ایران بوم

بهره سهروردی از فردوسی نصرالله پورجوادی: عنوان «حکیم» به فردوسی حقیقتاً برازنده است چرا که شاهنامه یک کتاب حکمت است و مطالب عمیق فلسفی و حکمی را در پس داستانها بیان کرده است. احمد غزالی در یکی از موعظه هایش می گوید: تمام آنچه من می خواستم بگویم فردوسی در یک بیت گفته است «به روز درگذر  کردن اندیشه کن    پرستیدن دادگر پیشه کن» http://www.iranboom.ir/hakime-tos/hakime-tos/8366-bahre-sohrevardi-az-ferdosi.html https://telegram.me/iranboom_ir

بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی اردیبهشت ۱۴۰۳ شیراز، اهواز، بجنورد، گرگان @iranboom_ir

❗️نشست "فردوسی و شاهنامه در اوراسیا" به دنبال نشست‌های پیوندهای فرهنگی و تمدنی ایران و اوراسیا و همزمان با روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، پنجمین جلسه از این نشست‌ها با موضوع «فردوسی و شاهنامه در اوراسیا» همراه با شاهنامه‌خوانی در روز سه‌شنبه، 25 اردیبهشت، ساعت 16:30، به میزبانی مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) برگزار خواهد شد. @iranboom_ir

‌ ⭕️ آیین روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان ملی فارسی در ارومیه 🔹برگزارکنندگان: دانشگاه آفاق ارومیه با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی و انجمن صلح ایران 🔹سخنرانان: سجاد آیدنلو، استاد زبان و ادبیات فارسی و شاهنامه‌پژوه ارومیه‌ای جواد رنجبر درخشیلر، دکترای علوم سیاسی و شاهنامه‌پژوه تبریزی 🔹همراه با شاهنامه‌خوانی و اجرای موسیقی زنده زمان: سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ خورشیدی، ساعت ۱۷ مکان: استان آذربایجان غربی، شهر ارومیه، خیابانِ ورزش، خیابان امنیت‌طلب، سالن خانۀ مطبوعات @iranboom_ir

کتاب «تبارشناسی فرمانروایی‌های قفقاز در دوران باستان - هخامنشی، اشکانی، ساسانی» دکتر علی علی‌بابایی درمنی نشر هزار کرمان تهران، ۱۳۹۸ ۵۴۰ صفحه؛ قیمت ۲۵۰۰۰۰ تومان نشانی غرفه در نمایشگاه کتاب: شبستان- راهروی ۱۷ -  غرفه ی ۳۵۰ - انتشارات سمرقند و نشر هزار کرمان شماره تلفن غرفه : ۰۹۱۲۷۳۳۴۲۶۶ معرفی کتاب «تبارشناسی فرمانروایی‌های قفقاز در دوران باستان - هخامنشی، اشکانی، ساسانی» http://www.iranboom.ir/ketab-khaneh/ketab/17431-tabarshenasi-ghafghaz-9802.html @IRANBOOM_IR

حضور مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب در سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب تهران - ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ .این غرفه به همت واحد تولید و توزیع و فروش مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب، آثار موجود مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب چاپ شده از سال ۱۳۹۸ تا کنون را عرضه خواهد کرد. این آثار در حوزه‌های علوم و فنون، علوم و معارف اسلامی، تاریخ و جغرافیا، زبان و ادبیات فارسی، متن‌شناسی و نسخه‌پژوهی، نسخه‌برگردان، کتابشناسی و فهرست نسخه‌های خطی است. شبستان اصلی، راهروی ۲۴، غرفهٔ ۵۸۱ #میراث_مکتوب📚 #نمایشگاه_بین_المللی_کتاب_تهران_۱۴۰۳ @iranboom_ir

حضور فرهنگستان زبان و ادب فارسی با هجده عنوان جدید در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به گزارش روابط عمومی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، انتشارات فرهنگستان در سی‌ و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با هجده عنوان کتاب که به‌تازگی منتشر شده و ۱۹ عنوان کتاب که امسال تجدید چاپ شده است، از نوزدهم تا بیست و نهم اردیبهشت امسال در مصلا، میزبان اهالی فرهنگ و هنر است. 🔸 سی‌وپنجمین دورۀ نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از نوزدهم تا بیست و نهم اردیبهشت در مصلای تهران برگزار می‌شود و انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی در شبستان، بخش ناشران عمومی، راهرو ۱۹ غرفۀ ۴۲۵ پذیرای علاقه‌مندان است. 🔸 گفتنی است آثار انتشارات فرهنگستان در نمایشگاه کتاب با بیست درصد تخفیف به فروش می‌رسد.

گزارشی از بزرگ‌ترین جشن در دنیای ایرانی محمود فاضلی بیرجندی از رستم، جهان پهلوان ایرانی، در شاهنامه بسیار گفته شده است. با استناد به گزارش ارجمند فردوسی از نبردهای رستم بسیاری چیزها دانسته ایم و در محافل بازگو شده است. اما کمتر جایی از جشن بزرگی سخن گفته شده که به خجستگی زایش رستم بر پا شده بود. جشنی که می‌بایست بزرگ‌ترین جشن‌ها در دنیای ایرانی به حساب آید. و نیز جشنی است بازگوینده پاره‌ای از مبانی فرهنگ دادگرای ایرانی. گزارش فردوسی از این جشن چنین است: یکی جشن کردند در گلستان ز زاولستان تا به کابلستان همه دشت پر باده و نای بود به هر کُنج صد مجلس آرای بود به زاولستان از کران تا کران نشسته به هر جای رامشگران نبُد کهتر از مهتران بر فرود نشسته چنان چون بود تار و پود. (شاهنامه/ بر اساس چاپ مسکو/ مجلد یکم. ص 140). * * * چند دریافت: 1. این جشن بزرگ از زابل تا به کابل بر پا بوده است. 2. دشت ها پر از باده و نای بوده است. 3. در زابل رامشگران از کران تا کران نشسته بوده و رامشگری می کرده اند. 4. در این جشن کهتر در کنار مهتر نشسته است. شاید ارج کار فردوسی در همین است که درچنین جشن بی کرانه ای که به فرخندگی ولادت جهان پهلوان آینده ایران بر پا شده موضوع بس مهم «داد» را به میان می کشد و می گوید که در این جشن، کهتر زیر دست مهتر ننشسته و اعضا ی طبقات بالا و پایین در کنار هم ، چون تار و پود ، فراز آمده بودند. به جشن زایش رستم است که فاصله طبقاتی از میان برمی خیزد و کهتر می تواند برابر مهتران بنشیند. آبادان و پر از داد باد ایران ما. http://www.iranboom.ir/hakime-tos/shahnameh/16634-gozareshi-az-bozorgtarin-jashn-dar-donya-irani.html https://telegram.me/iranboom_ir

برابرهای مصوّب فرهنگستان ایران (فرهنگستان نخست) برای اصطلاحات فوتبال / نخستین مصوبات برای اصطلاحات فوتبالی چه بود؟ فرهنگستان اول زبان و ادب فارسی برابرهایی را برای اصطلاحات فوتبالی برگزید که سال ۱۳۱۹ با امضای نخست‌وزیر وقت ابلاغ شد. به گزارش ایسنا، آشنایی ایرانیان با ورزش فوتبال به سال‌های پایانی دوره قاجار، یعنی پس‌از کشف نفت در مسجدسلیمان و حضور کارگران انگلیسی در این منطقه برمی‌گردد. فرهنگستان ایران که ازجمله وظایف آن «اختیار الفاظ و اصطلاحات در هر رشته از رشته‌های زندگانی با سعی در اینکه حتی‌الامکان فارسی باشد» بود، برای اصطلاحات فوتبال، برابرهای زیر را برگزید که سال ۱۳۱۹ با امضای نخست‌وزیر وقت ابلاغ شد: برابرنهاده | اصطلاح فوتبالی هال‌بان | گل‌کیپر پیشرو | فرورد نگهبان | هاف‌بک پشتیبان | بک پیشرو مرکز | سنتر فرورد پیشرو دست راست | رایت وینگ فرورد پیشرو دست چپ | لفت وینگ فرورد پیشرو راست | رایت‌ فرورد پیشرو چپ | لفت‌ فرورد نگهبان مرکز | سنتر هاف‌بک نگهبان راست | رایت هاف‌‎بک نگهبان چپ | لفت هاف‌بک پشتیبان راست | رایت‌ بک پشتیبان چپ | لفت‌ بک هال | گل‌‌پُست هال‌ کرد | گل بیرون | آت گوشه | کرنر خطا | فول تاوان | پنالتی کنار | آف‌ساید سر | هد دست | هند رد | پس هالگاه | گل‌آریا تاوانگاه | پنالتی داور | رفری سردسته | کاپیتن دسته | تیم فوتبال | فوتبال http://www.iranboom.ir/shekar-shekan/zaban-pajohi/17692-vajeh-footbal-parsi-1.html @iranboom_ir

یادداشت های شاهنامه: چراغ راهنمایی به هزارتوهای حماسه ی ایران  دکتر جلیل دوستخواه شاهنامه ی فردوسی، گنج شایگان حماسه ی ملّی ی ایران و بزرگترین نمایشگاه فرهنگ ایرانی، به گفته ی درست ِ استاد دکتر جلال خالقی مطلق، ویراستار ِ بهترین و رساترین چاپ ِ تاکنون نشریافته ی آن، متنی است "دشوار ِ آسانْ نما". این سخن ِاستاد خالقی، برآیند ِ آزمون ِ دشوار ِ چند ده ساله ی ایشان در کار ِ ویرایش ِ این اثر ِ گرانْ سنگ است و هرکس که سر و کاری جدّی با این متن داشته باشد، درستی ی آن را گواهی می کند. بخش یکم ِ این یادداشتها (ویژه ی دفترهای یکم و دوم متن) پیش از این در دو دفتر نشریافته بود و اکنون بخش دوم (ویژه ی دفترهای سوم تا پنجم متن) در دسترس دوستداران شاهنامه قرارگرفته است. درباره ی این یادداشتهای کلیدی و بسیار ارجمند، می توان و باید به گستردگی سخن گفت و جزء به جزء آنها را در کارگاه نقد بازشکافت و عیارسنجید. این کاری است بایسته که همانا زمان و مجالی فراخ می خواهد. امّا اکنون، بانوی فرهیخته و پژوهنده ی ایران شناس نوشین شاهرخی،نخستین گام را در این راه برداشته و به بررسی و تحلیل بخش اخیر یادداشت ها پرداخته است. آنچه در پی می آورم، متن بررسی ی اوست که می تواند برای جویندگان کلیدهای گنجینه ی بزرگ شاهنامه، آگاهی دهنده و نویدبخش باشد. این بررسی را با سپاس از نگارنده، به گُفتاوَرد از تارنمای خبری ی ِ اخبار ِ روز بدین صفحه می آورم. معرّفی ی ِ کتاب: بخش دوم یادداشت‌های شاهنامه اثر جلال خالقی مطلق نوشین شاهرخی بخش یکم یادداشت‌های شاهنامه در سال 1380 منتشر شد که گزارش بیت‌های دفترهای یکم و دوم شاهنامه را دربرداشت. بخش دوم به دفترهای سوم، چهارم و پنجم می‌پردازد. (شش دفتر از هشت دفتر شاهنامه تاکنون به چاپ رسیده‌اند و دو دفتر دیگر نیز به همراه یادداشت‌های دفتر هشتم بزودی منتشر خواهند شد). این یادداشت‌ها نه تنها به توضیح برخی واژگان و بیت‌های دشوار شاهنامه می‌پردازد، بلکه حاوی بررسی‌های ارزنده‌ از داستان‌های شاهنامه است. دکتر جلال خالقی مطلق حدود چهل سال زندگی خود را صرف پیرایش شاهنامه نموده‌اند و این یادداشت‌ها بازتاب دانش گسترده و آگاهی ایشان از این حماسه‌ی بزرگ ملّی است. این یادداشت‌ها سرشار از آگاهی‌های گونه‌گون می‌باشد. اهمیت موضوع درگیری در سراسر شاهنامه، مفاهیم اسطوره‌ای چون فرّه و مشروعیت (پادشاهی و یا نیز پهلوانی)، رابطه‌ی پسر با پدر و نیا، آیین خسروان، اساطیر و تاریخ، آیین‌های ایران کهن، تعبیر اسطوره‌ها و آیین‌های پیش و پس از دین زرتشتی، ادبیات و توضیح ریشه‌ی واژگان، صنایع قصیده‌سرایی و نیز نگاه فردوسی در زمینه‌های گوناگون، از جمله به زن، مورد کنکاش قرار گرفته و با رمزگشایی زبان در زمان شاعر، خواننده با نگاهی نو به پیشباز این اثر ارزنده‌ می‌رود. در این یادداشت‌ها نه‌تنها روایت فردوسی با روایت مورخان پیش از فردوسی مقایسه گشته، بلکه در پایان برخی از داستان‌ها نقدی فشرده و کوتاه نیز ارائه شده است. از یک‌سو درگیری‌هایی که هسته‌ی اصلی داستان‌‌های شاهنامه را تشکیل می‌دهند (نه‌تنها تضادهای اسطوره‌ای چون نیک و بد، بلکه درگیری‌های عقیدتی که در این دو قطب نیک و بد نمی‌گنجند، همچون "داستان رستم و اسفندیار" و یا "فرود")، با نگاهی تیزبین و شفاف و نیز نو مورد بررسی قرار گرفته‌اند و از سوی دیگر زبان شاعر در بیان این درگیری‌ها و ارتباط آنان با طبیعت با دیگر شاعران سنجیده شده است. در اینجا نمونه‌ای از تفسیر سخن فردوسی و مقایسه‌ی آن با سخن نظامی می‌آید که نشان از دمیدن روح در طبیعت دارد. "… ولی توصیف شب در خطبۀ داستان "بیژن و منیژه" یک توصیف ذهنی است. در اینجا سراینده به میان دو مرحلۀ بالا، یعنی عکس گرفتن از طبیعت و نقاشی کردن آن عکس، یک مرحلۀ دیگر نیز افزوده است و آن این که عکس‌ها نخست در تاریکخانۀ خیال تغییر ماهیت داده‌اند و سپس نقاشی شده‌اند. البته در توصیف‌های طبیعت درشاهنامه، جان‌دادن به عناصر طبیعت و مردم‌سازی آنها نمونه‌های بسیار دارد. ولی در این جا نه مردم‌سازی، بلکه دیوسازی، و یا اگر در چارچوب بزرگتری بررسی کنیم، اسطوره‌سازی از طبیعت انجام گرفته است. خواننده هنگام خواندن توصیف شب در این خطبه، نه‌تنها به تفاوت آشکار سبک فردوسی با توصیف‌های دیگر او از طبیعت پی میبرد، بلکه از سوی دیگر شباهتی که در اینجا میان سبک فردوسی و سبکنظامی است نظر او را جلب میکند. در واقع نظامی که برخلاف فردوسی، بیشتر به توصیف‌های ذهنی و تزئینی از طبیعت میپردازد و اصولاً میتوان گفت که در شعر فارسی چنین توصیف‌هایی ویژۀ نظامی در هنر نگاره‌پردازی است، از سخن فردوسی در این خطبه تأثیر پذیرفته است. دنباله نوشتار: http://www.iranboom.ir/hakime-tos/shahnameh/2210-yaddasht-shahnameh-cheragh.html https://telegram.me/iranboom_ir