله را مواد غذایی، محصولات کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی اعلام کردند. سازوکار اجرایی اینستکس دقیقا معادل «نفت در برابر غذا» تعریف شده بود. 🔹اینستکس روز پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۱ پس از ۴ سال و ۱۰ ماه و یک روز و فقط با یک تراکنش تعطیل شد. جالب اینکه در آن زمان طرفداران برجام حمایت عجیب و گسترده‌ای از این سازوکار می‌کردند و حتی محمدجواد ظریف وزیر وقت امور خارجه در مصاحبه‌ای عنوان کرد: اینستکس شیوه هوشمندی برای دور زدن تحریم‌های آمریکاست! 🔹اما ماجرا زمانی جالب می‌شود که بدانید برجامیون که هم‌اکنون به دولت سیزدهم بابت استفاده از شیوه تهاتر برای آزادسازی منابع بلوکه شده نفت انتقاد می‌کنند زمانی در آرزوی اجرایی کردن سازوکار تسویه پول نفت با غذا بودند که حتی در آن نیز توفیق نیافتند؛ 🔹با این تفاوت که پول بلوکه آزاد شده در دولت سیزدهم مربوط به فروش نفت در دولت‌های گذشته است و ربطی به دولت فعلی ندارد درحالیکه سازوکار اینستکس مربوط به تهاتر نفتی بود که در همان دولت قبل به فروش می‌رسید. @khate_energy

🔸ابربحران تشیع: فقدان شفافیت مالی در اقتصاد دین🔸 (به‌بهانه‌ی پرونده‌ی «اوقاف‌گیت») ✍️ محسن‌حسام مظاهری ۱ یکی از پاشنه‌آشیل‌های مهم نهاد دین و ابربحران‌های تشیع (نهادی) در آینده‌ی نزدیک، فقدان شفافیت مالی سازمان‌های دینی است. هرساله حجم زیادی از مبالغ خرد و کلان و منقول و غیرمنقول که هیچکس نمی‌داند دقیقا چه میزان است با عناوین مختلف تحت عنوان کلی «وجوهات شرعی» (اعم از خمس، زکات، فطریه، کفاره، رد مظالم، صدقه و...)‌ به دفاتر مراجع تقلید و یا سازمان‌های مذهبی (حوزه‌های علمیه، بقاع و امامزادگان، هیئت‌های مذهبی و...) وارد می‌شود. (این تازه منهای سرمایه‌هایی است که ذیل سنت «وقف» قرار می‌گیرند.) ۲ این سرمایه‌ها نوعاً‌ معاف از مالیات بوده و هزینه‌کرد آن‌ها کاملاً‌ به اختیار نهاد دینی دریافت‌کننده است. مثلاً بسته به شبکه‌ی روابط بیت هر مرجع و رویکردها و سیاست‌های وی و نزدیکانش این مبالغ ممکن است در صنعت و تجارت سرمایه‌گذاری شود یا بین فعالان مذهبی و طلاب و مبلغان (مرتبط / مبلغ / مروج آن مرجع) تقسیم گردد، یا صرف حمایت از برنامه‌ها و سازمان‌های مذهبی خرد شود یا در راه ترویج مناسک خرج شود یا به مصارف دیگر (خوشبینانه‌اش: در راستای بقا و حفظ نهاد دین) برسد. ۳ درهرحال نکته‌ی مهم آن است که کوچکترین گزارشی از این هزینه‌کردها به جامعه به همان پرداخت‌کنندگان مبالغ ارایه نمی‌شود و اساسا مراجع و تولیت‌های دینی خود را موظف به چنین گزارشی نمی‌دانند. باور سنتی این است که آن پول به یک عنوان شرعی و فقهی، سهم دین / امام (بخوانید: خدا) بوده و باید از جیب فرد خارج شده ـ تا «مالش پاک شود» ـ و در اختیار نهاد دین (دین رسمی: کلیسا) قرار می‌گرفته. دیگر از اینجا به بعدش ربطی به مقلد ندارد. نهاد دین (مرجعیت / روحانیت / تولیت‌) ذیحق است به نمایندگی از دین (خدا / امام غایب) آن مبالغ را هزینه کند. این نگرش در زیست‌جهان سنتی گذشته پذیرفته‌شده بود؛ اما امروزه که نهاد دین (تا حد زیادی به اصرار و اراده‌ی خودش) در اتاق شیشه‌ای قرار گرفته و در موقعیت برخورداری و قدرت است، دیگر کارایی ندارد. ۴ این عدم شفافیت به‌ویژه که در این سال‌ها با بحران‌ در سرمایه‌ی اجتماعی نهاد دین همراه شده، سبب شده است که برخی از متدینان از سنت پرداخت وجوهات به مراجع رسمی پرهیز کرده و (لااقل تا جایی اجازه‌ی فقهی به‌ آن‌ها داده شده) خود محل هزینه‌کرد وجوهات‌شان را انتخاب کنند. مثلاً فطریه و کفاره را به‌جای پرداخت به دفاتر مراجع یا موکلان‌شان، خود بین نیازمندانی که می‌شناسند توزیع می‌کنند. مشابه همین رویه را در کاهش پرداخت صدقات به «کمیته‌ی امداد» و جایگزین‌کردن خیریه‌های کوچک و مردم‌نهاد، Ngoهای غیرمذهبی یا افراد معتمد و خیّر می‌توان دید. به‌عبارت دیگر حتی در بین آن دسته از دینداران که هنوز مقید به پرداخت وجوهات شرعی هستند، شاهد انتقال از نهادهای سنتیِ دینی به نهادهای جدید عرفی هستیم. انتقالی که بخشی از آن معلول عدم شفافیت و فقدان پاسخگویی و درنتیجه کاهش اعتماد / بی‌اعتمادی بدنه‌ی مذهبی به نهادهای رسمی دینی است. ۵ ادامه‌ی این روند جایگزینی، که به‌موازات و همراه با دیگر عقب‌راندن‌ها و واگذارکردن‌ها در حوزه‌های عملکردی دین به عرف همراه است، در آینده‌ی نزدیک اقتصاد دین (تشیع) را با بحران جدی مواجه خواهد کرد. با کاهش ورودی‌های نهاد دین از جامعه (وجوهات مردمی)، این نهاد لاجرم و برای جبران آن کمبود، بیشتر به منابع دولتی وابستگی خواهد یافت و به‌تبع بیشتر تحت نفوذ و سیطره‌ی حاکمیت قرار خواهد گرفت. روشن است که چنین روندی بیش از همه به زیان جریان‌های سنتی، مستقل و بدیل و رقیب تشیع سیاسی خواهد بود که تا امروز وابستگی و اتکای بیشتری به حمایت‌های مردمی داشته‌اند. وجه جالب ماجرا اینجاست که دقیقا همین جریان‌ها بیشترین اینرسی را در حفظ وضع موجود و استمرار سازوکارهای ناکارآمد و غیرشفاف سنتی داشته و بالاترین مقاومت را در برابر نوسازی و بازسازی‌ نهاد دین نشان می‌دهند. ۶ و البته تن‌دادن به شفافیت مالی و پاسخگویی، نه پایان ماجرا بلکه آغاز سلسله‌ای از تغییرات دومینویی است. الف‌ای است که تا ی ادامه خواهد داشت. شاید مقاومت جریان‌های سنتی و محافظه‌کار شیعی در برابر روندهای بازسازی و نوسازی ریشه در فهم همین واقعیت داشته باشد. انتخاب بین تاب‌آوری افول و مرگ تدریجی با جراحی‌ پرریسکی که ممکن است خطر مرگ آنی داشته باشد، انتخابی از جنس قمار است. قماری که بعید است تشیع سنتی نهادی بدان تن دهد. تصویر @mohsenhesammazaheri