Dünyagörüş🌍

Mən ölməyi üstün tuturam və düşmənlərimin qarşısında diz çökmərəm. Mən məşrutə dövrünün övladıyam və ərəblərə baş əyməyən Babək Xürrəminin nəslindənəm” Fikirlər kimə aiddir ?

Suraxanıdakı atəşpərəst abidəsi «Atəşgah», yəni «od yeri», «od səcdəgahı» adlandırılırdı. Gəncədəki Şah Abbas məscidi, Nardaranda tikilmiş məscid XVII əsr Azərbaycan memarlığı üçün səciyyəvi olan qiymətli abidədir.

Hələ Şah İsmayıl hakimiyyəti dövründə yaranmış Şeyx Səfi məqbərəsinin kitabxanası o dövrdə Şərqin ən zəngin kitabxanalarından biri idi. 1828-ci ildə Şeyx Səfi məqbərəsində olan qiymətli əlyazmalar qənimət kimi müsadirə edildi. Minlərlə əlyazma xüsusi mühafizə altında Tiflisə göndərildi. Tiflisdə əlyazmaların siyahısı tərtib edildi və onlar Peterburq İmperator Kitabxanasına (indiki M.Sal- tıkov-Şedrin adına Rusiya Milli Kitabxanasına) aparıldı. Həmin əlyazma və kitabların bir çoxu bu gün də orada saxlanılır.

XVIII əsrdə Bakıda İçərişəhər qala divarları daxilində, Şamaxı darvazası yaxınlığında əzəmətli saray kompleksi inşa olunmuşdur. 1764-cü ildə İrəvan şəhərində yerləşən Göy məscid, eləcə də Sərdar sarayı İrəvan xanı Hüseynəli xan Qacar tərəfindən inşa etdirilmişdir. Onun oğlu Məhəmməd Hüseyn xan isə 1791-ci ildə sarayın Güzgülü salonunu və Yay imarətini inşa etdirmişdir.

Şəki qalasının daxilində tikilmiş Xan sarayı. 1763-cü ildə inşa olunmuş bu saray oymalarla işlənmiş şəbəkə üslubu ilə bəzədilmişdir. Sarayın üzərində memarın adı — «Ustad Abbasqulu» yazılmışdır.

Müştaq* təxəllüsü ilə əsərlər yazan şəkili Hüseyn xan maarifin inkişafına diqqət ayırmış, şairlərə qayğısını əsirgəməmişdi. Onun dövrün görkəmli şairi Molla Vəli Vidadi ilə dostluğu Vidadinin «Müsibətnamə» əsərində də öz əksini tapmışdır. Müştaqın simasında Vidadi özünün ədalətli və vicdanlı hökmdar haqqında arzularını əks etdirmişdir.

Coğrafiya sahəsində Hacı Zeynalabdin Şirvani görkəmli alim idi. O, XVIII əsrin sonu — XIX əsrin əvvəllərində 40 il səyahət etmiş, Asiya, Avropa və Afrika qitələrini, Hind və Atlantik okeanlarını gəzib dolanmışdı. «Səyahət bağı» və «Səyahət gülzarı» əsərlərində gəzdiyi ölkələrin coğrafiyası, tarixi, etnoqrafiyası, arxitekturası, ədəbiyyatı və görkəmli ictimai xadimləri barədə dəyərli məlumatlar verilmişdir.

Heydər Əliyev Fondu Azərbaycan Xalça Muzeyinə XVIII əsrə aid Qarabağın nadir “Xətai” xalçasını hədiyyə etmişdir. Bu xalça uzun illər boyu Avstriya və İtaliyada şəxsi kolleksiyalarda qorunub saxlanılırdı. “Xətai” kompozisiyası dünyada “Əjdahalı” kimi tanınan xalça tipinə aiddir. Orta əsrlərdə bu cür xalçalar yalnız Azərbaycanda - Qarabağ və Şirvanda toxunur, Böyük İpək Yolu ilə xarici ölkələrə göndərilirdi.