ارزیابی شتابزده

✍️کریدور رقیب (درباره سفر اردوغان به عراق... و چند نگرانی) مولفه های قدرت در حال تغییر هسـتند. خاورمیانه نفتخیز که تنها فروش «نفت» برای حیات اقتصادی اش کافی بود، حال همانند کشـورهای توسعه یافته به دنبال افزایش سود اقتصادی و قدرت سیاسی از طریق تجارت پایدار و غیرنفتی است. از همین رو در سالهای اخیر میزان اتحادیه های منطقه ای و گروهی افزایش پیدا کرده است. 🔵 حدود ۲۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، «رودان» یا عراق کنونی را با جاده های سنگفرش مبادلاتی می شناختند. مهندســی این جادهها که پس از اختراع چرخ ایجاد شــده بود به سرعت به سایر کشورها از جمله شمال آفریقا و اروپا رسید. حال انگار همان زمانه است؛ این بار اردوغان می خواهد جاده هــای موصل عراق را به آنکارا و بعد از آن به اروپا متصل کند. قصد اردوغان این اســت که از طریق عراق سرنوشت جدیدی برای تجارت کشورش رقم بزند؛ اما آغاز این راه به سرنوشت چندین کریدور دیگر گره خورده است. کریدورهای جاده ابریشم آبی چین، کریــدور ترانس خزر-چین، کریدور عرب-مد هند و کریدور ایران مســیرهایی هستند که شاید ترکیه خواهان رقابت با آنان است. 🔵 کمتر از دو هفته پیش رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به عراق ســفر کرد و مورد اســتقبال محمد شــیعه السودانی، نخست وزیر این کشور قرار گرفت. آنها در این دیدار دیپلماتیـک بیش از 20 تفاهمنامـه از جمله تفاهمنامه های امنیت و تجارت را امضا کردند. اینکه اردوغان برای اولین بار از سال 2011 پس از سالها تیرگی روابط کشورش با عراق پا به خاک این کشور گذاشته ریشه در اندیشه او برای تبدیل کردن ترکیه به یک قدرت درون منطقهای و فرامنطقهای به واسطه اتصال به اروپا دارد. اما در روایت این مهم، نمی توان بر ماجرای هفت ماه پیش یعنی نشست گروه ۲۰ و رونمایی از «کریدور عرب-مد» در هند و همچنین درگیری همیشگی اردوغان با اسرائیل چشم پوشاند. 🔵 با مرور اخبار مربوط به این سفر و نشستهای صورت گرفته به طور واضح مشخص است که دو کشــور با یک توافقنامه چهارچوب اسـتراتژیک نظارت بر امنیــت، تجارت و انرژی و همچنین یک قرارداد 10ســاله در مـورد مدیریت منابع آب کــه نیازهای عراق را در نظر میگیــرد، موافقت کرده اند. 🔵 کریدور چهارجانبه یکی از مهمترین دستاوردهای اردوغان از ســفر به عراق و دیدار با سودانی امضای یادداشت تفاهم چهارجانبه بین ترکیه، عراق، قطر و امارات متحده عربی برای همکاری مشترک در پروژه 17میلیارد دلاری جاده توسعه عراق با حضور وزرای قطــر و امارات بــود. ایــن پروژه جــاده ای و ریلی به طــول 1200 کیلومتر (745 مایل) که سال گذشـته راه اندازی شــد، با هدف تبدیل عراق به یک هاب ترانزیتی، اتصال آســیا و اروپا با اتصال بندر بزرگ فاو عراق در جنوب نفتخیز و ترکیه در شــمال، آغاز شــد. بر اســاس دادههای رســمی ترکیه، تجـارت دوجانبه ترکیه با عراق در سال 2023 به ارزش 19/9 میلیارد دلار بود که کمتر از 24/2 میلیارد دلار در سال 2022 بود. در سه ماه اول سال 2024 صادرات ترکیه به عراق 24/5 درصـد افزایش یافت در حالی کــه واردات 46/2 درصد کاهش یافـت. لذا همانطور که گفته شــد ترکیه، عراق، قطــر و امارات متحده عربی در جریان سفر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، یادداشت تفاهمی را در بغداد برای همــکاری در پروژه جاده توسـعه عــراق که خلیج فــارس را به اروپا متصل میکند، امضـا کردند. قرارداد به وسـیله وزرای حمل ونقل هر کشور با حضور محمد شیعه السودانی، نخسـت وزیر عراق و اردوغان امضا شد. این تفاهمنامـه، کشــورهای امضاکننده را متعهـد میکند که چهارچوبهـای لازم را برای اجرای این پـروژه ایجاد کنند. عراق، ترکیه و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس قصد دارند کالاهای خود را از طریق بندر الفاو در اســتان بصره عراق به بازارهای بین المللی از طریق ترکیه حمل کنند. 🔵 در اینجا لازم است که تاکید شــود پروژه «جاده توسعه» پیشنهادیِ اردوغان، رقیب پروژه پیشنهادی بایدن یعنی «IMEC» شده که خود رقیب کریدور دیگری به نــام «ترانس-خزر-چین» شده است. این رقبا یادآوری میکنند که قدرتهای اقتصادی دنیا به جای دعواهای ایدئولوژیک در ایجاد مسیرهای تجاری نو، آسان، امن و کاربردی با یکدیگر زورآزمایی میکنند. 🔴 چرا ایران جا ماند؟ ایران، شـاهراه تاریخی جهان کــه در کتب تاریخی تاکید می شد شرق و غرب در این نقطه جغرافیایی به هم متصل می شوند در هیچکدام از کریدورهایـی که از آنــان یاد شــد عضویــت ندارد. هیچکدام از این مسیرهای تجاری مســتقیم از ایران نمی گـذرد. با وجـود آنکه هنوز هم مســیر امن تجاری بسیاری از کشورها از ایران می گذرد اما گاهی حس میشود در یک سـناریویی قرار است که ایران از کریدورهای مهم منطقه جا بماند... متن کامل گزارش تجارت فردا را در فایل PDF زیر مطالعه نمایید👇👇 https://t.me/solseghalam/2324

امارتِ غرق شده (چرا شهر هوشمند دوبی غرق در آب شد؟) 🔵 چند روز پیش، امارات متحده عربی شاهد شدیدترین بارندگی در ۷۵ سال گذشته بود. خبرگزاری دولتی امارات WAM آن را «یک رویداد آب ‌وهوایی تاریخی» نامید کــه از «هر آماری که از زمان شــروع جمع ‌آوری داده ‌ها در سال ۱۹۴۹ ثبت شده بود» پیشی گرفت. (اصالت این آمار به قبل از کشــف نفت خام در این کشور بازمی ‌گردد). حاکمان این کشور حاشیه خلیج ‌فارس نه ‌تنها برای آینده خود که برای آینده زمین برنامه داشته و بارها اعلام کردند که در حوزه تغییرات آب ‌وهوایی و محیط زیست سبز خواهان اجرای نقشی رهبرمحور هستند. بر همین اساس این خواسته را در چشم ‌انداز توسعه و برنامه ‌های اجرایی خود قرار دادند و در اجلاس ‌های بین ‌المللی بدان اشاره کردند. حالا سرگروه صندوق مالی بین ‌المللی تغییرات اقلیمی خود قربانی یکی از عجیب ‌ترین رفتارهای طبیعت؛ یعنی سیلی ویرانگر شده است که نه ‌تنها خود را بلکه سایر کشورها را شگفت ‌زده کرده است. 🔵 بنا به گزارش سی ان ان در فاصله کمتر از ۲۴ ساعت ۲۵۰ میلیمتر بارندگی در امارات رخ داد که عملا حدود ۱۰۰ میلیمتر آن در کمتر از ۱۲ ساعت بوده است. 🔵‌ برای یک مقیاس ذهنی ضروری است بدانیم که در سیل هیروشیما در مرداد ۱۳۹۳ میزان بارندگی ۲۱۷ میلیمتر بود که منجر به بروز خساراتی در حاشیه شهر هیر‌وشیما شد. همچنین در سیل استان گلستان در کشورمان در آخرین روزهای اسفند ۱۳۹۷ میزان بارش حدود ۳۱۵ میلیمتر بارندگی بود. یعنی این میزان بارش در امارات به میزان چشمگیری کمتر از سیل گلستان بوده است! 🔵 دوبی خود ســال گذشـته میزبان مذاکرات اقلیمی COP28 سازمان ملل بود. دانشمندان در این اجلاس تاکید کرده بودند که تغییرات اقلیمی عامل مکرر طوفان ‌های شدید، خشکسالی، سیل و آتش ‌ســوزی در سراسر جهان است. از آنجا که امارات متحده و همسایگانش از روند تغییرات اقلیمی ناآگاه نبودند؛ آیا نباید برای چنین رخداد طبیعی خانمان ‌‌براندازی آماده می ‌شدند؟ 🔵 شــاید پیش از مطرح شدن معضل تغییرات آب وهوایی جهانی وقوع سیل در کشور صحرایی مانند امارات دور از ذهن بود؛ اما در دورانی که خود این کشور پیشگام طرح تغییرات آب و هوایی است شگفت زدگی اش از وقوع چنین ســیلی آن هم با وجود داده های هواشناسی، تعجب آور است. حتی جدیدترین ساخته های شهری امارات مانند اکسپو سیتی نیز دچار آسیبهای شدید ناشی از باران شدند. در حالی که این شهرک زمانی ساخته شده بود که امــارات وارد قراردادهای مربوطه برای آمادگی جهانی در مقابله با خطرات تغییرات زیست محیطی شده بود. 🔵 بررســی واقعه اخیر به چند گزاره متفاوت تقسیم می ‌شود. در این گزارش در تجارت فردا 🔻 به این گزاره ‌ها پرداخته شده است. ‌ ✔️ در امارات چه اتفاقی رخ داد و علت آن چه بود؟ ✔️ گزاره دوم بررسی احتمال نقش خود امارات در رویداد ذکر شده است. ✔️همچنین برخورد حکمرانی با بحران نیز قابل مطالعه اســت. ✔️ در نهایت بررسی میزان بارش سالانه امارات و میزان سرمایه ‌گذاری ‌اش در بحث شبکه ‌های جمع ‌آوری آب و فاضلاب اهمیت پیدا می ‌کند چراکه مطالعه این مورد یعنی عدم تناســب میزان بارش با ظرفیت شبکه فاضلاب ما را به پاسخی می ‌رساند که می ‌توانیم برنامه آینده آنها را برای سال ‌های آینده درک کنیــم. (البته داده ‌های کاملی برای بررســی مورد آخر در دسترس نبود.) • 🔴 آغاز بارش بــاران در اواخر روز دوشــنبه ۱۵ آوریــل ۲۰۲۴ در امارات آغاز شــد، روز بعد سه ‌شــنبه ۱۶ آوریل شدت گرفت و در روز چهارشنبه ۱۷ آوریل رســماً به پایان رسید. برخی از مناطق در لبه شرقی شبه ‌جزیره عربستان میزان بارندگی را در یک روز بیشــتر از میزان بارندگی معمول در یک سال گزارش کردند. در دوبی، پرجمعیت ‌ترین شهر امارات، سیل زندگی شهری را متوقف کرد، پروازهای بین ‌المللی فرودگاه این شــهر، یکی از شلوغ ‌ترین فرودگاه ‌های جهان، لغو شــد و سقف ‌ها زیر بار سنگین آب فرو ریخت. بخش ‌هایی از عمان، یمن، ایران و پاکستان نیز شاهد حجم بی سابقه باران بودند که در برخی از این کشورها سیل منجر به کشته شدن شهروندان و خسارات مالی فراوان شد. 🔵چند روز بعد ادامه یادداشت…🔻 https://t.me/solseghalam/2321

✍️ انتخابهای شجریان از سعدی (تاج محلِ کارهای شجریان!) محمدرضا اسلامی 🔹سعدی بر خلاف حافظ، چندان به مسایلِ اجتماعی با رویکرد «انتقادی» نگاه نمی کرده است. غزلیات حافظ، سرشار از انتقادهای تند و جدی به «ریا» ، «تظاهر» و دین فروشی است. اما حال و هوایِ سعدی با حافظ متفاوت بوده و البته این منطقی است که حال و هوایِ «غزلِ سعدی» هم با «غزل حافظ» متفاوت باشد. بدیهی است که خودِ حافظ هم در طولِ زندگی، اَحوال گوناگونی را تجربه کرده است و غزلیاتش (مثلا چنان که دکتر #سروش آنها را به 3 مقطعِ زمانی مختلف تقسیم می کند) در چند حال و هوای مختلف باشد ولی، در مجموع، فضایِ کلّیِ غزلِ حافظ با سعدی متفاوت است. 🔹این گزاره اگر چه امری بدیهی است ولی لحاظ کردن آن در «خواندنِ غزل با آواز» کاری بسیار دشوار است. در یادداشت قبل (+) نمونۀ «دقت و توجه» شجریان در نحوۀ خواندنِ غزل حافظ را دیدیم. حال نگاهی کنیم به انتخابهای شجریان از میان #غزلیات_سعدی. بسیار سخت است اگر بخواهیم در میان کارهای شجریان در خواندنِ غزل سعدی، مواردی را انتخاب کنیم (از بس که همه را زیبا خوانده) ولی دو مورد زیر شاید تاج محلِ کارهایِ شجریان در انتخابِ غزل سعدی محسوب شود. ✳️یک- «برخیز تا یک سو نَهیم، این دلقِ اَزرق فام را» ! سعدی جانِ ما چندان اهلِ فریاد نبوده. بیشتر اهل عشق و عاشقی بوده اما، در این غزل، سعدی هم به فریاد آمده و حیرت زده، دارد "داد" می زند که آخر این چه اوضاعی است؟! «هر ساعت از نُو ، قبله ای، با بت پرستی می رود»؛ این چه وضعی است؟! سعدیِ عاشق پیشۀ ما در این غزل چنان کلافه است که می گوید بابا جان! تو بیا و نمونه و مصداقی از «ایمانِ واقعی» (همان که "توحید" خطابش می کند) به من نشان بده، آنگاه من قول می دهم که هر چه صنم هست را بشکنم! در این غزل، سعدی دارد می گوید که: مصداقِ عملیِ ایمان در اطرافمان نیست وگرنه هر چه بُت باشد را می شِکنیم. در غزلیاتِ سعدی «آن گونه از کلافگیهای حافظانه» کمتر دیده می شود ولی این شیرازیِ عاشق پیشه این بار دارد از سرِ عصبانیت حرف می زند و سوز. در واقع، حافظ نسبت به امور اجتماعی حسّاس تر بوده، اما در این غزل، سعدی هم نسبت به آنچه در محیط اجتماعی پیرامونش می گذشته، به تندی سخن گفته است. از «شرکِ تقوا نام» (!) سخن می گوید. ▪️حال این غزل را با صدای شجریان (با هدفون) در این 📎لینک بشنویم و ببینیم چه جلوه ای از شُکوه و حماسه به شِکوایِ این غزل داده است. ▪️درآمد بیات ترک و صدایی که فریادش چنان است که انگار «حیرتِ سعدی» از اوضاع را مقابلِ دیدگانت قرار می دهد. نمی دانیم سعدی چه دیده بود که این غزل را سروده ولی فریادِ حنجره وقتی که می گوید: «غافل مباش اَر عاقلی/ دریاب اگر صاحبدلی» تکانت می دهد. راستی آیا این غزلِ سعدی را بهتر از این می توان خواند؟! ▪️در گوشۀ جامه دران وقتی که شجریان می خواند: «بارانِ اشکم می‌رود، وَز ابرم آتش می‌جهد» زیباییِ هنرِ سعدی که "اشک" را در کنار آتشِ ابر (صاعقۀ جهنده!) قرار داده، صد چندان می شود. ▪️تعبیر «قبله ای با بت پرستی رفتن» هم از آن شاهکارهای سعدی است. «قبله» آنگونه که مولانا هم می گوید «قبلۀ این جمع شدی» یعنی فردی که محور و مرکز ثقلِ یک گروه است. حال همین «جناب قبله(!)» دین و ایمان رها می کند و با «بت پرستی» می رود! همان حکایت شیخ صنعان و رفتن و... نمی توان این حجم از زیباییِ غزل را شنید و تصوّر نکرد که «شجریان» با آگاهی و توجه به حالاتِ «سراینده» این سوز و شور را به تصویر کشیده است. ✳️دو- گَرَم بازآمدی، محبوبِ سیم اندامِ سنگین دل (!) گُل از خارم برآوردی و خار از پا و پا از گِل این غزل، بر خلافِ غزلِ قبلی کاملا عاشقانه است. گویی آنجا که سعدی گفته بود «ترسم که عشق، در سرِ سعدی جنون شود» همین جاست. این غزل یکی از جاهایی است که سعدی حرفش را به صراحت و به قول انگلیسی زبانها Explicitly بیان کرده و گفته اینهمه «فرسوده» شدنِ مردم، بخاطرِ زیاد فکر کردن (محاسبه کردن) است. ▪️ #شجریان پنج بیت از این غزل را انتخاب کرده است. در این 📎لینک بشنویم تفاوت خواندنِ حماسی از یک غزلِ انتقادی (غزل اول) را با نحوه خواندنِ پر از سوز و شور در یک غزل عاشقانه. «آهنگ وفا» نام آلبومی است که در سال 1375 منتشر شد و در همراهی با صدا، کمانچۀ سعید فرجپوری، نیِ بهزاد فروهری و تارِ بهروز همتی فضایی بسیار دلنشین از «غزل» را برای شنونده فارسی زبان پدید آورد. 🔷 زبان فارسی، میراث ماست. مقایسه نحوۀ خواندنِ این دو غزل از سعدی با دو غزل حافظ در یادداشت قبل، نحوۀ به تصویر کشیدنِ «احوالِ مختلف» است از کسانی که شناسنامه ملّی ما ایرانیان محسوب می شوند. حافظِ در حالِ نجوای سحرگاه، با حافظِ عصبانی از شیرازِ قدرنشناس. سعدیِ کلافه از سست دینی، با سعدیِ عاشقِ دلداده. تا کجا باز شود که کسی روزی دوباره اینگونه غزل بخواند... t.me/solseghalam